با کاهش هزینه ها، بهبود گرافیک و علمی که در حال رشد است، تکنولوژی واقعیت مجازی (VR) در سال های آینده نقش مهمتری در حیطه مراقبت، درمان و سلامت روان خواهد داشت.
در کنفرانس روانشناسی بالینی مجازی 2020، آلبرت “پرش” ریزو، مدیر آزمایشگاه واقعیت مجازی پزشکی در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی در لس آنجلس، نمونه ای از شبیه سازی VR را استفاده کرد که به افراد برای مقابله با ترس از پرواز کمک می کند. این محیط های مجازی با استفاده از هدست های کم هزینه VR که حتی به کامپیوتر احتیاج ندارند، قابل استفاده هستند. تمام پردازش ها بر روی هدست انجام می شود.
دکتر ریزو توضیح داد: “قابلیت دستیابی به این فناوری طی چند سال گذشته به طرز چشمگیری تغییر کرده است. شما می توانید یک هدست VR را از کشوی میز خود بیرون بیاورید و قادر باشید این نوع درمان را به طور موثری برای بیماران خود انجام دهید.”
دکتر ریزو خاطرنشان کرد: متاآنالیز مداخلات واقعیت مجازی VR در افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی، اثربخشی آن را اثبات کرده است. وی به متاآنالیزهایی اشاره کرد که در مجله اختلالات اضطرابی و مجله رفتار درمانی و روانپزشکی تجربی در سال 2008، ژورنال افسردگی و اضطراب در سال 2012 و ژورنال رفتار و تحقیقات در سال 2015 انجام شده است. درست در سال گذشته، مجله اختلالات اضطرابی یک شماره کامل به مطالعات مربوط به واقعیت مجازی VR اختصاص داد که به گفته وی، “یافته های مثبت زیادی برای استفاده از این فناوری نشان داده شده است.”
دکتر ریزو گفت: “تحت هدایت یک پزشک خوب، این نتیجه به اندازه درمان در جلسات حقیقی، برای ترس از ارتفاع موثر است.”
تروما، ADHD و برنامه های آموزشی
VR یا واقعیت مجازی همچنین در کمک به اعضای خدمت سربازی و جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) طرفداران زیادی پیدا کرده است. پزشکان از یک رابط بالینی استاندارد استفاده می کنند که امکان ایجاد 14 محیط مختلف را فراهم می کند که می توانند برای مطابقت با داستان ترومای خاص یک بیمار تنظیم شوند.
“پزشک می تواند آنچه کاربر در محیط می بیند را ببیند و به بیمار کمک کند تا روند مقابله و پردازش مجدد خاطرات احساسی دشوار را طی کند.”
همانطور که برنامه های PTSD از ارتش به محیط های غیرنظامی منتقل می شود، دکتر ریزو همچنین فرصتی را برای کمک به نخستین پاسخ دهندگان از جمله پلیس، آتش نشانان و تکنسین های فوریت های پزشکی در استراتژی های دفاع، مقابله و انعطاف پذیری آموزش می دهد. وی استدلال کرد که پزشکان و پرستارانی که با پیامدهای روانشناختی ویروس کرونا COVID-19 نیز برخورد می کنند، می توانند از درمان با کمک VR بهره مند شوند.
“در جهان افراد بسیاری از تروما رنج می برند، و فکر می کنم واقعیت مجازی (VR) ممکن است راه حلی برای مقابله با تروما باشد.”
واقعیت مجازی: تغییر دهنده دنیای بازی برای بهبود مشکلات روانشناختی؟
همچنین برنامه های واقعیت مجازی (VR) برای کمک به افراد دارای اختلال اوتیسم بسیار مناسب شناخته شده است (کاربران می توانند از شبیه سازهای انسانی همراه با لمس، به صورت طبیعی و استفاده از ویبره برای تمرین در برخورد با انواع مختلف شخصیت ها و خلق ها استفاده کنند) و برای کمک به کودکان با اختلال کمبود توجه / بیش فعالی مفید واقع شده است. همچنین به پزشکان این امکان را می دهند که مهارتهای درمانی مانند مصاحبه انگیزشی را انجام دهند.
مردم ممکن است تمایل بیشتری برای افشای اطلاعات صادقانه به یک شخصیت مجازی را داشته باشند، تا اینکه توسط پزشک معالج انسانی بررسی شوند.
یک ابزار، نه یک جایگزین
در نظرسنجی از 70 متخصص روان درمانی که در سال 2013 در مجله روانشناسی حرفه ای: پژوهش و عمل منتشر شد، VR به عنوان گزینه مراقبت های بالینی طبق نظر و پپیش بینی پزشکان، در دهه آینده افزایش می یابد و در رتبه چهارم قرار دادند.
“تحقیقات ثابت کرده اند که پزشکان این کار را می پذیرند.”
با این وجود، وی پیش بینی می کند نگرانی های فزاینده ای در سال های آتی مطرح می شود که VR به عنوان جایگزینی برای پزشکان انسانی ارائه شود. با این حال، چندین بار در طول صحبت های خود، دکتر ریزو به شرکت کنندگان خاطر نشان کرد که این فناوری جایگزینی برای ارائه دهندگان مراقبت های بهداشت روان نیست.
“واقعیت مجازی نیاز به پزشکان متخصص آموزش دیده را برطرف نمی کند. در واقع، آنچه ما واقعاً در حال انجام آن هستیم این است که به پزشکان ابزاری داده شود تا مهارت های خود را گسترش دهند. واقعیت مجازی ابزاری است برای دست پزشک متخصص و مجرب. ”
برای اطلاعات بیشتر به موسسه سلامت مغز دانا، واحد واقعیت مجازی مراجعه کنید.
منبع:
“Virtual Reality: The New Frontier in Mental Health.” Presented at Psych Congress Elevate: Virtual; July 25, 2020.
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.