داروی جدید آلزایمر چقدر بهتر از داروهای قبلی مثل ادوهلم عمل می کند؟ 

هنگامی که Leqembi (lecanemab) هفته گذشته تاییدیه FDA را به عنوان دومین داروی موجود برای کاهش زوال شناختی در افراد مبتلا به آلزایمر دریافت کرد، با خوش بینی افرادی که به دنبال گزینه های درمانی بیشتری بودند، مواجه شد. اما بسیاری از محققان آلزایمر از این خبر ناامید شدند.

در حال حاضر هیچ درمانی برای آلزایمر وجود ندارد و درمان های موجود فقط می توانند به طور موقت علائم را بهبود بخشند. Leqembi احتمالاً به بیماران بیشتری نسبت به Aduhelm بحث‌برانگیز (aducanumab-avwa) دسترسی پیدا می‌کند، اما محققان در مورد میزان بهبودبخشی آخرین دارو نسبت به نسخه قبلی خود اختلاف نظر دارند.

داروی جدید آلزایمر چگونه عمل می کند؟

FDA داروی جدید آلزایمر را تحت یک مسیر تأیید شتاب یافته بر اساس نتایج آزمایش های مرحله اولیه تأیید کرد زیرا “نیاز بالینی برآورده نشده” را برآورده می کند. این درمان یک آنتی بادی تزریقی داخل وریدی است که هدف آن رسیدگی به مکانیسم های زمینه ای آلزایمر است، نه فقط درمان علائم.

دکتر ماریا کاریلو، مدیر ارشد علمی در انجمن آلزایمر، می گوید: با کاهش سرعت پیشرفت بیماری در مراحل اولیه آلزایمر، افراد زمان بیشتری برای مشارکت در زندگی روزمره و توانایی زندگی مستقل خواهند داشت. این می تواند به این معنی باشد که ماه های بیشتری امکان دارد همسر، فرزندان و نوه هایشان را بشناسند.”

بحث هایی که پیرامون داروی جدید آلزایمر وجود دارد

Leqembi توسط Eisai و Biogen، همان شرکت تولید کننده Aduhelm ساخته شده است. تایید Aduhelm در سال 2021 مورد استقبال انجمن آلزایمر قرار گرفت، که تا حدی بودجه ساخت هر دو دارو را تامین کرد. اما برخی دیگر از FDA به دلیل تأیید این دارو با وجود هشدارهای یک هیئت مستقل از متخصصان مبنی بر ناکافی بودن داده ها برای نشان دادن کارایی آن در بیماران انتقاد کردند.

بر اساس داده‌های کارآزمایی بالینی فاز 3 از داروسازان، لکامبی کاهش شناختی بیماران را طی یک کارآزمایی یک سال و نیمه کاهش داد.

دکتر متیو شراگ، استادیار عصب شناسی در دانشکده پزشکی واندربیلت، گفت: با این حال، اثرات آن بسیار کم است و حتی ممکن است برای بیمار یا عزیزانش قابل توجه نباشد.

عوارض داروی جدید آلزایمر

Leqembi ایمن تر از Aduhelm به نظر می رسد، اگرچه خطرات سلامتی قابل توجهی نیز دارد، از جمله خطر خونریزی مغزی و تورم. قیمت آن 26500 دلار در سال است – کمی ارزانتر از Aduhelm که هزینه آن سالانه 28200 دلار است.

صحبت بر سر یک تغییر بسیار بسیار کوچک در عملکرد حافظه در یک کارآزمایی بالینی است. و آنقدر کوچک است که اکثر بیماران احتمالاً از تفاوتی که به وجود می آید آگاه نیستند.

داروی جدید آلزایمر چقدر موثرتر است؟

پس از انجام یک مطالعه فاز 3 بر روی 1800 بیمار، داروسازان Biogen و Eisai گزارش دادند که این دارو منجر به کاهش 27 درصدی سرعت پیشرفت بیماران تحت درمان با Leqembi در مقایسه با بیماران دریافت کننده دارونما شد.

دکتر شراگ می گوید  این رقم یک “عدد واقعا فریبنده” است. او گفت که در حالی که او متقاعد شده است که اثر وجود دارد، اما کمتر از حداقل تفاوت مهم بالینی است.

به گفته وی، این رقم نشان دهنده تفاوت نسبی بین افرادی که دارو مصرف کرده اند و افرادی که دارونما دریافت کرده اند، است. هنگامی که فقط به تفاوت مطلق نگاه می کنیم، درمان واقعاً فقط وضعیت بیماران را حدود 2.5٪ بهبود می بخشد.

مثالی برای درک اثربخشی داروی جدید آلزایمر به نسبت داروهای دیگر

دکتر شراگ می گوید: مثل این است که پیش رئیس خود بروید و درخواست افزایش حقوق کنید و با آنها مذاکره کنید، و آنها در نهایت می گویند، “باشه، حقوق شما را افزایش می دهیم”، اما بعد به شما 5 دلار می دهند. «آیا از نظر فنی این الان افزایش حقوق است؟ بله. آیا قابل اندازه گیری است؟ بله. آیا این اثری است که به دنبال آن هستید؟ نه.»

اگرچه سازندگان دارو گفته اند که انتظار دارند ادامه روند پیشرفت بیماری را برای حداقل سه سال شاهد باشند، اما داده های کارآزمایی بالینی نشان می دهد که ممکن است اثر دارو پس از سال اول درمان کاهش یابد.

اگر دارو به کند کردن پیشرفت بیماری ادامه ندهد، ممکن است به هیچ وجه مکانیسم زمینه‌ای را درمان نکند، بلکه برخی از علائم را کاهش می‌دهد.

داروی جدید آلزایمر این امید را به ارمغان می‌آورد که آنچه می‌بینیم یک مزیت بالینی کوچک است، اما مطالعات واقعاً طولانی‌مدت مورد نیاز است تا ببینیم آیا این مزیت واقعاً پابرجاست یا خیر. نشان دادن اینکه این مزایا به طور بالقوه در طول زمان افزایش می‌یابند، گام بزرگی در جهت اثبات این است که اینها واقعاً درمان‌های اصلاح کننده بیماری هستند. و ما واقعاً در حال حاضر این داده ها را نداریم.

این دارو با مقدار مناسبی از عوارض لجستیکی نیز همراه است. بیماران قبل از شروع مصرف دارو به چندین آزمایش نیاز دارند و پس از شروع تزریق، چندین آزمایش دیگر برای نظارت بر وضعیت آنها لازم است. آنها باید هر دو هفته یک بار به یک مرکز تزریق یا بیمارستان مراجعه کنند.

داروی جدید آلزایمر یا Leqembi چگونه با Aduhelm مقایسه می شود؟

هم Aduhelm و هم Leqembi آنتی بادی های مونوکلونال هستند که بتا آمیلوئید را هدف قرار می دهند، پروتئینی که می تواند جمع شود و پلاک هایی را تشکیل دهد که عملکرد سلول های مغز را مختل می کند. Leqembi با هدف قرار دادن یک فرم سمی خاص از بتا آمیلوئید به نام پروتوفیبریل عمل می کنید.

هر دو دارو بر اساس دو کارآزمایی تاییدیه FDA را دریافت کردند. یکی نشان می‌دهد که داروها تأثیر خنثی بر بیماران دارند و دیگری نشان‌دهنده کاهش جزئی در از دست دادن حافظه بیماران است.

شاید جالب باشد که این سوال را بپرسیم، آیا lecanemab یک نیاز حیاتی برآورده نشده را برآورده می کند؟

مسلماً، بیماری آلزایمر وجود دارد، اما این دارویی است که توسط همان شرکتی تولید می‌شود که تأیید سریعی برای آدوکانوماب دریافت کرده است و تقریباً یک شبیه‌سازی از آدوکانوماب است.

این دو دارو هرگز در یک کارآزمایی بالینی رودررو نشده اند، بنابراین مشخص نیست که کدام یک موثرتر است. اما مکانیسم‌های عملشان آنقدرها هم متفاوت نیستند. تمایز اصلی در ایمنی است. Leqembi نسبت به Aduhelm اندکی کمتر احتمال دارد عوارض جانبی جدی ایجاد کند.

در کارآزمایی فاز 3، 21.3٪ از افراد در گروه Leqembi، در مقایسه با 9.3٪ از افراد گروه دارونما، ناهنجاری های مرتبط با آمیلوئید (ARIA) را تجربه کردند. ARIA نوعی عارضه نامطلوب است که می تواند به صورت تورم مغزی یا خونریزی مغزی ظاهر شود. اکثر شرکت کنندگان مبتلا به ARIA بدون علامت بودند.

در مقایسه، حدود 40٪ از بیمارانی که Aduhelm مصرف کردند، ARIA را تجربه کردندو

مصرف داروی جدید آلزایمر برای چه افرادی خطرناک است؟

افرادی که برای سایر بیماری‌هایشان از داروهای رقیق‌کننده خون یا ضد انعقاد استفاده می‌کنند، ممکن است در معرض خطر خونریزی قابل توجهی از Leqembi باشند. کارآزمایی بالینی همچنین نشان داد که افرادی با عوامل خطر ژنتیکی خاص می‌توانند شانس بیشتری برای ابتلا به خونریزی مغزی داشته باشند.

در حالی که برچسب تجویز، استفاده از این دارو را در بیماران دارای این ژن خاص محدود نمی کند، به نظر می رسد که پزشکان باید به صورت موردی تصمیم بگیرند که آیا آزمایش ژنتیک را انجام دهند یا نه تا اطلاعات بالینی را بهتر دریافت کنند.

دکتر شراگ  می گوید اکثر گروه‌های بیماران از مصرف Leqembi سودی نمی‌برند. در زنان، در افرادی که عوامل خطر ژنتیکی داشتند و حتی در بیمارانی که در سایت‌های اروپایی تحت آزمایش قرار گرفتند، کمتر مؤثر بود.

آیا عوارض دیگری وجود دارد که بخواهد نگران آن باشیم؟

محققان هشدار می دهند که برخی از نگرانی های ایمنی هنوز به طور کامل بررسی نشده اند. داده‌های آزمایشی فاز 2 نشان داد که Leqembi، مانند سایر داروهای ضد آمیلوئید، ممکن است کوچک شدن مغز را تسریع کند. سازندگان دارو گفتند که در پیگیری های طولانی مدت خطر را ارزیابی خواهند کرد.

ساینس و STAT گزارش دادند که علاوه بر این، سه نفر که لکامبی را دریافت کرده بودند در طول بخش تمدید مطالعه فوت کردند. متخصصان مغز و اعصاب که توسط آن نشریات تماس گرفتند گفتند که معتقدند لکامبی باعث این مرگ ها شده است.

نتایج کارآزمایی منتشر شده در مجله پزشکی نیوانگلند، شش مورد مرگ را در گروه Leqembi و هفت مورد را در گروه دارونما ذکر کرد، اگرچه هیچ یک از مرگ‌ها توسط محققین مربوط به lecanemab یا با ARIA در نظر گرفته نشد.

قیمت نجومی داروی جدید آلزایمر

Leqembi قیمتش 26500 دلار در سال است. مرکز خدمات مدیکر و مدیکید (CMS) گفت تا زمانی که مجوز کامل FDA را دریافت نکند، هزینه Leqembi را پوشش نخواهد داد. فقط کسانی که در کارآزمایی‌های بالینی مستمر ثبت‌نام کرده‌اند می‌توانند هزینه درمان خود را بازپرداخت کنند.

روش های غیر دارویی درمان آلزایمر

شما به راحتی می توانید از درمان PEMF بهره مند شوید و یا می توانید به عزیزتان کمک کنید تا درمانی را که به آن نیاز دارد دریافت کند.

چرا آن را امتحان نمیکنید؟

استفاده از دستگاه‌ تحریک میدان مغناطیسی آسان است و می‌توان آن‌ را روزانه استفاده کرد.درمان PEMF کاملاً ایمن و غیر تهاجمی است. هیچ سوزن، یا حتی قرصی وجود ندارد. دردی وجود ندارد و عملاً هیچ خطری برای عوارض جانبی، یا وابستگی نمیباشد.

اگر به دنبال یک روش درمانی جدید برای افزودن به برنامه درمانی موجود هستید، با انستیتو سلامت مغز تماس بگیرید، شما می توانید با متخصصین ما در مورد مزایای بالقوه درمان PEMF صحبت کنید.

هشدار محققان نسبت به فرضیه آمیلوئید

دانشمندان حدود 20 سال است که در حال توسعه محصولاتی برای حمله به بتا آمیلوئید هستند. فرضیه آمیلوئید ادعا می کند که بتا آمیلوئید محرک اصلی بیماری آلزایمر است و پاکسازی پلاک ها می تواند به پیشگیری از بیماری آلزایمر و بهبود شناخت کمک کند.

داروهای اولیه آلزایمر علائم بیماری مانند تاخیر در از دست دادن حافظه را تا چند ماه برطرف می کنند. اما بسیاری از آزمایش‌های بالینی درمان‌های ضد آمیلوئید در طول سال‌ها نتوانسته‌اند بهبودی در حافظه نشان دهند. این موضوع در مورد لکامبی و آدوهلم صادق است.

اما مکانیسم‌های بالقوه دیگری وجود دارد که می‌تواند منجر به بیماری آلزایمر شود.

شواهد در حال ظهور نشان می‌دهند که توده‌های پروتئین در نورون‌ها، به نام تاو تاگل، می‌توانند زمینه ساز آلزایمر باشند. محققان همچنین در حال مطالعه این هستند که چگونه التهاب مغز، ناهنجاری های متابولیک در مغز و مشکلات رگ های خونی باعث ایجاد آن می شوند.

این چه معنایی برای شما دارد

اگر شما یا یکی از نزدیکانتان در معرض خطر ابتلا به بیماری آلزایمر هستید، با پزشک خود در مورد مزایا، خطرات و هزینه های مرتبط با مصرف لکانماب صحبت کنید.

در مرکز سلامت مغز دانا، چه کمکی به فرد مبتلا به زوال عقل و آلزایمر می شود؟

در این مرکز، ابتدا شاخص های شناختی این افراد بررسی می شود. هدف این است که با استاندارد ترین و به روزترین روش ها، وضعیت حافظه فرد ارزیابی گردد. با ارزیابی دقیق نقایص شناختی فرد و نقاط قوت او، پزشک متخصص برنامه بازتوانی متناسب با همان فرد را برای او تجویز می کند. یعنی برای همه افراد مراجعه کننده یک نسخه واحد وجود نخواهد داشت و هدف درواقع پزشکی شخصی سازی شده است. به این صورت احتمال اینکه برنامه بازتوانی شناختی به نتیجه مطلوب برسد بیشتر خواهد بود.

درباره نوروفیدبک بیشتر بدانید

اگر شما یا یکی از عزیزانتان در حافظه خود مشکل دارید، علائم زوال عقل دارید یا در مراحل اولیه تشخیص آلزایمر هستید، آموزش نوروفیدبک میتواند به بهبود عملکرد کمک کند. آموزش نوروفیدبک غیر تهاجمی و بدون درد است و شامل آموزش مجدد مغز برای عملکرد بهینه تر است.

اگر تمایل دارید درباره نحوه درمان آلزایمر با نوروفیدبک بیشتر بدانید، خواندن مطلب زیر را از دست ندهید:

منابع:

1. van Dyck CH, Swanson CJ, Aisen P, et al. Lecanemab in early Alzheimer’s disease. N Engl J Med. 2023;388(1):9-21. doi:10.1056/nejmoa2212948
2. Chapman M. Alzheimer’s Association welcomes Aduhelm price cut, but presses on. Alzheimer’s News Today.
3. Salloway S, Chalkias S, Barkhof F, et al. Amyloid-related imaging abnormalities in 2 phase 3 studies evaluating aducanumab in patients with early Alzheimer disease. JAMA Neurol. 2022;79(1):13–21. doi:10.1001/jamaneurol.2021.4161
4. National Institute on Aging. What happens to the brain in Alzheimer’s disease?

Mozhan Parsa

درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.