برخی از فراموشی های خفیف بخشی طبیعی از پیری است. اما چه زمانی این غیبت گاه به گاه حافظه به چیزی تبدیل می شود که باید نگران آن باشیم و فکر کنیم آیا من آلزایمر دارم؟ و آیا اقداماتی وجود دارد که بتوانیم برای به حداقل رساندن یا حتی جلوگیری از آن انجام دهیم؟
در این مطلب در مورد چگونگی تشخیص تفاوت‌های بین نقص‌های حافظه طبیعی و مسائل عصبی شناختی مانند زوال عقل و آلزایمرصحبت می‌کنیم و به تحقیقاتی میپردازیم که چگونه می‌توانیم مغزهای پیر را هوشیار نگه داریم.
بسیاری از ما درجاتی از کاهش حافظه مرتبط با افزایش سن را تجربه خواهیم کرد، اما آیا می توانیم روند آن را معکوسکنیم؟
همه ما گاهی اوقات چیزهایی را فراموش می کنیم. کدام یک از ما کلید یا تلفن خود را به اشتباه جا نگذاشته است یا برای پیدا کردنماشین خود در پارکینگ عمومی تلاش نکرده است؟
با افزایش سن، مغز ما تغییر می کند و به نظر می رسد که این نقص های حافظه بیشتر می شود. اما آیا از دست دادنحافظه بخشی طبیعی از پیری است؟
به گفته مؤسسه ملی سالمندی آمریکا (NIA)، بسیاری از سالمندان نگران حافظه خود هستند، اما زمان طولانی تر برای یادگیری مهارتهای جدید و فراموش کردن گاه و بیگاه جزئیات معمولاً مشکلات حافظه مرتبط با افزایش سن نیست.
و اگرچه پیری طبیعی مغز ممکن است به معنای سرعت پردازش آهسته‌تر و مشکلات بیشتر در انجام چند کار باشد، مرکز کنترل وپیشگیری از بیماری آمریکا (CDC) توصیه می‌کند که حافظه از مهارت‌ها پایدار هستند و حتی ممکن است با افزایش سن بهبود پیداکنند.
- طبق گفته انجمن آلزایمر، پیری طبیعی منجر به بسیاری از موارد زیر می شود، که افراد معمولاً از 40 یا 50 سالگیمتوجه آن می شوند:
- افراد نباید از دست دادن حافظه مرتبط با افزایش سن را اجتناب ناپذیر بدانند.
- آیا آلزایمر دارم؟! مشکل از شنوایی است یا حافظه؟!
- چه زمانی باید به دنبال کمک بود؟ آیا من آلزایمر دارم؟
- چه زمانی باید نگران بود که آیا من آلزایمر دارم
- ارزیابی و تشخیص
- یک رژیم غذایی و سبک زندگی سالم
- آیا کاهش حافظه قابل جبران است؟
- حرف آخر
- ما درانستیتو سلامت مغز دانا به شما چگونه کمک کنیم؟
- درباره نویسنده
طبق گفته انجمن آلزایمر، پیری طبیعی منجر به بسیاری از موارد زیر می شود، که افراد معمولاً از 40 یا 50 سالگیمتوجه آن می شوند:
- کمی فراموشکارتر شدن
- کمی بیشتر طول می کشد تا چیزها را به خاطر بسپارید
- حواسپرتی راحت تر
- انجام چندین کار همزمان برایتان سخت تر است.
اگرچه این موارد ممکن است ناامید کننده باشد، اما برای اکثر افراد، بخشی طبیعی از پیری است و نشانه زوال عقل یا آلزایمر نیست.
با این حال، حدود 40٪ از افراد 65 ساله و بالاتر دارای برخی از اختلالات حافظه مرتبط با سن هستند. اما از این تعداد، تنها 1 درصد به نوعی از زوال عقل می رسند.
افراد نباید از دست دادن حافظه مرتبط با افزایش سن را اجتناب ناپذیر بدانند.
این طبیعی نیست که با بالا رفتن سن دچار مشکلات شناختی و از دست دادن حافظه کوتاه مدت شویم. همانطور که همه می دانند،بسیاری از افراد مسن به این مشکل مبتلا نمی شوند.
بسیاری از عملکردهای شناختی در طول زندگی تغییر می کنند، نه فقط در بزرگسالی. حافظه – یادگیری اطلاعات جدید و نگه داشتن آناطلاعات در طول زمان – ممکن است زمانی که فرد در دهه 60 زندگی خود است (معمولاً اواخر 60 سالگی) اندکی کاهش یابد و شایددر دهه 70 و 80 کاهش قابل توجهی داشته باشد.
با این حال، این بر اساس میانگین های گروهی است و همه این کاهش را تجربه نمی کنند. همچنین گروه‌هایی از افراد وجود دارند کهگاهی اوقات به آنها «اَبَر سالمندان» گفته می‌شود که در دهه 80 یا بالاتر خود هستند و عملکرد شناختی مشابهی در مقایسه بابزرگسالان میانسال نشان می‌دهند.
با افزایش سن، نقص های مکرر حافظه لزوماً نشانه ای از هر گونه اختلال شناختی نیست.
زمانی که ما آرام‌تر هستیم و هر روز با چالش‌های کاری روبرو نمی‌شویم، ممکن است با همان سطح تلاش تمرکز نکنیم و بنابراین در بهخاطر سپردن جزئیات رویدادها و مکالمات آنقدر پرانرژی نباشیم.
همچنین، وقتی افراد در شنوایی و بینایی مشکل پیدا می‌کنند، ممکن است قسمت‌هایی از مکالمه را از دست بدهند و به نظر می‌رسد کهآن را به یاد نمی‌آورند.
آیا آلزایمر دارم؟! مشکل از شنوایی است یا حافظه؟!
مشکلات شنوایی ممکن است باعث شود که افراد فکر کنند به یاد نمی‌آورند. یک مطالعه جدید نشان داد که درمان کم‌شنوایی با سمعک ممکن است خطر ابتلا به زوال عقل را تا ۱۹ درصد کاهش دهد. این مطالعه به شواهد فزاینده ای در مورد ارتباط بین کاهش شنوایی واختلال شناختی اضافه می کند.
چه زمانی باید به دنبال کمک بود؟ آیا من آلزایمر دارم؟
مشکلات حافظه می تواند در هر سنی رخ دهد، به خصوص با مه مغزی ناشی از کرونا و به دلایل بسیار دیگر. با این حال، شروع جدیداز دست دادن حافظه کوتاه‌مدت پس از سن 65 سالگی مطمئناً ممکن است احتمال مراحل اولیه اختلال شناختی خفیف به دلیل بیماریآلزایمر را افزایش دهد.
در برخی افراد، اختلال شناختی خفیف به دلیل عدم تعادل هورمونی یا کمبود مواد مغذی ایجاد می شود، بنابراین پس از رفع این مشکل،روند اختلال شناختی خفیف می تواند معکوس شود.
در برخی موارد دیگر، ممکن است اولین علامت زوال عقل باشد. افراد مبتلا به اختلال شناختی خفیف مشکلات تفکر و حافظه خفیفیدارند، اما معمولاً می توانند از خود مراقبت کنند و فعالیت های عادی روزانه را انجام دهند.
علائم اختلال شناختی خفیف ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- فراموش کردن قرار ملاقات ها یا رویدادهای اجتماعی
- جاگذاشتن وسایل مانند کلید ماشین، لباس یا اشیاء دیگر
- در یافتن کلمات مناسب نسبت به همسالان خود مشکل بیشتری دارند
- در به خاطر سپردن رویدادها، دستورالعمل ها یا مکالمات مشکل دارند
چه زمانی باید نگران بود که آیا من آلزایمر دارم
اگرچه اختلال شناختی خفیف ممکن است به زوال عقل یا آلزایمر تبدیل شود، اما برای بسیاری این اتفاق نمی‌افتد.
با این حال، اگر علائم ادامه یابد، یا شروع به تأثیرگذاری بر عملکرد روزانه فرد کند، ممکن است به این معنی باشد که فرد دچار زوال عقلشده است. در این مورد، آنها باید به دنبال کمک حرفه‌ای و تشخیص باشند.
کاهش‌های معمولی مرتبط با سن ممکن است شامل مشکلاتی در یافتن کلمه‌ای در اواسط مکالمه باشد – که ممکن است بعداً به ذهن شمابرسد. گاهی اوقات اشیاء را جای اشتباه قرار می‌دهید، گاهی اوقات حرف خود را در مکالمه تکرار می‌کنید، گاهی اوقات پرداخت قبوضرا فراموش می‌کنید. در زوال عقل، این موارد بسیار بیشتر اتفاق می‌افتند و پیامدشان جدی تر است و مشکلات شناختی با عملکرد فردتداخل ایجاد می‌کند.
ارزیابی و تشخیص
ارزیابی ضروری است، زیرا دلایل برگشت پذیر زیادی برای از دست دادن حافظه کوتاه مدت نیز وجود دارد، و تشخیص آن مهم است.
اگر به دلیل یک مشکل برگشت‌پذیر است، باید در سریع‌ترین زمان ممکن این مشکل اصلاح شود، و اگر به دلیل مراحل اولیه بیماریآلزایمر یا بیماری‌های عصبی دیگر باشد، مهم است که در اسرع وقت به دنبال کمک باشید.
یک رژیم غذایی و سبک زندگی سالم
حفظ سلامت جسمانی می تواند به محافظت در برابر از دست دادن حافظه و زوال عقل کمک کند. تحقیقات ورزش هوازی منظم و یکرژیم غذایی سالم با مقدار زیادی میوه و سبزیجات تازه را توصیه می کنند.
علاوه بر این، داشتن مقدار مناسب خواب، معاشرت اجتماعی، به حداقل رساندن استرس و تحت کنترل نگه داشتن مشکلات در سلامتیمانند فشار خون بالا و دیابت به کاهش خطر زوال شناختی کمک می کند.
می‌توانیم با رعایت عادات سبک زندگی سالم از جمله ورزش، رژیم غذایی (رژیم غذایی مدیترانه‌ای سرشار از روغن امگا۳) و پایین نگهداشتن مصرف قند، خطر ابتلا به اختلالات شناختی ناشی از آلزایمر را کاهش دهیم. مغز نیز مانند بدن ما نیاز به تمرین دارد تا درشرایط خوبی بماند. از مصرف زیاد الکل و سیگار بپرهیزید.
اهمیت ویتامین D در حفظ عملکرد شناختی
یک مطالعه جدید همچنین بر اهمیت ویتامین D در حفظ عملکرد شناختی تاکید کرده است. در این مطالعه بر روی مغز افراد پس از مرگ،مغز افرادی که عملکرد شناختی بالاتری قبل از مرگ داشتند، حاوی سطوح بالاتر ویتامین D بود.
محققان دریافتند که اگرچه سطوح بالاتر ویتامین D تا 33 درصد با احتمال کمتری برای علائم زوال عقل همراه است، اما با هیچ کاهشیدر آسیب‌شناسی عصبی زوال عقل پس از مرگ مرتبط نیست.
بنابراین، آنها نمی توانند مکانیسمی را برای اثر محافظتی بالقوه ویتامین D پیشنهاد کنند، یا ارتباط ایجاد کننده ای را نشان دهند.
آنها توصیه کردند که اطمینان از دریافت ویتامین D کافی از نور خورشید و غذاهایی مانند ماهی روغنی ممکن است مفید باشد. با اینحال، آنها نسبت به مصرف دوزهای بالای این ویتامین برای جلوگیری از زوال عقل هشدار دادند، زیرا این امر می تواند باعث بیماری‌هایدیگر شود.
درمان اختلالات در سلامت روان
شرکت در فعالیت های محرک شناختی نیز مفید است. ما همچنین می دانیم که افسردگی و اضطراب می توانند تأثیر منفی بر شناختداشته باشند، بنابراین مهم است که در صورت وجودشان باید آنها را درمان کنیم.
هیچ ضرری ندارد یا شرم آور نیست اگر از کسی بخواهید کمک کند تا دوباره احساس بهتری داشته باشید.
لطفا همیشه به خاطر داشته باشید که میتوانید در حال خود تغییر ایجاد کنید و یک زندگی بدون افسردگی داشته باشید،شاید چند روش را امتحان کرده باشید و جواب نگرفته باشید اما بدانید هنوز راه هایی وجود دارند که منتظر شما هستند تا زندگی خود را نجات دهید و آنطور زندگی کنید که لیاقت دارید و دوست دارید.در این راه حمایت دیگران و درمان های جدید را در نظر بگیرید.
مغز را ورزش دهید!
حفظ ارتباطات اجتماعی، درگیر شدن در فعالیت‌های معنادار، و ورزش نیز به خلق و خوی کمک می‌کند، که به نوبه خود می‌تواند برشناخت تأثیر بگذارد. این تنها بدن شما نیست که از ورزش سود می برد، بلکه تمرین مغز می تواند به حفظ توانایی های ذهنی شما تا سنین بالاتر کمک کند.
اگرچه فعال ماندن و درگیر بودن با افزایش سن ممکن است از زوال عقل جلوگیری نکند، اما فعالیت‌های محرک ذهنی، مانند کارداوطلبانه، خواندن، بازی کردن، یا یادگیری مهارتهای جدید می‌تواند به کاهش خطر آن کمک کند.
آخر جدول حل کردن خوب است یا نه؟!
انجام بازی با کلمات، مانند جدول حل کردن، مدت‌هاست که در مطبوعات محبوب به عنوان ابزاری برای تیز نگه داشتن حافظه مورد حمایتقرار میگرفته است، اما تا همین اواخر، شواهد کمی در حمایت از آن وجود داشت.
اکنون، مطالعه جدیدی که در NEJM Evidence منتشر شده است، اثربخشی آنها را در گروه کوچکی از افراد مبتلا به اختلال شناختیخفیف نشان داده است.
شرکت کنندگان که میانگین سنی 71 سال داشتند و درجاتی از اختلالات شناختی خفیف داشتند، به مدت 12 هفته آموزش فشرده جدولکلمات متقاطع یا آموزش فشرده بازی های شناختی را روی رایانه انجام دادند. آنها با جلسات تقویتی تا 78 هفته ادامه دادند.
در هفتاد و هشتمین هفته، جدول کلمات متقاطع هم معیار نتیجه شناختی اولیه (ADAS-Cog) و هم معیار عملکرد روزانه را بیش ازبازی های شناختی بهبود بخشید. جالب تر، کوچک شدن مغز – که با استفاده از منبع MRI اندازه گیری شد – کمتر بود.
آیا کاهش حافظه قابل جبران است؟
بنابراین، شما می توانید خطر مشکلات حافظه خود را کاهش دهید، اما زمانی که حافظه شروع به از کار افتادن کرد، آیا مشکل قابلبرگشت است؟
شواهدی وجود دارد که ممکن است امکان پذیر باشد. در یک مطالعه بر روی موش‌ها، محققان موفق شدند با استفاده از کندرویتین-6-سولفات، ماده ای که طول عمر کرم نماتد Caenorhabditis elegans را افزایش می دهد، روند از دست دادن حافظه را معکوس کنند. ممکن است اثرات مشابهی در انسان داشته باشد، اما هنوز آزمایش نشده است.
بهبود حافظه با تحریک الکتریکی
در یک مطالعه جدیدتر، محققان عملکرد حافظه را در بزرگسالان بین 65 تا 88 سال با استفاده از تحریک الکتریکی بهبود بخشیدند.
محققان دریافتند که انجام 20 دقیقه تحریک الکتریکی در 4 روز متوالی منجر به بهبود هم در حافظه کاری و هم حافظه بلند مدت برایحداقل یک ماه می شود. آنها می توانند تحریک را برای تأثیرگذاری بر انواع مختلف حافظه متمرکز کنند.
دکتر رابرت راینهارت، از دانشگاه بوستون، نویسنده مسئول این مطالعه، توضیح داد: “ما دو پروتکل تحریک مغز را توسعه دادیم – یکیبرای بهبود انتخابی حافظه کوتاه مدت از طریق تحریک جداری با فرکانس پایین، و پروتکل دیگری برای بهبود انتخابی حافظه بلند مدت. از طریق تحریک قشر پیش‌پیشانی با فرکانس بالا.”
تحریک الکتریکی مغزی یا tDCS در شیراز
در انستیتو سلامت مغز دانا، تحریک الکتریکی مغزی یا tDCS زیر نظر متخصصین مربوطه با پروتکل های استاندارد انجام می شود. برای اطلاعات بیشتر با ما در تماس باشید.
حرف آخر
با افزایش سن، بسیاری از ما متوجه می‌شویم که دچار نقص حافظه مکرر می‌شویم، اما بعید است که نشانه‌ای از زوال عقل یا آلزایمرقریب‌الوقوع باشند، مگر اینکه این مشکلات در عملکرد روزانه اختلال ایجاد کنند.
برای به حداقل رساندن بروز مشکلات حافظه، توصیه این است که فعال باشید، خوب غذا بخورید، مراقب سلامتی خود باشید و دربسیاری از فعالیت های اجتماعی و پرتحرک شرکت کنید. و به یاد داشته باشید، مانند هر قسمت از بدن، مغز اگر فعالیت بیشتری داشته باشد بهتر عمل می کند.
ما درانستیتو سلامت مغز دانا به شما چگونه کمک کنیم؟
در مرکز سلامت مغز دانا، ما در کمک به افرادی که با مسائل مربوط به مغز دست و پنجه نرم می کنند، تخصص داریم. ابزار نوروفیدبک ما به شما فرصتی برای بهبود عملکرد شناختی، حافظه و حتی عادات خواب را می دهد. ما به شما کمک می کنیم مناسب ترین نوع درمان را برای خود پیدا کنید، و برای ایجاد یک پروتکل درمانی خاص برای نیازهای فردی هر شخص تلاش می کنیم.
وظیفه ما کمک به مغز شما در یادگیری الگوهای سالم است. همانطور که مغز شما بهبود می یابد، حافظه و عملکرد شناختی شما نیز بهبود می یابد. این بهبودها همچنین مغز شما را برای مدت طولانی تری سالم نگه می دارد.
برای کسب اطلاعات بیشتر واحد نوروفیدبک را در سایت ما ببینید یا با کارشناسان مرکز تماس بگیرید.
درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.