اختلال دوقطبی یک اختلال خلقی است که می‌تواند باعث نوسانات خلقی شدید شود. فرد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است بالا و پایین‌هایی را تجربه کند که به ترتیب به‌عنوان مانیا و افسردگی شناخته می‌شوند، که بسیار بارزتر از فراز و نشیب‌هایی است که اغلب افراد معمولاً تجربه می‌کنند.
تخمین زده می شود که 4.4 درصد از بزرگسالان در مقطعی از زندگی خود اختلال دوقطبی را تجربه می کنند. اگر شما یا یکی از نزدیکانتان به اختلال دوقطبی مبتلا هستید، ممکن است فکر کنید که آیا این بیماری قابل درمان است یا اینکه چگونه می توانید از این بیماری خلاص شوید.
علائم دوقطبی
در حالی که اختلال دوقطبی قابل درمان نیست، علائم را می توان با درمان و دارو کنترل کرد.
این مقاله به بررسی گزینه‌های درمانی مختلف برای اختلال دوقطبی می‌پردازد که می‌تواند به شما در دستیابی به ثبات کمک کند، از جمله روان‌درمانی، دارو، نوروتراپی، و تغییرات سبک زندگی.
آیا اختلال دوقطبی قابل درمان است؟
در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای اختلال دوقطبی وجود ندارد، اما بسیاری از افراد میتوانند با درمان به ثبات در زندگیشان دست یابند.
دستیابی به ثبات برای اکثر مردم امکان‌پذیر است، اما اغلب می‌تواند یک سفر طولانی و خسته‌کننده از آزمایش داروهای مختلف، قرار گرفتن در درمان حمایتی و طراحی مجدد سبک زندگی باشد.
این فرآیند می‌تواند چندین ماه یا حتی سال‌ها طول بکشد، اما در صورت همکاری با متخصصان سلامت روان ممکن است.
درمان های اختلال دوقطبی
برخی از گزینه‌های درمانی که می‌تواند به اختلال دوقطبی کمک کند، شامل موارد زیر است:
- روان درمانی
- دارو
- نوروتراپی
روان درمانی
اشکال مختلفی از روان درمانی وجود دارد که نشان داده شده است که برای اختلال دوقطبی مفید است. یکی از این موارد عبارت است از:
درمان شناختی رفتاری (CBT)
درمان شناختی رفتاری یا CBT می‌تواند برای مدیریت اختلال دوقطبی مفید باشد. این روش روان درمانی شامل کمک به بیماران در تشخیص و اصلاح پیوند بین افکار ناسازگار و علائم خلقی است. از تمرین‌هایی برای شناسایی و اصلاح افکار و رفتارهای ناسازگار استفاده می‌کند، و به راهبردهای یادگیری برای شناسایی قسمت‌های خلقی جدید کمک می‌کند. رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی (MBCT) دو شکل مرتبط روان درمانی هستند که میتوانند مفید باشند.
روان درمانی می تواند به شما کمک کند تا شروع یک دوره افسردگی، جنون یا هیپومانیک را شناسایی کنید و با درمانگر، پزشک و سیستم حمایتی خود کار کنید تا بتوانید کمک مورد نیاز خود را دریافت کنید.
دارو
اینها برخی از انواع داروها هستند که می توانند به اختلال دوقطبی کمک کنند:
تثبیت‌کننده‌های خلق
تثبیت‌کننده‌های خلق رایج‌ترین نوع دارو برای اختلال دوقطبی هستند. آنها در پیشگیری و مدیریت دوره‌های خلقی مؤثر هستند. لیتیوم رایج ترین تثبیت کننده خلق و خوی اولیه است. اگرچه اغلب موثر است، اما نیاز به نظارت بر سطح خون و همچنین سایر عملکردها، از جمله کلیه و تیروئید شما دارد.
داروهای ضد تشنج:
برخی از داروهای ضد تشنج، دارای خواص تثبیت کننده خلق و خو هستند. اسید والپروئیک (دپاکوت) و لاموتریژین (لامیکتال) دو مورد از رایج ترین آنها هستند.
داروهای ضد افسردگی:
داروهای ضد افسردگی میتوانند به دوره‌های افسردگی کمک کنند، اما اغلب باید در ترکیب با تثبیت‌کننده‌های خلقی استفاده شوند یا از مصرف آنها اجتناب شود، زیرا به طور بالقوه میتوانند باعث ایجاد دوره‌های شیدایی شوند.
داروهای ضد روان پریشی:
داروهای ضد روان پریشی می توانند به کنترل علائم شیدایی، افسردگی، و همچنین علائم روان پریشی مانند توهمات و هذیان هایی که ممکن است با دوره های خلقی همراه باشند، کمک کنند.
نوروتراپی
گاهی اوقات، بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی به اندازه کافی به روان درمانی و داروها پاسخ نمی دهند. مداخلات نوروتراپی از طریق دستگاه هایی انجام می شود که بر مدارهای مغزی تأثیر می گذارد. چندین وجود دارد از جمله:
نوروفیدبک:
داروها در تلاش برای کنترل علائم اختلال دوقطبی بر روی شیمی بدن اثر می‌گذارند. اما منبع مشکل، یعنی تعادل نامناسب امواج مغزی، مورد توجه قرار نگرفته است.
نوروفیدبک از این جهت متفاوت است که به منبع نوسانات خلقی می رود و به اصلاح عملکرد امواج مغزی در خود مغز کمک می کند. هنگامی که امواج مغزی متعادل تر شوند، علائم می توانند خود به خود ناپدید شوند.
مطالعات زیادی وجود دارد که نشان می دهد نوروفیدبک می تواند یک درمان موثر برای اختلال دوقطبی و سایر اختلالات خلقی مانند افسردگی، اضطراب و PTSD باشد.
نوروفیدبک به مغز می آموزد که الگوهای سالم تری ایجاد کند و ثبات بیشتری داشته باشد. این به فرد کمک می کند تا خودتنظیمی را بیاموزد و به او امکان می دهد به تثبیت خلق و خوی بهتری دست یابد.
مراجعین مبتلا به دوقطبی که تحت آموزش نوروفیدبک قرار می گیرند، حساسیت کمتر نسبت به نوسانات خلقی، افزایش توانایی تمرکز و کاهش خشم را گزارش می دهند. توانایی آنها برای عملکرد بهتر افزایش می یابد زیرا آنها کمتر واکنش نشان می دهند و به طور فزاینده ای قادر به پاسخگویی و عمل مناسب هستند.
تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS):
TMS روشی است که در آن میدان های مغناطیسی به نواحی خاصی از مغز اعمال می شود و به طور بالقوه می تواند برای برخی علائم خلقی مفید باشد.
TMS یک گزینه درمانی است. که در درمان افسردگی و اختلال وسواس فکری- جبری (OCD) موفق بوده است. برخی از مطالعات همچنین دریافته اند که در درمان دوقطبی نیز موثر است. و باعث شده است که بسیاری بر این باور باشند که می تواند در آینده ای نزدیک یک گزینه درمانی مناسب برای افراد مبتلا به دوقطبی باشد.
در حال حاضر FDA، تحریک مغناطیسی فراجمجمه ای را برای درمان دوقطبی تایید نکرده است.
اطلاعات در مورد اینکه دقیقاً چه پروتکلی باید برای TMS استفاده شود محدود است. یک فرد باید دستورالعمل های محققان را در هر مطالعه ای که به آن ملحق می شود دنبال کند.
تحریک الکتریکی:
درمان جدید تحریک مغز، تحریک جریان مستقیم ترانس کرانیال (tDCS)، یک درمان بالقوه خط اول برای اختلال دوقطبی است. tDCS جریان الکتریکی کوچکی تولید می کند که میزان تخلیه سلول های فعال مغز را تعدیل می کند. این دستگاه یک هدبند است که روی پیشانی با دو الکترود، که دیسک‌های فلزی کوچکی هستند، می‌بندند و جریان از آنجا می‌آید. tDCS مستقیماً سلول‌های مغزی را تحریک نمی‌کند تا مانند درمان تشنج الکتریکی (ECT) باعث ایجاد تشنج شوند و مانند تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS) سلول‌های مغز را وادار به تخلیه نمی‌کند.
مطالعات بالینی نشان داده اند که درمان tDCS می تواند به بهبود علائم افسردگی کمک کند. عوارض جانبی اصلی قرمزی، تحریک پوست یا احساس (خارش، سوزن سوزن شدن یا سوزش) در زیر الکترودها بوده است. عوارض جانبی کمتر گزارش شده شامل سردرد یا خستگی است. tDCS یک درمان قابل حمل و ایمن است.
tDCS چیست و چگونه کار می کند؟
تحریک جریان مستقیم ترانس کرانیال (tDCS) یک روش غیرتهاجمی برای تحریک الکتریکی مغز با استفاده از جریان مستقیم ضعیفی است که از طریق الکترودها به پوست سر اعمال می‌شود. هدف اصلاح تحریک پذیری و فعالیت قشر مغز در نواحی مغز زیر الکترودهای پوست سر است.
tDCS چگونه روی مغز اثر می کند؟
tDCS یک تکنیک تحریک مغز است که از جریان ثابت، با شدت کم و یک طرفه استفاده می‌کند که از طریق الکترودهایی که روی پوست سر قرار می‌گیرند، برای تغییر نامحسوس فعالیت مغز استفاده می‌کند.
تحریک جریان مستقیم ترانس کرانیال (tDCS) برای اختلال دوقطبی چگونه عمل می کند؟
tDCS یک شکل غیرتهاجمی تحریک مغز است که شبیه به تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال است، اما به جای استفاده از آهنربا، از یک جریان کم شدت و ثابت که از طریق الکترودهای پوست سر اعمال می شود، استفاده می کند. به طور کلی، تحریک آندال باعث افزایش تحریک پذیری قشر مغز می شود، در حالی که تحریک کاتدی تحریک پذیری قشر مغز را کاهش می دهد، با اثراتی که فراتر از دوره تحریک باقی می مانند. استفاده از tDCS در اختلال دوقطبی برای تسکین علائم در افرادی است که از پاسخ خود به داروی راضی نیستند.
چرا tDCS بهتر از TMS است؟
TMS از پالس های الکترومغناطیسی مکرر استفاده می کند در حالی که tDCS از یک جریان الکتریکی ثابت و ضعیف استفاده می کند. TMS یک محرک عصبی است در حالی که tDCS یک تعدیل کننده عصبی است. تجهیزات tDCS کوچک، با باتری و قابل حمل هستند. در حالی که دستگاه های TMS دیواری، بزرگتر و سنگین تر هستند.
اثرات منفی tDCS چیست؟
tDCS گاهی اوقات می تواند منجر به ناراحتی خفیف در حین مصرف شود (مانند گزگز، خارش یا قرمزی پوست). با این حال، بر اساس بررسی انجام شده در 209 مطالعه، این عوارض جانبی حتی در گروه کنترل تحقیقات (یعنی گروهی که به آن ها گفته نمی شد اما جریانی به سر آنها وارد نمی شد) نیز بروز پیدا می کرد!
کلام آخر
در نهایت، نباید فراموش کنید که اختلال دوقطبی یک بیماری جدی است و نیازمند تشخیص و درمان صحیح است. بهتر است هر چه زودتر با دکتر یا تیم درمانی مناسب مشورت کرده و درمان خود را آغاز کنید تا بتوانید بهبودی مطلوبی را تجربه کنید. انستیتو سلامت مغز با تیمی متشکل از روانپزشکان، روانشناسان، متخصصین علوم اعصاب به ارائه راهکار های دارویی و غیر دارویی و استفاده از تکنولوژی های عصبی، جهت بهبود و کنترل علائم دو قطبی شما می پردازد. با ما درتماس باشید.
اگر بدنبال بهترین مرکز درمانی برای اختلال دوقطبی در شیراز هستید متخصصین ما متشکل از روانپزشکان، روانشناسان، نوروساینتیست ها با استفاده از روش های دارویی و نوروتکنولوژی می توانند به شما در این راه کمک کنند. همه شما شایسته دریافت بهترین ها هستید. همین امروز زمان ویزیت خود را تنظیم کنید! با ما در تماس باشید.
07136476172-09172030360
آدرس: شیراز بلوار بعثت (حدفاصل چهارراه خلدبرین و فلکه سنگی) مجتمع پزشکی مریم طبقه پنجم – انستیتو سلامت مغز
ایمیل: [email protected]
اینستاگرام: danabrain.ir@
درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.