خواب چند ثانیه‌ای یا ریز خواب چیست؟ با هم بشنویم :
اصطلاح خواب چند ثانیه‌ای به دوره های بسیار کوتاه خواب اشاره دارد. می توان خواب چند ثانیه‌ای را به جای چند دقیقه یا ساعت، در ثانیه اندازه گیری کرد. حتی اگر با کلمات خواب چند ثانیه‌ای یا میکرو چرت آشنا نباشید، احتمالاً این پدیده را تجربه کرده اید. یا شاهد تجربه آن توسط شخص دیگری بوده اید. فرد ممکن است در حین ریز خواب چشمان خود را باز نگه دارد و همچنان بیدار به نظر برسد. شخص در طول یک دوره ریزخواب مانند همیشه اطلاعات خارجی را پردازش نمی کند.
خواب چندثانیه‌ای به احتمال زیاد بعد از کم خوابی رخ می دهد. بسیاری از افراد مبتلا به اختلالات خواب، مانند اختلال در نوبت کاری یا آپنه انسدادی خواب، ریزخواب را تجربه می کنند. افرادی که اختلالات خواب ندارند پس از یک شب خواب محدود می توانند ریز خواب ها را نیز تجربه کنند. ریز خواب معمولاً زمانی اتفاق می افتد که افراد در حال انجام کارهای یکنواخت مانند رانندگی در هستند.
ریزخواب ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد و عواقب جدی داشته باشد، مانند افزایش احتمالی خطر تصادف با ماشین. مهم است که بدانیم خواب میکروسکوپی یا ریز خواب چیست، چگونه بر افراد تأثیر می گذارد و چگونه آن را مدیریت کنید.
خواب چند ثانیه‌ای چیست؟
محققان به طور کلی خواب چند ثانیه‌ای را به عنوان دوره‌های خواب که ۱۵ ثانیه یا کمتر طول می‌کشد تعریف می‌کنند. در طول یک دوره میکروخواب، افراد کنترل خودآگاه بر عملکرد خود را از دست می دهند. دانشمندان در تلاشند تا با مطالعه این پدیده در انسان و حیوان، درک بهتری از آنچه در مغز در حین خواب ریز رخ می دهد را درک کنند.
این نوع خواب گاهی اوقات به عنوان خواب چندثانیه‌ای رفتاری نامیده می شود زیرا با تغییر در رفتار مشخص می شود. اپیزودهای خواب ریز ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت به نظر برسند. اما اغلب توسط فردی که چشمان خود را برای مدت کوتاهی می بندد یا کمبود توجه را تجربه می کند، شناسایی می شوند. محققان می توانند با اندازه گیری فعالیت مغز، مشاهده صورت و بدن افراد، یا با آزمایش عملکرد روانی حرکتی، ریزخواب ها را تشخیص دهند.
در طول یک دوره میکروخواب، امواج مغزی اندازه گیری شده توسط الکتروانسفالوگرام (EEG) به طور قابل توجهی کند می شود. اسکن‌های مغزی (fMRI) نشان می‌دهد که ریزخواب شامل فعالیت مغزی است که با آنچه در خواب معمولی یافت میشود متفاوت است. در طول خواب چندثانیه‌ای، بسیاری از مغزهایی که در طول خواب غیرفعال می شوند، فعال باقی می مانند.
همچنین مغز در هنگام ریزخواب به صدا پاسخ متفاوتی نسبت به هنگام بیداری یا خواب می دهد. مغز واکنشی در پاسخ به صداها در طول ریزخواب دارد، اما الگوی مشابهی از واکنش نشان داده شده در زمانی که فرد بیدار است نیست. به عنوان مثال، در حین ریزخواب، به نظر نمی رسد که مغز بین صداهای با زیر و بم های مختلف تفاوت قائل شود.
تحقیقات بیشتری برای درک همه تفاوت‌های خواب چند ثانیه‌ای با خواب و بیداری و اینکه چرا ما در ریزخواب انجام می‌دهیم، مورد نیاز است.
علائم خواب چندثانیه‌ای
یکی از رایج‌ترین علائم خواب چندثانیه‌ای، بسته شدن جزئی یا کامل چشم‌ها است. اگرچه ریزخواب می‌تواند با چشم‌های باز نیز اتفاق بیفتد. یکی دیگر از علائم رایج ریزخواب، افتادن سر است. افرادی که خواب ریز را تجربه می کنند همیشه متوجه نمی شوند که برای مدت کوتاهی به خواب رفته اند.
به جای اینکه تشخیص دهید به خواب رفته اید، ممکن است فکر کنید که برای مدت کوتاهی به آنچه در اطرافتان بود توجه نکرده اید. در طول دوره خواب چندثانیه‌ای، افراد نسبت به محرک های خارجی، مانند نشانه های صوتی یا بصری، واکنش کمتری نشان می دهند.
محققان دریافته‌اند که افراد تمایل دارند چشم‌های خود را در لحظات منتهی به خواب چند ثانیه‌ای آهسته‌تر حرکت دهند. با این حال، ممکن است ندانید که چشمانتان آهسته تر حرکت می کند یا پلک هایتان افتاده است. گشاد شدن مردمک یکی دیگر از عواملی است که می تواند نشان دهنده خواب چندثانیه‌ای ی باشد.
از طریق ابزارهای ردیابی چشم می‌توان تغییراتی را که نشان می‌دهد فرد در حال تجربه خواب است یا در شرف آن است را شناسایی کرد.
خطرات خواب چند ثانیه‌ای
خطرات اولیه خواب چندثانیه‌ای می تواند هنگام رانندگی، کار با ماشین آلات سنگین، انجام عمل جراحی یا سایر کارهای حساس مشابه رخ دهد. در مطالعه‌ای که شامل رانندگی شبیه‌سازی شده بود، دوره‌های ریزخواب با کاهش عملکرد رانندگی مرتبط بود. از آنجایی که ریزخواب باعث میشود افراد برای مدت کوتاهی نسبت به محرک‌ها واکنش کمتری نشان دهند. یا واکنشی نشان ندهند، هر موقعیت پرمخاطره‌ای که به زمان‌های واکنش سریع نیاز دارد، زمانی که فرد ریز خواب دارد، خطرناک میشود.
تجربه خواب چندثانیه‌ای احتمالاً به خودی خود هیچ آسیب جسمی ندارد. اگر ریزخواب را در یک محیط امن تجربه میکنید پس میکروخواب نباید مشکلی ایجاد کند.
تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا تجربه خواب چند ثانیه‌ای یک عامل خطر برای اختلالات خواب است، مورد نیاز است. در حال حاضر، متخصصان پزشکی از وقوع میکروخواب به عنوان یک معیار تشخیصی استفاده نمی کنند.
علل خواب چندثانیه‌ای
علل اولیه خواب چند ثانیه‌ای یا ریزخواب، خواب آلودگی و کم خوابی است. به نظر می رسد اختلالات خوابی که باعث کم خوابی یا خواب آلودگی مفرط می شوند، به احتمال زیاد به میکرو خواب مرتبط هستند.
دانشمندان به طور خاص به تحقیقات میکروخواب در افراد شیفت کار علاقه مند هستند. زیرا این گروه تقریباً سه برابر بیشتر احتمال دارد که تصادف اتومبیل را تجربه کنند. کسانی که بی خوابی و آپنه انسدادی خواب را تجربه می کنند نیز بیشتر در معرض تصادفات رانندگی هستند. تحقیقات بیشتر نشان دهد که این افزایش خطر تا حدی ناشی از دوره‌های ریزخواب است.
افرادی که به طور کامل استراحت می کنند نیز می توانند ریزخواب را تجربه کنند. به عنوان مثال هنگام انجام کاری تکراری یا خسته کننده. تجربه خواب چندثانیه‌ای لزوماً نشان دهنده این نیست که شما کم خواب هستید یا یک اختلال خواب زمینه ای دارید.
درمان خواب چندثانیه‌ای
در حال حاضر، هیچ درمان جهانی برای ریزخواب توصیه نشده است. و همچنین ریزخواب به عنوان یک اختلال خواب یا در میان معیارهای تشخیصی برای هر اختلال خواب شناسایی نشده است. از آنجایی که خواب چندثانیه‌ای با کم خوابی و خواب آلودگی مرتبط است، دریافت خواب کافی به طور بالقوه می تواند کمک کننده باشد.
داروهای تقویت‌کننده بیداری ممکن است به کاهش دوره‌های ریزخواب کمک کنند. اما این داروها باید با احتیاط و همیشه با مشورت پزشک مصرف شوند. از سیگنال ها برای کاهش خواب چندثانیه‌ای ها در رانندگی استفاده میشود .
اگر اغلب یا با وجود خواب کافی، دوره‌های خواب چندثانیه‌ای را تجربه میکنید، با پزشک خود مشورت کنید.
خواب چندثانیه‌ای چه زمانی رخ می دهد؟
ریزخواب می تواند در هر زمانی که فرد بیدار است رخ دهد. ریزخواب احتمال اینکه بعد از کم خوابی رخ دهد بیشتر است. اما حتی زمانی که فرد کاملاً استراحت کرده باشد نیز ممکن است رخ دهد. افراد هنگام خواب‌آلودگی، خواب چندثانیه‌ای را تجربه می‌کنند. حتی اگر آگاهانه از خواب‌آلودگی خود آگاه نباشند.
خواب چندثانیه‌ای بیشتر در بعد از ظهر اتفاق می‌افتد. حتی اگر افراد احساس خواب‌آلودگی را گزارش نکنند. این یافته می تواند به دلیل ریتم شبانه روزی ما باشد. بسیاری از افراد در اوایل بعدازظهر افزایش خواب‌آلودگی را تجربه می‌کنند. که گاهی اوقات آن را کسالت بعد از ظهر یا پس از ناهار می‌نامند. در مقابل، کارگران شیفت شب معمولاً هنگام رانندگی در هنگام رفت و آمد صبحگاهی به خانه دچار خواب آلودگی می شوند.
دانشجوی دکتری پژوهشی ارگونومی شناختی، عاشق یادگیری، عاشق خواب و مباحث مرتبط با آن و عاشق دانستن درباره عملکردهای شناختی انسان… خوشحالم که در این بستر، فرصت اشتراک اطلاعات با شما عزیزان را دارم.