افسردگی یک اختلال خلقی جدی است که علائم آن از خفیف تا ناتوان کننده و تهدید کننده زندگی متغیر است. برخی افراد به جای داروهای تجویز شده توسط پزشک، به دنبال قویترین داروهای گیاهی ضد افسردگی هستند.
به یاد داشته باشید داروها و مشاوره توسط روانپزشک راه های اصلی برای کاهش علائم افسردگی هستند. با این حال، برخی از گیاهان و مکمل ها نیز ممکن است کمک کنند.
در این مقاله به گیاهان، مکمل‌های رایج و روش های غیر دارویی (فناوری های عصبی) درمان افسردگی می پردازیم. و ایمنی و اثربخشی آنها را مورد بحث قرار می‌دهیم.
دارو های گیاهی ضد افسردگی
در ایران استفاده از درمان های گیاهی محبوبیت دارد، زیرا مردم به دنبال روش های طبیعی تری برای مدیریت سلامت خود هستند.
با این حال، باید به خاطر داشته باشید گیاهی بودن یک ماده، همیشه به معنای ایمن یا موثر بودن آن نیست و دانستن اینکه کدام محصول را انتخاب کنید، می تواند در زمان، هزینه و سلامت شما بسیار موثر باشد.
درایران، سازمان غذا و دارو، گیاهان دارویی را مانند غذا و دارو کنترل نمی کند. در نتیجه، تولیدکنندگان و فروشندگان همیشه در مورد کیفیت یا خلوص محصول خود 100 درصد واضح نیستند.
تحقیقات امیدوار کننده ای نشان داده است که برخی مکمل های گیاهی در درمان افسردگی خفیف موثر هستند. اینها برخی از مکمل هایی هستند که مردم بیشتر از آنها استفاده می کنند:
1. مخمر سنت جان
مخمر سنت جان با نام علمیHypericum perforatum در ایران با نام گل راعی، هوفاریقون، گل شهناز، علف چای نیز شناخته می شود. این گیاه صدها سال است که یک درمان گیاهی رایج برای افسردگی بوده است. با این حال، اگر تصمیم گرفته اید آن را به عنوان یک درمان برای افسردگی امتحان کنید، باید احتیاط کنید.
یک مطالعه سیستماتیک 2016 نشان داد که مخمر سنت جان برای درمان افسردگی خفیف تا متوسط مؤثرتر از دارونما بوده و تقریباً به اندازه داروهای ضد افسردگی مؤثر است.
با این حال، این مطالعه، تحقیقاتی در مورد اثرات بلندمدت مخمر سنت جان بر افسردگی انجام نداد.
نویسندگان این مقاله همچنین توصیه کردند در مورد پذیرش نتایج مطالعات مختلف احتیاط کنید، زیرا این گیاه دارای اثرات نامطلوبی است که بسیاری از مطالعات آن را در نظر نگرفته‌اند.
این گیاه همچنین می تواند با اثرات داروهای ضد افسردگی تداخل داشته باشد، به این معنی که ممکن است علائم را بدتر کند یا اثربخشی درمان را کاهش دهد.
در حالی که این گیاه ممکن است به برخی افراد کمک کند، اما اثرات مفیدی را در طولانی مدت نشان نداده است.
به این دلایل، افراد نباید به جای درمان معمولی از مخمر سنت جان استفاده کنند. همچنین نباید مخمر سنت جان را برای درمان افسردگی متوسط تا شدید امتحان کنند.
2. جینسینگ
این مکمل از ریشه گیاه جینسنگ آمریکایی یا آسیایی بدست می آید . جینسینگ سیبری، آسیایی و Eleuthero گیاهان مختلف با مواد فعال متفاوت هستند.
پزشکان طب چینی هزاران سال است که از جینسینگ برای کمک به مردم برای بهبود عملکرد های مغز و انرژی و کاهش اثرات استرس استفاده کرده اند .
از این خواص جینسینگ برای افرادی که دچار افسردگی هستند، انرژی و انگیزه کمی دارند استفاده می شود.
با این حال، هیچ یک از مطالعاتی که در مورد جینسینگ انجام شده است، کیفیت کافی برای ایجاد پروتکل های درمانی استفاده از این ماده را ندارد.
3. بابونه
مطالعه ای که در سال 2012 بر روی اثرات ضد افسردگی و اضطراب گیاه بابونه انجام شد نشان می دهد که بابونه بهبود قابل توجهی ازعلائم افسردگی، نسبت به دارونما ایجاد می کند. با این حال، مطالعات بیشتری برای تایید فواید سلامتی بابونه در درمان علائم افسردگی ضروری است.
4. اسطوخودوس
روغن اسطوخودوس یک اسانس محبوب است. مردم معمولا از روغن اسطوخودوس برای آرامش و کاهش اضطراب و اختلالات خلقی استفاده می کنند.
مطالعه ای که بر روی این گیاه انجام شد نشان داد که اسطوخودوس ممکن است پتانسیل قابل توجهی در کاهش اضطراب و بهبود خواب داشته باشد.
اسطوخودوس در مطالعاتی که تأثیر آن بر اضطراب را ارزیابی می کند، نتایج متفاوتی دارد. با این حال، شواهد کمی برای اثربخشی آن به عنوان درمانی برای افسردگی وجود دارد.
5. زعفران
برخی از مطالعات استفاده از زعفران را به عنوان یک اقدام ایمن و موثر برای کنترل علائم افسردگی بیان می کنند .
با این حال، تحقیقات بیشتر برای تایید فواید احتمالی زعفران در مقابله با افسردگی کمک می کند. دانشمندان همچنین باید هر گونه عوارض جانبی احتمالی را بهتر درک کنند.
مکمل های ضد افسردگی
1. اس-ادنوزیل متیونین
SAMe مخفف S-adenosyl methionine است. این یک شکل مصنوعی از یک ماده شیمیایی است که به طور طبیعی در بدن وجود دارد.
در سال 2016، محققان تمام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده را برای استفاده از SAMe برای درمان افسردگی در بزرگسالان بررسی کردند. آنها تفاوت معناداری بین اثرات SAMe بر علائم افسردگی و اثرات دارونما پیدا نکردند.
با این حال، آنها همچنین دریافتند که SAMe تقریباً همان اثربخشی داروهای ضد افسردگی رایج ایمی پرامین یا اسیتالوپرام را دارد. علاوه بر این، زمانی که محققان SAMe را با داروهای مهارکننده بازجذب سروتونین انتخابی مخلوط کردند، بهتر از دارونما بود .
در یک بررسی که نتایج آن در ژورنال روانپزشکی آمریکا منتشر شده‌است، جرج پاپکوستاس، سرپرست این پژوهش و روانپزشک در دانشکده پزشکی هاروارد، مکمل SAMe را به تعدادی از افراد مبتلا به اختلال افسردگی عمده که با درمان ضدافسردگی بهبود نیافته بودند، دادند. نتایج این پژوهش نشان داد که افزودن مکمل اس-آدنوزیل متیونین، یا SAMe به درمان دارویی ضدافسردگی در بیماران مبتلا به افسردگی عمده، نسبت به بیمارانی که علاوه بر داروهای معمول‌شان یک داروی بی‌اثر (دارونما) دریافت می‌کردند، باعث بهبودی بیشتر بیماران گروه اول شد.
مانند بسیاری از مطالعات دیگر در مورد گیاهان و مکمل ها، تحقیقات در مورد ایمنی و اثربخشی SAMe از کیفیت پایینی برخوردار است. تحقیقات بیشتری برای تعیین اثر دقیق آن ضروری است.
مردم از این مکمل در اروپا به عنوان یک داروی ضد افسردگی با نسخه استفاده می کنند. با این حال، FDA هنوز این مورد را برای استفاده در ایالات متحده تایید نکرده است
2. اسیدهای چرب امگا 3
در یک بررسی سیستماتیک 2015 محققان به این نتیجه رسیدند که مکمل های اسید چرب امگا 3 به عنوان یک درمان افسردگی مفید نیستند.
در حالی که نویسندگان مطالعه هیچ عارضه جانبی جدی را از این مکمل گزارش نکردند، آنها همچنین توصیه کردند که این مکمل تنها یک اقدام موثر در درمان افسردگی ناشی از کمبود امگا 3 است.
3. 5-HTP
این مکمل که با نام 5-هیدروکسی تریپتوفان نیز شناخته می شود، ممکن است در تنظیم و بهبود سطوح سروتونین در مغز مفید باشد. سروتونین انتقال دهنده عصبی است که بر خلق و خوی افراد تأثیر می گذارد.
مطالعات حیوانی بر روی این ماده انجام شد، و برخی مانند این بررسی در سال 2016 ، پتانسیل آن را به عنوان یک درمان ضد افسردگی ذکر می کنند. با این حال، شواهدی از اثرات آن مطالعات انسانی محدود است.
5-HTP به عنوان یک مکمل بدون نسخه (OTC) در ایالات متحده موجود است اما ممکن است در کشورهای دیگر نیاز به نسخه داشته باشد.
تحقیقات بیشتری لازم است، به ویژه در مورد نگرانی هایی که ممکن است باعث سندرم سروتونین شود، یک عارضه عصبی جدی در صورت مصرف بیش از حد 5-HTP.
تولید کنندگان مکمل ها مجبور نیستند ثابت کنند که محصولشان کاملا برای افراد مناسب است. دوز روی بطری نیز ممکن است نادرست باشد.
مردم باید اطمینان حاصل کنند که گیاهان و مکمل ها را از یک تولید کننده قابل اعتماد خریداری می کنند.
درمان های غیر دارویی (فناوری های عصبی)
نوروتکنولوژی درواقع استفاده از تکنولوژی های پیشرفته برای بهبود و ارتقا عملکرد سیستم عصبی انسان است. نوروتکنولوژی به شاخه‌ای از علم اطلاق می‌شود که مبتنی بر فعالیت مغز است و شامل فناوری‌هایی است که برای تقویت و ترمیم عملکرد مغز ایجاد می‌شوند. از فناوری عصبی در تحقیق و توسعه برای تجزیه و تحلیل فعالیت مغز استفاده می شود. نوروتکنولوژی به رفع افسردگی، کم‌خوابی، بیش فعالی و بسیاری از اختلالات دیگر می تواند کمک کند.
با توجه به حجم مطالعات موجود، می توان گفت که فناوریهای عصبی بسیار قویتر و موثرتر از قویترین داروهای گیاهی ضد افسردگی برای درمان افسردگی عمل می کنند.
چند مورد از نوروتکنولوژی هایی که به درمان افسردگی کمک میکنند را با هم بررسی می کنیم:
1. تحریک فراجمجمه ای مغز با جریان مستقیم
متا آنالیزی که در سال 2021 انجام شد نشان داد که تحریک فراجمجمه ای مغز با جریان مستقیم (tDCS) می تواند با اثر طولانی در سیستم عصبی اثر ضد افسردگی قابل قبول و معناداری بر افسردگی های متوسط تا شدید داشته باشد.
تحریک جریان مستقیم فراجمجمه ای (tDCS) یک روش ایمن و غیر تهاجمی تحریک مغزی است که قابل تحمل، کم هزینه و آسان انجام می شود. این مداخله از جریانی با شدت کم استفاده میکند که به طور معمول از طریق دو الکترود (آند و کاتد) که روی پوست سر قرار می‌گیرند، مغز را تحریک و تقویت میکند. این روش بدون درد و ایمن است. چندین کارآزمایی بالینی تصادفی شده (RCTs) و متاآنالیز، اثرات tDCS را برای درمان دوره‌های افسردگی اساسی حاد (MDE) و مزمن بررسی کرده‌اند که برتری آن را نسبت دارونما نشان میدهد. برای اطلاعات بیشتر در مورد تحریک فراجمجمه ای مغز کلیک کنید.
2. تحریک مغناطیسی مغز TMS
تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS) روشی است که از میدان های مغناطیسی برای تحریک سلول های عصبی در مغز برای بهبود علائم افسردگی اساسی استفاده می کند. این روش “غیر تهاجمی” است زیرا بدون استفاده از جراحی یا برش پوست انجام می شود. و تایید شده توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای درمان افسردگی است.
FDA همچنین TMS را برای اختلال وسواس فکری اجباری (OCD)، میگرن و کمک به افراد برای ترک سیگار در زمانی که درمان های استاندارد به خوبی جواب نداده اند، تایید کرده است. برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید.
3. تحریک عصب واگ (VNS)
مطالعات نشان داده اند که تحریک عصب واگ می توان به عنوان یک ضد افسردگی قوی عمل کند. در این نوع تحریک غیر تهاجمی از طریق الکترودهایی که بر روی گوش بسته می‌شوند، با جریان الکتریکی ضعیفی عصب واگ تحریک می شود.
مطالعات نشان می دهد در مقایسه با بیمارانی که VNS ساختگی دریافت کردند، بیمارانی که VNS واقعی دریافت کردند، بهبود قابل توجهی در علائم افسردگی خود نشان دادند. این بهبود با افزایش اتصال عملکردی بین شبکه حالت پیش‌فرض قشر جلوی مغز، یک شبکه مهم در مغز که در افسردگی تغییر میکند، مرتبط بود. برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید.
4. نوروفیدبک
مطالعه متا آنالیزی که در سال 2021 انجام شد نشان داد که نوروفیبک در کنار سایر روش های درمانی می تواند به عنوان مکمل اثر ضد افسردگی داشته باشد. در این متاآنالیز نشان داده شد که نوروفیدبک برای درمان افسردگی متوسط تا شدید می تواند موثر باشد. روی هم رفته، این یافته‌ها نشان می‌دهند که بیوفیدبک و نوروفیدبک مداخلات مؤثری برای افراد مبتلا به افسردگی بالینی و با علائم افسردگی ثانویه است.
فردی که درحال انجام نوروفیدبک است
کلام آخر (مهم)
اگر به دنبال قویترین داروهای گیاهی ضد افسردگی هستید پیشنهاد می کنیم این داروها و مکمل ها را سرخود مصرف نکنید. راهکارهای درمانی علمی و دقیقتری وجود دارد که می تواند برای درمان افسردگی از آنها استفاده کنید. همچنین برای درمان خود حتما به متخصص مرتبط مراجعه کنید.
آیا بدنبال بهترین کلینیک برای انجام خدمات نوروتکنولوژی مانند tDCS,TMS, VNS و نوروفیدبک زیر نظر متخصصین روانپزشکی، رونشناسی و علوم اعصاب هستید؟ همه شما شایسته دریافت بهترین ها هستید. همین امروز زمان مشاوره خود را تنظیم کنید! با ما در تماس باشید.
07136476172 – 09172030360
آدرس: شیراز بلوار بعثت (حدفاصل چهارراه خلدبرین و فلکه سنگی) مجتمع پزشکی مریم طبقه پنجم – انستیتو سلامت مغز
ایمیل: [email protected]
اینستاگرام: danabrain.ir@
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).