عدم درمان افسردگی می تواند در آینده خطر زوال عقل را افزایش دهد با هم بشنویم:
در سال 2022، سازمان بهداشت جهانی، زوال عقل را به عنوان هفتمین علت مرگ و میر در میان همه بیماری ها طبقه بندی کرد و تخمین زد که حدود 55 میلیون نفر در سراسر جهان با این وضعیت زندگی می کنند. زوال عقل می تواند افراد را از نظر جسمی، روانی، اجتماعی و اقتصادی تحت تأثیر قرار دهد و این تأثیر می تواند به مراقبان، خانواده ها و جامعه گسترش یابد. از آنجایی که در حال حاضر هیچ درمانی برای درمان زوال عقل وجود ندارد، پیشگیری از آن در اولویت قرار دارد. چندین مطالعه نشان داده اند که افسردگی خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش می دهد. بنابراین، درمان به موقع افسردگی ممکن است به پیشگیری از آن کمک کند.
اگرچه مطالعاتی در مورد اینکه آیا دارودرمانی برای افسردگی خطر زوال عقل را کاهش می دهد یا خیر، انجام شده است. البته نتایج متفاوت بوده است، برخی از مطالعات پیامدهای مثبت را گزارش کرده اند. و برخی دیگر نتایج منفی یا خنثی به همراه داشته اند.
مطالعات پیشین در این باره چه می‌گویند؟
یک مطالعه در سال 2017 نشان داد که تجویز مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین برای بیش از 4 سال، خطر ابتلا به زوال عقل را در افراد مبتلا به اختلال شناختی خفیف کاهش می‌دهد.
برعکس، مطالعه دیگری در سال 2017 نشان داد که استفاده از داروهای ضد افسردگی تفاوتی در خطر ابتلا به زوال عقل ایجاد نمی کند، در حالی که یک مطالعه معتبر در سال 2016 به این نتیجه رسید که استفاده از داروهای ضد افسردگی در افراد مسن با افزایش خطر زوال عقل مرتبط است.
هیچ یک از این مطالعات منتشر شده قبلی این واقعیت را در نظر نمی گیرد که افراد مختلف مسیرهای متفاوت افسردگی را تجربه می کنند. یا الگوهای علائم افسردگی در طول زمان برای آنها متفاوت است.
اما حرف آخر مطالعات جدید چیست؟
اکنون، محققان دانشگاه فودان در شانگهای، چین، مطالعه‌ای را در Biological Psychiatry منتشر کرده‌اند که به بررسی روابط بین مسیرهای مختلف افسردگی، درمان‌های مختلف افسردگی و احتمال ابتلا به زوال عقل می‌پردازد.
این مطالعه افراد مبتلا به افسردگی بالای 50 سال را برای 10 تا 14 سال پیگیری می کند [و مانند مطالعه قبلی] خطر افزایش تقریباً یکسانی برای زوال عقل (51٪) را نشان می دهد. این به ویژه برای کسانی که علائم افسردگی داشتند یا با گذشت زمان بدتر شدند صادق بود. در حالی که در کسانی که تحت درمان قرار گرفتند و افسردگی زیادی نداشتند خطر کاهش یافته بود.
این یافته مهمی است و نشان می‌دهد که افراد در اواسط تا اواخر زندگی مبتلا به افسردگی باید درمان شوند تا علائم را بهبود بخشند، به کیفیت زندگی آنها کمک کند و احتمال ابتلا به زوال عقل را کاهش دهد.
افسردگی و زوال عقل در اواخر عمر
بین سال‌های 2006 و 2010، این مطالعه 354313 فرد از بیوبانک بریتانیا را در سنین بین 50 تا 70 سال مورد بررسی قرار داد. 189440 شرکت‌کننده (53.5%) زن بودند.
در مجموع 46280 شرکت‌کننده در ابتدا با افسردگی در اواخر عمر تشخیص داده شدند که 725 نفر از آنها در طول دوره پیگیری دچار زوال عقل شدند. محققان تا سال 2020 شرکت کنندگان را پیگیری کردند.
برای مطالعه تأثیر مسیرهای مختلف افسردگی بر میزان زوال عقل، محققان 4 زیر گروه را شناسایی کردند:
- افزایش علائم افسردگی در طول زمان (n = 3462)
- کاهش علائم افسردگی در طول زمان (n = 3578)
- علائم افسردگی مزمن بالا (n = 2281)
- علائم افسردگی مزمن کم (n = 3159)
برای بررسی اینکه آیا می توان خطر ابتلا به زوال عقل را با درمان افسردگی کاهش داد، محققان 46820 شرکت کننده مبتلا به افسردگی را در گروه های درمانی زیر دسته بندی کردند:
- درمان نشده (n = 24152)
- دارودرمانی (تعداد = 14695)
- روان درمانی (n = 2151)
- ترکیب هر دو (n = 5,281)
درمان افسردگی می تواند خطر زوال عقل را کاهش دهد
همانطور که انتظار می رفت، محققان دریافتند که شرکت کنندگان در مطالعه مبتلا به افسردگی 51 درصد بیشتر از افراد بدون افسردگی در معرض خطر زوال عقل بودند.
در زیر گروه شرکت کنندگان مبتلا به افسردگی، خطر ابتلا به زوال عقل بسته به مسیر متفاوت بود. افرادی که علائم افسردگی «افزاینده»، «مزمن بالا» و «به طور مزمن کم» داشتند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به زوال عقل بودند. در حالی که افراد با سطوح «کاهش یابنده» افسردگی، خطر ابتلا به زوال عقل را مشابه افراد بدون افسردگی داشتند.
محققان دریافتند که درمان های افسردگی با بروز کمتر زوال عقل همراه است و خطر ابتلا به زوال عقل در بین بیمارانی که تحت درمان قرار گرفته اند حدود 26 درصد کاهش می یابد.
علاوه بر این، محققان مشاهده کردند که اگرچه مسیر افسردگی «رو به افزایش» خطر ابتلا به زوال عقل را سریعتر افزایش می‌دهد، مصرف درمان‌های افسردگی میتواند با افزایش خطر مقابله کند. از سوی دیگر، درمان‌های افسردگی تأثیری بر خطر زوال عقل در افراد مبتلا به افسردگی مزمن نداشت.
این یافته اهمیت تشخیص و درمان سریع افسردگی را نه تنها به منظور کنترل افسردگی، بلکه برای کاهش خطر ابتلا به زوال عقل در بیمار، برجسته می کند.
افسردگی: علت یا نشانه زوال عقل؟
دکتر وی چنگ، یکی از رهبران این مطالعه و محقق اصلی جوان در مؤسسه علم و فناوری هوش الهام گرفته از مغز (ISTBI) در دانشگاه فودان، می‌گوید که یافته‌های این مطالعه، مطالعه کار قبلی را نیز روشن می‌کند. تفاوت‌های اثربخشی در دوره‌های افسردگی ممکن است تفاوت بین مطالعات قبلی را توضیح دهد.
افسردگی ممکن است خطری برای زوال عقل باشد، اما در مراحل بعدی، زوال عقل ممکن است باعث افسردگی شود.
گزینه های درمان
شواهد کنونی نشان می دهد فردی که یک دوره افسردگی داشته است، 50 درصد در معرض خطر دوره دیگری است. با اضافه شدن هر دوره، این خطر بیشتر میشود و به 70 درصد پس از اپیزود دوم و 90 درصد پس از اپیزود سوم افزایش می یابد.
دریافت درمان مناسب می تواند طول و شدت دوره را کوتاه کند. چندین گزینه برای این امر وجود دارد.
افسردگی چگونه درمان می شود؟
داروها
داروهای ضد افسردگی می توانند علائم‌افسردگی را در کمتر از دو تا چهار هفته کاهش دهند. این نه تنها به شما کمک می کند تا احساس بهتری داشته باشید، بلکه می تواند به طور بالقوه از بدتر شدن افسردگی نیز جلوگیری کند.
تحقیقات نشان می‌دهد که هر چه افسردگی شما شدیدتر باشد، داروهای ضد افسردگی بیشتر میتوانند به طور بالقوه کمک کنند.
برخی از افراد از مصرف داروهای ضدافسردگی می ترسند زیرا نگران این هستند که چگونه بر زندگی روزمره شان تأثیر می گذارد. با این حال، بسیاری از عوارض جانبی داروهای ضدافسردگی با عادت کردن بدن به دارو کاهش می‌یابد. ادامه مصرف آنها طبق تجویز میتواند به تقویت خلق و خوی شما کمک کند و مقابله با فراز و نشیب‌های زندگی را آسان‌تر کند.
روان درمانی
چند نوع درمان وجود دارد که می تواند به تسکین احساس‌افسردگی کمک کند. درمان شناختی رفتاری یکی از آنهاست. درمان شناختی رفتاری به افراد کمک می کند یاد بگیرند که چگونه افکار خود را به گونه ای تغییر دهند که بر رفتارها و احساسات آنها تأثیر مثبت بیشتری بگذارد.
درباره درمان شناختی رفتاری بیشتر بدانید:
نوروفیدبک
علوم اعصاب ثابت کرده است که تمرینات مکرر شبکه های مغزی، مانند تمرینهای مرتبط با نوروفیدبک، توانایی تغییر شکل مغز را دارد. این موضوع به بهینه سازی الگوهای امواج مغزی کمک می کند و در عین حال ارتباطات بین نورون ها و شبکه ها را تقویت می کند.
درمان نوروفیدبک همچنین سیستم عصبی پاراسمپاتیک را بهبود می بخشد و در عین حال فشار خون و ضربان قلب را کاهش می دهد. پس از 20 تا 60 جلسه نوروفیدبک، بسیاری از بیماران کاهش علائم اضطراب و افسردگی خود را تجربه می کنند.
اگر میخواهید از نوروفیدبک و چگونگی انجام آن بیشتر بدانید این مطلب را از دست ندهید:
تحریک مغناطیسی مغز
اگر از افسردگی شدید رنج می برید که به دارو مقاوم بوده است، درمان TMS میتواند یک گزینه مناسب برای شما باشد. درمان با تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS) یک درمان غیرتهاجمی است. پالس های انرژی مغناطیسی مکرر را به مناطقی از مغز که در خلق و خوی درگیر هستند هدایت می کند. این پالس های مغناطیسی بدون درد از جمجمه عبور می کنند و سلول های مغزی را تحریک می کنند.این موضوع می تواند ارتباط بین قسمت های مختلف مغز را بهبود ببخشد و علائم‌افسردگی را کاهش دهد.
تحریک ترانس کرانیال (tDCS)
تحریک فرا جمجمه ای ابزار جدیدی است که به کسانی که با افسردگی‌دست و پنجه نرم می کنند کمک می کند. روش تحریک فراجمجمه ای مغز میتواند به عنوان یک ابزار مفید در یک رویکرد جامع برای بهبودی طولانی مدت و پایدار بیماران مبتلا به افسردگی استفاده شود.
در طول یک جلسه، بیماران میتوانند بهبود خلق و خو و آرامش را احساس کنند. حتی پس از پایان جلسه، مغز میتواند به لطف نورپلاستیسیتی یا توانایی طبیعی خود برای تغییر، به سیم کشی مجدد و بهبود خود ادامه دهد. بیماران میتوانند با جلسات مکرر دستاوردها را تثبیت کنند. و پزشکان می توانند تغییرات طولانی مدت در مغز را با تکنیک های تصویربرداری (مانند fMRI یا qEEG) بررسی کنند.
درباره درمان افسردگی بدون دارو با تحریک الکتریکی مغز tDCS بیشتر بدانید:
حرف آخر
در حالی که غیرممکن نیست که یک دوره خاص از افسردگی به خودی خود از بین برود، کمک گرفتن می تواند باعث شود که سریعتر احساس بهتری داشته باشید. همچنین می تواند به طور بالقوه از بدتر شدن افسردگی یا تأثیر بر سلامت جسمانی شما جلوگیری کند. از آنجایی که افسردگی قابل درمان است، پزشک می تواند به شما کمک کند تا بهترین گزینه درمانی را برای خود پیدا کنید.
بعلاوه، رفع برخی از اشکال افسردگی دشوارتر است. در مواردی از این قبیل، شما نمی توانید منتظر بمانید که از بین برود. درمان ممکن است برای کمک به کاهش نوع یا شدت افسردگی و اضطراب شما ضروری باشد.
علاوه بر این، شما شایسته درمان مناسب وشخصی سازی شده برای افسردگی هستید.
هیچ ضرری ندارد یا شرم آور نیست اگر از کسی بخواهید کمک کند تا دوباره احساس بهتری داشته باشید.
لطفا همیشه به خاطر داشته باشید که میتوانید در حال خود تغییر ایجاد کنید و یک زندگی بدون افسردگی داشته باشید،شاید چند روش را امتحان کرده باشید و جواب نگرفته باشید اما بدانید هنوز راه هایی وجود دارند که منتظر شما هستند تا زندگی خود را نجات دهید و آنطور زندگی کنید که لیاقت دارید و دوست دارید.در این راه حمایت دیگران و درمان های جدید را در نظر بگیرید.
درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.