آپنه خواب چیست؟
آپنه خواب یک اختلال خواب است که می تواند باعث توقف تنفس برای 10 تا 30 ثانیه در هنگام خواب شود. این موضوع می تواند تا 400 بار در شب رخ دهد.
این وضعیت معمولاً با خروپف بلند یا خفگی، یا صداهای نفس نفس زدن در خواب مشخص می شود، که می تواند باعث شود چندین بار در شب از خواب بیدار شوید و در طول روز احساس خستگی کنید.
تخمین زده می شود که بین 5 تا 10 درصد مردم در سراسر جهان با نوعی از این بیماری زندگی می کنند.
در حالی که آپنه خواب قابل درمان نیست، می توان آن را با تغییرات سبک زندگی و گزینه های درمانی مدیریت کرد.
در این مطلب به چه خواهیم پرداخت؟
این مقاله گزینه‌های درمان آپنه خواب، از جمله تغییر سبک زندگی، دستگاه‌های تنفسی، ابزاری که در دهان قرار داده میشوند، دارو و جراحی را مورد بحث قرار می‌دهد. این مقاله همچنین تأثیر آپنه خواب بر سلامت روان را بررسی می‌کند و پیشنهاداتی را برای کنترل احساساتی که ممکن است پس از اطلاع از داشتن یک بیماری صعب‌العلاج تجربه کنید، ارائه می‌کند.
درمان آپنه خواب
جستجوی درمان برای آپنه خواب مهم است، زیرا اگر درمان نشود، می تواند تهدید کننده زندگی باشد.
آپنه خواب با افزایش خطر حمله قلبی، سکته مغزی، دیابت و کاهش طول عمر مرتبط است. این می تواند باعث خواب آلودگی شدید در طول روز شود که می تواند خطر به خواب رفتن شما را هنگام رانندگی یا استفاده از ماشین آلات سنگین افزایش دهد، که هر دو می توانند کشنده باشد.
درمان آپنه خواب می تواند بسته به نوع آپنه خواب، شدت علائم و اینکه آیا شما بیماری دیگری دارید متفاوت باشد.
نحوه درمان آپنه خواب
اینها برخی از گزینه های درمانی هستند که ممکن است پزشک تجویز کند:
- تغییر سبک زندگی
- دارو
- وسایل تنفسی
- لوازم دهان و دندان
- عمل جراحی
برای اطلاع بیشتر در مورد هر یک از گزینه های درمانی به ادامه مطلب مراجعه کنید.
تغییرات سبک زندگی
اکثر رژیم های درمانی آپنه خواب به صورت محافظه کارانه شروع می شوند، با تغییراتی در سبک زندگی مانند:
کاهش وزن:
برای افرادی که دارگیر اضافه وزن یا چاقی هستند، تحقیقات نشان می دهد که کاهش 10 درصدی وزن بدن می تواند به طور قابل توجهی علائم آپنه خواب را بهبود بخشد.
خوابیدن به پهلو:
خوابیدن به پشت می تواند آپنه خواب را تشدید کند زیرا بافت نرم ممکن است به نای فشار بیاورد و جریان هوا را مسدود کند. بنابراین، اگر دچار آپنه خواب هستید، بهتر است به جای خوابیدن به پشت، به پهلو بخوابید. می توانید از بالش های مخصوص یا وسایل کمکی برای خواب استفاده کنید تا در این وضعیت راحت تر باشید.
اجتناب از مصرف الکل:
ممکن است پزشک شما توصیه کند مصرف الکل خود را محدود کنید یا به طور کلی از آن اجتناب کنید زیرا الکل ماهیچه های پشت گلو را شل می کند، که می تواند نفس کشیدن را در هنگام خواب سخت تر کند.
ترک سیگار:
سیگار بر کیفیت خواب تأثیر می گذارد، باعث تورم در مجاری تنفسی می شود و باعث خروپف می شود که همه اینها علائم آپنه خواب را تشدید می کند.
درمان سایر بیماری‌ها:
درمان آپنه خواب ممکن است به معنی درمان هر بیماری زمینه‌ای دیگری باشد که به آن کمک می‌کند. به عنوان مثال، درمان نارسایی قلبی در صورتی که آپنه مرکزی خواب نیز دارید، مهم است.
داروها
درمان آپنه خواب ممکن است شامل مصرف برخی داروها و اجتناب از مصرف داروهای دیگر باشد:
اسپری‌های بینی برای تسهیل تنفس:
استفاده از اسپری‌های بینی یا نوارهای چسبنده میتواند جریان هوا را در مجاری تنفسی آسان‌تر کند و توانایی تنفس شما را بهبود بخشد. اگر آپنه خواب خفیف دارید، این می تواند به کاهش خروپف و بهبود علائم شما کمک کند.
از مسکن‌های اپیوئیدی خودداری کنید:
اگر از مسکن‌های اپیوئیدی استفاده می‌کنید، ممکن است پزشک به شما توصیه کند که مصرف آنها را به تدریج متوقف کنید، زیرا مصرف مواد افیونی میتواند منجر به آپنه خواب شود. قطع دارو ممکن است به از بین بردن آپنه خواب یا بهبود قابل توجه آن کمک کند.
از داروهای آرام‌بخش و شل‌کننده‌های عضلانی اجتناب کنید:
قرص‌های خواب‌آور و شل‌کننده‌های عضلانی سیستم عصبی مرکزی شما را آرام می‌کنند و تنفس را در هنگام خواب برای شما سخت‌تر می‌کنند، بنابراین ممکن است پزشک شما توصیه کند که از مصرف آنها خودداری کنید.
علاوه بر این، داروهایی مانند داروهای خواب آور و داروهای محرک تنفسی می توانند به آپنه خواب کمک کنند. با این حال، این داروها به طور قطعی پذیرفته نشده اند یا به طور رسمی برای درمان این بیماری تایید نشده اند.
دستگاه های تنفسی
دستگاه‌های تنفسی، معروف به دستگاه‌های فشار مثبت راه هوایی (PAP)، استاندارد طلایی درمان آپنه خواب هستند.
در حالی که انواع مختلفی از دستگاه های PAP وجود دارد، دستگاه فشار مثبت مداوم راه هوایی (CPAP) رایج ترین دستگاه است.
چگونه یک ماشین CPAP ممکن است به شما کمک کند
دستگاه CPAP ماسک خاصی است که هنگام خواب روی بینی و گاهی اوقات دهان قرار میگیرد. در حالی که خوابید این ماسک به یک لوله و دستگاهی متصل است که هوای تحت فشار را به مجاری تنفسی شما می دمد که به باز ماندن آنها کمک می کند.
استفاده از دستگاه تنفسی مانند دستگاه CPAP در هنگام خواب ممکن است کمی طول بکشد تا به آن عادت کنید و ممکن است عوارض جانبی مانند احتقان، آبریزش بینی، خشکی چشم، خشکی دهان و خونریزی بینی را تجربه کنید. هر گونه عوارض جانبی را به ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود گزارش دهید و از آنها بپرسید که چگونه ادامه دهید.
سایر انواع دستگاه های تنفسی که به درمان آپنه خواب کمک می کنند عبارتند از:
دستگاه تنظیم خودکار فشار مثبت راه هوایی (APAP)، دستگاه فشار مثبت راه هوایی دوسطحی (BiPAP) و دستگاه تهویه سروو تطبیقی (ASV).
لوازم دهان و دندان
اگر نمی توانید از دستگاه تنفسی مانند دستگاه PAP استفاده کنید، ممکن است پزشک به شما توصیه کند که به جای آن از یک وسیله دهانی استفاده کنید تا راه های هوایی شما باز بماند:
تغییر موقعیت فک پایین:
این وسایل باید در شب استفاده شوند. آنها دندان های بالا و پایین شما را می پوشانند و فک شما را در موقعیت خود نگه می دارند تا راه های هوایی فوقانی شما را مسدود نکند.
دستگاه های نگهدارنده زبان:
این وسیله برای استفاده در شب طراحی شده است، این وسایل زبان شما را به سمت جلو نگه می دارند تا به عقب نلغزند و راه های هوایی فوقانی شما را مسدود نکنند.
دستگاه های تحریک الکتریکی:
FDA همچنین یک دستگاه تحریک الکتریکی را برای درمان آپنه خواب تأیید کرده است. شما باید این دستگاه را به مدت 20 دقیقه در روز در حالی که بیدار هستید، به مدت شش هفته در دهان خود قرار دهید. این عضله زبان شما را با پالس‌های الکتریکی تحریک می‌کند و به شما کمک می‌کند هنگام خواب به عقب فرو نرود و راه‌های هوایی شما را مسدود نکند.
شما باید به یک دندانپزشک مراجعه کنید، که به طور سفارشی دستگاه را مطابق با اندازه های شما می سازد و نحوه استفاده از آن را به شما آموزش می دهد.
عمل جراحی
اگر گزینه‌های درمانی دیگر به شما کمک نمی‌کنند، ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما ممکن است گزینه‌های جراحی را توصیه کند، که میتواند شامل موارد زیر باشد:
آدنوتونسیلکتومی:
اغلب برای کودکان مبتلا به آپنه خواب توصیه می شود، این جراحی شامل برداشتن لوزه ها (تونسیلکتومی) و آدنوئیدها (آدنوئیدکتومی) است. مجرای اتصال دهان، گلو و بینی را گشاد می کند و عبور هوا را آسان تر می کند.
سومنوپلاستی:
این جراحی با استفاده از فرکانس رادیویی، بافت نرم قسمت‌های بالای نای را کاهش می‌دهد تا جریان هوا بهبود یابد.
Uvulopalatopharyngoplasty:
این جراحی شامل برداشتن uvula (قطعه کوچک بافت آویزان در پشت دهان) و بافت نرم از حلق و کام نرم شما است. این جراحی همچنین به گشاد شدن قسمتی که گلو به دهان می رسد کمک می کند تا جریان هوا بهبود یابد.
جراحی فک:
اگر آپنه خواب شما به دلیل مسائل ساختاری مانند میکروگناتیا (فک کم حجم) ایجاد شده باشد، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید که فک بالا (فک بالا) یا فک پایین (فک پایین) شما را به جلو منتقل کند، بنابراین به مجاری تنفسی شما فشار نمی آورد.
جراحی بینی:
موردی مانند جراحی بینی مثل سپتوپلاستی می تواند به صاف کردن بافت نرم بینی شما کمک کند تا بتوانید راحت تر نفس بکشید.
جراحی ایمپلنت:
پزشک ممکن است با جراحی ایمپلنتی را وارد کند که الگوهای تنفس شما را کنترل می‌کند و ماهیچه‌هایی را کنترل می‌کند که از باز ماندن راه‌های هوایی در هنگام خواب اطمینان می‌دهند.
چگونه آپنه خواب می تواند بر سلامت روان شما تأثیر بگذارد
احتمالاً متوجه شده اید که نداشتن خواب کافی می تواند باعث ایجاد احساس خستگی، تحریک پذیری و استرس در شما شود. محرومیت از خواب همچنین می تواند با آسیب رساندن به توجه، هوشیاری، حافظه، یادگیری و توانایی های شناختی، بر توانایی عملکرد شما تأثیر بگذارد.
با گذشت زمان، یک اختلال خواب مانند آپنه خواب می تواند به طرق مختلف بر سلامت روان شما تأثیر بگذارد.
یک مطالعه در سال 2018 اشاره می کند که آپنه خواب با خطر بیشتر بیماری های روانی مانند موارد زیر مرتبط است:
- افسردگی
- اضطراب
- روان پریشی
- اختلال استرس پس از سانحه
- افکار و رفتارهای خودکشی
- استرس و کم خوابی
چگونه با تشخیص آپنه خواب کنار بیاییم
دانستن اینکه شما یک بیماری جدی مانند آپنه خواب دارید که به مداخلات پزشکی و تغییرات قابل توجه در شیوه زندگی نیاز دارد، می تواند ناراحت کننده باشد.
برای مقابله با این تشخیص می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
از احساسات خود دوری نکنید:
احتمالاً پس از دریافت تشخیص، طیف وسیعی از احساسات مانند انکار، خشم، اندوه، ترس و سردرگمی را تجربه خواهید کرد. به خود اجازه دهید تمام احساساتی را که تجربه می کنید احساس کنید نه اینکه سعی کنید از آنها اجتناب کنید. زمان و فضای لازم را برای پردازش واکنش هایتان به خود اختصاص دهید.
خود را در مورد این عارضه آموزش دهید:
آموزش دادن به خود در مورد این وضعیت می تواند مفید باشد تا بهتر درک کنید که چه چیزی را تجربه می کنید و چرا. تحقیقات خود را انجام دهید و اگر سؤالی دارید از پزشک خود بپرسید.
یک سیستم پشتیبانی بسازید:
به عزیزان خود در مورد تشخیص خود اطلاع دهید و به آنها بگویید چگونه می توانند به شما کمک کنند. در صورت نیاز، یک دوست یا یکی از اعضای خانواده قابل اعتماد را همراه خود به ملاقات پزشک ببرید. از کسی که با او زندگی می کنید بخواهید شب ها مراقب شما باشد.
به یک متخصص سلامت روان مراجعه کنید:
اگر برای مقابله با تشخیص مشکل دارید، مراجعه به یک متخصص سلامت روان که می تواند به شما کمک کند احساسات شما را بررسی کند، فرآیندهای فکری غیر مفید را به چالش بکشد، و مهارت های مقابله ای را توسعه دهد، ممکن است مفید باشد.
حرف آخر
اگر برای شما یا یکی از عزیزانتان این بیماری تشخیص داده شده است، مهم است که اقدامات لازم را برای درمان آن انجام دهید، زیرا در صورت عدم درمان می تواند خطرناک باشد.
برنامه درمانی شما بسته به علائم، نوع آپنه خواب و سایر مشکلات در سلامتی که با آن زندگی می کنید متفاوت خواهد بود.
پس از شروع درمان، برخی از افراد تقریباً بلافاصله احساس بهتری پیدا می‌کنند، در حالی که برای برخی ممکن است سه تا شش ماه درمان مداوم طول بکشد تا شاهد بهبود باشند.
واحد سلامت خواب و اختلالات خواب انستیتو سلامت مغز دانا همزمان با واحد ارزیابی و تشخیص این مرکز در چارچوبی دانش بنیان و با همکاری و زیر نظر آزمایشگاه اختلالات رفتاری خواب دانشگاه علوم پزشکی شیراز، به منظور ارزیابی، تشخیص و مداخلات در زمینه اختلالات خواب به ارائه خدمات می پردازد. برای کسب اطلاعات بیشتر واحد مربوطه را در سایت ما ببینید یا با کارشناسان تماس بگیرید.
درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.