خواب در حیوانات و مقایسه با انسان

آیا حیوانات می خوابند؟ کاملا! مانند انسانها، تقریباً همه حیوانات به نوعی استراحت یا خواب نیاز دارند. بیشتر حیوانات دارای ریتم شبانه روزی طبیعی یا ساعت بیولوژیکی 24 ساعته داخلی هستند که خواب و بیداری را تنظیم می کند.

برای انسان، خواب برای سلامت کلی ضروری است. از جمله موارد دیگر، خواب به انسان اجازه می دهد تا دوباره شارژ شود. حافظه را تقویت کرده و بدن را ترمیم کند.انسانهای جوانتر نیز برای رشد مناسب، نیاز به خواب دارند. فرضیه کارشناسان این است که حیوانات برای اهداف مشابه به خواب نیاز دارند. زیرا اگرچه خواب حیوانات را ممکن است درمعرض خطرقرار دهد، اما به هر حال این کار را انجام می دهند. فواید خواب به احتمال زیاد بیشتر از خطرات آن است.

خواب حیوانات دیگر در مقایسه با انسان ها چقدر است؟

میزان نیاز حیوانات خواب در گونه های مختلف بسیار متفاوت است.در انسان نوزادان تازه متولد شده در طول یک دوره 24 ساعته به 17 ساعت خواب نیاز دارند. و افراد بالغ به 7تا 9 ساعت خواب شبانه نیاز دارند.

در مقایسه، بسیاری از حیوانات به خواب بیشتری نیاز دارند. کلیشه “خرس تنبل” در برخی از موارد بر حقیقت بنا شده است. خرس های تنبلسه انگشتی تقریباً 16 ساعت در روز و تنبل های دو انگشتی 16.4 ساعت نیاز دارند . سایر حیوانات شامل خفاش کوچک قهوه ای (19.9 ساعت)، افسوم آمریکای شمالی (19.4 ساعت) و آرمادیلو غول پیکر (18.1 ساعت) است.

با این حال ، برخی از پستانداران بزرگ زمینی به خواب بسیار کمی احتیاج دارند. فیل های آفریقایی به طور متوسط دو ساعت در روز و گاوها و اسب ها بین سه تا چهار ساعت در روز می خوابند.

علاوه بر خواب طولانی مدت نسبت به انسان، حیوانات نیز زمان خواب خود را متفاوت تقسیم می کنند. پس از دوران کودکی، خواب انسان تک مرحله ای یا دو فازی می شود.معمولاً در یک قسمت از یک دوره 24 ساعته احتمالاً با یک چرت کوتاه در طول روز اتفاق می افتد.  با این حال، خواب در حیوانات اغلب چند فازی است. یا به چندین دوره زمانی در یک دوره 24 ساعته تقسیم می شود.  به عنوان مثال، سگها بین 9 تا 14 ساعت در روز می خوابند اما فقط در دوره های 45 دقیقه ای می خوابند. گربه ها تا 13 ساعت در روز و در دوره های 78 دقیقه ای می خوابند.

خواب انسان چگونه با خواب حیوانات دیگر مقایسه می شود؟

نه تنها میزان خواب مورد نیاز در بین انسان و سایر حیوانات متفاوت است.  چرخه های خواب و فرایندهایی که در طول خواب اتفاق می افتد نیز می تواند متفاوت باشد.  این تفاوت ها در عادات و نیازهای خواب ناشی از عوامل زیادی از جمله اندازه مغز، رژیم غذایی، شاخص توده بدنی (BMI) و سلسله مراتب اجتماعی است.

خواب انسان چگونه با خواب حیوانات دیگر مقایسه می شود؟

نه تنها میزان خواب مورد نیاز در بین انسان و سایر حیوانات متفاوت است.  چرخه های خواب و فرایندهایی که در طول خواب اتفاق می افتد نیز می تواند متفاوت باشد.  این تفاوت ها در عادات و نیازهای خواب ناشی از عوامل زیادی از جمله اندازه مغز، رژیم غذایی ، شاخص توده بدنی (BMI) و سلسله مراتب اجتماعی است.

خواب REM در انسان و حیوانات

هنگام خواب انسان چه اتفاقی می افتد؟ در طول خواب، بدن ما چهار مرحله را طی می کند. تغییرات فیزیکی در هر مرحله مانند کاهش دما و ضربان قلب رخ می دهد. انواع مختلفی از فعالیت های مغزی نیز در طول هر مرحله رخ می دهد. که فعالیت بیشتری در مرحله چهارم انجام می شود که به آن خواب سریع چشم (REM) می گویند. این مرحله علاوه بر حرکت چشم ها در پشت پلک ها، با انقباض ماهیچه ها و الگوهای الکتریکی مغزی (الکتروانسفالوگرام) نیز مشخص می شود. اگرچه انسانها در هر مرحله از خواب می توانند رویا ببینند، اما به احتمال زیاد در طول خواب REM رویا می بینند.

آیا همه موجودات خواب REM دارند؟. بسیاری از پستانداران زمینی از جمله نخستی های اولیه و برخی خزندگان، پرندگان و بی مهرگان آبزی خواب REM را تجربه می کنند. میزان خواب REM بسته به گونه متفاوت است. از آنجا که فیل ها بسیار کم می خوابند، خواب REM روزانه برای آنها اتفاق نمی افتد.  در مقابل، گربه های خانگی می توانند حداکثر 8 ساعت در روز را در خواب REM بگذرانند.

برخی از حیوانات، مانند دلفین ها و نهنگ ها، رفتارهای معمولی مرتبط با خواب REM را نشان نمی دهند. با این حال، نهنگ ها تکان خوردن عضلات را نشان می دهند که ممکن است نمایانگر خواب REM باشد.

چرخه خواب REM در گونه ها نیز متفاوت است. انسان ها خواب REM را تقریباً هر 90-120 دقیقه در طول خواب تجربه می کنند. در حالی که موش ها خواب REM را هر 10 تا 15 دقیقه تجربه می کنند.

مغز هنگام خواب در انسان و حیوانات

حیوانات خواب و استراحت خود را به طرق مختلف انجام می دهند. برخلاف انسانها، برخی از حیوانات در یک زمان فقط یک نیمکره از مغز مرتبط با این پدیده دارند. به عنوان مثال، در دلفین ها، به نظر می رسد که تنها نیمی از مغز ویژگی های خواب را نشان می دهد. در حالی که دیگر ویژگی های بیداری را نشان می دهد.  این به آنها اجازه می دهد تا هنگام خواب شنا کنند و به سطح آب برسند تا در آن مرحله نفس بکشند.

کم خوابی در انسان و حیوان

بدون خواب کافی، انسان ها مستعد تغییرات خلقی، اختلال حافظه، بیماری و حتی مرگ هستند. این خطرات برای بسیاری از حیوانات مانند موش صحرایی نیز صادق است.  موش هایی که خواب ندارند، سریع وزن خود را از دست می دهند و دچار عفونت میشوند.  پس از چند هفته بدون خواب مناسب، موش ها می میرند.

فیل ها ایستاده میخوابند

فیل ها یکی دیگر از پستانداران عظیم هستند که تنها 2 تا 4 ساعت در روز می خوابند. در حالیکه جثه بزرگدارند و گیاهخوار هم هستند، آنها بخش عمده ای از ساعات روز خود را مشغول صرف غذا هستند. ممکن است فیل ها 18 ساعت از روز خود را تنها برای 272 کیلو غذا صرف کنند.
فیل ها به طور معمول ایستاده و تکیه بر تپه یا درخت می خوابند. فیل ها اگر روی زمین هم بخوابند حداکثر 30 دقیقه  می توانند در آن حالت بمانند (به دلیل وزن بالای بدن).

برخی از گونه های قورباغه هم ممکن است به طور همزمان ماه ها نخوابند و تنها چشمهایشان را استراحت دهند.

زرافه ها ممکن است حداقل 30 دقیقه در روز بخوابند. همین طور اسب ها می توانند حداقل 2 ساعت در روز بخوابند. این دو حیوان اغلب در حالت ایستاده و در فاصله های 15 دقیقه ای میخوابند. به دلیل اندازه و طول گردن باورنکردنی آنها، زرافه ها بیشتر در معرض خطر طعمه شدن قرار می گیرند. در نتیجه آنها تکامل یافته اند و در طول روز چرت‌های کوتاه 5 دقیقه شان را هم می زنند. آنها ممکن است در حالت ایستاده بمانند یا در زمین بنشینند و گردنشان را بچرخانند و استراحت کنند.

خواب انسان در مقایسه با سایر خواب های اولیه چگونه است؟

در مطالعه بر روی 30 نوع نخستی، انسانها در طول 24 ساعت کمترین خواب را داشتند. یک فرضیه که توضیح می دهد چرا انسان ها کمتر از سایر نخستی ها می خوابند. این است که در گذشته، انسان ها با فشارهای بیشتری برای زنده ماندن، خطرات طعمه شدن و مزایای تعامل اجتماعی روبرو بودند. این تجربیات به احتمال زیاد روی شیوه های فعلی خواب تأثیر گذاشته است. امروزه انسان ها خواب کوتاه تر و عمیق تری با چرخه REM بیشتر از سایر نخستی ها دارند. خواب انسان به عنوان “کارآمدتر” از خواب نخستی ها توصیف می شود.

برخی از اختلالات خواب که در حیوانات نیز وجود دارد چیست؟

تحقیقات تطبیقی ​​خواب انسان معمولاً روی موش ها، گربه ها و سگ ها انجام می شود.  این تحقیقات نشان داده است که گونه های متعددی از حیوانات می توانند اختلالات خواب را تجربه کرده یا آثار اختلالات خواب را منعکس کنند.

• حمله خواب.  مطالعات روی سگ و موش باعث شناسایی جهش ژنتیکی را که باعث نارکولپسی در هر دو حیوان می شد. در جهش، نورون های تولید کننده هیپوکرتین، که مسئول تنظیم بیداری است، از بین می روند.  این یافته باعث تولید داروهایی شده است که می توانند هیپوکرتین را تقلید کرده و به بیماران مبتلا به نارکولپسی کمک کنند.
• از جمله سایر اختلالات خواب که در سایر حیوانات شناسایی شده است می توان به آپنه خواب در موش ها اشاره کرد. بی خوابی و سندرم پای بی قرار در موش ها نیز از جمله موارد علمی بامزه است.

A.S.Jafari

دانشجوی دکتری پژوهشی ارگونومی شناختی، عاشق یادگیری، عاشق خواب و مباحث مرتبط با آن و عاشق دانستن درباره عملکردهای شناختی انسان… خوشحالم که در این بستر، فرصت اشتراک اطلاعات با شما عزیزان را دارم.