اختلال خواب در کودکان: علائم، خطرات، روش های درمان با هم بشنویم:
خواب کافی برای سلامت و رشد کودک بسیار مهم است، اما تقریبا نیمی از کودکان در دوره ای از دوران کودکی خود با مشکلات خواب مواجه می شوند. چند اختلال خواب در کودکان که رایج هستند شامل آپنه خواب و بی خوابی و همچنین پاراسومنیا است که رفتارهای مخل خواب مانند راه رفتن در خواب و وحشت شبانه است.
اختلالات خواب در کودکان، به خصوص پاراسومنیا، احتمالاً در دوران نوجوانی ادامه پیدا نمی کند. با این حال، می توانند رفتار روزانه و کیفیت کلی زندگی کودک را مختل کنند. ما در مورد علل اختلالات خواب در کودکان، علائم رایج، نکاتی برای کمک به کودکان برای مقابله با مشکلات خواب و زمان مراجعه به پزشک صحبت می کنیم.
- چه چیزی باعث اختلالات خواب در کودکان می شود؟
- بیخوابی در کودکان
- آپنه انسدادی خواب
- خروپف در کودکان
- راه رفتن در خواب و شب ادراری
- وحشت شبانه
- کابوس دیدن در کودکان
- سندرم پاهای بی قرار
- خوابآلودگی مفرط کودکان در طول روز
- دندان قروچه در کودکان
- نکاتی برای کمک به کودک مبتلا به مشکلات خواب
- چه زمانی با پزشک صحبت کنیم
- درمان اختلالات خواب در مرکز سلامت مغز دانا
چه چیزی باعث اختلالات خواب در کودکان می شود؟
برخی از اختلالات خواب هم در بزرگسالان و هم در کودکان دلایل مشابهی دارند. چاقی یک عامل خطر اصلی برای ایجاد آپنه انسدادی خواب است. یک اختلال تنفسی مرتبط با خواب، در افراد در تمام سنین. علاوه بر این، اختلالات خواب که ممکن است دارای استعداد ژنتیکی باشند، مانند سندرم پای بیقرار، کودکان و همچنین بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می دهند. برخی از بیماری ها و اختلالات اضطرابی خطر مشکلات خواب را در هر سنی افزایش می دهند.
با این حال، الگوهای رفتاری منحصر به فرد کودکان نیز می تواند منجر به اختلالات مرتبط با خواب شود. تا حدود ۵ سالگی، بیخوابی معمولاً نتیجه زمانهای ناهماهنگ خواب و رفتارهای مقاوم در برابر خواب است.
بیخوابی در کودکان
بی خوابی یکی از شایع ترین اختلالات خواب است. و 20 تا 30 درصد کودکان را مبتلا می کند. علائم اولیه مشکل در به خواب رفتن، حفظ خواب یا هر دو است.
متخصصان پزشکی معمولا بی خوابی در کودکان را به سه دسته تقسیم می کنند.
بی خوابی رفتاری:
بیشتر در کودکان تا 5 سال شایع است، این شکل از بی خوابی با مقاومت در برابر خوابیدن، زمان طولانی برای به خواب رفتن و بیداری های مکرر در شب همراه است. این رفتارها در اغلب کودکان گاهی اتفاق می افتد، اما اگر به طور مکرر و مداوم رخ دهند و در عملکرد طبیعی آنها اختلال ایجاد کنند، ممکن است به عنوان یک اختلال خواب در نظر گرفته شوند.
بی خوابی مشروط:
در کودکان بزرگتر و نوجوانان شایع تر است، بی خوابی شرطی زمانی رخ می دهد که احساس اضطراب مربوط به زمان خواب و مانع به خواب رفتن یا در خواب ماندن کودک می شود.
اختلالات خواب گذرا:
اختلالات موقتی در روال عادی کودک مانند مسافرت، بیماری یا رویدادهای استرس زا در زندگی می تواند باعث حملات کوتاه مدت بی خوابی شود.
بی خوابی دوران کودکی می تواند برای کل خانواده چالش برانگیز باشد. با این حال، درمان های موثر در دسترس هستند. تغییرات رفتاری مانند ایجاد یک برنامه منظم قبل از خواب معمولاً اولین خط درمان است و می تواند منجر به بهبود در رفاه هم برای کودک و هم برای مراقبان او شود.
آپنه انسدادی خواب
آپنه انسدادی خواب (OSA) زمانی رخ می دهد که بافت های گلو عبور هوا را در طول خواب مسدود می کنند. این می تواند منجر به وقفه های مکرر و لحظه ای در تنفس شود که می تواند به طور قابل توجهی خواب شبانه را مختل کند. تقریباً 1 تا 5 درصد کودکان آپنه انسدادی خواب را تجربه می کنند. در کودکان، علل شایع شامل بزرگ شدن لوزه ها، چاقی، و برخی بیماری ها یا نقص های مادرزادی است.
بسته به شدت علائم و سایر عوامل خطرساز مانند چاقی، یک متخصص اطفال ممکن است ارزیابی بیشتر توسط یک پزشک متخصص خواب یا از طریق یک تست خواب، که شامل تجزیه و تحلیل پزشکی یک شبه در کلینیک خواب است را توصیه کند.
هر آنچه لازم است درباره تست خواب بدانید را در این مطلب بخوانید: تست خواب چیست + هزینه، عوارض جانبی و انواع آن
گزینه های درمانی به علت و شدت آپنه در کودکان بستگی دارد، اما ممکن است شامل درمان مداوم فشار مثبت راه هوایی (CPAP) یا استفاده از محافظ دهان در شب باشد. اگر مشخص شود که علت آن بزرگ شدن لوزه ها یا آدنوئیدها است، ممکن است جراحی برای برداشتن آن توصیه شود.
درباره درمان آپنه خواب این مطلب را ببینید: درمان آپنه خواب
خروپف در کودکان
اکثر کودکان مبتلا به آپنه خواب نیز خروپف را تجربه می کنند. به خاطر داشته باشید که خروپف در کودکان نسبتاً شایع است و همیشه نشان دهنده مشکلی بزرگتر نیست. بین 10 تا 17 درصد کودکان ممکن است خروپف کردن داشته باشند ولی علائم دیگری از آپنه خواب را نشان ندهند. والدین یا مراقبان کودکی که با صدای بلند یا مکرر خروپف می کند باید علائم خود را با یک متخصص اطفال در میان بگذارند. یک متخصص اطفال ممکن استتست خواب را برای ارزیابی بیشتر خروپف و خواب کودک توصیه کند.
راه رفتن در خواب و شب ادراری
راه رفتن در خواب اختلالی است که شامل راه رفتن یا انجام سایر رفتارهای پیچیده در هنگام خواب است. شب ادراری، ادرار غیر ارادی در هنگام خواب را توصیف می کند.
راه رفتن در خواب و شب ادراری در کودکان بیشتر از بزرگسالان است. تقریباً 5 درصد از کودکان در مقایسه با 1.5 درصد از بزرگسالان، علائم راه رفتن در خواب را نشان می دهند. حدود 15 درصد از کودکان 7 ساله شب ادراری را تجربه می کنند در حالی که 0.5 تا 1 درصد بزرگسالان شب ادراری را تجربه می کنند.
علاوه بر این، راه رفتن در خواب و شب ادراری با بزرگتر شدن کودک برطرف میشوند. با این حال، اگر علائم مکرر و مداوم هستند، مهم است که با یک متخصص اطفال صحبت کنید. پزشک میتواند هر گونه علت اساسی جدی را رد کند و به ایجاد یک برنامه درمانی مؤثر کمک کند.
وحشت شبانه
وحشت شبانه نوعی از پاراسومنیا است که در آن فرد خوابیده، به طور ناگهانی با احساس ترس و وحشت از خواب بیدار می شود. فرد خوابیده معمولاً هیچ خاطره ای از رویداد ترسناک ندارد.
وحشت شبانه در بزرگسالان نادر است. با این حال، حدود 30 درصد از کودکان وحشت شبانه را تجربه می کنند، معمولاً بین 3 تا 7 سالگی. محققان به طور کامل نمی دانند که چرا وحشت شبانه رخ می دهد، اگرچه یک استعداد خانوادگی مشاهده شده است.
گزینه های درمانی محدود است. بهترین کاری که می توان انجام داد این است که پس از یک وحشت شبانه، آرامش و اطمینان خاطر ایجاد کنیم. اگر تصمیم دارید در مورد ترس های شبانه فرزندتان با یک متخصص اطفال مشورت کنید، ممکن است مفید باشد که یک دفترچه خاطرات خواب در مورد دفعات و مدت این دوره ها داشته باشید.
کابوس دیدن در کودکان
مهم است که بین وحشت شبانه و کابوس در کودکان تمایز قائل شویم. وحشت شبانه یک اختلال خواب است که معمولاً در مرحله خواب غیرسریع (NREM) رخ می دهد. کودک معمولاً هیچ خاطره ای از آن نخواهد داشت. در مقابل، کابوسها معمولاً در طول خواب با حرکت سریع چشم (REM) رخ میدهند، این مرحله خواب معمولاً با رویا دیدن همراه است.
کابوس ها اغلب به دلیل استرس یا رویدادهای مهم زندگی ایجاد می شوند. خواب های بد همچنین می تواند باعث ایجاد احساس اضطراب شود که ممکن است کودک بخواهد با والدین یا مراقب خود صحبت کند.
سندرم پاهای بی قرار
سندرم پای بیقرار که به عنوان بیماری ویلیس-اکبوم نیز شناخته می شود، یک اختلال حرکتی است که می تواند به طور قابل توجهی خواب را مختل کند. علامت اصلی یک میل بدون درد اما طاقت فرسا برای حرکت دادن پاها است. این میل اغلب در شب هنگام استراحت فرد افزایش می یابد.
سندرم پای بیقرار ممکن است ناشی از یک مشکل اساسی مانند کمبود آهن باشد. در موارد خاص، علت ممکن است ژنتیکی باشد.
علائم می تواند در دوران کودکی ظاهر شود، اما این اختلال تا حد زیادی در کودکان تشخیص داده نمی شود. اگر کودک شما میل غیرقابل کنترلی برای حرکت دادن پاهای خود دارد که در شب بدتر می شود و خواب او را مختل می کند، با یک متخصص پزشکی مشورت کنید. با تشخیص مناسب می توان علائم را درمان کرد.
خوابآلودگی مفرط کودکان در طول روز
خواب آلودگی بیش از حد در طول روز با کاهش هوشیاری، افزایش خواب آلودگی و به خواب رفتن در طول روز مرتبط است. اگرچه به خودی خود یک اختلال نیست، اما خواب آلودگی بیش از حد در طول روز یک علامت رایج است که با تعدادی از مسائل مرتبط با خواب و بیماری ها مرتبط است.
بین 10 تا 20 درصد از کودکان علائم خواب آلودگی در طول روز را تجربه می کنند. با این حال، ممکن است در برخی از کودکان کمتر تشخیص داده شود. یکی از دلایل این است که علائم ثانویه در کودکان می تواند متناقض به نظر برسد، از جمله بیش فعالی، بی قراری و رفتار پرخاشگرانه.
اگر کودک شما در طول روز خوابآلودگی قابلتوجهی دارد یا رفتارش تغییر میکند، با پزشک اطفال خود مشورت کنید. چندین روش غربالگری برای مشکلات خواب کودکان وجود دارد که می تواند به شناسایی مشکلات مربوط به خواب کمک کند.
دندان قروچه در کودکان
دندان قروچه می تواند در طول روز یا شب اتفاق بیفتد. هنگامی که در شب رخ می دهد، می تواند خواب کودک را مختل کند. دندان قروچه همچنین می تواند منجر به بعضی علائم دردناک از جمله سردرد، آسیب دندان و آسیب به عضلات فک شود.
دندان قروچه در کودکان و بزرگسالان می تواند به دلیل عوامل متعددی باشد که تشخیص یک علت واحد را در افراد دشوار می کند. با این حال، مشخص شده است که استرس با دندان قروچه بسیار مرتبط است. دندان قروچه در خواب ممکن است با بالا رفتن سن کودک کاهش یابد، اما این عارضه می تواند عود کننده نیز باشد. گزینه های درمانی شامل محافظ های دهان برای جلوگیری از آسیب به دندان ها و استفاده از روان درمانی و تکنیک های آرام سازی برای کاهش استرس و تنش عضلانی است.
نکاتی برای کمک به کودک مبتلا به مشکلات خواب
اگر کودکی مشکلات مکرر مربوط به خواب را تجربه می کند، چندین رویکرد برای والدین و مراقبان وجود دارد.
بهبود بهداشت خواب:
بهداشت خواب به عادات و روال هایی اشاره دارد که می تواند بر خواب تأثیر بگذارد. برای کودکان خردسال، یک روال ثابت قبل از خواب باعث بهبود خواب سالم و سایر نتایج مثبت مانند رشد زبان و پیوند خانواده می شود. سایر مولفه های مهم بهداشت خواب مناسب شامل انجام ورزش روزانه و محدود کردن استفاده از وسایل دیجیتال در هنگام عصر است.
کاهش عوامل استرس زا:
کودکان و نوجوانانی که مشکلات سلامت روان را تجربه می کنند، به احتمال زیاد مشکلات خواب را نیز تجربه می کنند. حتی اگر کودکی مشکل سلامت روانی تشخیص داده شده نداشته باشد، استرس می تواند تاثیر زیادی بر خواب در برخی افراد داشته باشد. تکنیک های مدیتیشن ذهن آگاهی می تواند راهی موثر برای کمک به کاهش اضطراب کودکانی باشد که مشکلات خواب مرتبط با استرس را تجربه می کنند.
بهینه سازی محیط خواب:
فضای خواب کودک باید به ایجاد آرامش در هنگام خواب کمک کند. به این معنی که صداها را به حداقل برسانید، نورها را قبل از خواب کم کنید و دما را کنترل کنید تا خیلی گرم یا خیلی سرد نباشد.
چه زمانی با پزشک صحبت کنیم
یک یا دو شب گهگاهی کم خوابی برای اکثر کودکان طبیعی است. با این حال، اختلالات خواب مداوم یا علائم غیرمعمولی که مکرراً مانع از خواب خوب شبانه میشوند، عموماً دلیلی برای نگرانی هستند. اگر کودک شما علائم کم خوابی مزمن یا سایر اختلالات خواب فراگیر را تجربه میکند، علائم آنها را با متخصص اطفال یا متخصص خواب کودکان در میان بگذارید. بسته به علائم و سابقه پزشکی آنها، پزشک ممکن است یک تست خواب شبانه در کلینیک خواب یا ارزیابی اضافی توسط یک متخصص طب خواب را توصیه کند.
درمان اختلالات خواب در مرکز سلامت مغز دانا
واحد سلامت خواب و اختلالات خواب انستیتو سلامت مغز دانا همزمان با واحد ارزیابی و تشخیص این مرکز در چارچوبی دانش بنیان و با همکاری و زیر نظر آزمایشگاه اختلالات رفتاری خواب دانشگاه علوم پزشکی شیراز، به منظور ارزیابی، تشخیص و مداخلات در زمینه اختلالات خواب به ارائه خدمات می پردازد. برای کسب اطلاعات بیشتر واحد مربوطه را در سایت ما ببینید یا با کارشناسان تماس بگیرید.
واحد خواب کلینیک سلامت مغز، آدرس: شیراز بلوار بعثت (حدفاصل چهارراه خلدبرین و فلکه سنگی) مجتمع پزشکی مریم طبقه پنجم – واحد 13 انستیتو سلامت مغز
ایمیل: [email protected]
اینستاگرام: danabrain.ir@
تلفن: 07136476172 09173076279 09172030360
زیر نظر متخصصین اختلالات خواب: دکتر محمد نامی – دکترای تخصصی مغز و شناخت، فلوشیپ اختلالات خواب. مدیر واحد اختلالات رفتاری خواب دانشگاه علوم پزشکی شیراز و بخش عصب شناختی آزمایشگاه اختلالات خواب بیمارستان نمازی. دانش آموخته و عضو کارگروه سلامت روان دانشکده پزشکی هاروارد. و استادیار عصب روانشناسی شناختی و علوم اعصاب در دپارتمان علوم اجتماعی دانشگاه کانادا دبی.
دکتر ساره شریعتی – دکترای تخصصی اعصاب و روان (روانپزشکی) رتبه اول بورد تخصصی روانپزشکی و اختلالات خواب. مدیر واحد عصب روانشناختی کلینیک سلامت مغز دانا.
با همکاری دکتر علی محمد کمالی – دکترای تخصصی علوم اعصاب و مدیر واحد مغز، شناخت و رفتار دانشکده علوم و فناوریهای نوین پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز. با بیش از 50 مقاله پژوهشی در معتبر ترین مجلات علمی. i10-Index: 15 Google Scholar
علم و صداقت مهم است
ما هر خدمتی را که در زمینه اختلالات خواب ارائه می کنیم به دقت مورد بررسی قرار می دهیم، بنابراین می توانید مطمئن باشید که تصمیم شما برای دریافت خدمت در انستیتو سلامت مغز مورد تایید و زیر نظر متخصصین خبره اختلالات خواب می باشد.
درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توانبخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روانشناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.