عصب هیپوگلوسال یک عصب حرکتی است که چندین ماهیچه در زبان را عصب دهی می کند. عصب زیرزبانی (به انگلیسی: Hypoglossal nerve) این عصب، زوج دوازده مغزی است که تنها عملکرد حرکتی دارد. این عصب از هسته هیپوگلوسال در پیاز نخاع مبدا می گیرد و عضلات درونی و بیرونی زبان را عصب رسانی می کند. این ماهیچه‌ها شامل ماهیچه‌های جنیوگلوسوس، هیوگلوسوس و استیلوگلوسوس است. که در حرکاتی که باعث بیرون زدگی زبان (فشار به جلو) و جمع شدن (به عقب کشیدن) میشود، درگیر هستند. عصب هیپوگلوسال همچنین ماهیچه های زبان را عصب دهی می کند. که می تواند شکل زبان را کوتاه، منحنی یا باریک کند.
ایجاد اختلال در عصب هیپوگلاس، باعث فلج شدن زبان می شود. برای آزمایش عملکرد این عصب، زبان بیمار بیرون آورده. و در صورت فلج ، زبان بیمار به سمت قسمت آسیب دیده قرار می گیرد. در آزمایشی دیگر، پزشک با فشار دادن زبان بیمار به سمت گونه خود، قدرت زبان و میزان شدت فشار دادن او را بررسی می کند. در صورت آسیب عصب هیپوگلوسال، زبان شروع به آتروفی یا کوچک شدن خواهد کرد.
تحریک عصب هیپوگلوسال چیست؟
تحریک عصب هایپوگلوسال (HGNS) یک درمان آپنه خواب است که شامل یک دستگاه پزشکی کاشته شده است که توسط Inspire Medical Systems، Inc. تأیید شده توسط سازمان غذا و داروی آمریکا در سال 2014، HGNS بیماران مبتلا به آپنه انسدادی خواب (OSA) را با تحریک عصب هیپوگلوسال در این ناحیه درمان می کند. ریتمی هماهنگ با تنفس بیمار. این تحریک به باز نگه داشتن راه هوایی بیمار در هنگام خواب کمک می کند.
تحریک عصب هیپوگلوسال چگونه کار می کند؟
بیماران مبتلا به OSA تون عضلانی عضله ژنیوگلوسوس، یکی از چندین ماهیچه عصب دهی شده توسط عصب هیپوگلوسال، کاهش یافته اند. این باعث می شود که زبان در حین خواب به داخل گلو جمع شود. بنابراین این اتفاقباعث میشود راه هوایی مسدود شود. و درنتیجه جریان هوا مسدود شود و سطح اکسیژن در بدن کاهش یابد. درمان فشار مثبت مداوم راه هوایی (CPAP) راه هوایی را با استفاده از فشار هوای مداوم باز نگه می‌دارد. ایمپلنت تحریک عصب هیپوگلوسال پالس ملایمی را با تنفس بیمار ارسال میکند. این پالس به عصب هیپوگلاس سیگنال می دهد تا زبان را به جلو حرکت دهد. و انسداد راه هوایی را برطرف کند و جریان هوا را بدون وقفه ایجاد کند.
هنگامی که دستگاه در بیمار واجد شرایط کاشته می شود، پزشک تنظیمات را در برنامه نوشته شده دستگاه پیکربندی می کند. سپس به فرد که ایمپلنت برای وی کار گذاشته شده است یک ریموت خواب داده می شود. که می تواند با استفاده از آن دستگاه را قبل از رفتن به رختخواب روشن کرده. و پس از بیدار شدن آن را خاموش کند. آنها همچنین می توانند تحریک را در محدوده تعیین شده توسط پزشک تنظیم کنند.
چرا از تحریک عصب هیپوگلوسال برای درمان آپنه انسدادی خواب استفاده می شود؟
آپنه انسدادی خواب یک اختلال خواب شایع است که در آن راه هوایی به طور مکرر در طول خواب انسداد پیدا میکند. و باعث مشکل در تنفس، خروپف و بیدار شدن مکرر برای نفس کشیدن می شود. تاثیر طولانی مدت خواب مختل شده توسط OSA می تواند شدید باشد. از جمله افزایش خطر ابتلا به فشار خون بالا، سکته مغزی، حمله قلبی و دیابت.
درمان OSA در درجه اول شامل درمان مداوم فشار مثبت راه هوایی (CPAP) است. CPAP درمانی است که در آن یک دستگاه هوای تحت فشار را از طریق ماسک وارد دهان، گلو و بینی می کند. و راه هوایی را در هنگام خواب باز نگه می دارد. در حالی که CPAP قابل اعتماد است و به دلیل موفقیت آمیز بودن آن اغلب به عنوان خط اول درمان توصیه می شود. یک مطالعه نشان داد که انطباق با این دستگاه در بین افراد مبتلا به آپنه خواب به 54 درصد می رسد. احساس مزاحم ماسک، زمان برای نصب، و هزینه دستگاه و قطعات ممکن است مقصر استفاده ناسازگار باشد. بسیاری از افراد مبتلا به OSA از مزایای کامل CPAP برخوردار نیستند و تحت درمان قرار نمی گیرند.
درمان های مبتنی بر جراحی
برخی از رویکردهای جراحی در بیماران OSA استفاده شده است. زیرا پزشکان متوجه شده اند که این اختلال از انسداد راه هوایی منشأ می گیرد. جراحی‌ها بر بازسازی یا برداشتن بافت برای بزرگ‌کردن راه هوایی متمرکز شده‌اند. یا با برداشتن لوزه‌ها، تنظیم فک بالا و پایین. یا قرار دادن یک لوله تنفسی از طریق یک برش مستقیم به نای. متأسفانه، رویکردهای سنتی برای جراحی OSA را در 59٪ بیماران بهبود نداده است.
بر خلاف سایر جراحی ها، HGNS نیازی به برداشتن یا تغییر دائمی بافت های راه هوایی ندارد. عصب هیپوگلوسال نیز از نظر آناتومیک برای دسترسی راحت جراحی قرار دارد و به تحریک پاسخ می دهد. نتایج حاصل از آزمایش‌های بالینی امیدوارکننده است. – یک سال پس از دریافت ایمپلنت HGNS، افراد 68 درصد کاهش در شاخص آپنه-هیپوپنه (AHI) را تجربه می‌کنند. نمره‌ای که منعکس‌کننده تعداد رویدادهای توقف یا کاهش تنفس در طول خواب است. مطالعات همچنین بهبود ذهنی در معیارهای کیفیت زندگی و ادامه اثربخشی HGNS را در همان بیماران چهار سال بعد گزارش می‌کنند.
چه کسانی می توانند از تحریک عصب هایپوگلاسال سود ببرند؟
قرار دادن HGNS برای برخی از بیماران مبتلا به OSA متوسط تا شدید نشان داده می شود. همانطور که با نمره AHI از 15 تا 65 تعیین می شود.
HGNS در حال حاضر به عنوان جایگزینی برای CPAP برای کودکان و نوجوانان مبتلا به سندرم داون مورد مطالعه قرار گرفته است. که تا 60٪ از آنها OSA دارند. و اغلب نمی توانند سایر درمان ها مانند CPAP یا تراکئوتومی را تحمل کنند. یک مطالعه HGNS که با نوجوانان مبتلا به سندرم داون انجام شد. نشان داد که نمرات AHI بیش از 50٪ کاهش یافته است.
طبق گفته FDA، افرادی که قبلاً شکست خورده اند یا نتوانسته اند درمان با فشار درمانی مثبت راه هوایی را تحمل کنند، کاندیدهای خوبی برای HGNS هستند. علاوه بر این، همه افراد مبتلا به OSA آناتومی راه هوایی و الگوی جمع شدن زبان در هنگام خواب یکسان را نشان نمی دهند. افراد با برخی الگوهای تشریحی بهتر از سایرین برای HGNS مناسب هستند.
مطالعات امکان سنجی برای HGNS اطلاعات کلیدی در مورد شکل زبان و الگوی فروپاشی ارائه می دهد. که نشان می دهد افرادی که آناتومی آنها احتمالاً از HGNS سود می برند. به عنوان مثال، HGNS از فروپاشی پایه زبان جلوگیری می کند. اما از فرو افتادن از طرفین گلو یا فروریختگی که به طور کامل راه هوایی را مسدود می کند (کلاپس متمرکز) تحت آرام بخشی خفیف، جلوگیری نمی کند. بنابراین، FDA توصیه می کند که تمام بیمارانی که برای HGNS در نظر گرفته شده اند از طریق آندوسکوپی خواب معاینه شوند. همچنین احتمال موفقیت HGNS در بیمارانی که شاخص توده بدنی (BMI) کمتر از 32 دارند، بیشتر است.
HGNS برای افرادی که باردار هستند یا قصد باردار شدن دارند، یا برای بیمارانی که قبلاً دستگاه کاشته شده ای دارند که ممکن است با HGNS تداخل داشته باشد، توصیه نمی شود.
آیا تحریک عصب هیپوگلوسال درمان خوبی برای من است؟
اگر با آپنه خواب دست و پنجه نرم می کنید و با درمان CPAP تسکین پیدا نکرده اید. ممکن است در مورد تحریک عصب هایپوگلاسال با پزشک خود صحبت کنید. افراد علاقه‌مند به HGNS می‌توانند انتظار داشته باشند که تحت آندوسکوپی خواب قرار گیرند، که طی آن پزشکان آناتومی راه هوایی را برای تعیین سازگاری و موفقیت احتمالی HGNS بررسی می‌کنند.
دانشجوی دکتری پژوهشی ارگونومی شناختی، عاشق یادگیری، عاشق خواب و مباحث مرتبط با آن و عاشق دانستن درباره عملکردهای شناختی انسان… خوشحالم که در این بستر، فرصت اشتراک اطلاعات با شما عزیزان را دارم.