کافئین، ماساژ، زنجبیل و مسکن‌های بدون نسخه تنها چند روش مورد استفاده برای کمک به کاهش درد میگرن هستند. شناسایی محرک های شما – و مصرف سایر داروها – ممکن است به جلوگیری از درد به طور کلی کمک کند. میگرن چیزی بیش از یک سردرد است. این یک وضعیت عصبی پیچیده است که می تواند علائم مختلفی ایجاد کند.

اگر میگرن را تجربه می کنید، می دانید که این وضعیت چقدر می تواند دردناک باشد. بنابراین درمان و از بین بردن میگرن چقدر می تواند دشوار باشد. پیشگیری و اقدام زودهنگام در هنگام بروز میگرن کلید کنترل این وضعیت است.

درد میگرنی

مردم معمولا درد میگرنی را به صورت زیر توصیف می‌کنند:

• ضربان‌دار
• ذق ذق‌کننده
• سوراخ‌کننده
• کوبنده
• ناتوان‌کننده و طاقت‌فرسا

هم‌چنین، این درد ممکن است،گنگ، شدید و مدام باشد. این درد ممکن است به صورت خفیف شروع شود ولی بدون درمان، متوسط تا شدید خواهد شد.

درد میگرن بیشتر ناحیه‌ پیشانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این درد معمولا در یک طرف سر ایجاد می‌شود ولی می‌تواند دو طرفه هم باشد یا بین طرفین سر جابجا شود.

بیشتر میگرن‌ها حدود 4 ساعت طول می‌کشند. اگر میگرن درمان نشود یا به درمان پاسخ ندهد، می‌تواند از 72 ساعت تا یک هفته نیز به طول بیانجامد. در میگرن‌های همراه با اورا، درد ممکن است با اورا هم‌پوشانی داشته باشد یا ممکن است کلا رخ ندهد.

چه کسانی به میگرن مبتلا می‌شوند

میگرن از جمله بیماری‌های شایع در میان مردم است که از هر ۵ زن یک نفر و از هر ۱۵ مرد نیز یک نفر را مبتلا می‌کند. این مشکل معمولاً در اوایل زندگی شروع می‌شود، اگر چه تشخیص آن ممکن است به تأخیر بیافتد یا تا زمانی که به یک مشکل بزرگ‌تر تبدیل نشود، مخفی بماند. گفتنی است که میگرن معمولاً در افراد مسن کمتر دردسرساز می‌شود. ناگفته نماند که درمان میگرن در ابتدای تشخیص بهتر انجام می‌شود لذا به هیچ عنوان نباید سرسری از این موضوع گذشت.

در میگرن ایپیزودیک (Episodic Migraines) حمله های سردرد در کمتر از ۱۵ روز در ماه اتفاق می افتد. میگرن سردرد تکرار شونده با شدت متوسط تا شدید است که با فعالیتهای فیزیکی روزانه بدتر می شود و با یک سری فاکتورهای مستعد کننده شروع یا تشدید می شود. این فاکتورها شامل استرس، بعضی غذا ها (پنیر کهنه،غذاهای آماده حاوی نیتریت و نیترات مثل فست فودها و کنسروها، کافئین خیلی زیاد،تغییرات آب و هوا، سیگار،گرسنگی، خستگی، اختلال خواب(چه کم خوابی و چه پر خوابی)،هوای سرد، هورمونها،بعضی داروها مثل داروهای ضد بارداری حاوی استروژن، نیتروکانتین،بوپروپیون و … ) می باشد.

میگرن چگونه آغاز می شود؟

حمله های سردرد میگرن معمولا با سردرد یکطرفه (۵۰% موارد) شروع می شوند و یا می توانند از همان ابتدا سردرد دو طرفه بوده و یا در نهایت دو طرف سر را درگیر کنند و ماهیت سردرد ضرباندار دارد.

علت نبض دار بودن سردرد میگرن چیست؟

این حالت نبض دار به علت پاتوفیزیولوژی عروقی میگرن می باشد که ابتدا در آن رگهای خونی مغز تنگ می شود و پس از آن گشاد شده و افزایش خون مغز باعث احساس ضربان در شریانهای گیجگاهی می شود.

علت بیماری میگرن چیست؟

هنوز دلایل قطعی میگرن مشخص نیست اما طبق آمار حدود ۷۰-۷۵% بیماران مبتلا به میگرن سابقه فامیلی سردردهای میگرنی را در اقوام درجه یک خود ذکر می کنند و این خود دلیل بر ژنتیک بودن عامل بیماری میگرن است.

علائم بیماری میگرن چیست؟

بیماران مبتلا به میگرن اغلب دست و پاهای سردتری نسبت به بقیه افراد دارند و شیوع بیماری حرکت (motion sickness – ایجاد علائم تهوع و سرگیجه در هنگام حرکت ماشین) در اینها بیشتر است.علائم همراه مثل تهوع، استفراغ، حساسیت به نور و صدا یا سرگیجه معمولا وجود دارند.(برای اطلاعات بیشتر به مبحث تشخیص انواع سردرد کرایتریای تشخیصی میگرن مراجعه کنید.)با این وجود بیشتر بیماران مبتلا به میگرن همه علائم ذکر شده را ندارند و ممکن است یک یا دو علامت همراه سردرد داشته باشند.

با وجود کرایتریاهای تشخیصی انجمن بین المللی سردرد (مبحث تشخیص انواع سردرد) ممکن است تشخیص سردرد میگرن بدون اورا با شدت متوسط از سردرد تنشی (Tension Headache) با شدت زیاد سخت باشد و عجیب نیست که داروهای موثر بر میگرن بر سردرد تنشی شدید هم موثرند.البته در بیشتر موارد سردردهای تنشی و میگرنی Mixed هستند و اکثر افراد مبتلا به میگرن زمینه عصبی اضطرابی نیز دارند

چگونه می توان سردرد میگرن را تشخیص داد؟

تشخیص میگرن بر اساس شرح حال بیمار صورت میگیرد و معاینه فیزیکی و اقدامات پاراکلینیک مثل ام آر آی، سی تی اسکن، سونوگرافی داپلر عروق مغز و کاروتید (TCD-ECD) فقط برای اطمینان از نبودن سایر بیماریهای جدی مغز و اعصاب که باعث سردرد می شوند و می توانند سردرد میگرنی را تقلید کنند انجام می شود.
از جمله این بیماریها می توان به مالفورماسیونهای عروقی مغز(به خصوص اگر در صد در صد موارد سردرد فقط یک طرف سر رادرگیر کند)، افزایش فشار مغزی به دلیل تومور مغزی یا بیماریهای مشابه اشاره کرد.

بنابراین سردردهایی که جدیدا شروع شده اند به خصوص سن بالای ۵۰ سال حتی اگر مشخصات سردرد میگرنی را داشته باشند باید توسط متخصص مغز و اعصاب بررسی شوند.اگر سردردهای میگرنی هم به تازگی شدیدتر شده و به درمان جواب نمی دهند یا الگوی سردرد تغییر کرده مثلا شدت و فرکانس آن بیشتر شده یا شخص را از خواب بیدار می کند باید مجددا توسط  نورولوژیست و با بهترین اقدامات پاراکلینیک مثل ام آر آی بررسی شوند.

در اینجا 12 نکته برای کمک به درمان زودهنگام میگرن و جلوگیری از بدتر شن آن وجود دارد.

1. از کمپرس سرد استفاده کنید

اگر تا به حال یک کیسه یخ را روی آسیب دیدگی یا یک پد حرارتی روی کمر دردناک خود قرار داده اید، قدرت دما درمانی را می دانید. این همچنین می تواند زمانی که میگرن دارید کمک کند .

سرما درمانی بیش از 100 سال است که برای درمان میگرن استفاده می شود. اما مطالعات علمی کمی وجود دارد که نشان دهد چرا می تواند به تسکین درد برای برخی افراد کمک کند. برخی تئوری ها پیشنهاد می کنند که سرما درمانی می تواند به انقباض عروق خونی یا کاهش سیگنال های عصبی مرتبط با درد میگرن کمک کند.

حتی مطالعات اخیر دقیقاً چگونگی آن را مشخص نکرده اند سرما می تواند به تسکین درد میگرن کمک کند ، اما دو مطالعه اخیر به این نتیجه رسیدند نوارهای یخی دور گردن  استفاده از کمپرس یخ در شروع میگرن می تواند به میزان قابل توجهی درک درد میگرنی را کاهش دهد.

ممکن است لازم باشد آزمایش کنید تا تصمیم بگیرید چه چیزی برای شما بهترین است. برخی افراد متوجه می شوند که کیسه یخ روی سر قرار می گیرد و باعث تسکین بی حسی می شود. این به ویژه اگر آفتاب یا گرما باعث میگرن شما شود مفید است.

2. مکانی ساکت و تاریک برای استراحت پیدا کنید

حساسیت به نور و صدا یکی از شایع ترین علائم میگرن است. اگر می توانید از این چیزها دور شوید. این می تواند به شما کمک کند تا از درد خود خلاص شوید و استرس را کاهش دهید .

دراز بکشید و به تنفس خود توجه کنید. سعی کنید از دیافراگم نفس های آهسته و عمیق بکشید. با دم، شکم و قفسه سینه بالا می آید و با بازدم پایین میاید. این نوع تنفس می تواند به آرامش شما کمک کند.

3. هیدراته کنید

کم‌آبی بدن می‌تواند باعث سردرد و حتی میگرن شود، اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد که هیدراتاسیون می‌تواند سردرد را کاهش داده و حتی از آن جلوگیری کند. در این مطالعه، افرادی که آب مورد نیاز روزانه خود را مصرف می کردند، سردردهایی داشتند که از نظر شدت و مدت زمان کوتاهتر بودند.

اگر به طور منظم آب کافی نمی نوشید، افزایش مصرف آب ممکن است هم به کاهش درد میگرن کمک کند و هم از تکرار حملات جلوگیری کند.

4. کافئین را امتحان کنید

برای برخی، یک فنجان قهوه ممکن است به توقف میگرن کمک کند.  برعکس برای افراد دیگر، کافئین می تواند محرک میگرن باشد.

افراد مبتلا به میگرن که بیش از 3 روز در هفته کافئین مصرف می کنند ممکن است دچار وابستگی شوند. این امر می تواند منجر به سردردهای بیشتری شود. اعتدال در مصرف کافئین کلیدی است، اما به بسیاری از افراد کمک می کند تا میگرن تسکین پیدا کنند.

5. دندان قروچه و غذاهای جویدنی سفت ممکن است میگرن را بدتر کند

افراد برای زنده ماندن باید غذا بخورند و جویدن بخش مهمی از غذا خوردن است. با این حال، مطالعات نشان می دهد که جویدن بیش از حد ممکن است با سردردهای بیشتر و حتی میگرن مرتبط باشد.

محققان برای این مطالعه بر روی آدامس جویدن تمرکز کردند و دریافتند که سردردهای تنشی و میگرن در افرادی که به طور مکرر آدامس می جوند شایع تر است.

در حالی که نمی توانید از خوردن غذا اجتناب کنید، ممکن است بخواهید در مورد جویدن آدامس تجدید نظر کنید اگر مرتباً میگرن را تجربه می کنید. همچنین ممکن است بخواهید در نظر داشته باشید که هنگام خواب دندان‌های خود را به هم فشار می‌دهید یا به هم می‌سایید، این مورد هم می‌تواند تأثیر مشابهی داشته باشد.

6. مراقبه کنید

مواردی مانند استرس شدید، تغییر در عادات خواب و حتی فعالیت بدنی شدید با میگرن مرتبط هستند.

در حالی که تنفس عمیق و تمرینات تمدد اعصاب ممکن است به تنهایی میگرن را به طور کامل درمان نکنند، این تکنیک ها سطوح استرس را کاهش می دهند و ممکن است مدت و شدت درد میگرن را کوتاه کنند. مدیتیشن منظم و استراتژی های کاهش استرس نیز می تواند در وهله اول از بروز میگرن جلوگیری کند.

7. ماساژ بگیرید

ماساژ ممکن است راه خوبی برای آرامش و تمرین مراقبت از خود باشد، اما همچنین می تواند به کاهش تنش کمک کند و حتی ممکن است از سردرد و میگرن جلوگیری کند. یک مطالعه نشان داد که 8 نفر از هر 10 نفر سردرد خود را تنها با یک ماساژ به نصف کاهش دادند و اکثر آنها تقریباً تسکین فوری را گزارش کردند.

جایی که ماساژ می گیرید نیز می تواند نقش داشته باشد. تحقیقات بر روی نقاط فشار و رفلکسولوژی در مدیریت سردرد نشان می دهد که حتی ماساژ روی پاها، دست ها و لاله گوش ممکن است به تسکین درد میگرن کمک کند.

8. زنجبیل بخورید

برخی از غذاها می توانند باعث میگرن شوند، اما برخی دیگر می توانند به خلاص شدن از شر آنها کمک کنند. زنجبیل یکی از این غذاهاست. یک مطالعه جدید نشان داد که زنجبیل می تواند درد میگرن را به میزان قابل توجهی در 2 ساعت کاهش دهد. و همچنین حالت تهوع و استفراغ را که ممکن است با میگرن مرتبط است کاهش دهد.

در حالی که بیشتر مطالعات از پودر زنجبیل استفاده کردند، انواع محصولاتی وجود دارد که ممکن است تسکین دهند، از جمله چای و آب نبات زنجبیل اسستفاده کنند.

9. دارو مصرف کنید

داروها اولین چیزی است که بسیاری از افراد هنگام سردرد به آن توجه می کنند و میگرن از این نظر تفاوتی ندارد. محصولات زیادی وجود دارند که می توانند به تسکین درد میگرن کمک کنند. اینها می تواند شامل مسکن های بدون نسخه و درمان های تجویزی هدفمندتر باشد.

در زیر لیستی از داروهایی که برای درمان درد حاد میگرن استفاده می‌شوند آورده شده است:

• استامینوفن(تیلنول)
• آسپرین
• دیکلوفناک (کاتافلام)
• ایبوپروفن (ادویل، موترین)
• ناپروکسن (Aleve)
• آلموتریپتان (Axert)
• التریپتان (Relpax)
• فرواتریپتان (Frova)
• ناراتریپتان (Amerge)
• ریزاتریپتان (Maxalt، Maxalt-MLT)
• سوماتریپتان (Imitrex)
• سوماتریپتان و ناپروکسن (Treximet)
• زولمیتریپتان (زومیگ)
• کلرپرومازین
• دروپریدول
• متوکلوپرامید (Reglan)
• پروکلروپرازین (کامپازین)
• پرومتازین(فنرگان)
• دی هیدروارگوتامین (DHE-45، Migranal)
• کتورولاک ( تورادول)
• rimegepant (Nurtec ODT)
• ubrogepant (Ubrelvy)
• لاسمیدیتان (Reyvow)

ممکن است از داروهای دیگری نیز استفاده شود، اما هدف این داروها پیشگیری از میگرن خواهد بود تا درمان آنها. مثالها عبارتند از:

• divalproex (Depakote)
• متوپرولول (لوپرسور)
• پروپرانولول (ایندرال)
• تیمولول (ایستالول)
• توپیرامات (Topimax)
• آمی تریپتیلین
• آتنولول (تنورمین)
• نادولول (کارگارد)
• ناراتریپتان (amerge)
• ونلافاکسین (Effexor)
• آنتاگونیست های پپتید مرتبط با ژن کلسی تونین (CGRP) (Qulipta، rimegepant)
• آنتی بادی های مونوکلونال CGRP (Emgality)
• کندسارتان (آمیاس)
• اونابوتولینوم توکسینA (بوتاکس)

اینکه کدام یک از این داروها – یا ترکیبی از داروها – به سلامت فردی شما، سایر داروهایی که مصرف می کنید، شدت میگرن و علائم شما بستگی دارد. برای پیشگیری از میگرن، اجتناب از محرک ها کلیدی است.

10. محرک ها را بشناسید

اگر از میگرن منظم رنج می برید، با پزشک خود در مورد چگونگی جلوگیری از بروز آن صحبت کنید. یکی از بهترین راه‌ها برای انجام این کار، شناسایی و اجتناب از مواردی است که می‌تواند باعث میگرن شما شود .

بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند که بیماران مبتلا به میگرن، دفترچه‌ای از آنچه می‌خورده‌اند یا کارهایی را که در زمان ابتلا به میگرن انجام می‌دهند، نگه دارند تا به دنبال الگوهای آن باشند. هرکسی محرک های مختلفی دارد و این محرک ها می تواند از الگوهای خواب گرفته تا غذاهای خاص متغیر باشد. حتی کمبود غذا و قند خون پایین یا هیپوگلیسمی ناشی از آن می تواند منجر به میگرن شود.

اگر محرک های خود را شناسایی کرده اید، سعی کنید از آنها اجتناب کنید. اگر این کار را نکرده اید، برای ردیابی محرک های خود، یک دفترچه یادداشت سردرد داشته باشید

11. به دنبال درمان زودهنگام باشید

وقتی نوبت به درمان میگرن می رسد، زمان بندی مهمترین چیز است. انتظار بیش از حد برای رسیدگی به علائم میگرن یا انجام اقدامات پیشگیرانه می تواند تعداد دفعات – و شدت حملات میگرن را افزایش دهد.

برخی از افراد علائم هشدار دهنده ای به نام هاله دریافت می کنند که به آنها می گوید میگرن در حال آمدن است. بنیاد میگرن آمریکا توصیه می کند که داروی خود را در مرحله پیش از حمله مصرف کنید. پرودروم یک علامت هشدار دهنده است که میگرن در حال توسعه است. درمان علائم در مراحل اولیه بهترین شانس شما برای جلوگیری از میگرن شدیدتر است.

یکی از چالش های درمان زودهنگام، دانستن علائم است. علائم پیشروی ممکن است بین افراد بسیار متفاوت باشد، اما اغلب شامل مواردی مانند:

• حساسیت به نور یا صدا
• تغییرات خلقی، مانند تحریک پذیری، اضطراب یا سرخوشی
• مشکل در تمرکز
• هوس غذایی، معمولا کربوهیدرات
• خستگی یا خمیازه کشیدن

اگر برای مدت طولانی به میگرن مبتلا بوده اید، ممکن است بتوانید به راحتی علائم پیشروی خود را تشخیص دهید. این به شما کمک می‌کند در درمان درد به جای واکنش‌پذیری، فعال باشید. اگر به طور مکرر یا بدون اطلاع زیاد میگرن دارید، ممکن است بخواهید داروهای میگرن خود را همیشه همراه خود داشته باشید تا بتوانید به محض شروع حمله آنها را مصرف کنید.

12. یک برنامه درمانی تهیه کنید

ایجاد یک رابطه خوب با دکتری که به شما در مدیریت میگرن کمک می کند مهم است. علائم و محرک های خود را با پزشک خود مرور کنید. با هم، می توانید یک برنامه درمانی ایجاد کنید که نه تنها به شما در مدیریت درد، هنگام بروز میگرن کمک می کند، بلکه در وهله اول از بروز آنها نیز جلوگیری می کند.

یک برنامه درمانی خوب باید شامل موارد زیر باشد:

• تشخیص نوع میگرن شما
• شناسایی محرک ها
• اجتناب از محرک ها
• انجام اقداماتی برای ارتقای سلامت کلی، از جمله خواب کافی و خوب غذا خوردن
• هیدراته ماندن
• شناسایی داروها و سایر راهکارها برای کمک به پیشگیری از میگرن
• ایجاد یک برنامه برای درمان میگرن حاد

چه زمانی با پزشک خود تماس بگیرید

درد شدید ناشی از میگرن می تواند شدید و ناتوان کننده باشد. با پزشک خود در مورد زمان مراجعه به درمان اورژانسی صحبت کنید.

درد شدید معمولاً به عنوان یک اورژانس در نظر گرفته نمی شود، اما اگر این درد در توانایی شما برای انجام کارهای روزانه اختلال ایجاد می کند، قطعاً وضعیتی است که نیاز به مراقبت بیشتری دارد. اگر نمی توانید با پزشک خود وقت ملاقات بگیرید، ممکن است بخواهید خدمات مراقبت اورژانسی یا فوری را در نظر بگیرید.

اگر سردرد شدیدی دارید که باعث موارد زیر می شود، باید فوراً به دنبال درمان باشید:

• استفراغ غیر قابل کنترل
• از دست دادن هوشیاری
• تشنج
• تاری دید یا سایر تغییرات بینایی
• از دست دادن تعادل یا هماهنگی
• سبکی سر
• تپش در قفسه سینه یا فشار خون بالا

خلاصه

کارهای زیادی وجود دارد که می توانید برای پیشگیری و درمان درد میگرن انجام دهید، اما هیچ درمانی وجود ندارد که همیشه برای همه موثر باشد.

کلید درمان میگرن این است که عوامل محرک خود را بشناسید و از آن اجتناب کنید، علائم را به موقع درمان کنید، و داروها یا درمان هایی را پیدا کنید که برای تسکین نوع خاص درد میگرنی شما بهترین کار را دارند.

همچنین باید یک سیستم پشتیبانی ایجاد کنید تا در هنگام بروز میگرن به آن تکیه کنید. ممکن است در هنگام مقابله با درد میگرن در کارهایی که می توانید انجام دهید محدود باشید و حمایت دیگران یک ابزار مقابله ای قدرتمند است.

A.S.Jafari

دانشجوی دکتری پژوهشی ارگونومی شناختی، عاشق یادگیری، عاشق خواب و مباحث مرتبط با آن و عاشق دانستن درباره عملکردهای شناختی انسان… خوشحالم که در این بستر، فرصت اشتراک اطلاعات با شما عزیزان را دارم.