این وقفه‌های تنفسی موقت باعث خواب با کیفیت پایین‌تر میشود. و بر عرضه اکسیژن بدن تأثیر می‌گذارد که منجر به عواقب بالقوه جدی برای سلامتی میشود.
آپنه خواب یکی از شایع ترین اختلالات خواب در ایالات متحده است. این بیماری می تواند کودکان و بزرگسالان و افراد هر دو جنس را درگیر کند، اگرچه در مردان شایع تر است.
به دلیل شیوع آپنه خواب و تأثیر بالقوه آن بر سلامتی، برای افراد مهم است که از چیستی آپنه خواب و دانستن انواع، علائم، علل و درمان آن آگاه باشند.
انواع آپنه خواب چیست؟
وجود دارد سه نوع آپنه خواب:
- اول: آپنه انسدادی خواب (OSA) : OSA زمانی رخ می دهد که راه هوایی در پشت گلو به طور فیزیکی مسدود شود. این انسداد باعث ایجاد وقفه موقت در تنفس می شود.
- دوم: آپنه خواب مرکزی (CSA) : CSA به این دلیل اتفاق می‌افتد که در سیستم مغز برای کنترل ماهیچه‌های درگیر در تنفس مشکل وجود دارد. که منجر به تنفس کندتر و کم عمق میشود.
- سوم: آپنه خواب مختلط: زمانی که فردی به طور همزمان هر دو OSA و CSA داشته باشد، به آن آپنه خواب مختلط یا آپنه خواب پیچیده گفته می شود.
از آنجایی که علل زمینه ای متمایز هستند، تفاوت های مهمی در علائم، علل و درمان OSA و CSA وجود دارد.
آپنه خواب چقدر شایع است؟
تخمین زده می شود که آپنه انسدادی خواب بین 2 تا 9 درصد از بزرگسالان در ایالات متحده را تحت تاثیر قرار دهد. اما اعتقاد بر این است که بسیاری از موارد تشخیص داده نمی شوند. که با مطالعاتی که میزان قابل توجهی بالاتر OSA را نشان داده اند مطابقت دارد. تعیین شیوع دقیق مشکل است زیرا مطالعات از معیارهای مختلفی برای تشخیص این بیماری استفاده کرده اند. با این حال، یک یافته ثابت این است که OSA مردان را بیشتر از زنان تحت تأثیر قرار می دهد. این می تواند در افراد در هر سنی رخ دهد اما در افراد مسن شایع تر است.
مشخص شده است که آپنه خواب مرکزی حدود 9/9 درصد از بزرگسالان بالای 40 سال را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری در مردان بسیار بیشتر از زنان دیده می شود.
همانطور که این داده ها نشان می دهد، OSA بسیار رایج تر از CSA است. به همین دلیل، وقتی مردم در مورد “آپنه خواب” صحبت می کنند، به طور کلی به OSA اشاره می کنند.
علائم آپنه خواب چیست؟
هر سه نوع آپنه خواب علائم مشترک خاصی دارند:
- تنفس مختل شده که در آن تنفس فرد ممکن است دچار مشکل شود یا حتی تا یک دقیقه در یک زمان متوقف شود.
- خوابآلودگی مفرط در طول روز
- سردردهای صبحگاهی
- تحریک پذیری
- محدوده توجه محدود یا مشکل در تفکر واضح
بسیاری از این علائم به دلیل خواب ضعیف و کاهش سطح اکسیژن که در نتیجه قطع شدن تنفس رخ می دهد، ایجاد می شود.
برخی علائم اضافی به آپنه انسدادی خواب مرتبط است:
- خروپف، از جمله خروپف هایی که به خصوص بلند است. و شامل نفس نفس زدن، خفگی، یا خروپف است. که ممکن است باعث شود فرد برای مدت کوتاهی از خواب بیدار شود.
- گلودرد صبحگاهی یا خشکی دهان
- نیاز مکرر به بیدار شدن برای ادرار کردن ( شب ادراری)
خروپف مزمن شایع ترین علامت OSA است، اما این بدان معنا نیست که هرکسی که خروپف می کند آپنه خواب دارد. خروپف یک علامت شایع در افراد مبتلا به CSA نیست.
به طور کلی، فرد مبتلا به آپنه خواب از مشکلات تنفسی خود در شب آگاه نیست. به همین دلیل، آنها اغلب فقط از یک شریک رختخواب، یکی از اعضای خانواده یا هم اتاقی در مورد این موضوع مطلع می شوند. خواب آلودگی بیش از حد در طول روز محتمل ترین علامتی است که توسط افراد مبتلا به آپنه خواب که تنها زندگی می کنند متوجه می شوند.
علل آپنه خواب چیست؟
آپنه انسدادی خواب زمانی اتفاق می افتد که راه هوایی فرد در هنگام خواب مسدود می شود. عوامل متعددی برای افزایش خطر انسداد و OSA یافت شده است:
- ویژگی های آناتومیکی. اندازه و موقعیت گردن، فک، زبان، لوزه‌ها و سایر بافت‌های نزدیک به پشت گلو میتواند مستقیماً بر جریان هوا تأثیر بگذارد.
- چاقی. اضافه وزن یکی از علل اصلی OSA است و ممکن است در 60٪ موارد یک عامل خطر زمینه ای باشد. چاقی به باریک شدن آناتومیکی راه هوایی کمک می کند. و تحقیقات نشان داده است که افزایش 10 درصدی وزن می تواند با افزایش 6 برابری خطر OSA برابری کند.
- استفاده از داروهای آرام بخش، از جمله الکل. داروها و داروهای آرام بخش می توانند باعث شل شدن بافت گلو شده و انسداد راه هوایی را آسان تر کنند.
- سابقه خانوادگی. افرادی که یک یا چند خویشاوند نزدیک مبتلا به OSA دارند، احتمال بیشتری دارد که خودشان به OSA مبتلا شوند.
- سیگار کشیدن. مشخص شده است که افرادی که سیگار می کشند، به ویژه سیگاری های شدید، نسبت به افرادی که سیگار نمی کشند، به OSA مبتلا هستند.
- به پشت خوابیدن. این وضعیت خوابیدن باعث میشود بافت اطراف راه هوایی راحت‌تر جمع شود و باعث انسداد شود.
- گرفتگی بینی. افرادی که توانایی تنفس از طریق بینی به دلیل احتقان کاهش می یابد، بیشتر به OSA مبتلا می شوند.
- ناهنجاری های هورمونی. شرایط هورمونی مانند کم کاری تیروئید (تیروئید کم کار) و آکرومگالی (هورمون رشد بیش از حد) ممکن است خطر OSA را با ایجاد تورم بافت نزدیک راه هوایی و/یا کمک به خطر چاقی در فرد افزایش دهد.
تفاوت آپنه انسدادی و آپنه مرکزی
در CSA، تنفس به روشی متفاوت از OSA تحت تأثیر قرار می گیرد. به جای انسداد مجاری هوا، مشکل در نحوه ارتباط مغز با ماهیچه های مسئول تنفس ایجاد می شود. به طور خاص، ساقه مغز نمی تواند به اندازه کافی سطوح دی اکسید کربن در بدن را درک کند. که منجر به تنفس کندتر و کم عمق تر از آنچه باید باشد می شود.
بیماری های مرتبط
CSA معمولاً به یک بیماری زمینه ای مرتبط است. به عنوان مثال، سکته مغزی، عفونت مغز، یا در موارد نادر تومور مغزی ممکن است به ساقه مغز آسیب برساند. داروهای ضد درد مانند مواد افیونی نیز می توانند در این روند طبیعی تنفس اختلال ایجاد کنند.
نارسایی قلبی به عنوان یک عامل خطر برای CSA در نظر گرفته می شود. و CSA میتواند زمانی ایجاد شود که سطح اکسیژن یک فرد به دلیل قرار گرفتن در ارتفاع بالا از بین برود.
خطرات آپنه خواب برای سلامتی چیست؟
آپنه خواب می تواند منجر به محرومیت از خواب ناشی از وقفه های مداوم شبانه میشود. کمبود خواب با پیامدهای سلامتی گسترده ای همراه است. که از نظر جسمی، ذهنی و عاطفی بر فرد تأثیر می گذارد. و در نتیجه، تعجبی ندارد که آپنه خواب با مشکلات سلامتی مختلفی مرتبط باشد.
به دلیل اینکه چگونه بر تعادل اکسیژن در بدن تأثیر می گذارد، آپنه خواب درمان نشده خطراتی را برای انواع مختلف مشکلات قلبی عروقی از جمله فشار خون بالا، حمله قلبی ، بیماری قلبی و سکته ایجاد می کند.
راه های درمان آپنه خواب چیست؟
اگر علائم آپنه خواب را دارید، باید حتما با پزشک مشورت کنید. بدون درک علل اصلی آپنه خواب، درمان آن دشوار است. پزشک می تواند یک مطالعه خواب شبانه را برای تجزیه و تحلیل خواب شما از جمله تنفس شما توصیه کند.
اگر فردی مبتلا به OSA یا CSA تشخیص داده شود، درمان اغلب در بهبود خواب و کاهش خطرات عوارض طولانی مدت سلامتی مؤثر است. یک پزشک آشنا با وضعیت بیمار در بهترین موقعیت برای رسیدگی به مزایا و خطرات احتمالی درمان ها و ارائه توصیه های خاص است.
تغییرات سبک زندگی، مانند کاهش وزن، کاهش استفاده از داروهای آرام بخش و خوابیدن به پهلو، می تواند برخی از موارد OSA را برطرف کند. یکی دیگر از درمان‌های رایج، استفاده شبانه از دستگاه فشار مثبت مداوم راه هوایی (CPAP) یا فشار مثبت دوسطحی راه هوایی (BiPAP) است. این دستگاه ها هوا را از طریق یک ماسک و به داخل راه هوایی فشار می دهند. تا در هنگام خواب آن را باز نگه دارند.
برخی از انواع پروتزهای دهانی که فک یا زبان را در یک موقعیت خاص نگه می‌دارند، گزینه‌ای برای افرادی با ویژگی‌های آناتومیکی خاص هستند. این امر باعث تحریک OSA خفیف می‌شوند. می توان جراحی را برای برداشتن بافت و گسترش راه هوایی در نظر گرفت. ممکن است داروهایی برای کمک به خواب آلودگی روزانه در افراد مبتلا به این علامت تجویز شود.
درمان CSA معمولاً بر مدیریت بیماری زمینه‌ای مانند عفونت مغزی، نارسایی قلبی یا تنظیم ارتفاع متمرکز است. که باعث اختلال در تنفس میشود. دستگاه های CPAP یا BiPAP یا اکسیژن مکمل ممکن است به برخی از بیماران نیز کمک کند.
دانشجوی دکتری پژوهشی ارگونومی شناختی، عاشق یادگیری، عاشق خواب و مباحث مرتبط با آن و عاشق دانستن درباره عملکردهای شناختی انسان… خوشحالم که در این بستر، فرصت اشتراک اطلاعات با شما عزیزان را دارم.