افسردگی یک اختلال در سلامت روان است که باعث ناراحتی و خلق و خوی ضعیف می شود. ما علائمی مانند احساس ناراحتی و از دست دادن علاقه به فعالیت‌ها را با افسردگی مرتبط می‌کنیم، اما افسردگی میتواند با مجموعه‌ای از علائم فیزیکی نیز همراه باشد.
برای آشنایی بیشتر با روش‌هایی که افسردگی میتواند از نظر جسمی بر افراد تأثیر بگذارد، ادامه مطلب را بخوانید.
افسردگی چیست؟
افسردگی یک اختلال سلامت روان است که بر میزان عملکرد یک فرد در زندگی روزمره تأثیر می گذارد. اعتقاد بر این است که بیوشیمی، ژنتیک، شخصیت و عوامل محیطی در توسعه آن نقش دارند.
افراد مبتلا به اختلال افسردگی اساسی علائمی را تجربه می کنند که به شدت بر سطح عملکرد آنها تأثیر می گذارد و حداقل دو هفته طول می کشد. بسیاری از این علائم روانی هستند، مانند احساس غم و اندوه یا مشکل در تمرکز، اما افسردگی می تواند به صورت فیزیکی نیز ظاهر شود.
علائم فیزیکی افسردگی
افسردگی با طیف وسیعی از علائم فیزیکی همراه است:
خستگی یا کم انرژی بودن
خستگی یک علامت بسیار شایع اختلال افسردگی اساسی است که بیش از 90 درصد از افراد مبتلا به این بیماری را تحت تأثیر قرار می دهد.
می توان خستگی را به سه زیر دسته تقسیم کرد:
جسمانی:
علائم شامل خستگی، کاهش فعالیت، کم انرژی، کاهش استقامت بدنی، نیاز به تلاش بیشتر برای انجام کارهای بدنی، ضعف یا کندی عمومی و خواب نامناسب است.
شناختی:
علائم شامل مشکل در تمرکز، کاهش توجه، کاهش استقامت ذهنی و کندی در تفکر است.
عاطفی:
علائم شامل احساس انگیزه کمتر، بی علاقگی، کاهش علاقه، احساس غرق شدن، احساس بی حوصلگی و احساس ضعف است.
این احساس خستگی ممکن است مربوط به موارد زیر باشد:
عوارض روانی افسردگی
تغییرات در سطوح انتقال دهنده های عصبی دوپامین، نوراپی نفرین و سروتونین که بر سطح انرژی تأثیر می گذارد.
مشکلات خواب معمولاً با افسردگی مرتبط است
خستگی همچنین میتواند یکی از عوارض جانبی برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان افسردگی باشد، مانند داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای، مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)، و مهارکننده‌های بازجذب نوراپی نفرین سروتونین (SNRIs).
درد
دردهای غیر قابل توضیح، از جمله سردرد، کمردرد، درد مفاصل و درد عضلانی، معمولاً با افسردگی اتفاق می‌افتند. این دردها می تواند از خفیف تا شدید باشد که بر عملکرد فرد تأثیر می گذارد. تصور می شود که این ارتباط به این دلیل است که افسردگی و درد مسیرهای عصبی و مواد شیمیایی مغز یکسانی دارند.
برخی از مطالعات نشان داده اند که هر چه علائم درد فیزیکی بدتر باشد، افسردگی شدیدتر است.
یک مطالعه کوچک روی 54 نفر که در سال 2015 تکمیل شد، نشان داد که افراد مبتلا به اختلال افسردگی اساسی آستانه درد و تحمل درد کمتری نسبت به همتایان سالم خود دارند.
یک مطالعه بزرگتر در سال 2017 نشان می دهد که افرادی که افسردگی را تجربه می کنند تقریباً 60٪ بیشتر از افرادی که افسردگی را تجربه نمی کنند، در طول زندگی خود دچار کمردرد می شوند. علاوه بر اینکه افسردگی احتمال کمردرد را افزایش می‌دهد، کمردرد مداوم نیز خطر ابتلا به علائم افسردگی را افزایش می‌دهد.
مشکلات خواب
بسیاری از افراد مبتلا به افسردگی گزارش می دهند که خواب بی کیفیتی را تجربه می کنند.
افسردگی می تواند باعث اختلالات خواب شود مانند:
مشکل در به خواب رفتن
خواب بی کیفیت
ساعت های کمتر خوابیدن
بیدار شدن بیشتر در طول شب
خستگی در روز
در برخی موارد، صبح زود بیدار شدن بدون اینکه بتوانید دوباره بخوابید
کمبود خواب با کیفیت می تواند بر سایر علائم افسردگی مانند مشکل در تمرکز و درد تأثیر بگذارد.
بخش هایی از مغز که با افسردگی مرتبط است نیز در تنظیم ریتم شبانه روزی (چرخه خواب/بیداری) نقش دارند. افراد مبتلا به افسردگی ممکن است تغییراتی را در هنگام خواب تجربه کنند، حتی اگر به همان تعداد ساعت بخوابند. برای مثال، ممکن است در شب به سختی به خواب بروند اما در روز خسته باشند.
اگر از مشکلات خواب ناشی از افسردگی رنج میبرید انستیتو سلامت مغز دانا میتواند به بهبود شما کمک کند. واحد سلامت خواب و اختلالات خواب انستیتو سلامت مغز دانا همزمان با واحد ارزیابی و تشخیص این مرکز در چارچوبی دانش بنیان و با همکاری و زیز نظر آزمایشگاه اختلالات رفتاری خواب دانشگاه علوم پزشکی شیراز، به منظور ارزیابی، تشخیص و مداخلات در زمینه اختلالات خواب به ارائه خدمات می پردازد.
علائم گوارشی
افسردگی می تواند باعث مشکلات گوارشی شود، مانند:
حالت تهوع
یبوست
اسهال
تغییر اشتها
مغز ارتباط مستقیمی با دستگاه گوارش دارد و معده و روده را نسبت به احساسات حساس می کند. دستگاه گوارش همچنین می تواند سیگنال هایی را به مغز ارسال کند. معده درد ممکن است به افسردگی، اضطراب یا استرس منجر شود یا نتیجه آن باشد.
اثرات قلبی عروقی
مطالعات نشان داده اند که افسردگی می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را افزایش دهد، به ویژه برای کسانی که علائم افسردگی شدیدتری را تجربه می کنند.
این افزایش خطر ممکن است حداقل تا حدی با عادات سبک زندگی مرتبط با افسردگی توضیح داده شود.
برخی از عوامل سبک زندگی که می توانند خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را افزایش دهند در افراد مبتلا به افسردگی شایع تر است، از جمله:
سیگار کشیدن
مصرف الکل و مواد
عدم تحرک
تغذیه نامناسب
کندی فعالیت روانی حرکتی می تواند بر این موارد تاثیر بگذارد:
گفتار: گفتار یک فرد ممکن است مکث های بیشتری داشته باشد، یکنواخت باشد و شامل پاسخ های تاخیری در مکالمات باشد.
چشم: یک فرد ممکن است تماس چشمی کاهش یافته یا خیره شدن ثابتی داشته باشد.
صورت: ممکن است به نظر برسد که فرد حالت بی تفاوتی دارد و به احساسات واکنش نشان نمی دهد.
حرکت بدن: بدن ممکن است آهسته تر حرکت کند و ممکن است در انجام کارهای حرکتی ظریف مانند نوشتن و بستن دکمه ها مشکل وجود داشته باشد. فرد ممکن است هنگام راه رفتن یا تغییر وضعیت احساس “سنگینی” کند و زمان واکنش کندتری داشته باشد. همچنین ممکن است حرکات بی هدف، مانند مشکل در ثابت نشستن، قدم زدن، یا بی قراری، افزایش یابد.
تغییرات در اشتها
افسردگی می تواند باعث تغییرات اشتها و کاهش یا افزایش وزن شود. علائم افسردگی مانند خستگی می تواند برنامه ریزی برای غذا و پخت و پز را دشوارتر کند. این امر می تواند حفظ یک رژیم غذایی مغذی را دشوارتر کند.
افسردگی همچنین با تغییراتی در هورمون کورتیزول همراه است که می تواند بر سطح استرس تأثیر بگذارد. این تغییر میتواند منجر به “غذای احساسی” شود که در آن فرد در پاسخ به احساسات منفی غذا می خورد. غذاهایی که افراد هنگام غذا خوردن احساسی به آنها روی می آورند، پر کالری و مضر هستند.
کاهش میل جنسی
در حالی که بیشتر این افراد نوسانات میل جنسی را تجربه می کنند، برخی از افراد مبتلا به افسردگی تمایل خود را به رابطه جنسی به طور کامل از دست می دهند. که می تواند به دلیل کمبود انرژی که در افسردگی دیده می شود، یا عدم تمایل به شرکت در فعالیت هایی باشد که فرد زمانی از آن لذت می برد.
بحث در مورد اختلال عملکرد جنسی ممکن است دشوار یا شرم آور باشد، اما اگر کاهش شدید میل جنسی را تجربه می کنید که بر شما یا شریک زندگی شما تأثیر می گذارد، در مورد آن با متخصص سلامت روان خود صحبت کنید.
چه چیزی اول می آید؟
بسیاری از علائم جسمی مرتبط با افسردگی می توانند به افسردگی کمک کنند یا ناشی از افسردگی باشند. گاهی اوقات تشخیص اینکه کدام یک اولین بار آمده است دشوار است. علائم خود را با متخصصی که به او مراجعه میکنید در میان بگذارید تا تشخیص دقیق و مناسب ترین دوره درمانی را بیابید.
چه زمانی باید به یک متخصص مراجعه کرد
علائم روانی افسردگی به تنهایی به اندازه کافی برای زندگی چالش برانگیز هستند، بنابراین اضافه شدن علائم فیزیکی می تواند به خصوص بسیار طاقت فرسا باشد. اگر علائم افسردگی باعث ایجاد احساس ناخوشایندی در شما می شود، باید بدانید که درمان نیز در دسترس است.
اگر علائم افسردگی – اعم از روانی، فیزیکی یا هر دو – را تجربه کردید، کمک گرفتن را از خود دریغ نکنید. انستیتو سلامت مغز دانا با ازائه به‌روزترین و موثرترین تکنیک های درمانی میتواند به شما در بهبود علائم افسردگی کمک کند. برای اطلاع بیشتر از روش های نوین در درمان افسردگی، مطلب زیر را از دست ندهید:
منابع:
- American Psychiatric Association. What is depression?.
- Ghanean H, Ceniti AK, Kennedy SH. Fatigue in patients with major depressive disorder: prevalence, burden and pharmacological approaches to management. CNS Drugs. 2018;32(1):65-74. doi:10.1007/s40263-018-0490-z
- Targum SD, Fava M. Fatigue as a residual symptom of depression. Innov Clin Neurosci. 2011;8(10):40-43.
- Marsala SZ, Pistacchi M, Tocco P, et al. Pain perception in major depressive disorder: A neurophysiological case–control study. Journal of the Neurological Sciences. 2015;357(1):19-21. doi:10.1016/j.jns.2015.06.051
- Robertson D, Kumbhare D, Nolet P, Srbely J, Newton G. Associations between low back pain and depression and somatization in a Canadian emerging adult population. J Can Chiropr Assoc. 2017;61(2):96-105.
- Hickie IB, Naismith SL, Robillard R, Scott EM, Hermens DF. Manipulating the sleep-wake cycle and circadian rhythms to improve clinical management of major depression. BMC Medicine. 2013;11(1):79. doi:10.1186/1741-7015-11-79
- Harvard Health. The gut-brain connection.
- https://www.verywellhealth.com/can-depression-make-you-physically-sick-5215199
- Seldenrijk A, Vogelzangs N, Batelaan NM, Wieman I, van Schaik DJF, Penninx BJWH. Depression, anxiety and 6-year risk of cardiovascular disease. Journal of Psychosomatic Research. 2015;78(2):123-129. doi:10.1016/j.jpsychores.2014.10.007
- Penninx BWJH. Depression and cardiovascular disease: Epidemiological evidence on their linking mechanisms. Neuroscience & Biobehavioral Reviews. 2017;74:277-286. doi:10.1016/j.neubiorev.2016.07.003
- Bennabi D, Vandel P, Papaxanthis C, Pozzo T, Haffen E. Psychomotor retardation in depression: a systematic review of diagnostic, pathophysiologic, and therapeutic implications. BioMed Research International. 2013;2013:1-18. doi:10.1155/2013/158746
- Konttinen H, van Strien T, Männistö S, Jousilahti P, Haukkala A. Depression, emotional eating and long-term weight changes: a population-based prospective study. Int J Behav Nutr Phys Act. 2019;16(1):28. doi:10.1186/s12966-019-0791-8
- Johns Hopkins Medicine. Low sex drive – could it be a sign of depression?.
- National Health Service. Symptoms – clinical depression.
- National Health Service. Diagnosis – clinical depression
درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.