سندرم انفجار سر (EHS) یک اختلال خواب پاراسومنیا است. که با دوره‌هایی تعریف می‌شود که معمولاً در طول دوره انتقال بین خواب و بیداری رخ می‌دهند. این اپیزودها صداها یا حس‌های خیالی را نشان می‌دهند. که درک انفجاری بلند و احتمالاً فلاش نور را در سر فرد خوابیده ایجاد می‌کنند. قسمت ها کوتاه هستند و معمولا کمتر از یک ثانیه طول می کشند.
لازم به ذکر است که ممکن است این اختلال با درد فیزیکی همراه نباشد. افراد ممکن است پس از فروکش کردن این دوره احساس ترس یا اضطراب کنند. کسانی که بیش از یک قسمت را در طول یک شب تجربه می کنند، ممکن است برانگیختگی قوی را نیز تجربه کنند. که می تواند منجر به از دست دادن خواب شود.
علائم سندرم انفجار سر چیست؟
طبق طبقه بندی بین المللی اختلالات خواب، بیماران برای دریافت تشخیص سندرم انفجار سر باید تمام معیارهای زیر را داشته باشند:
- شکایت از صداها یا احساسات بلند که اثرات انفجار در سر را در دوره های انتقال بین خواب و بیداری ایجاد می کند.
- احساس برانگیختگی شدید، و احتمالاً ترس، به دنبال دوره های سندرم انفجار سر.
- درد فیزیکی قابل توجهی در طول یا بعد از دوره های سندرم انفجار سر وجود ندارد.
اگرچه بخشی از معیارهای تشخیصی نیست، برخی از افراد در طول دوره های EHS خود، فلاش های نور را درک می کنند. تکان‌های میوکلونیک – انقباضات غیرارادی که بر گروه‌های ماهیچه‌ای تأثیر می‌گذارد – نیز ممکن است رخ دهد.
چه چیزی باعث ایجاد سندرم انفجار سر می شود؟
اگرچه EHS از دهه 1870 ثبت شده است، این اختلال به طور گسترده مورد مطالعه قرار نگرفته است. و میزان شیوع آن مشخص نیست. تحقیقات نشان می دهد که سندرم انفجار سر در زنان بیشتر از مردان رخ می دهد. میانگین سنی برای همه موارد گزارش شده 58 سال است. اما مواردی با بیمارانی از کمتر از 10 سال تا بالای 80 سال گزارش شده است. برخی از موارد سندرم انفجار سر شامل دو یا چند عضو از یک خانواده است. اما ارتباط ژنتیکی به طور رسمی ثابت نشده است.
فراوانی اپیزودها ی سندرم انفجار سر بسته به بیمار متفاوت است. برخی در طول یک شب چندین قسمت سندرم انفجار سر را تجربه می کنند. بیماران همچنین اپیزودهای مکرر را در چندین شب متوالی پس از هفته‌ها یا ماه‌ها عدم فعالیت کامل گزارش کرده‌اند.
در بیشتر موارد، بیماران هیچ فاکتوری را که منجر به بروز EHS شود، متوجه نمی‌شوند. گفته می شود، برخی ادعا می کنند که در هنگام استرس یا خستگی تعداد بیشتری از اپیزودها را تجربه می کنند . احساس ترس بلافاصله پس از اپیزودهای EHS و همچنین علائم فیزیولوژیکی ترس مانند تعریق، تپش قلب و مشکل در تنفس رایج است.
یک نظرسنجی در سال 2020 از 3286 فرد مبتلا به سندرم انفجار سر نشان داد که تقریباً 44٪ از بیماران پس از بیدار شدن از خواب “ترس قابل توجهی” را تجربه می کنند. حملات مکرر همچنین می تواند منجر به ناراحتی بالینی شود. به خصوص اگر بیمار نگرانی یا نگرانی در مورد یک بیماری زمینه ای جدی تری داشته باشد.
آیا سندرم انفجار سر خطرناک است؟
سندرم انفجار سر یک وضعیت بی ضرر در نظر گرفته می شود. که خطری برای سلامت فرد ندارد. در واقع، مدیریت اولیه این اختلال شامل آموزش و اطمینان در مورد ماهیت خوش خیم آن است. حتی برخی افراد پس از شنیدن این اطلاعات، اپیزودهای EHS کمتری را تجربه می کنند.
اکثر افرادی که با EHS تشخیص داده می شوند، پیش آگهی خوبی برای درمان خواهند داشت. این اختلال با هیچ شرایط اضافی که رخ می دهد همراه نیست. با درمان و زمان مناسب، دوره های سندرم انفجار سر ممکن است به طور کامل ناپدید شوند.
سندرم انفجار سر چگونه تشخیص داده و درمان می شود؟
هیچ آزمایش عینی برای تشخیص سندرم انفجار سر وجود ندارد. با این حال، معیارهای تشخیصی می توانند به پزشکان کمک کنند EHS را از شرایطی که علائم مشابه ایجاد می کنند تشخیص دهند.
به عنوان مثال، سندرم‌های شروع ناگهانی سردرد، مانند سردردهای ناخوشایند ایدیوپاتیک و سردردهای رعد و برق آسا، همچنین باعث ایجاد دوره‌هایی می‌شوند که بدون هشدار قبلی رخ می‌دهند. درد اغلب با این دوره‌ها همراه است. و معمولاً در ساعات بیداری رخ می‌دهد. سایر شرایط بیماران EHS ممکن است شامل صرع شبانه، سردردهای هیپنیک و اختلال استرس پس از سانحه باشد.
از آنجایی که به نظر نمی رسد EHS بر مدت زمان خواب یا مرتحل خواب تأثیر بگذارد، برخی از بیماران تحت آزمایش های پلی سومنوگرافی یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی قرار می گیرند تا شرایط زمینه ای را بررسی کنند. پزشکان اغلب از بیماران در مورد سایر اختلالات خواب و شرایط پزشکی یا روانپزشکی می پرسند. مطالعات نشان می دهد که ارتباط قوی بین EHS و بی خوابی و همچنین فلج خواب وجود دارد. اما تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
سندرم انفجار سر به طور معمول بدون دارو درمان می شود. در حالی که هیچ سابقه تحقیقاتی یا کارآزمایی بالینی برای بررسی گزینه های درمانی دارویی برای این اختلال وجود ندارد.برخی از داروها بر اساس گزارش ها در کاهش علائم موثر بوده اند.
داروهایی نظیر کلومیپرامین (نوع ضد افسردگی) بسیار موثر است. علاوه بر این، تکنیک های کاهش استرس که باعث آرام کردن ماهیچه ها و ذهن شما می شوند، نیز بسیار مفید است برای مصرف داروها حتما با پزشک خود در باره تجربیات خود صحبت کنید.
درگیری حس شنوایی و بصری:
نکته دیگری که درباره مشکل خواب باید به آن اشاره کرد، مدل دیگری از پارازومنیا( بیماری شدید بی خوابی) است. دانشمندان معتقدند که هر دو مشکل بی خوابی و سندرم انفجار سر به خواب به هم مرتبط هستند. در هر دو مورد، فرد احساس هراس و هشدار میکند، و همچنین توهم بصری و شنیداری را تجربه می کنند.
مشکل گوش داخلی
آخرین نظریه مربوط به این نوع وضعیت ، به مشکل احتمالی گوش داخلی است. به خصوص در تونل اوستاش. ممکن است یک تغییر کوچک، یک ضایعه یا التهاب ،باعث ایجاد توهم شنوایی و سردرد شود. با این حال، چراغ هایی را که بیماران می بینند توضیح برایشان وجود ندارد.
راه های دیگر درمان عبارتند از:
- آرامش و مراقبه
- کاهش استرس
- مشاوره و روان درمانی
- تغییر در حالت خواب
برای برخی افراد، فهمیدن اینکه این شرایط به طور کلی مضر نیست و دلیلی برای نگرانی زیاد نیست، کافی است.
5نکته برای مبارزه با سندرم انفجار سر
آرام باشید
این وضعیت خوش خیم است. در حالی که هیچ کسی دوست ندارد از خواب بیدار شود، انفجار سندرم سر یک علامت از خطر و وضعیت جدی و ناگوار نیست. پس در مرحله ی اول آرامش خود را حفظ کنید.
کاهش استرس و نگرانی
استرس و نگرانی ،بر خواب تاثیر می گذارند. و حتی ممکن است منجر به انفجار سندرم سر شوند. در حالی است که هیچ کس نمی تواند از تمام استرس های موجود در زندگی خلاص شود میتوان خود را ترغیب کرد که زندگی متعادل تری داشته باشیم. کار و استرس روزانه تان را با خوابیدن مطالعه کتابهایی که دوست دارید، پیاده روی، دیداردوستان، ازبین ببرید.
یک رژیم متعادل داشته باشید
باید بدانیم که یک رژیم غذایی سالم کمک می کند تاشب به خوبی بخوابیم. ویتامین ها و مواد معدنی موجود در سبزیجات ها و میوه های تازه، به بدن ما کمک می کنند، تا با استرس های روزانه روبرو شویم. و ساعت های خوابمان را در شبانه روز تنظیم کنیم.
دانشجوی دکتری پژوهشی ارگونومی شناختی، عاشق یادگیری، عاشق خواب و مباحث مرتبط با آن و عاشق دانستن درباره عملکردهای شناختی انسان… خوشحالم که در این بستر، فرصت اشتراک اطلاعات با شما عزیزان را دارم.