سلامت سیستم قلبی عروقی و خواب (قسمت دوم)

در قسمت اول این مقاله به مباحثی از جمله تاثیرسلامت سیستم قلبی و عروقی بر خواب  از جمله بیماریهای مرتبط با سیستم قلبی عروقی از جمله فشار خون، بیماری عروق کرونر، تصلب شرایین و دیابت  با خواب پرداختیم. در این قسمت به اثرات خواب بر درد قفسه سینه، بی نظمی خواب و بیداری، آپنه انسدادی خواب و… اشاره خواهد شد. و در پایان درخصوص بهداشت خواب نکاتی ارائه می شود.

خواب و درد قفسه سینه

درد قفسه سینه می تواند به دلایل زیادی ایجاد شود. آنژین، درد قفسه سینه است که مربوط به جریان ضعیف خون از طریق رگ های خونی است. درد غیر قلبی قفسه سینه، مانند سوزش معده یا آسیب عضلانی، به مشکل قلبی مربوط نیست. پژشک وظیفه تشخیص و تفکیک این دو درد  را به عهده دارد.

هنگامی که خواب قطع می شود، افزایش سریع ضربان قلب و فشار خون می تواند باعث آنژین شود.  مطالعات نشان داده است که رابطه ای بین کمبود خواب و درد قفسه سینه وجود دارد.

افرادی که دچار سوزش معده و ریفلاکس اسید هستند اغلب از اختلالات خواب رنج می برند. مطالعات متعدد همچنین ارتباط بین درد قفسه سینه غیر قابل توضیح و خواب ناخوشایند را یافته است. در افراد مبتلا به درد قفسه سینه راجعه میزان بالای علائم شبه بی خوابی دیده می شود.  این ارتباط به طور کامل درک نشده است. اما ممکن است مربوط به استرس و اضطراب باشد. پاسخ های هراس، که واکنش های احساسی هستند ممکن است در افرادی که خواب کم دارند بیشتر باشد.

بی نظمی در خواب و سلامت قلب

بسیاری از اختلالات خواب اثرات مخربی بر سلامت قلب دارند. بی خوابی ، یکی از شایع ترین اختلالات خواب، اغلب با خواب ناکافی همراه است. بی خوابی می تواند منجر به افزایش خطرات سلامتی قلب و عروق شود.

آپنه انسدادی خواب

آپنه انسدادی خواب (OSA) نوعی اختلال تنفسی است که با بیماری های قلبی، چاقی، دیابت، سکته مغزی و فشار خون بالا مرتبط است. افراد مبتلا به OSA هنگام انسداد راه هوایی دچار تنفس در هنگام خواب می شوند.

تنفس قطع شده ناشی از OSA باعث خواب پراکنده می شود. و این یکی از دلایل گره خوردن این بیماری به مشکلات قلبی عروقی متعدد است. علاوه بر این، تنفس آشفته میزان اکسیژن خون را کاهش می دهد، که ممکن است تأثیرات OSA بر سلامت قلب را بدتر کند.

حرکت غیر عادی در هنگام خواب

اختلالات حرکت غیر عادی در هنگام خواب، مانند سندرم پای بی قرار و اختلال حرکتی دوره ای اندام، نیز با مشکلات قلبی مرتبط است.  در حالی که توضیح دقیق آن ناشناخته است  اما ممکن است مربوط به فعال سازی غیرطبیعی سیستم قلبی عروقی باشد که باعث افزایش و نوسان ضربان قلب و فشار خون می شود.

اختلالات خواب با ریتم شبانه روزی، که هنگامی رخ می دهد که ساعت داخلی فرد با شب و روز ناهماهنگ است. افرادی که در شیفت شب کار می کنند و باید در طول روز بخوابند، خواب روز خطر پرفشاری خون، چاقی و دیابت و همچنین حوادث قلبی مانند سکته یا حمله قلبی را افزایش می دهند.

خواب و سلامت قلب در دوران بارداری

بارداری امکان فشار اضافی بر روی قلب را ایجاد میکند.  برخی از زنان در دوران بارداری دچار مشکلات قلبی و عروقی می شوند. فشار خون بالا می تواند در دوران بارداری شروع شود و یا بدتر شود.  فشار خون عوارض احتمالی هم برای مادر و هم برای کودک داشته باشد.

بی خوابی، آپنه خواب و سایر مشکلات خواب بسیاری از زنان باردار را تحت تأثیر قرار می دهد. این موارد با خطر بیشتری از مشکلات قلبی عروقی چه در دوران بارداری و چه بعد از آن همراه است. مطالعات برای شناسایی راه های بهبود خواب در دوران بارداری در حال انجام است.

خواب زیاد و سلامت قلب

تأثیرات کمبود خواب بر سلامت قلب بسیار مورد توجه قرار می گیرد، اما بسیاری از مطالعات همچنین ارتباط بین خواب بیش از حد و مشکلات قلبی عروقی را نشان داده اند.

بسیاری از کارشناسان معتقدند که زمینه هایی که باعث خواب بیش از حد می شوند، دلیل این میزان بالاتر مشکلات قلبی نیز هستند.

خواب برای افرادی که بیماری قلبی دارند

از آنجا که کمبود خواب می تواند به قلب آسیب برساند، مهم این است که افراد خواب خوب را در اولویت قرار دهند.  برخی شواهد حتی نشان می دهد که بهبود خواب ممکن است احتمال حملات قلبی یا سایر مشکلات قلبی عروقی را در افرادی که در غیر این صورت در معرض خطر زیادی هستند کاهش دهد.

متأسفانه برخی از مشکلات قلبی می توانند در خواب اختلال ایجاد کنند. دیابت می تواند باعث ادرار مکرر شبانه شود. سایر اختلالات قلبی عروقی می توانند باعث ایجاد ناراحتی در قفسه سینه هنگام تلاش برای خوابیدن شود. نگرانی و اضطراب در مورد سلامت قلب همچنین می تواند خوابیدن طبیعی را دشوار کند.

عوامل متعددی می توانند بر خواب و سلامت قلب و عروق تأثیر بگذارند. توصیه میشود با پزشک خود در مورد خواب سالم صحبت کنید.  یک پزشک می تواند ضمن ایجاد سبک زندگی سالم مانند رژیم غذایی و ورزش ، یک برنامه خاص برای بهبود خواب شما ارائه دهد.

نکات مربوط به خواب برای افراد دارای مشکلات قلبی

برخی نکات می توانند به خواب بهتر افراد مبتلا به مشکلات قلبی کمک کنند.

راهکارهایی برای آرامش ایجاد کنید

• اگر قلب شما با اضطراب تحریک میشود، می تواند ذهن آرامی، قبل خواب به شما کمک کند.  تکنیک هایی مانند تنفس عمیق، یوگا، کشش سبک و مراقبه ذهن آگاهی تنها چند روش مفید برای افرادی است که با چگونگی خواب با پریکاردیت (التهاب اطراف قلب)، بیماری قلبی یا سایر مشکلات قلبی که باعث درد قفسه سینه می شوند، مبارزه می کنند.

یک برنامه منظم برای خوابیدن برنامه ریزی کنید

•  نگه داشتن ساعت خواب و بیداری یکسان در هر روز به عنوان روش اصلی برای تشویق خواب سالم و پایدار هرشب در نظر گرفته می شود.

یک اتاق خواب مناسب طراحی کنید

• با اطمینان از داشتن یک تشک و بالش راحت، دمای مطبوع و  آرامش و تاریکی، فضای خواب خود را متناسب با نیازهای خود تنظیم کنید.

از تأثیرات منفی مصرف مواد روی خواب جلوگیری کنید

•  الکل و کافئین هر دو می توانند در خواب اختلال ایجاد کنند. بهتر است از آنها در شب اجتناب شود. استفاده بیش از حد از وسایل الکترونیکی از جمله تلفن همراه نیز می تواند الگوی خواب شما را از بین ببرد. به همین دلیل متخصصان توصیه می کنند یک ساعت یا بیشتر قبل از خواب از این وسایل استفاده نکنید.

بهداشت خواب می توانند به عنوان پایه ای برای خواب بهتر عمل کنند. بهداشت خواب  عاداتی ایجاد میکنند که دستیابی به مقدار و کیفیت خواب مورد نیاز  را آسان تر می کند.

آیا وضعیت خواب بر سلامت قلب تأثیر دارد؟

علاوه بر تاثیرات عصبی-شیمیایی حین خواب، عوامل مکانیکی نیز بر سیستم قلبی-عروقی اثر میگذارند. قرار گرفتن در وضعیت درازکش،بازگشت سیستم وریدی به قلب را افزایش داده، فشارهای پرشدن بطنی قلب را بالا برده، و نیز موجب درجاتی از ادم درمجاری هوایی فوقانی میگردد که به نوبه ی خود انسداد درمجاری هوایی را تشدید میکند.

شواهد محدودی وجود دارد که وضعیت خواب یک فرد را با سلامت کلی قلب او مرتبط می کند.

برخی تحقیقات نشان داده اند که خوابیدن در پهلو می تواند جنبه هایی از عملکرد قلب و ریه را تغییر دهد .

 تجمع مایعات در ریه و وضعیت خوابیدن به پهلوی چپ

نارسایی احتقانی قلب، تجمع مایعات در ریه ها یا سایر قسمت های بدن است. وقتی قلب به طور موثر خون را پمپاژ نمی کند، نارسایی احتقانی قلب رخ می دهد.  افراد مبتلا به نارسایی احتقانی قلب به طور مکرر از خوابیدن در پهلو چپ خودداری می کنند.  این تأثیر در افرادی که ابعاد قلب بیشتری دارند بیشتر است. دلیل دقیق این امر ناشناخته است. اما ممکن است مربوط به چگونگی تغییر وضعیت بدن در خوابیدن بر موقعیت قلب، فشار بر ریه ها و/ یا احساس ضربان قلب در برابر دیواره قفسه سینه باشد.

مطالعات نشان داده است که افراد مبتلا به نارسایی قلبی اغلب از خوابیدن در پهلو چپ خودداری می کنند. اما  وضعیت خوابیدن یک فرد به عنوان یک عامل خطر برای بیماری های قلبی در نظر گرفته نمی شود.

 زمان بهینه‌ای برای خوابیدن شبانه وجود دارد که می‌تواند بر سلامت سیستم قلبی – عروقی تاثیرگذار باشد.

A.S.Jafari

دانشجوی دکتری پژوهشی ارگونومی شناختی، عاشق یادگیری، عاشق خواب و مباحث مرتبط با آن و عاشق دانستن درباره عملکردهای شناختی انسان… خوشحالم که در این بستر، فرصت اشتراک اطلاعات با شما عزیزان را دارم.