در بسیاری از افراد سردردهای مکرر عامل ناکارآمدی و بی تحرکی است. برای سردردها گاهی می توان از داروهای طبیعی بهره برد. سردرد یکی از شایعترین مشکلاتی است که به دلیل آن به پزشک مراجعه شده و در کلینیک ها مورد معالجه قرار می گیرد. این اختلال در تعاملات خانوادگی مشکل ایجاد کرده و بار قابل توجهی برای سلامت عمومی است.
دلایل اصلی سردردها شامل استرس، تأثیرات هورمونی، التهاب عروقی، آلرژی، دیس گلیسمی، خستگی، یبوست مزمن و توکسمی و سایر پدیده ها است. برای بسیاری از سردردها یک طبقه بندی کلی وجود دارد و تحقیقات در مورد مکانیسم های مولکولی سردرد بسیار گسترده بوده است. پزشک وظیفه دارد که منشأ اصلی این بیماری را تشخیص داده و روش مناسبی را برای بهبود آن تجویز کند.
تریپتان ها مانند سوماتریپتان (Imitrex) آگونیست های سروتونین هستند که باعث تشدید انقباض عروق می شوند. اما با استفاده منظم، آنزیم های کبدی را بالا می برند. همچنین، مسکن های ضد التهابی غیر استروئیدی مانند آسپیرین، استامینوفن و ایبوپروفن به راحتی در دسترس عموم هستند. اما به دلیل نگرانی از آسیب کلیوی و کبدی با مصرف طولانی، فقط برای استفاده های گاه به گاه مناسب هستند.
استامینوفن، در حقیقت، با وجود در دسترس بودن بدون نسخه، یک داروی خطرناک است. این داروهای تسکین دهنده درد همچنین ممکن است مشکلات روده را بدتر کرده و در واقع بروز سردرد را در افراد مبتلا به توکسمی و پدیده های آلرژیک افزایش دهند. از این رو، استفاده از گیاهان ضدعفونی کننده عمومی و سالیسیلات، و همچنین سایر گیاهان خاص ذکر شده، ممکن است ایمن ترین گزینه ها برای درمان سردردها باشد، به ویژه هنگامی که با رژیم های غذایی، تسکین دهنده استرس، سم زدایی و ضد حساسیت همراه شده باشند.
آلرژی غذایی و قرار گرفتن در معرض محیط سمی نیز ممکن است منجر به سردردهای مزمن شود. رژیم های بخصوص و بررسی محیط کار و محیط های دیگر زندگی ممکن است در چنین مواردی ضروری باشد. سردردهای تنشی مزمن با اختلالات خواب و آپنه خواب همراه است و تلاش برای بهبود کیفیت خواب جهت بهبود این موارد مهم است. تشخیص درست نوع سردرد می تواند مناسب ترین درمان گیاهی را پیشنهاد کند.
تشخیص میگرن دشوار نیست و در حقیقت به دلیل اختلال در بینایی، شروع حاد شدید، همراه با حالت تهوع و استفراغ و غالباً یک مکان مشخص یا یک طرفه بودن آن، تشخیص را راحت تر کرده است. ترکیبی از مدیریت شرایط اساسی دیگر مانند (استرس، تأثیرات هورمونی، التهاب عروقی) همراه با استفاده از گیاهان مشخص شده، اغلب میگرن مزمن و سردردهای تنشی را کاهش می دهد.
درمان های گیاهی برای سردرد
بین درمانهای گیاهی برای میگرن و سردردهای تنشی شباهت هایی وجود دارد، با این تفاوت که داروهای مناسب برای میگرن بیشتر نیاز به ضد التهاب های عروقی دارند، در حالی که سردردهای تنشی به شل کننده های عضلانی احتیاج دارند. گیاهان حاوی سالیسیلات، از جمله گونه های Salix (بیدمشک) و کوهوش سیاه می توانند در این خصوص بسیار مفید باشند.
همچنین، ممکن است استفاده از دو فرمول جداگانه – یکی حاد و دیگری مزمن – در برخی موارد مزایای گیاهان تسکین دهنده را بیشتر مورد استفاده قرار دهد، که با یک فرمول مفیدتر برای اصلاح عدم تعادل هورمونی مفید باشند. در واقع، التهاب عروقی را بهبود بخشیده، استرس را درمان کرده و خواب را بهبود بدهند.
داروهایی که تحریک سمپاتیک عضله صاف عروق را کاهش می دهند، معمولاً برای کاهش فشار خون مورد استفاده قرار می گیرند. اما ممکن است برای میگرن و تپش قلب نیز مفید باشد. زیرا تنش عروقی ناشی از استرس را کاهش می دهد.
رزرپین در Rauvolfia serpentina نیز در این دسته قرار می گیرد، داروهای مختلف موسوم به بتا بلاکرها، مانند آتنولول، پروپرانولول و متوپرولول، که واکنش های پی در پی آدرنالین را مسدود می کند نیز موثر می باشد.
راوفولیا و گیاهان دیگر شامل Lobelia inflata (معمولاً به نام تنباکوی هند نیز شناخته می شود) و Tilia cordata (گیاه نمدار) می توانند گیاهان اصلی برای کسانی که از سردرد مزمن ناشی از استرس، فشار خون بالا، و تاکی کاردی و حملات هراس رنج می برند، باشد. گیاهان دیگر برای سردردهایی که به دلیل استرس و تنش ایجاد می شوند، عبارتند از: سنبل الطیب، کاوا، گل ساعتی.
برای اطلاعات بیشتر به موسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
منبع:
1. Jeanetta C. Rains, Rachel E. Davis, and Todd A. Smitherman, “Tension-Type Headache and Sleep,” Current Neurololgy and Neuroscience Reports 15 (2015), article 520, http://doi .org/10.1007/s11910-014-0520-2; Shengyuan Yu and Xun Han, “Update of Chronic Tension-Type Headache,” Current Pain Headache Reports 19 (2015), article 469, http://doi .org/10.1007/s11916-014-046
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.