خونریزی مغزی یا همان خونریزی داخل جمجمه ای

خونریزی مغزی پس از زمین خوردن یا صدمات تروماتیک شایع است . آنها همچنین در افراد مبتلا به فشار خون بالا کنترل نشده رایج هستند.

خونریزی مغزی یک اورژانس پزشکی تهدید کننده زندگی است. تنها سه تا چهار دقیقه طول می کشد تا سلول های مغز  اکسیژن کافی دریافت نکنند. درمان خونریزی مغزی به سرعت منجر به بهترین نتیجه می شود.

انواع خونریزی  داخل جمجمه ای چیست؟

بخش های زیادی در مغز  وجود دارد، بنابراین اصطلاح “خونریزی مغزی” (خونریزی داخل جمجمه ای) برای ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی بسیار گسترده است. انواع خونریزی های مغزی به ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی   کمک می کند تا مشخصاً محل وقوع خونریزی را شناسایی کند.

دو ناحیه اصلی خونریزی وجود دارد:

• در داخل جمجمه اما خارج از بافت مغز.
• داخل بافت مغز

برای درک بهتر محل وقوع هر نوع خونریزی داخل جمجمه ای، شناخت اجزای داخل جمجمه کمک می کند. مغز دارای سه لایه غشایی ( مننژ ) بین جمجمه استخوانی و بافت مغز است. این سه غشا عبارتند از سخت شامه، عنکبوتیه و پیا ماتر. هدف مننژ پوشاندن و محافظت از مغز شماست. خونریزی می تواند در هر نقطه بین این سه غشا رخ دهد.

انواع خونریزی مغزی در داخل جمجمه اما خارج از بافت مغز عبارتند از:

• خونریزی اپیدورال : این خونریزی بین استخوان جمجمه و بیرونی ترین لایه غشایی، یعنی سخت شامه اتفاق می افتد.
• خونریزی ساب دورال :  این خونریزی بین دورا ماتر و غشای عنکبوتیه اتفاق می افتد.
• خونریزی زیر عنکبوتیه : این خونریزی بین غشای عنکبوتیه و پیا ماتر اتفاق می افتد.

دو نوع خونریزی مغزی وجود دارد که در داخل خود بافت مغز رخ می دهد:

• خونریزی داخل مغزی : این خونریزی در لوب ها، ساقه مغز و مخچه مغز  رخ می دهد. این خونریزی در هر جایی از بافت مغز است.
• خونریزی داخل بطنی : این خونریزی در بطن‌های مغز  اتفاق می‌افتد، که نواحی خاصی از مغز (حفره‌ها) هستند که بدن شخص  مایع مغزی نخاعی (مایع محافظت از مغز و نخاع) را می‌سازد.

آیا خونریزی مغزی کشنده است؟

خونریزی مغزی می تواند تهدید کننده زندگی باشد و باعث آسیب دائمی مغز شود. شدت و نتیجه خونریزی مغزی به علت آن، محل داخل جمجمه، اندازه خونریزی، مدت زمانی که بین خونریزی و درمان می گذرد بستگی دارد. وقتی سلول های مغز می میرند، دیگر برنمی گردند. آسیب می تواند شدید باشد و منجر به ناتوانی جسمی، ذهنی و عملی شود.

خونریزی مغزی چقدر شایع است؟

خونریزی مغزی نوعی سکته مغزی است. سالانه بیش از 795000 نفر در ایالات متحده سکته مغزی را تجربه می کنند.

علائم خونریزی داخل جمجمه ای بر اساس نوع آن متفاوت است، اما می تواند شامل موارد زیر باشد:

• سوزن سوزن شدن ناگهانی، ضعف، بی حسی یا فلج صورت ، بازو یا پا، به ویژه در یک طرف بدن شما.
• سردرد ناگهانی و شدید .
• تهوع و استفراغ .
• گیجی.
• سرگیجه .
• لکنت زبان.
• کمبود انرژی، خواب آلودگی.

علاوه بر این، ممکن است شخص موارد زیر را تجربه کند:

• مشکل در بلعیدن .
• از دست دادن بینایی .
• گرفتگی گردن .
• حساسیت به نور.
• از دست دادن تعادل یا هماهنگی .
• مشکل تنفس و ضربان قلب غیر طبیعی.
• تشنج .
• از دست دادن هوشیاری و کما .

اولین علامت خونریزی مغزی چیست؟

اکثر افرادی که خونریزی مغزی را تجربه می کنند توجه دارند که اولین علامت آن سردرد ناگهانی و دردناک است.

چه چیزی باعث خونریزی مغزی می شود؟

نشت، شکستگی یا ترکیدن رگ خونی باعث خونریزی مغزی می شود. در نتیجه، خون اضافی در مغز  جمع می شود. خونریزی مغزی ممکن است بعد از:

• ضربه به سر (سقوط، تصادف اتومبیل، آسیب ورزشی و غیره).
• تجمع رسوبات چربی در شریان ها ( آترواسکلروز ).
• یک نقطه ضعیف در دیواره رگ خونی ( آنوریسم مغزی ).
• نشت از اتصالات غیرطبیعی بین شریان ها و وریدها ( ناهنجاری شریانی وریدی یا AVM).
• تجمع پروتئین در دیواره سرخرگ مغز (آنژیوپاتی آمیلوئید مغزی).
• تومور مغزی​

عوامل خطر برای خونریزی مغزی چیست؟

خونریزی مغزی می تواند هر فردی را در هر سنی، از نوزاد تا بزرگسال، تحت تاثیر قرار دهد. در میان بزرگسالان بالای 65 سال شایع تر است. اگر موارد زیر را تجربه کنید ممکن است بیشتر در معرض خطر خونریزی جمجمه ای قرار بگیرید:

• فشار خون بالا.
• اختلال مصرف مواد .
• مصرف تنباکو.
• شرایط خونریزی یا شرایطی که نیاز به درمان با داروهای رقیق کننده خون ( ضد انعقادها ) دارند.
• شرایط مرتبط با بارداری و زایمان ( اکلامپسی ، واسکولوپاتی پس از زایمان یا خونریزی داخل بطنی نوزاد).
• شرایطی که بر نحوه تشکیل دیواره رگ های خونی شما تأثیر می گذارد.

عوارض خونریزی مغزی چیست؟

اگر به سرعت درمان نشود، خونریزی مغزی می تواند منجر به آسیب دائمی مغز یا مرگ شود. کمبود اکسیژن به مغز می تواند سلول های مغزی شما را از بین ببرد و از ارتباط آنها با سایر قسمت های بدن جلوگیری کند. این بر عملکرد کلی بدن شما تأثیر می گذارد، بنابراین ممکن است تجربه کنید:

• از دست دادن حافظه.
• مشکل در بلع، گفتار و ارتباط.
• چالش های هماهنگی و حرکت
• ناتوانی در حرکت بخشی از بدن ( فلج ).
• بی حسی یا ضعف در بخشی از بدن شما.
• از دست دادن بینایی
• تغییرات شخصیتی و/یا تغییرات عاطفی.

خونریزی مغزی چگونه تشخیص داده می شود؟

یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی پس از یک معاینه فیزیکی فوری ، معاینه عصبی و آزمایش خونریزی جمجمه ای را تشخیص می دهد . آنها ابتدا سابقه پزشکی کامل و علائم شما را بررسی می کنند. سپس، آنها یک آزمایش تصویربرداری مانند:

• توموگرافی کامپیوتری  (CT) اسکن.
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی  (MRI).
• آنژیوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRA).

این آزمایشات تصویربرداری محل، وسعت و گاهی اوقات علت خونریزی را تعیین می کند.

آزمایش‌های دیگر می‌تواند به تشخیص علت کمک کند و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• الکتروانسفالوگرام .
• اشعه ایکس قفسه سینه .
• آزمایش ادرار .
• شمارش کامل خون (CBC).
• پونکسیون کمری
• آنژیوگرافی (برای  آنوریسم  یا  ناهنجاری شریانی وریدی ).

خونریزی مغزی چگونه درمان می شود؟

درمان خونریزی مغزی بر اساس شدت و محل خونریزی متفاوت است. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما بر روی توقف خونریزی و مدیریت علت تمرکز می کند. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• عمل جراحی.
• داروها

درمان فوری پزشکی می تواند آسیب به مغز را محدود کند که شانس بهبودی را افزایش می دهد. علاوه بر این، ممکن است  شخص روند های درمانی زیر را دریافت کند:

• اکسیژن تکمیلی از طریق ونتیلاتور.
• مواد مغذی و مایعات از طریق یک ورید (داخل وریدی) یا یک لوله تغذیه (لوله گوارش).
• نظارت دقیق در بخش مراقبت های ویژه برای اطمینان از پایداری علائم حیاتی شما.

جراحی خونریزی داخل جمجمه ای

جراحی می تواند خونریزی داخل جمجمه ای را برای توقف خونریزی و رفع علت زمینه ای درمان کند جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• رفع فشار : جراح سوراخی در جمجمه  ایجاد می کند تا خون را تخلیه کند و فشار را کاهش دهد.
• کرانیکتومی : جراح تکه ای از جمجمه را برای کاهش فشار برمی دارد. هنگامی که جمجمه شما باز است، جراح شما می تواند منبع خونریزی داخل جمجمه ای را درمان کند.
• کرانیوتومی : جراح تکه ای از جمجمه را برای کاهش فشار و مدیریت منبع خونریزی برداشته و جایگزین می کند.

برخی از خونریزی های مغزی نیازی به جراحی ندارند. تصمیم به اندازه، علت و محل خونریزی و سایر عوامل مانند سلامت عمومی شما بستگی دارد.

چه داروهایی خونریزی مغزی را درمان می کنند؟

بر اساس نتایج آزمایشات تشخیصی، یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی ممکن است داروهای زیر را برای درمان علائم، علت اصلی یا جلوگیری از عوارض خونریزی مغزی تجویز کند:

• داروهای ضد اضطراب .
• داروهای ضد تشنج
• داروهای کنترل فشار خون
• مسکن ها .
• داروهای استروئیدی ( کورتیکواستروئیدها ).
• نرم کننده های مدفوع (برای جلوگیری از زور زدن و فشار).

آیا درمان عوارض جانبی دارد؟

هر نوع درمان با عوارض جانبی احتمالی همراه است. با توجه به ماهیت فوری درمان خونریزی داخل جمجمه ای، ممکن است برای جلوگیری از عوارض تهدید کننده زندگی به درمان اورژانسی نیاز داشته باشید.

جراحی به دلیل نزدیکی عمل به مغز  با خطر بیشتری همراه است. تیم جراحی بسیار آموزش دیده برای جلوگیری از عوارض احتمالی احتیاط را به کار خواهند گرفت.

آیا پس از خونریزی مغزی نیاز به توانبخشی دارم؟

ممکن است پس از خونریزی مغزی نیاز به توانبخشی داشته باشید. بسته به شدت خونریزی، آسیب مغزی احتمالی است که می تواند بر توانایی شخص برای تکمیل برنامه روزانه تأثیر بگذارد. توانبخشی می تواند به شخص کمک کند تا عملکردهای مورد نیاز برای زندگی روزمره را بازیابد و از خونریزی مغزی در آینده جلوگیری کنید.

درمان توانبخشی طولانی مدت ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• فیزیوتراپی
• گفتار درمانی .
• کار درمانی.
• تغییر عادات سبک زندگی برای کاهش خطر خونریزی دیگر.

زمان توانبخشی و بهبودی با توجه به وضعیت هر فرد متفاوت است.

آیا می توان از خونریزی مغزی جلوگیری کرد؟

شما نمی توانید از همه علل خونریزی داخل جمجمه ای جلوگیری کنید، اما می توانید اقداماتی را برای کاهش خطر انجام دهید:

• مدیریت فشار خون
• کاهش سطح کلسترول.
• حفظ وزن سالم.
• محدود کردن مصرف الکل و  ترک سیگار .
• خوردن غذاهای سالم .
• ورزش منظم .
• اگر دیابت  دارید، سطح قند خون را تنظیم کنید .

همچنین می‌توانید با استفاده از تجهیزات حفاظتی مانند کلاه ایمنی، در حین فعالیت‌های خاص یا بستن کمربند ایمنی در وسایل نقلیه از خود در برابر آسیب محافظت کنید.

اگر خونریزی مغزی داشته باشم چه انتظاری می توانم داشته باشم؟

بسته به محل خونریزی مغزی و میزان آسیب، می تواند اثرات ماندگاری داشته باشد. توانبخشی می تواند به شما در مدیریت این اثرات کمک کند تا بتوانید برنامه روزانه خود را با خیال راحت کامل کنید.

متأسفانه، خونریزی مغزی می تواند باعث آسیب دائمی، از جمله فلج، کما و مرگ شود. هر موقعیت متفاوت است، بنابراین یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی می تواند به روزترین اطلاعات را در مورد وضعیت شما به شما ارائه دهد.

به یاد داشته باشید، اگر به خونریزی داخل جمجمه ای مشکوک هستید، هر چه زودتر به اورژانس بروید، شانس زنده ماندن شما بیشتر است. اگر شک دارید چیزی اشتباه است، تردید نکنید. اجازه دهید یک متخصص مراقبت های بهداشتی تشخیص دهد که آیا شما یک اورژانس مغزی دارید یا خیر.

شانس زنده ماندن از خونریزی مغزی چقدر است؟

شانس زنده ماندن شما پس از خونریزی مغزی به شدت خونریزی، مدت زمان بین شروع خونریزی و درمان، سلامت کلی شما و سایر عوامل بستگی دارد. اگر در اولین نشانه خونریزی مغزی درمان شود، شانس زنده ماندن  خوب است.

مطالعات نشان می دهد که سکته مغزی سومین علت مرگ و میر در ایالات متحده است. در حالی که سکته مغزی یک علت شایع مرگ است، اما همه کسانی که سکته مغزی را تجربه می کنند عوارض تهدید کننده زندگی ندارند.

یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی می تواند دقیق ترین اطلاعات را در مورد شانس بقای خود یا عزیزتان به شما بدهد.

چه زمانی باید به اورژانس مراجعه کنم؟

هر نوع خونریزی در داخل جمجمه یا مغز  یک اورژانس پزشکی است. اگر شما یا یکی از عزیزانتان دچار آسیب سر (ضربه به سر) شده اید یا علائمی دارید که ممکن است نشان دهنده خونریزی داخل جمجمه ای باشد، مانند سردرد ناگهانی، گیجی یا بی حسی، با 115 یا شماره خدمات اورژانس محلی خود تماس بگیرید. مهم است که فوراً به اورژانس بیمارستان بروید تا علت علائم خود را مشخص کنید و درمان پزشکی را شروع کنید.

چه سوالاتی باید از ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود بپرسم؟

• آیا بعد از خونریزی داخل جمجمه ای دچار عوارض طولانی مدت خواهم شد؟
• شانس من برای زنده ماندن چقدر است؟
• هر چند وقت یک بار باید در توانبخشی شرکت کنم؟
• مراقب چه عوارض جانبی باشم؟
• چگونه از خونریزی داخل جمجمه ای آینده جلوگیری کنم؟

تفاوت بین خونریزی داخل جمجمه و خونریزی داخل مغزی چیست؟

معنای خونریزی ناشی از یک رگ خونی آسیب دیده است. خونریزی داخل جمجمه ای در داخل جمجمه شخص خونریزی اتفاق می افتد. خونریزی داخل مغزی خونریزی در بافت مغز است.