خواب REM تأخیری نشانهای اولیه آلزایمر با هم بشنویم:
تحقیقات جدید نشان میدهد کیفیت و مقدار خواب میتواند بر خطر ابتلا به آلزایمر تأثیر بگذارد.
دانشمندان اخیراً متوجه شدهاند که کیفیت و میزان خواب ما نقش مهمی در خطر ابتلا به بیماری آلزایمر دارد.
مطالعهای جدید نشان داده است افرادی که زمان بیشتری برای ورود به مرحله خواب رؤیا (خواب REM) نیاز دارند، ممکن است علائم اولیه آلزایمر را نشان دهند.
خواب REM بعد از سه مرحله خواب غیر REM (خواب سبک تا عمیق) رخ میدهد. این چهار مرحله معمولاً حدود ۹۰ دقیقه طول میکشد و در طول شب چند بار تکرار میشود. با افزایش سن، مدت زمان لازم برای رسیدن به خواب REM بیشتر میشود.
در خواب REM، مغز خاطرات، بهویژه خاطرات احساسی را پردازش و در حافظه بلندمدت ذخیره میکند.
دکتر «یوی لنگ»، استاد دانشگاه سانفرانسیسکو، میگوید: «تأخیر در خواب REM میتواند توانایی مغز در تثبیت خاطرات را مختل کند و یادگیری و حافظه را دچار مشکل کند.» او همچنین اشاره میکند که خواب ناکافی یا دیرهنگام ممکن است باعث افزایش هورمون استرس (کورتیزول) شود، که میتواند به بخشی از مغز به نام هیپوکامپ، که برای حافظه ضروری است، آسیب برساند.
ارتباط بین خواب REM دیرهنگام و پروتئینهای آلزایمر
در این مطالعه، ۱۲۸ فرد با میانگین سنی ۷۰ سال بررسی شدند. نیمی از آنها مبتلا به آلزایمر بودند، یکسوم مشکلات شناختی خفیف داشتند (که معمولاً پیشزمینه آلزایمر است)، و مابقی حافظه سالمی داشتند.
این افراد یک شب در کلینیک خواب ماندند تا فعالیت مغزی، حرکات چشم، ضربان قلب و تنفسشان اندازهگیری شود. نتایج نشان داد افرادی که دیرتر وارد خواب REM میشدند، بیشتر دچار آلزایمر بودند و سطح پروتئینهای سمی مرتبط با این بیماری (آمیلوئید و تائو) در آنها بالاتر بود.
افراد با خواب REM دیرهنگام به طور میانگین ۱۶٪ آمیلوئید و ۲۹٪ تائو بیشتری نسبت به افراد با خواب REM زودهنگام داشتند. همچنین سطح پروتئینی به نام BDNF، که در آلزایمر کاهش مییابد، در آنها کمتر بود.
چگونه میتوان خطر را کاهش داد؟
ملاتونین، هورمونی که به بهبود خواب کمک میکند، میتواند خواب REM را تقویت کند. همچنین، برخی داروهایی که برای درمان بیخوابی استفاده میشوند، میتوانند تجمع پروتئینهای سمی در مغز را کاهش دهند.
برای کاهش خطر آلزایمر، توصیه میشود عادات خواب سالم داشته باشید. این شامل درمان مشکلاتی مانند آپنه خواب و اجتناب از مصرف الکل است که میتوانند چرخه خواب را مختل کنند.
همچنین، افرادی که داروهایی مصرف میکنند که ممکن است خواب REM را کاهش دهند (مانند برخی داروهای ضدافسردگی)، بهتر است با پزشک خود درباره این موضوع صحبت کنند.
نتیجهگیری:
توجه به خواب و تلاش برای داشتن یک خواب باکیفیت، بهویژه در دوران سالمندی، میتواند به پیشگیری از مشکلات حافظه و آلزایمر کمک کند.

درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.