افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته یا DPD میتوانند زمانی که خودشان به تنهایی ادامه میدهند به شدت مضطرب شوند. آنها ممکن است برای احساس آرامش و تصمیم گیری به حمایت، مراقبت و اطمینان اطرافیان خود نیاز داشته باشند.
کارشناسان شخصیت را مجموعه‌ای منحصر به فرد از ویژگی‌ها و سبک‌ها یا الگوهای رفتاری تعریف می‌کنند که شخصیت یک فرد را می‌سازد.
شخصیت یک فرد ممکن است تحت تأثیر تجربیات زندگی، محیط و ویژگی های موروثی او باشد. یک فرد مبتلا به اختلال شخصیت ممکن است به گونه ای فکر، احساس و رفتار کند که به طور قابل توجهی با آنچه از نظر فرهنگی انتظار می رود متفاوت باشد. این ممکن است باعث ناراحتی شود و بر زندگی روزمره آنها تأثیر بگذارد.
چندین دسته از اختلالات شخصیت وجود دارد. اختلال شخصیت وابسته (DPD) یک نوع نسبتاً نادر از اختلال شخصیت است و محققان تخمین می‌زنند که کمتر از 1 درصد از بزرگسالان در کشورهای غربی به آن مبتلا هستند.
این مقاله علائم، علل، تشخیص و درمان اختلال شخصیت وابسته را مورد بحث قرار می دهد. همچنین به برخی از سوالات رایج در مورد اختلال شخصیت وابسته پاسخ می دهد.
علائم
یک فرد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته ممکن است فکر کند که قادر به مراقبت از خود نیست و برای عملکرد به کمک اطرافیان خود نیاز دارد. این می تواند به شدت بر زندگی روزمره فرد تأثیر بگذارد و حتی انجام کارهای کوچک را به تنهایی غیرممکن کند. یک فرد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته ممکن است رفتارهایی از خود نشان دهد که نیازمند به نظر می رسد.
علائم رایج اختلال شخصیت وابسته عبارتند از:
- مشکل در تنها بودن
- مشکل در انجام وظایف به تنهایی
- مشکل در تصمیم گیری به تنهایی، حتی تصمیمات کوچک مانند لباس پوشیدن
- نیاز مداوم به اطمینان گرفتن را تجربه می کند
- حساسیت شدید نسبت به انتقاد
- اعتماد به نفس پایین
- ترس از اینکه دیگران آنها را رها کنند
- تمایل به ایفای نقش مطیع در روابط
علل
محققان در مورد علت دقیق اختلالات شخصیت مانند اختلال شخصیت وابسته کاملاً مطمئن نیستند، اما نظریه ها نشان می دهند که احتمالاً به دلیل ترکیبی از عوامل هستند.
یک مطالعه در سال 2022 نشان داد که یک مؤلفه ژنتیکی مهم در شروع اختلالات شخصیت وجود دارد. علاوه بر ژن‌ها، عوامل محیطی و آسیب‌های وارده در دوران کودکی ممکن است در ایجاد اختلالات شخصیتی نقش داشته باشند.
نویسندگان مقاله ای در سال 2020 این نظریه را مطرح کردند که یک علت بالقوه برای وابستگی شدید یک فرد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته ممکن است به دلیل داشتن مراقبان بیش از حد محافظ یا کنترل کننده در اوایل زندگی باشد. در این شرایط ممکن است فرد یاد نگیرد که چگونه خودکفا باشد و باور کند که به تنهایی قادر به مدیریت نیست.
تشخیص
برای تشخیص اختلال شخصیت وابسته ، یک متخصص سلامت روان با فرد کار می کند تا علائم، مدت زمان آنها و چگونگی تأثیر آنها بر جنبه های مختلف زندگی او را درک کند.
آنها ممکن است ارزیابی خود را بر اساس معیارهای تعیین شده توسط راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) قرار دهند.
اگر فردی دارای پنج یا بیشتر از معیارهای زیر باشد، ممکن است تشخیص اختلال شخصیت وابسته را دریافت کند:
- در تصمیم گیری بدون اطمینان و راهنمایی از سوی دیگران مشکل دارد
- برای پذیرفتن مسئولیت بیشتر بخش های زندگی خود به دیگران متکی است
- در بیان مشکلاتی که با دیگران دارند مشکل دارند، زیرا ترس نامتناسبی از دیگران دارند و سپس آنها را بدون حمایت رها می کنند.
- در شروع پروژه ها یا ایجاد برنامه برای خود مشکل دارند
- برای دریافت حمایت از دیگران تا حد زیادی پیش می رود
- وقتی تنها می‌مانند احساس ناراحتی می‌کنند زیرا معتقدند بدون کمک نمی‌توانند خودشان را مدیریت کنند یا از خود مراقبت کنند
- پس از پایان یک رابطه نزدیک، به سرعت به دنبال یک رابطه نزدیک جدید برای حمایت است
- ترس دائمی از تنها ماندن بدون حمایت دارد که بیشتر وقت و افکار آنها را می گیرد
تشخیص اختلال شخصیت وابسته می تواند چالش برانگیز باشد زیرا چندین اختلال شخصیت دیگر وجود دارد که شامل حساسیت شدید نسبت به طرد شدن و ترس از رها شدن در روابط است.
هدف یک متخصص سلامت روان حذف شرایط مشابه مانند موارد زیر است:
- اختلال شخصیت مرزی
- اختلال شخصیت اجتنابی
- اختلال شخصیت هیستریونیک
- هر شرایط سلامت روان دیگری که بتواند رفتار آنها را توضیح دهد
درمان
درمان اختلال شخصیت وابسته معمولاً شامل نوعی روان درمانی است. یک متخصص سلامت روان می تواند به تعیین اینکه چرا ممکن است یک فرد تا این حد به دیگران احساس وابستگی کند کمک کند و برای کمک به آنها در ایجاد اعتماد به نفس بیشتر در خود و چگونگی داشتن روابط سالم تر کمک کند.
برخی از انواع رایج روان درمانی عبارتند از درمان شناختی رفتاری (CBT) و روان درمانی.
در طول روان درمانی، فرد با یک درمانگر کار می کند تا درک بهتری از افکار و رفتارهای خود به دست آورد و راه های جدیدی برای پاسخ به موقعیت ها بیاموزد.
فرد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته ممکن است اختلالات سلامت روان دیگری مانند افسردگی یا اضطراب را نیز تجربه کند. پزشک همچنین ممکن است داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی را برای کمک به درمان این شرایط مرتبط تجویز کند.
سوالات متداول
در زیر برخی از رایج ترین پرسش ها و پاسخ ها در مورد اختلال شخصیت وابسته آورده شده است.
یک شخص با اختلال شخصیت وابسته چگونه عمل می کند؟
یک فرد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته ممکن است تمام تلاش خود را بکند تا شخص دیگری را برای کمک به او نگه دارد، حتی به ضرر خودش. آنها ممکن است از مطرح کردن مشکلات یا ابراز احساسات با افراد از ترس ترک آنها اجتناب کنند. افراد ممکن است رفتار خود را محتاجانه یا نیازمندانه بدانند.
آنها ممکن است از تنها ماندن بسیار ناراحت شوند و در تصمیم گیری یا برنامه ریزی به تنهایی دچار مشکل شوند.
عوامل خطرساز اختلال شخصیت وابسته چیست؟
اگرچه محققان در مورد علت دقیق اختلال شخصیت وابسته مطمئن نیستند، برخی از عوامل خطرساز ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ژنتیک
- فاکتورهای محیطی
- تجربیات در اوایل زندگی
سه نوع اختلال شخصیت کدامند؟
سه دسته از اختلالات شخصیت بر اساس انواع رفتارهای مرتبط با هر بیماری وجود دارد.
اختلالات شخصیتی خوشه A عبارتند از:
- اختلال شخصیت پارانوئید
- اختلال شخصیت اسکیزوئید
- اختلال شخصیت اسکیزوتایپی
همچنین اختلالات شخصیت خوشه B عبارتند از:
- اختلال شخصیت ضد اجتماعی
- اختلال شخصیت مرزی
- اختلال شخصیت هیستریونیک
- اختلال شخصیتی خودشیفتگی
اختلالات شخصیت خوشه C عبارتند از:
- اختلال شخصیت اجتنابی
- اختلال شخصیت وابسته
- اختلال شخصیت وسواسی اجباری
حرف آخر
از کمک گرفتن دریغ نکنید و بدانید سلامت روان شما مهم ترین چیز است. در انستیتو سلامت مغز دانا مفتخریم با ارائه تکنیک‌های علمی به بهبود عملکرد مغز شما کمک کنیم.مغز ما تا حد زیادی تعیین می کند که چه کسی هستیم، چه کاری انجام می دهیم و چگونه رفتار می‌کنیم. برنامه های جامع ما می تواند به شما کمک کند تا سلامت روان خود را ارتقا بخشید. اگر می‌خواهید درباره روش‌هایی که می‌توانید مغز خود را به سلامت بهینه برگردانید، بیشتر بدانید، با ما تماس بگیرید.
منابع
- Chakraborty, I. (2022). Dependent personality disorder: a review based on mental health literacy perspective.
https://www.journals.resaim.com/ijramt/article/view/1773/1711 - Dependent personality disorder fast facts. (n.d.).
https://unitedbrainassociation.org/brain-resources/dependent-personality-disorder/ - Köse, S. S., et al. (2020). Personality disorders diagnosis, causes, and treatments.
https://www.researchgate.net/profile/Oytun-Erbas/publication/347993505_Personality_disorders_diagnosis_causes_and_treatments/links/5fec1746299bf1408859f12a/Personality-disorders-diagnosis-causes-and-treatments.pdf - Personality disorder. (n.d.).
https://www.mhanational.org/conditions/personality-disorder - Personality disorders. (2020).
https://www.mind.org.uk/information-support/types-of-mental-health-problems/personality-disorders/causes/ - Ramoz, N. (2022). Chapter 5 – genetics of personality disorders.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B978012819602100005X - Ramsay, G., et al. (2020). Personality disorders revisited: a newly proposed mental illness.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7478931/ - Volkert, J., et al. (2018). Prevalence of personality disorders in the general adult population in Western countries: systematic review and meta-analysis.
https://www.cambridge.org/core/journals/the-british-journal-of-psychiatry/article/prevalence-of-personality-disorders-in-the-general-adult-population-in-western-countries-systematic-review-and-metaanalysis/4A8D81B3BB7564E2E561D99E2F80CB89 - https://www.medicalnewstoday.com/articles/dependent-personality-disorder?utm_source=Sailthru%20Email&utm_medium=Email&utm_campaign=MNT%20Daily%20News&utm_content=2022-10-26&apid=41243526&rvid=b98bbe645b6aa7aeea05bc647fa7f0e8d5b4e628f564f4c24c59b7739ed13ef7#summary
- Zimmerman, M. (2022). Dependent personality disorder (dpd).
https://www.msdmanuals.com/professional/psychiatric-disorders/personality-disorders/dependent-personality-disorder-dpd
درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.