وقفه بیشتر در طول یادگیری با بهبود فعالیت عصبی در قشر جلویی و نتایج یادگیری بهتر و حفظ حافظه در موش ها همراه بود.
اگر در حین یادگیری استراحت کنیم ، که به عنوان اثر فاصله نامیده می شود ، چیزها را بیشتر به یاد می آوریم. دانشمندان در موسسه نوروبیولوژی مکس پلانک بینش عمیق تری در مورد پایه عصبی این پدیده در موش ها کسب کردند. موش ها با فاصله بیشتر بین تکرارهای یادگیری ، بیشتر از نورون های مشابه قبلی(به جای فعال کردن نورون های مختلف) استفاده می کنند. احتمالاً ، این اجازه می دهد تا ارتباطات عصبی با هر رویداد یادگیری تقویت شود ، به طوری که دانش برای مدت زمان بیشتری ذخیره شود.
بسیاری از ما موارد زیر را تجربه کرده ایم: یک روز قبل از امتحان ، ما سعی می کنیم حجم عظیمی از اطلاعات را در مغز خود جمع کنیم. اما به همان سرعتی که آن را به دست آوردیم ، دانشی که با زحمت به دست آورده ایم دوباره از بین می رود. خبر خوب این است که ما می توانیم با این فراموشی مقابله کنیم. با افزایش فاصله زمانی بین رویدادهای یادگیری فردی ، باعث می شود دانش را برای مدت بیشتری حفظ می کنیم.
اما در اثر فاصله گذاری در مغز چه می گذرد و چرا استراحت برای حافظه ما بسیار مفید است؟
به طور کلی تصور می شود که در طول یادگیری ، نورون ها فعال می شوند و ارتباطات جدیدی ایجاد می کنند. به این ترتیب ، دانش آموخته شده ذخیره می شود و می توان با فعال سازی مجدد همان مجموعه نورون ها بازیابی کرد. با این حال ، ما هنوز در مورد چگونگی تأثیر مثبت مکث بر این فرآیند اطلاعات کمی داریم – حتی اگر اثر فاصله بیش از یک قرن پیش توضیح داده شود و تقریباً در همه حیوانات رخ می دهد.
یادگیری در پیچ و خم
آنت گلاس و پیتر گولشتاین ، متخصصان عصبی در تیم مارک هوبنر و توبیاس بونهوفر ، این پدیده را در موش ها بررسی کردند. برای انجام این کار ، حیوانات باید موقعیت یک تکه شکلات مخفی را در یک پیچ و خم به خاطر بسپارند. در سه فرصت متوالی ، به آنها اجازه داده شد تا پیچ و خم را کشف کرده و پاداش خود را بیابند – از جمله مکث هایی با طول های مختلف.
آنت گلاس توضیح می دهد: “موش هایی که با فواصل طولانی تر بین مراحل یادگیری آموزش دیده بودند ، نمی توانستند موقعیت شکلات را به سرعت به خاطر بسپارند.” “اما روز بعد ، هرچه مکث طولانی تر بود ، حافظه موش بهتر بود.”
در طول آزمایش پیچ و خم ، محققان علاوه بر این فعالیت نورون ها را در قشر پیش پیشانی اندازه گیری کردند. این ناحیه مغزی برای فرآیندهای یادگیری از اهمیت ویژه ای برخوردار است ، زیرا به دلیل نقش آن در کارهای پیچیده تفکر شناخته شده است. بر این اساس ، دانشمندان نشان دادند که غیرفعال شدن قشر پیش پیشانی عملکرد موش ها در پیچ و خم را مختل می کند.
پیتر گولشتاین می گوید: “اگر سه مرحله یادگیری به سرعت دنبال هم بیایند ، ما به طور شهودی انتظار داریم که نورون های یکسانی فعال شوند.” “به هر حال ، این همان آزمایش با همان اطلاعات است. با این حال ، پس از یک وقفه طولانی ، می توان تصور کرد که مغز مرحله یادگیری زیر را به عنوان یک رویداد جدید تفسیر کرده و آن را با نورون های مختلف پردازش می کند. ”
با این حال ، محققان وقتی فعالیت عصبی را در مراحل مختلف یادگیری مقایسه کردند ، دقیقاً برعکس را پیدا کردند.
پس از مکث های کوتاه ، الگوی فعال سازی در مغز بیش از مکث های طولانی در نوسان بود: در مراحل یادگیری پی در پی سریع ، موش ها بیشتر نورون های مختلف را فعال کردند. هنگام استراحت طولانی تر ، همان نورونهای فعال در مرحله یادگیری اول بعداً دوباره مورد استفاده قرار گرفت.
حافظه از وقفه های طولانی تر سود می برد!
فعال سازی مجدد نورون های مشابه می تواند به مغز اجازه دهد تا ارتباطات بین این سلول ها را در هر مرحله از یادگیری تقویت کند – نیازی به شروع از ابتدا و ایجاد تماس ها نیست. پیتر گولشتاین می گوید: “به همین دلیل است که ما معتقدیم حافظه از وقفه های طولانی تر سود می برد.”
بنابراین ، پس از بیش از یک قرن ، این مطالعه اولین بینش را در مورد فرآیندهای عصبی ارائه می دهد که تأثیر مثبت وقفه های یادگیری را توضیح می دهد. با یادگیری فاصله ای ، ممکن است به آرامی به هدف خود برسیم ، اما برای مدت طولانی تری از دانش خود بهره مند می شویم. امیدوارم تا زمان امتحان بعدی ام این را فراموش نکنیم!
منبع: موسسه ماکس پلانک
سید مهدی ساداتی هستم. عاشق مغز! داروساز و دانشجوی دکترای تخصصی علوم اعصاب. عضو تیم مرکز سلامت مغز دانا! از علاقه هام شناسوندن کارایی های هیجان انگیز مغز به زبان ساده به آدمهاست! جست و جو می کنم در افسردگی، داروهای موثر بر مغز و سایر بیماری های حوزه ی روان و البته نوروپلاستیسیتی!