گرچه ساختن واکسن برای زوال عقل راهی بسیار طولانی است، اما محققان اخیراً چند قدم نزدیکتر شده اند. نویسندگان یک مطالعه جدید در مورد موش ها امیدوارند که در سال های آینده بتوانند به آزمایش های انسانی دست یابند.
دانشمندان بر این باورند که آنها در مسیر واکسن علیه زوال عقل قرار دارند.
در سطح جهان، زوال عقل 50 میلیون نفر را تحت تأثیر قرار می دهد. از آنجا که زوال عقل در درجه اول بیماری است که در سنین بالاتر ایجاد می شود، احتمالاً با افزایش میانگین طول زندگی، این رقم افزایش می یابد.
در حقیقت، برخی دانشمندان محاسبه کرده اند که بار زوال عقل در آمریکا می تواند تا سال 2060 دو برابر شود.
بیماری آلزایمر، که شایع ترین شکل زوال عقل است، با تغییراتی در مغز مشخص می شود. بتا-آمیلوئید پروتئینی است که پلاکهای آمیلوئید تولید می کند همراه با پروتئین دیگری، معروف به تاو با هم، باعث کاهش شناختی و ایجاد مشکلات عصبی می شوند.
در حال حاضر درمانی برای زوال عقل وجود ندارد و درمان ها محدود هستند. با گذشت سالها، چندین کشف دارویی در انسان ناموفق بوده اند.
مؤلفان مطالعه حاضر معتقدند که یکی از دلایل عدم موفقیت در مصرف داروهای آزمایشگاهی به این علت است که درمان “در روند پاتولوژیک بسیار دیر آغاز شده است”.
آنها بر این باورند که وقتی مکانیسم بیماری کاملاً در حال جابجایی است، بازگرداندن مغز به وضعیت سالم دشوارتر است.
با توجه به این موضوع، دانشمندان در تلاشند تا واکسنهایی را که قبل از بروز علائم می توانند استفاده کنند، متوقف کنند، و جلوی زوال عقل در مسیرهای آن را بگیرند. جدیدترین مطالعه در مورد این سطوح، هم اکنون در مجله Alzheimer’s Research & Therapy موجود است.
نویسندگان، از دانشگاه کالیفرنیا، ایروین و انستیتوی پزشکی مولکولی در هانتینگتون بیچ، کالیفرنیا، رویکرد واکسن ترکیبی را بررسی کردند.
دانشمندان معتقدند که ترکیبی از پلاک های بتا آمیلوئید و نوارهای عصبی نوروفیبریلاری ممکن است با یکدیگر برای سرعت بخشیدن به تخریب سلول های عصبی کار کند. نویسندگان مطالعه اخیر توضیح داده اند که این دو آسیب شناسی مجزا “ممکن است در تعامل باشند تا باعث پیشرفت ختلال خفیف شناختی” به بیماری آلزایمر شوند.
با توجه به این موضوع، محققان تلاش کردند هر دو نوع تجمع پروتئین را یکجا هدف قرار دهند. آنها امیدوار بودند که با هدف قرار دادن هر دو پروتئین، این واکسن موفق تر از داروهایی باشد که فقط یکی از این پروتئین ها را هدف قرار می دهند.
واکسن جدید
مطالعات اولیه در موش ها نشان داده است که دو واکسن معروف به AV-1959R و AV-1980R به ترتیب پاسخ آنتی بادی به بتا آمیلوئید و تاو تولید می کنند. در مطالعه جدید، نویسندگان در مورد اثر ترکیبی آنها تحقیق کرده اند.
دانشمندان تحقیقات خود را با استفاده از موش هایی انجام دادند که ترکیبات پاتولوژیکی تاو و بتا آمیلوئید ایجاد می کنند. آنها واکسن متشکل از AV-1959R و AV-1980R تهیه کردند.
نکته مهم این است که دانشمندان این داروها را در کنار ماده کمکی به نام AdvaxCpG استفاده کرده اند که به تولید یک پاسخ ایمنی قوی تر در حیواناتی که واکسن را دریافت می کنند کمک می کند. نویسنده دیگر مقاله حاضر، پروفسور نیکولای پتروسکی از دانشگاه فلیندرز در استرالیا جنوبی، این ترکیب را طراحی کرده است.
همانطور که انتظار می رفت، محققان دریافتند که این ترکیب درمانی باعث تولید آنتی بادی ها به تائو و بتا آمیلوئید می شود. به نوبه خود، این آنتی بادی ها باعث کاهش سطح تاو نامحلول و بتا-آمیلوئید می شوند که پلاک ایجاد می کنند.
” این یافته ها توسعه بیشتر فناوری واکسن را برای آزمایش نهایی در انسان [بیماری آلزایمر] تضمین می کند.”
از آنجا که دانشمندان قبلاً نشان داده اند که این نوع واکسن ها و مواد کمکی در انسان ایمن هستند، امیدوارند که به زودی این تحقیقات را به سطح بعدی برسانند. نویسندگان معتقدند که طی 2 سال می توانند این واکسن دو جانبه را به آزمایش های بالینی برسانند.
از آنجا که تلاش های قبلی بسیاری برای درمان زوال عقل شکست خورده است، مهم است که با احتیاط به این مطالعه اخیر نزدیک شویم.
تلاش های قبلی برای تهیه واکسن زوال عقل نیز به همین ترتیب یافته های مثبتی را به وجود آورده است اما هنوز ثمربخش نیست. اگرچه این مطالعه اخیر بر روی کارهای قبلی بنا شده است و فاکتورهای مختلفی آن را اثبات می کنند، اما تنها زمان می گوید که آیا این امر در انسان مؤثر خواهد بود یا خیر.
برای اطلاعات بیشتر به موسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
منبع:
Medical News Today
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.