اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) می تواند آسیب های فیزیکی و عاطفی شدیدی را بر افراد مبتلا و خانواده های آنها وارد کند. اما اگر با تشخیص این بیماری مواجه هستید، مطمئن باشید که با ترکیب مناسب دارو و روش های مختلف درمانی، می توانید به تسکین علائم و داشتن زندگی سالم کمک کنید. در ادامه با بهترین و موثرترین درمان PTSD یا اختلال استرس پس از سانحه آشنا شوید.
کودکان، بزرگسالان و خانواده‌ها انعطاف‌پذیر هستند و می‌توانند از تجربه تروما بهبود یابند.
اختلال استرس پس از سانحه یا PTSD چیست؟
PTSD یک اختلال سلامت روان است که در پاسخ به یک رویداد یا تجربه شدید آسیب‌زا ایجاد می‌شود و می‌تواند پاسخ‌های متفاوتی به درمان داشته باشد. در طول هر سال، حدود هشت میلیون بزرگسال مبتلا به PTSD هستند – که نشان دهنده بخش کوچکی از کسانی است که یک تروما را پشت سر گذاشته اند.
برخی از افراد مبتلا به PTSD ظرف شش ماه پس از شروع برنامه درمانی بهبود می یابند، در حالی که برخی دیگر تا پایان عمر با علائم این بیماری مبارزه می کنند.
هر کس به روش خود به تجربه تروما واکنش نشان می دهد. تعدادی از عوامل خطر و توانایی های تاب آوری وجود دارد که به تعیین دوره بیماری کمک می کند، از جمله جنسیت، سابقه قبلی تروما و غیره.
روان درمانی به عنوان “استاندارد طلایی” خط اول درمان PTSD توسط بسیاری از پزشکان دیده می شود. در بسیاری از موارد، درمان PTSD همچنین شامل دارو، معمولاً همراه با روان درمانی است. و به طور فزاینده ای، درمان های جایگزین – مانند یوگا، مدیتیشن، و طب سوزنی – به روش های پذیرفته شده تر برای درمان PTSD تبدیل می شوند.
داروهای PTSD
روان درمانی تروما به طور کلی درمان های خط اول هستند. پس از یک ارزیابی کامل روانپزشکی، تجویز کننده ممکن است دارو را برای اختلالات همراه مانند اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) یا اختلالات افسردگی توصیه کند.
بیماران مسن‌تر ممکن است گاهی اوقات موفقیت کمتری با روش‌های دارویی برای درمان PTSD در مقایسه با بیماران جوان‌تر داشته باشند، زیرا آنها دارو را به روشی مشابه پردازش نمی‌کنند.
داروهای رایجی که برای درمان PTSD تجویز می شوند عبارتند از:
داروهای ضد افسردگی
این داروها به کنترل علائم افسردگی و اضطراب کمک می کنند.
داروهای ضد افسردگی، مانند پاروکستین (پاکسیل)، سرترالین (زولوفت)، ونلافاکسین (افکسور) – یک مهارکننده بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRI)، به جای یک مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) مانند سایرین – معمولاً برای PTSD تجویز می‌شوند. اما تنها سرترالین و پاروکستین در حال حاضر توسط سازمان غذا و دارو (FDA) تایید شده اند.
عوارض جانبی این داروها ممکن است شامل سردرد، حالت تهوع، اسپاسم عضلانی، بی قراری، یا مشکلات جنسی باشد.
داروهای ضد افسردگی همچنین دارای هشدار هستند زیرا ممکن است خطر افکار خودکشی را در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان جوان افزایش دهند.
بنزودیازپین ها
این داروها می توانند به تسکین احساس اضطراب و استرس کمک کنند. آنها معمولاً به دلیل احتمال وابستگی طولانی مدت مورد استفاده قرار نمی گیرند.
پرازوسین (Minipress)
این دارو گاهی اوقات برای کمک به کاهش کابوس های مکرر یا سایر علائم بی خوابی تجویز می شود. برخی از عوارض جانبی پرازوسین شامل خواب آلودگی، ضعف، سردرد و حالت تهوع است.
روانگردان هایی مانند کتامین، سیلوسایبین، و متیلن دی اکسی مت آمفتامین (MDMA، که در محاوره به عنوان اکستازی شناخته می شود) به عنوان درمان های بالقوه، همراه با کانابینوئیدها و سایر درمان های جدید مورد بررسی قرار می گیرند. برخی از اینها همراه با روان درمانی استفاده می شود.
MDMA از FDA مجوز ورود به فاز 3 آزمایشات بالینی را دریافت کرد، جایی که اثربخشی آن مورد آزمایش قرار خواهد گرفت. این هشدار وجود دارد که این مطالعات به تازگی در چند سال گذشته آغاز شده‌اند، بنابراین احتمالاً چند سال دیگر از اینکه دارو در صورت تایید، برای استفاده در دسترس باشد، باقی مانده است. علاوه بر این، دوزهای پیشنهاد شده در تحقیقات فقط کسری از مقداری است که تفریحی استفاده می شود.
خواندن این مطلب را از دست ندهید: قرص اکستازی درمان PTSD را ممکن می کند؟! + MDMA چیست
چگونه می توان از روان درمانی برای کمک به درمان PTSD استفاده کرد؟
روان درمانی یک درمان رایج است که شامل صحبت با پزشک یا سایر متخصصان سلامت روان در مورد وضعیت شما می شود. این نوع درمان می تواند یک به یک یا در یک محیط گروهی انجام شود.
PTSD یکی از مواردی است که روش‌های روان‌درمانی، که مبتنی بر شواهد هستند، برایش بسیار مؤثرتر از هر دارویی است. این روش‌ها شامل درمان‌هایی مانند درمان مواجهه طولانی‌مدت، درمان پردازش شناختی، و حساسیت زدایی از حرکات چشم است (همه در ادامه توضیح داده شدند).
یک جزء اصلی مؤثرترین روان درمانی ها این است که با فردی صحبت کنید که به شما کمک می‌کند یاد بگیرید چگونه علائم خودتان را مدیریت کنید.
اساساً ایده پشت روان درمانی این است که می‌تواند پاسخ بیمار را به تعلیق درآورد یا با آن مقابله کند، و سپس به او کمک کند افکار را از مناطق حفظ بقا به مناطق پردازش فکری مغز، مانند قشر پیشانی، منتقل کند. این فرآیند به نوبه‌ی خود به بیمار کمک می‌کند تا تجربه‌اش را در سطح منطقی پردازش کند و به شکل‌بندی مجدد تروما کمک می‌کند تا دیگر خود را سرزنش نکنند یا جملاتی مانند «من باید فلان کار را میکردم» یا «اگر فقط میتوانستم…» را بیان نکنند.
احتمالا این مطلب برایتان جالب باشد: بهترین روانپزشک شیراز – واقعیت چیست؟
شما ممکن است فقط یک نوع روان درمانی را انجام دهید، یا پزشک شما ممکن است از یک رویکرد درمانی ترکیبی استفاده کند.
بسته به تجربه تروما، مسائل زیست‌روانی-اجتماعی، علائم و ترجیحات بیمار، یک رویکرد با دقت انتخاب می شود. از آنجایی که PTSD ممکن است به روش‌های مختلف ظاهر شود، متخصصان سلامت روان باید تصمیمات پیچیده‌ای در مورد نحوه درمان آن بگیرند، از جمله رسیدگی به تعدادی از عوامل استرس‌زای مداوم برای کمک به مدیریت شرایط بیماران.
انواع مختلف روان درمانی عبارتند از:
درمان با مواجهه طولانی مدت
این نوع درمان شما را به روشی ایمن در معرض آسیب های روحی قرار می دهد. این به شما کمک می کند در مورد جزئیات آسیب خود صحبت کنید و با موقعیت های امنی روبرو شوید که ممکن است از آنها اجتناب کرده باشید.
ممکن است از تصاویر ذهنی، نوشتن، یا بازدید از مکانی که رویداد در آن رخ داده است برای کمک به مواجهه و کنترل ترس‌هایتان استفاده شود.
آنچه کمک می‌کند اساساً از طریق تکرار، تغییر واکنش فیزیکی و عاطفی است که هنگام یادآوری تروما دارید.
حتی ممکن است از یک دستگاه واقعیت مجازی استفاده شود که به شما امکان می دهد تا به طور مجازی دوباره وارد آن شرایط شوید.
با واحد واقعیت مجازی مرکز سلامت مغز دانا بیشتر آشنا شوید. (کلیک کنید)
تحقیقات اثربخشی درمان مواجهه طولانی‌مدت را نشان داده است:
بررسی ها نشان می‌دهد که درمان با روش مواجهه طولانی‌مدت، بدون توجه به نوع تروما، یک درمان خط اول موثر برای PTSD است.
درمان پردازش شناختی
این درمان به شما کمک می کند تا افکار غیرمفید مربوط به تروما را برطرف کنید. ممکن است به شما در به دست آوردن درک جدیدی از تروما کمک کند که منجر به افکار و علائم منفی مداوم کمتری می شود.
به عنوان مثال، اگر بیمار یک باور نادرست داشته باشد، مانند “هیچ کس از قوانین پیروی نمی کند، بنابراین دنیا امن نیست”، این نوع درمان به بیمار کمک می کند تا توضیحات جایگزین برای آن شواهد پیدا کند و سوگیری های تفسیری خود را ببیند.
آموزش تلقیح استرس
این روش درمانی به شما می آموزد که با نگاه سالم به خاطرات خود، اضطراب را کاهش دهید.
حساسیت زدایی و پردازش مجدد حرکات چشم (EMDR)
در این روش درمان نوردهی درمانی را با یک سری حرکات هدایت شده چشم ترکیب می کند.
هدف این است که به شما کمک کند تا خاطرات آسیب زا را پردازش کنید و نحوه واکنش خود را به آنها تغییر دهید.
یک مطالعه نشان داد که بازسازی شناختی “تاثیر قابل توجهی” دارد و می تواند به کاهش علائم PTSD کمک کند.
روان درمانی والدین کودک (CPP)
این شکلی از روان درمانی برای کودکان تا 5 سال است که رویدادهای آسیب زا را تجربه کرده اند یا علائم تروما، دشواری در برقراری پیوند یا مشکلات رفتاری را تجربه می کنند. یکی از اهداف اصلی حمایت و تقویت رابطه بین مراقب و کودک برای محافظت از رشد و بهبودی کودک از آسیب است.
در رابطه با این موضوع، مطالعه این مطلب را از دست ندهید: متخصص روانپزشکی کودکان شیراز
سایر نکات اساسی برای مقابله با PTSD
PTSD می تواند بر عملکرد کلی کودک و خانواده تأثیر بگذارد. پس از آسیب، خانواده ها اغلب در تثبیت و سازگاری با خواسته های زندگی خانوادگی مشکل دارند. او خاطرنشان می کند که برای مثال، کودکان و نوجوانان ممکن است در هماهنگی با خواسته های تحصیلی و اجتماعی مدرسه مشکل داشته باشند و ممکن است از برخی فعالیت ها کناره گیری کنند.
اما راه هایی وجود دارد که می توانید در زندگی روزمره با PTSD کنار بیایید.
راهبردهای زیر ممکن است به تکمیل درمان های دیگر شما کمک کند:
مراقب خودتان باشید
حتما رژیم غذایی سالم داشته باشید، ورزش کنید و استراحت کافی داشته باشید. نیکوتین ممکن است علائم PTSD را بدتر کند، بنابراین سعی کنید از این ماده اجتناب کنید. همچنین ممکن است بخواهید کافئین را محدود کنید، زیرا نشان داده شده است که کافئین خواب را مختل می کند، که می تواند بر علائم شما تأثیر بگذارد.
از خوددرمانی بپرهیزید
افرادی که با PTSD درمان نشده زندگی می کنند ممکن است به مواد مخدر و الکل به عنوان راهی موقت برای کاهش اضطراب اجتماعی خود یا فرار از افکار و خاطرات ناخواسته روی آورند. تلاش برای درمان با مواد مخدر یا الکل می تواند از پیشرفت در بهبودی شما جلوگیری کند و منجر به مشکلات اضافی در آینده شود.
برنامه درمانی خود را دنبال کنید
ممکن است مدتی طول بکشد تا درمان و دارو به کاهش علائم PTSD شما کمک کند.
اغلب با مداخلات روان درمانی، علائم قبل از اینکه بهتر شوند بدتر می شوند. و این باید زمانی که برنامه درمانی ایجاد می شود برای افراد روشن شود. در چند هفته اول درمان، برخی از افراد ممکن است علائم بدتر شدن را ببینند، اما باید طی سه تا چهار هفته پس از شروع، بهبودی را مشاهده کنند.
حتماً برنامه درمانی خود را دنبال کنید، حتی اگر بهبودها به همان سرعتی که می خواهید اتفاق نیفتد، و در مورد هر گونه سؤال یا نگرانی با پزشک خود صحبت کنید.
مهم ترین چیزی که باید بدانید این است که PTSD یک وضعیت قابل درمان است و با مداخله مناسب، افرادی که دچار PTSD هستند نه تنها می توانند علائمشان بهبود یابد، بلکه به احتمال زیاد رشد پس از سانحه را تجربه خواهند کرد. PTSD یک حکم مادام العمر از مشکلات نیست: حتی اگر علائم ممکن است ادامه پیدا کنند، با یادگیری مدیریت آنها، افراد در نهایت می توانند مهارت هایی را توسعه دهند که منجر به مزایای زیادی در زندگی آنها می شود.
همین امروز با انستیتو سلامت مغز دانا تماس بگیرید!
مدیریت و زندگی با اضطراب پس از سانحه یا PTSD یک وضعیت چالش برانگیز است. اگر می خواهید بدانید که چگونه علائم را کاهش دهید و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشید، همین امروز با مرکز سلامت مغز دانا تماس بگیرید.
بدنبال بهترین متخصصین در زمینه PTSD در شیراز هستید؟ همین امروز زمان مشاوره خود را تنظیم کنید! با ما در تماس باشید.
07136476172-09172030360
آدرس: شیراز بلوار بعثت (حدفاصل چهارراه خلدبرین و فلکه سنگی) مجتمع پزشکی مریم طبقه پنجم – انستیتو سلامت مغز
ایمیل: [email protected]
اینستاگرام: danabrain.ir@
درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.