ملاتونین، اغلب به عنوان هورمون خواب نامیده می شود. این هورمون بخش مرکزی چرخه خواب و بیداری بدن است. تولید این هورمون با تاریکی شب افزایش می یابد. این هورمون باعث ایجاد خواب سالم و کمک به جهت دهی به ریتم شبانه روزی ما می شود. بدن به طور طبیعی ملاتونین تولید می کند. اما محققان و مردم به طور فزاینده ای قرص ملاتونین را به عنوان راهی برای رفع مشکلات خواب توجه کرده اند. در ایالات متحده، ملاتونین به عنوان یک مکمل غذایی فروخته می شود. نظرسنجی موسسه ملی سلامت 2012 نشان داد که این مکمل یکی از رایج ترین مکمل ها در بزرگسالان و کودکان است.
مطالعات نشان داده است که ملاتونین می تواند خواب را در موارد خاص بهبود بخشد. اما تجویز آن برای همه ی مشکلات خواب مناسب نیست. مهم است که از مزایا و معایب بالقوه ملاتونین آگاه باشیم. افرادی که می خواهند از مکمل ملاتونین استفاده کنند نیز باید از مسائل مربوط به دوز و کیفیت مکمل ها آگاه باشند.
ملاتونین چیست؟
ملاتونین یک هورمون طبیعی است که توسط غده صنوبری در مغز تولید می شود. سپس این هورمون در جریان خون آزاد می شود. تاریکی باعث می شود غده صنوبری شروع به تولید ملاتونین کند. در حالی که نور باعث توقف تولید این هورمون می شود. در نتیجه، ملاتونین به تنظیم ریتم شبانه روزی کمک می کند. و چرخه خواب و بیداری ما را با شب و روز هماهنگ می کند. با این کار، انتقال به خواب را تسهیل می کند. درنتیجه استراحت مداوم و با کیفیتی را ممکن می کند.
ملاتونین ایجاد شده در بدن به نام ملاتونین درون زا شناخته می شود. اما این هورمون می تواند از خارج نیز تولید شود. ملاتونین برونزا به طور معمول به صورت مصنوعی در آزمایشگاه ساخته می شود. ملاتونین به عنوان مکمل غذایی اغلب به صورت قرص، کپسول، جویدنی یا مایع فروخته می شود.
اختلالات دارویی قرص ملاتونین چیست؟
آیا مکمل ملاتونین می تواند خواب را بهبود بخشد؟
کاملاً ثابت شده است که ملاتونین تولید شده توسط بدن نقش اساسی در داشتن کیفیت خواب دارد. بنابراین طبیعی است که در نظر بگیریم که آیا مکمل های ملاتونین می توانند برای رفع مشکلات خواب استفاده شوند.
تحقیقات تا کنون نشان داده است که مکمل های ملاتونین ممکن است در شرایط خاص برای بزرگسالان و کودکان مفید باشد.
ملاتونین در بزرگسالان
در بزرگسالان، واضح ترین مزایای ملاتونین برای افرادی است که مشکلات خواب مربوط به اختلال تاخیری در مرحله بیداری (DSWPD) و جت لگ دارند.
اختلال تاخیری در خواب و ملاتونین
DSWPD یک اختلال ریتم شبانه روزی است که در آن برنامه خواب افراد دیرتر تغییر می کند. این مدت ممکن است اغلب چند ساعت هم طول بکشد. برای افرادی که از این برنامه “جغد شب” برخوردارند ، خوابیدن به اندازه کافی دشوار است. برای این افراد اگر وظایفی مانند کار یا مدرسه داشته باشند که آنها را مجبور می کند صبح زود بیدار شوند، دشواری بیشتر است. مطالعات نشان داده است که دوزهای کم ملاتونین قبل از خواب مورد نظر می تواند به افراد مبتلا به DSWPD کمک کند تا چرخه خواب خود را به جلو تنظیم کنند.
سندرم پرواز یا جت لگ و ملاتونین
جت لگ زمانی اتفاق می افتد که فرد به سرعت در مناطق مختلف زمانی مانند پرواز بین قاره ای حرکت می کند. در این حالت ساعت داخلی بدن او با چرخه محلی شبانه روزی ناهماهنگ می شود. مکمل های ملاتونین به طور بالقوه به تنظیم مجدد چرخه خواب و بیداری و بهبود خواب در افراد مبتلا به جت لگ کمک می کند.
نوبتکاری و ملاتونین
نوبتکاران اغلب با مشکلات خواب مربوط به ریتم شبانه روزی نامناسب دست و پنجه نرم می کنند. مطالعات ملاتونین در کارگران شیفت نتایج نامشخصی داشته است، اگرچه برخی از افراد مزایایی را گزارش می کنند.
ملاتونین برای اکثر بزرگسالان عوارض جانبی قابل توجهی ندارد ، بنابراین حتی زمانی که مزایای آن ممکن است به وضوح مشخص نشود ، برخی از افراد با مشکلات خواب ممکن است تمایل به استفاده از آن داشته باشند. بهترین روش این است که قبل از مصرف ملاتونین با پزشک مشورت کرده و در مورد مزایا و خطرات صحبت کنید.
ملاتونین در کودکان
ممکن است ملاتونین برای کودکانی که مشکل خواب دارند مفید باشد. اما متخصصان عموماً متفق القول هستند که تحقیقات بیشتری برای درک استفاده بهینه از آن در کودکان مورد نیاز است.
چند مطالعات تحقیقاتی نشان داده اند که ملاتونین ممکن است به کودکان با مشکلات خواب کمک کند. همچنین ممکن است کل زمان خواب آنها را بهبود بخشد. آکادمی اطفال آمریکا (AAP) می گوید ملاتونین ممکن است به عنوان یک ابزار کوتاه مدت مفید باشد. این مورد درمانی ممکن است برای کمک به کودکان در تنظیم برنامه خواب سالم و ایجاد عادات خواب مفید باشد.
ملاتونین ممکن است به ویژه در کودکان مبتلا به شرایط خاص از جمله صرع و برخی اختلالات رشد عصبی مانند اختلال طیف اوتیسم مفید باشد. (ASD) مفید باشد.
تحقیقات بیشتری برای روشن شدن مسائل کلیدی در مورد استفاده از ملاتونین در کودکان نیاز است. از جمله به دوز مطلوب و مدت زمان استفاده و همچنین خطرات عوارض جانبی طولانی مدت استفاده از ملاتونین باید توجه شود. والدین قبل از تجویز مکمل های ملاتونین با پزشک کودک خود همکاری کنند.
ملاتونین چه عوارضی دارد؟
استفاده کوتاه مدت ملاتونین عوارض جانبی نسبتاً کمی دارد. اکثر افرادی که از آن استفاده می کنند به خوبی نسبت به آن تحمل دارند. عوارض جانبی شایع خواب آلودگی روزانه، سردرد، و سرگیجه است. اما این موارد تنها توسط درصد کمی از افرادی که ملاتونین را مصرف میکنند، تجربه شده است.
در کودکان، عوارض جانبی مصرف کوتاه مدت مشابه بزرگسالان است. برخی از کودکان هنگام استفاده از ملاتونین ممکن است دچار آشفتگی یا افزایش شب ادراری شوند.
صحبت با پزشک قبل از مصرف ملاتونین می تواند از واکنش های آلرژیک احتمالی یا تداخلات مضر با سایر داروها جلوگیری کند. مصرف کنندگان داروهای ضد صرع و رقیق کننده خون، باید از پزشک خود در مورد تداخلات احتمالی دارویی سوال کنند.
آکادمی پزشکی خواب آمریکا استفاده از ملاتونین را در افراد مبتلا به زوال عقل توصیه می کند. و تحقیقات کمی در مورد ایمنی آن در زنان باردار یا شیرده انجام شده است.
اطلاعات کمی در مورد اثرات طولانی مدت مکمل های ملاتونین در کودکان یا بزرگسالان وجود دارد. این نگرانی وجود دارد که استفاده مداوم از ملاتونین می تواند بر شروع بلوغ در کودکان تأثیر بگذارد. اما تحقیقات در این خصوص تا کنون بی نتیجه مانده است.
دوز مناسب ملاتونین چقدر است؟
در مورد میزان مطلوب ملاتونین اجماع وجود ندارد. اگرچه اکثر متخصصان توصیه می کنند از دوزهای بسیار زیاد اجتناب کنید. در مطالعات، دوزها از 1 تا 12 میلی گرم متغیر است. دوز معمول مکمل ها بین یک تا سه میلی گرم است. اما اینکه آیا این مقدار برای افراد خاصی مناسب است بستگی به عواملی مانند سن و مشکلات خواب آنها دارد. ممکن است ملاتونین را نیز در دوزهای میکروگرم پیدا کنید. 1000 میکروگرم معادل 1 میلی گرم است.
برخی از افراد هنگام استفاده از ملاتونین به عنوان کمکی خواب، خواب آلودگی روزانه را تجربه می کنند. اگر این مورد را تجربه کردید، ممکن است دوز شما بیش از حد بالا باشد. توصیه می شود با کمترین دوز ممکن شروع کنید. و به تدریج زیر نظر پزشک خود میزان مصرفی را بیشتر کنید.
مکمل های خوراکی می توانند سطح ملاتونین خون را به سطوح بسیار بالاتر از آنچه که معمولاً بدن تولید می کند برساند. به عنوان مثال، دوزهای بین 1 تا 10 میلی گرم می تواند غلظت ملاتونین را از 3 تا 60 برابر سطح معمول افزایش دهد. به همین دلیل، افرادی که ملاتونین مصرف می کنند باید قبل از مصرف دوزهای بالا احتیاط کنند.
دانشجوی دکتری پژوهشی ارگونومی شناختی، عاشق یادگیری، عاشق خواب و مباحث مرتبط با آن و عاشق دانستن درباره عملکردهای شناختی انسان… خوشحالم که در این بستر، فرصت اشتراک اطلاعات با شما عزیزان را دارم.