ملاتونین هورمونی است که ریتم خواب شبانه روزی ما را تنظیم می کند. این هورمون زمانی در بدن ما ساخته می شود که در مواجهه با تاریکی قرار می گیریم. زمانی که سطح ملاتونین در بدن بالا می رود، شما احساس آرامش و خواب آلودگی می کنید.
این دارو در بسیاری از ;شور ها به عنوان یکی از دارو های کمک کننده به خواب و بدون نسخه به فروش می رسد. شما می توانید در داروخانه ها این دارو را پیدا کنید. این ماده، به مدت حدود 5 ساعت در بدن باقی می ماند.
بعضی از افراد برای تنظیم خواب خود به دوز های بالاتری از ملاتونین نیاز دارند.
این دارو در تنظیم مشکلات خواب به کار می رود:
- خستگی و به هم ریختگی بعد از پرواز طولانی
- کار شیفتی
- افراد نابینا
- افراد دارای آلزایمر
- افرادی که دارو های خاصی مصرف می کنند
- کودکانی که دارای اختلالات رشد نورونی هستند ( مانند کودکان طیف اتیسیم)
اما ملاتونین فقط در بهبود بی خوابی به کار نمی رود. این دارو همچنین برای میگرن، اختلال کم توجهی بیش فعالی و سندروم روده ی تحریک پذیر استفاده می شود.
ملاتونین چه طور کار می کند؟
ملاتونین توسط غده ی pineal که در وسط مغز قرار دارد تولید می شوداین غده توسط SCN کنترل می شود.SCN گروهی از نورون ها یا سلول های عصبی هستند که در هیپوتالاموس قرار دارند.
در طول روز، شبکیه در چشم، نور را دریافت می کند و سیگنال هایی به SCN می فرستد. SCN با دریافت این سیگنال ها به غده ی Pineal دستور می دهد که ملاتونین تولید نکند. این فرایند به بیداری ما کمک می کندبرعکس این روند در شب اتفاق می افتد.زمانی که سطح ملاتونین خون افزایش پیدا می کند، دمای بدن و فشار خون کاهش می یابد. ملاتونین فعالیت نورونی را نیز کاهش می دهد و بدین ترتیب بدن شما را آماده ی خواب می کند.
چه مدت زمانی طول می کشد تا ملاتونین اثر کند؟
ملاتونین به سرعت جذب بدن می شود. بعد از خوردن یک قرص ملاتونین، سطح ملاتونین در شما، ظرف ۱ ساعت به حداکثر خود می رسد. شما در این زمان شروع به احساس خواب آلودگی می کنید.
اما مانند همه ی دارو ها، ملاتونین نیز روی افراد مختلف، تاثیرات متفاوتی دارد. ممکن است زمان اثر ملاتونین برای شما، زمان کمتر یا بیشتری از ۱ ساعت باشد.
چه زمانی از ملاتونین استفاده کنیم؟
پیشنهاد می شود ملاتونین را بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از خواب استفاده کنید. علت این موضوع آن است که ملاتونین معمولا پس از ۳۰ دقیقه شروع به عمل می کند.
اما باز هم، بسته به شخص، بهترین زمان دریافت ملاتونین در افراد مختلف متفاوت است. برای شروع، با ۳۰ دقیقه قبل از خواب شروع کنید و به تدریج بسته به زمانی که به خواب می روید، زمان دریافت ملاتونین را تنظیم کنید.
نکته ی مهم این است که این دارو را بعد از زمان ایده آل خواب خود مصرف نکنید زیرا چرخه ی خواب شما را به هم می زند و باعث خواب آلودگی در طول روز می شود.
ملاتونین برای چه مدتی در بدن باقی می ماند؟
ملاتونین مدت زیادی در بدن باقی نمی ماند..این ماده نیمه عمر بین ۴۰ تا ۶۰ دقیقه ای دارد. نیمه عمر به معنای مدت زمانی است که مقدار این دارو در بدن نصف می شود.
معمولا بین ۴ تا ۵ نیمه عمر طول می کشد تا ماده از بدن خارج شود.
بنابراین به طور عمده ملاتونین حدود ۵ ساعت در بدن باقی می ماند.
اگر در این بازه ی زمانی بیدار بمانید، احتمال بروز عوارضی مانند سرگیجه در شما بالاتر است. بنابراین پیشنهاد می شود تا ۵ ساعت پس از مصرف ملاتونین، فعالیت های سنگین یا رانندگی انجام ندهید.
اما به یاد داشته باشید که این مدت زمان، در اشخاص مختلف متفاوت است و به فاکتور های زیادی بستگی دارد:
- سن
- مصرف کافئین
- مصرف تنباکو
- وضعیت سلامت کای
- وضعیت جسمانی
- دوره ی مصرف ملاتونین
- دریافت دارو های دیگر
اگر ملاتونین را در زمان مناسب مصرف کنید، با احتمال کمتری در روز بعد از مصرف، احساس سرگیجه و سردرگمی خواهید داشت.
عوارض ملاتونین
به طور کلی ملاتونین، بدون خطر محسوب می شود. این دارو باعث خواب آلودگی می شود اما از آنجا که همین اثر مد مظر است، این یک عارضه ی جانبی محسوب نمی شود.
از شایع ترین عوارض ملاتونین عبارتند از:
- سردرد
- سرگیجه
- حالت تهوع
عوارض کمتر شایع عبارتند از:
- اضطراب
- کابوس های شبانه
- مشکل در حرکت
- احساس افسردگی موقتی
- فشار خون پایین
اگر بیش از اندازه این دارو را مصرف کنید احتمال بروز عوارض بالاتر است.
در صورتی که موارد زیر شامل شما می شود از مصرف دارو خودداری کنید:
- بارداری یا شیردهی
- بیماری های خود ایمنی
- مشکل قلبی یا کلیوی
- مصرف دارو برای دیابت
مانند هر داروی دیگری، قبل از مصرف ملاتونین با پزشک خود مشورت کنید.
منبع: