درمان خواب زیاد با هم بشنویم:
بسیاری از افراد خواب آلوده به دنبال قرص برای درمان خواب زیاد هستند. اما شاید کمتر به این فکر کنند که چرا خواب آلوده هستند؟. اگر دلیل این خواب آلودگی برطرف شود احتمالا دیگر نیاز به دارو نخواهیم داشت.
درمان پرخوابی – خواب زیاد در طول روز – به علت اختلال خواب بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر تشخیص داده شود که آپنه خواب دارید ، پزشک ممکن است درمانی به نام فشار مثبت مداوم راه هوایی ( CPAP ) را برای استفاده در هنگام خواب تجویز کند. در این حالت، ماسکی را روی بینی خود می زنید که به دستگاهی متصل است که جریان مداوم هوا را به سوراخ های بینی می رساند. فشار هوای وارد شده به سوراخ های بینی به باز نگه داشتن راه های هوایی کمک می کند.
اگر دارویی مصرف می کنید که باعث خواب آلودگی می شود، پزشک ممکن است به جای آن داروی دیگری را تجویز کند. همچنین ممکن است تغییرات خاصی در سبک زندگی را پیشنهاد کند، مانند زودتر رفتن به رختخواب، و حذف مصرف الکل و کافئین .
پزشک شما همچنین می تواند قرص برای درمان خواب زیاد تجویز کند. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد (به خاطر داشته باشید سرخود به هیچ وجه این دارو ها را مصرف نکند چون ممکن است باعث اعتیاد یا عوارض جدی شود):
- محرک ها، مانند متیل فنیدات ( ریتالین ) یا مودافینیل ( Provigil )
- داروهای ضد افسردگی ، مانند سیتالوپرام ( سلکسا )، فلوکستین ( پروزاک )، پاروکستین ( پاکسیل )، سرترالین ( زولوفت )
درمان خواب زیاد در طول روز
درمان خواب آلودگی بیش از حد در طول روز بسته به اختلال زمینه ای متفاوت است. بهترین راهکار این است که تا یک برنامه درمانی موثر تهیه کنید. با توجه به اختلالات یا علل – اغلب با استفاده از ترکیبی از درمان ها – خواب آلودگی در طول روز بهبود می یابد.
وقتی نوبت به درمان می رسد، پزشکان معمولاً یک یا چند اختلال زمینه ای را شناسایی می کنند و بر این اساس درمان را توصیه می کنند. پس قبل از آنکه به دنبال قرص برای درمان خواب زیاد باشید به دنبال علت خواب آلودگی زیاد خود باشید.
- آپنه خواب: شاید بتوان گفت یکی از مهمترین دلایل خواب آلودگی حین روز، آپنه خواب است. یکی از رایج ترین درمان ها برای آپنه خواب، فشار مثبت راه هوایی (PAP) است . درمان PAP از طریق بینی، دهان یا هر دو از طریق دستگاهی مانند فشار مثبت مداوم راه هوایی (CPAP) یا دستگاه فشار مثبت راه هوایی دوسطحی (BiPAP یا BPAP) اعمال می شود.
- نارکولپسی: مشخصه نارکولپسی معمولاً چرت های زیاد در طول روز و ناتوانی در مقاومت در برابر خواب است. در این بیماری برخی از داروهای تقویت کننده بیداری می توانند برای کمک به بیدار ماندن در طول روز استفاده شوند.
- بی خوابی: هم برای نوجوانان و هم برای بزرگسالان، درمان شناختی رفتاری (CBT) معمولاً یک رویکرد درمانی برای بی خوابی است. درمان دارویی یک درمان ثانویه و کوتاه مدت است که باید همراه با CBT دنبال شود. افرادی که دچار افسردگی هستند ممکن است بیش از حد خواب آلوده باشند.
- اختلالات ریتم شبانه روزی : برخی از اختلالات ریتم شبانه روزی ، مانند تاخیر در فاز خواب در نوجوانان، می توانند با ترکیبی از نور درمانی در صبح و قرص ملاتونین در شب درمان شوند. با این حال، بهتر است قبل از استفاده از این روش درمانی با پزشک مشورت کنید.
- سندرم پای بیقرار: علائم سندرم پای بیقرار را می توان با رعایت بهداشت خواب تسکین داد. سایر روش های درمانی ممکن است شامل مکمل های آهن، داروهای تجویزیو ورزش منظم باشد.
سایر علل پرخوابی عبارتند از: بهداشت ناکافی خواب، استفاده بیش از حد از کافئین یا سایر محرک ها، مصرف مزمن مواد مخدر و الکل و خواب ناکافی.
قرص برای درمان خواب زیاد
اگرچه داروهایی برای افراد مبتلا به خواب آلودگی بیش از حد وجود دارد، اما اغلب آنها همراه با انواع دیگر درمان ها و اصلاح رفتار توصیه می شوند.
- عوامل تقویت کننده بیداری: این دسته از داروها برای درمان خواب آلودگی بیش از حد در بیماران مبتلا به نارکولپسی و خواب آلودگی استفاده می شود. دانشمندان بر این باورند که این داروها بر مراکز خواب و بیداری در مغز تأثیر می گذارند.
- محرک ها: ممکن است از داروهای محرک برای درمان نارکولپسی و تشویق هوشیاری استفاده شود. برخی نیز برای افرادی که ADHD دارند تجویز می شود.
- آگونیست های گیرنده بنزودیازپین: این خواب آورها برای کمک به خواب شبانه استفاده می شوند. بهبود کمیت و کیفیت خواب در شب می تواند به کاهش خواب زیاد کمک کند. با این حال، خطر وابستگی، از دست دادن اثربخشی، علائم ترک، یا مصرف بیش از حد با این دسته از داروها وجود دارد.
قبل از شروع یا قطع هر دارویی با پزشک خود مشورت کنید. اطمینان حاصل کنید که آنها از سابقه سلامتی شما، از جمله آلرژی ها، نگرانی های مربوط به سلامت روان، و شرایط فیزیکی آگاهی کامل دارند. همچنین، سایر داروها، مکمل های گیاهی یا داروهای بدون نسخه را که مصرف می کنید، با آنها در میان بگذارید، زیرا ممکن است با داروهای تجویز شده تداخل داشته باشند.
اگر نسخه ای برای درمان خواب آلودگی بیش از حد در طول روز دریافت می کنید، دستورالعمل های ارائه شده توسط پزشک و داروساز خود را به دقت دنبال کنید. تا زمانی که از تأثیر دارو بر شما مطمئن نشدید از هر گونه فعالیت بالقوه خطرناک مانند رانندگی اجتناب کنید. به یاد داشته باشید که این داروها می توانند عوارض جانبی مختلفی داشته باشند. به هر گونه عوارض جانبی توجه داشته باشید و آن را به پزشک خود گزارش دهید.
کلام آخر
به خاطر داشته باشید که اگر از خواب زیاد در طول روز رنج می برید راه حل شما لزوما، قرص برای درمان خواب زیاد نیست. ابتدا باید دلیل خواب شما توسط متخصص اختلالات خواب مشخص شود، سپی راهکارهای درمانی که می تواند هم دارویی و هم غیر دارویی باشد به شما داده شود.
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.