برای اولین بار پزشکان نشان داده اند که اندازه گیری تغییرات یک ضربان قلب 24 ساعته با دقت قابل قبولی می تواند افسردگی را نشان دهد. از نظر عملی، این ممکن است “هشدار زودهنگام” عینی در مورد افسردگی احتمالی و همچنین سریع نشان دهد که آیا درمان مؤثر است یا خیر، بنابراین راه را برای درمان سریعتر و پاسخگو، فراهم کند.
با ارائه نتایج این مطالعه آزمایشی در کنگره مجازی ECNP، محقق ارشد، دکتر کارمن شیوک (دانشگاه گوته ، فرانکفورت) اظهار داشت: “به زبان ساده، مطالعه آزمایشی ما نشان می دهد که فقط با اندازه گیری ضربان قلب به مدت 24 ساعت، می توانیم با 90 درصد دقت، تشخیص دهیم آیا شخصی در حال حاضر افسرده است یا نه. ”
دانشمندان می دانند که ضربان قلب با افسردگی در ارتباط است، اما تاکنون آنها قادر به درک دقیق رابطه یکی با دیگری نبوده اند. تا حدی دلیل این امر این است که ضربان قلب می تواند به سرعت در حال نوسان باشد، افسردگی هم از راه می رسد و در مدت طولانی تر هم از بین می رود، و بیشتر درمان ها ماهها به طول می انجامد.
این مسئله درک اینکه آیا ممکن است تغییر در وضعیت افسردگی فرد به ضربان قلب مربوط باشد یا خیر را دشوار می کند.
“دو عنصر ابتکاری در این مطالعه ثبت مداوم ضربان قلب برای چندین شبانه روز و استفاده از داروی ضد افسردگی جدید است که می تواند افسردگی را کم و بیش فوراً برطرف کند. این به ما اجازه داد ببینیم که ضربان قلب متوسط در حالت استراحت، ممکن است تغییر کند که کاملاً تغییر ناگهانی در خلق و خوی را منعکس می کند. ”
کتامین سابقه هم داروی بیهوشی و هم داروی سوء مصرف را دارد. با این وجود در دسامبر سال گذشته، پس از چند ماه معرفی در ایالات متحده آمریکا، مجوز درمان افسردگی اساسی در اروپا را به دست آورد.
داروهای ضد افسردگی سنتی ممکن است هفته ها طول بکشد تا اثری از خود نشان دهند، در مقابل کتامین سریع عمل می کند، نتایج اغلب در عرض چند دقیقه مشاهده می شود.
همانطور که کارمن شیوک می گوید: “ما می دانستیم که چیزی در ارتباط ضربان قلب با اختلالات روانپزشکی در جریان است، اما ما نمی دانستیم که این چیست و آیا از نظر بالینی ارتباط دارد یا خیر؟”
در گذشته به دلیل زمان لازم برای درمان افسردگی، پیگیری و ارتباط هرگونه بهبود با ضربان قلب توضیح ارتباط این دو دشوار بود. اما وقتی فهمیدیم که کتامین منجر به بهبود سریع خلق و خو می شود، فکر کردیم شاید بتوانیم از آن برای درک ارتباط بین افسردگی و ضربان قلب استفاده کنیم. ”
دکتر شیوک این کار را در گروه تحقیقات بدن-ذهن در KU Leuven، بلژیک، با دکتر استفان کلیز به عنوان محقق اصلی انجام داد. این تیم با یک نمونه کوچک از 16 بیمار مبتلا به اختلال افسردگی اساسی، که هیچ یک از آنها به درمان طبیعی پاسخ نداده بودند، و 16 کنترل سالم کار کردند. آنها ضربان قلب را به مدت 4 روز و 3 شب اندازه گیری کردند، و سپس به داوطلبان مبتلا به افسردگی، یا درمان کتامین یا دارونما داده شد.
“ما دریافتیم که افراد مبتلا به افسردگی همانطور که انتظار داشتیم. به طور متوسط ضربان قلب تقریبا 10 تا 15 بار در دقیقه بیشتر از افراد کنترل است.
پس از درمان، ما دوباره ضربان قلب را اندازه گیری کردیم و دریافتیم که هم ضربان قلب و هم نوسان ضربان قلب در بیماران افسرده قبلی تغییر کرده است تا به کسانی که در گروه شاهد بودند، نزدیکتر باشد. ”
چشمگیرترین یافته این بود که دانشمندان توانستند از ضربان قلب 24 ساعته به عنوان “نشانگر زیستی” برای افسردگی استفاده کنند.
ضربان قلب با استفاده از یک نوار قلب پوشیدنی اندازه گیری شد. داده ها به یک برنامه هوش مصنوعی خورانده می شد، که قادر بود تقریباً همه افراد کنترل و بیماران را به عنوان افراد افسرده یا سالم طبقه بندی کند.
“به طور معمول ضربان قلب در روز بیشتر و در شب کمتر است. جالب توجه است، به نظر می رسد که کاهش ضربان قلب در شب در افسردگی مختل می شود. به نظر می رسد این راهی برای شناسایی بیمارانی است که در معرض خطر ابتلا به افسردگی هستند.
این تیم همچنین دریافت که بیماران با ضربان قلب بیشتر در حالت استراحت به درمان با کتامین پاسخ بهتری نشان می دهند، که ممکن است به شما در تشخیص اینکه کدام بیمار به کدام درمان پاسخ می دهد کمک کند.
شیوک خاطرنشان کرد: “ما باید به یاد داشته باشیم که این یک مطالعه کوچک است: ما باید کار را با یک نمونه بزرگتر و ضد افسردگی های دیگر تکرار کنیم.
قدم بعدی ما پیگیری بیماران افسرده و بیمارانی است که بهبود می یابند تا تأیید کنیم تغییراتی که می بینیم می تواند به عنوان یک سیستم هشدار سریع استفاده شود. “
پروفسور برندا پنینکس، اظهار می کند: “این یک مطالعه مبتکرانه و اثبات مفهوم است. گروه من قبلاً تنوع ضربان قلب کوتاه مدت را در بیش از هزار بیمار افسرده و افراد کنترل مورد مطالعه قرار داده بود.”
با این حال، این مطالعه تنوع ضربان قلب را در چندین روز و شب در محیط سرپایی کنترل می کند، که اطلاعات منحصر به فرد شبانه روز را در موردسیستم عصبی خود مختار می دهد. لازم است بررسی شود که آیا این یافته های جالب در مکانهای درمانی بزرگتر و متنوع تری وجود خواهد داشت یا خیر.
برای اطلاعات بیشتر به مؤسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
منبع:
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.