ترک داروی ضد افسردگی (+3 روش جدید)

اگر بخواهید مصرف داروهای ضدافسردگی را متوقف کنید، بهترین روش برای ترک داروی ضد افسردگی چیست؟ آیا علائم ترک به این معنی است که شما به این دارو ها معتاد شده اید؟

قطع ناگهانی و ترک داروی ضد افسردگی، در صورت که بیش از شش هفته از مصرف آن سپری نشده باشد به آسانی امکان پذیر است. علائم ترک داروهای ضد افسردگی گاهی اوقات سندرم قطع دارو نامیده می شود و معمولاً چند هفته طول می کشد. برخی از داروهای ضد افسردگی بیشتر از سایرین علائم ترک را ایجاد می کنند. در حالی که برخی دیگر علائم ترک چندانی ندارند.

آیا بدنبال بهترین کلینیک برای ترک داروی ضد افسردگی در شیراز هستید؟ همه شما شایسته دریافت بهترین ها هستید. همین امروز زمان مشاوره خود را تنظیم کنید! با ما در تماس باشید.

07136476172 – 09172030360

آدرس: شیراز بلوار بعثت (حدفاصل چهارراه خلدبرین و فلکه سنگی) مجتمع پزشکی مریم طبقه پنجم – انستیتو سلامت مغز

ایمیل: [email protected]

اینستاگرام: danabrain.ir@

ترک ناگهانی یک داروی ضد افسردگی ممکن است حدود دو روز علائمی ایجاد کند، مانند:

• اضطراب
• بی خوابی یا رویاهای واضح
• سردرد
• سرگیجه
• خستگی
• تحریک پذیری
• علائم شبیه آنفولانزا، از جمله درد عضلات و لرز
• حالت تهوع
• احساس شوک الکتریکی
• بازگشت علائم افسردگی

داشتن علائم ترک داروهای ضد افسردگی به این معنی نیست که شما به یک داروی ضد افسردگی معتاد هستید. اعتیاد نشان دهنده تغییرات شیمیایی مضر و طولانی مدت در مغز است. مشخصه آن میل شدید به دارو، ناتوانی در کنترل مصرف دارو و پیامدهای منفی مصرف دارو است. داروهای ضد افسردگی این مشکلات را ایجاد نمی کنند.

برای به حداقل رساندن خطر ترک داروهای ضد افسردگی، قبل از قطع مصرف داروهای ضد افسردگی با پزشک خود صحبت کنید. پزشک شما ممکن است توصیه کند که به تدریج دوز داروی ضد افسردگی خود را برای چند هفته یا بیشتر کاهش دهید تا بدن شما با کاهش دوز دارو سازگار شود. همچنین پزشک ممکن است راهکار های  غیر دارویی مانند تحریک الکتریکی مغز، تحریک مغناطیسی مغز، نوروفیدبک، تحریک سیستم اتونوم و رواندرمانی را پیشنهاد دهد تا با ترک این داروها مشکل افسردگی شما بازنگردد.

در برخی موارد، پزشک ممکن است یک داروی ضد افسردگی دیگر یا نوع دیگری از دارو را به صورت کوتاه مدت برای کمک به کاهش علائم تجویز کند. اگر در حال تغییر از یک نوع ضد افسردگی به نوع دیگر هستید، ممکن است پزشک از شما بخواهد قبل از اینکه داروی اصلی را به طور کامل مصرف کنید، مصرف داروی جدید را شروع کنید.

گاهی اوقات تشخیص تفاوت بین علائم ترک و علائم افسردگی پس از قطع مصرف داروی ضد افسردگی دشوار است. پزشک خود را در جریان علائم و نشانه های خود قرار دهید. در صورت بازگشت علائم افسردگی، پزشک ممکن است توصیه کند که دوباره مصرف یک داروی ضد افسردگی را شروع کنید یا درمان دیگری را انجام دهید.

چرا ترک داروهای ضد افسردگی؟

داروهای ضد افسردگی با تغییر سطح انتقال دهنده های عصبی یا پیام رسان های شیمیایی بر فعالیت آنها تأثیر می گذارند. سلول های عصبی در نهایت با سطح فعلی انتقال‌دهنده‌های عصبی سازگار می‌شوند. درواقع علائم ترک، به دلیل سازگار شدن سلول های عصبی با دارو ضد افسردگی بوجود می آید و علادم ترک دارو ضد افسردگی به دلیل کاهش ناگهانی میزان این انتقال دهنده های عصبی بوجود می آید. این علائم معمولاً از نظر پزشکی خطرناک نیستند اما ممکن است ناراحت کننده باشند.

در میان داروهای ضد افسردگی جدیدتر، داروهایی که بر سیستم سروتونین تأثیر می‌گذارند – مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) و مهارکننده‌های بازجذب سروتونین-نوراپی‌نفرین (SNRIs) – با تعدادی از علائم ترک همراه هستند که اغلب به نام‌های ضد افسردگی یا سندرم قطع SSRI شناخته می‌شوند. ترک دارو ضدافسردگی مانند بوپروپیون (ولبوترین) که بر سیستم سروتونین تأثیر نمی‌گذارند – مهارکننده‌های بازجذب دوپامین و نوراپی نفرین – در کل کمتر دردسرساز به نظر می‌رسد، اگرچه برخی از بیماران را تحریک‌پذیر می‌کند.

تفاوت علائم ترک با علائم عود افسردگی 

علائم قطع مصرف می تواند شامل اضطراب و افسردگی باشد. از آنجایی که این علائم نشانه های بازگشت مجدد افسردگی نیز هستند ممکن است پزشک مجدد دارو ها را شروع کند. در اینجا نحوه تشخیص و افتراق علائم ترک داروی ضد افسردگی و بازگشت مجدد افسردگی را بررسی می کنیم:

• علائم قطع طی چند روز تا چند هفته پس از قطع دارو یا کاهش دوز از بین می روند، در حالی که علائم بازگشت افسردگی دیرتر و به تدریج ظاهر می شود.
• علائم قطع اغلب شامل شکایات فیزیکی است که معمولاً در افسردگی وجود ندارد، مانند سرگیجه، علائم آنفولانزا و احساسات غیر طبیعی.
• در صورت مصرف مجدد داروی ضد افسردگی، علائم قطع به سرعت ناپدید می شوند، در حالی که درمان دارویی افسردگی خود هفته ها طول می کشد.
• علائم قطع با تنظیم مجدد بدن برطرف می شود، در حالی که افسردگی مکرر ادامه می یابد و ممکن است بدتر شود.

اگر علائم بیش از یک ماه طول بکشد و در حال بدتر شدن باشد، باید توسط متخصص ارزیابی شوید که آیا افسردگی مجدد بازگشته است یا خیر؟

علائم ترک داروهای ضد افسردگی

انتقال‌دهنده‌های عصبی در سراسر بدن عمل می‌کنند و زمانی که مصرف داروهای ضدافسردگی را متوقف می‌کنید یا دوز را خیلی سریع کاهش می‌دهید، ممکن است اثرات فیزیکی و روانی را تجربه کنید. شکایات رایج شامل موارد زیر است:

• گوارشی. ممکن است حالت تهوع، استفراغ، گرفتگی عضلات، اسهال یا از دست دادن اشتها داشته باشید.
• کنترل دما بدن. ممکن است بیش از حد عرق کنید، برافروخته شوید، یا تحمل هوای گرم برایتان دشوار باشد.
• خواب تغییر می کند. ممکن است مشکل خواب داشته باشید و رویاهای غیرمعمول یا کابوس ببینید.
• تعادل. ممکن است هنگام راه رفتن دچار سرگیجه یا سبکی سر شوید.
• کنترل حرکات. ممکن است لرزش، پاهای بی قرار و مشکل در هماهنگی گفتار و جویدن را تجربه کنید.
• احساسات ناخواسته ممکن است نوسانات خلقی داشته باشید یا احساس آشفتگی، اضطراب، شیدایی، افسردگی، تحریک پذیری یا گیجی داشته باشید – حتی پارانوئید یا افکار خودکشی داشته باشید.
• احساسات عجیب ممکن است درد یا بی حسی داشته باشید. ممکن است به صدا حساس شوید یا صدای زنگ در گوش خود احساس کنید. شما ممکن احساسی شبیه شوک الکتریکی در سر خود داشته باشید.

هرچقدر هم که برخی از این علائم وحشتناک به نظر می رسند، اگر می خواهید داروهای ضد افسردگی خود را کنار بگذارید، نباید اجازه دهید این افکار شما را دلسرد کنند. از پزشک خود کمک بخواهید تا راهکارهای جایگزین دارو مانند تحریک الکتریکی مغز، تحریک مغناطیسی مغز، نوروفیدبک، تحریک سیستم اتونوم و رواندرمانی را به شما پیشنهاد دهد. 

بسیاری از علائم سندرم قطع SSRI را می توان با کاهش تدریجی یا کاهش دوز در طول هفته ها به حداقل رساند یا از آن جلوگیری کرد، و گاهی اوقات داروهای با اثر طولانی تر مانند فلوکستین (پروزاک) را جایگزین داروهای با اثر کوتاه تر کرد.

داروهای ضد افسردگی که احتمالاً علائم دردسرساز ایجاد می کنند، آنهایی هستند که نیمه عمر کوتاهی دارند – یعنی به سرعت تجزیه شده و از بدن خارج می شوند. نمونه هایی از این داروها عبارتند از ونلافاکسین (Effexor)، سرترالین (Zoloft)، پاروکستین (Paxil) و سیتالوپرام (Celexa). نسخه های با رهش طولانی این داروها کندتر وارد بدن می شوند اما به همان سرعت از بدن خارج می شوند. داروهای ضد افسردگی با نیمه عمر طولانی تر، علاوه بر تسهیل انتقال، کاهش دوز خطر ابتلا به افسردگی را کاهش می دهد. 

در یک مطالعه دانشکده پزشکی هاروارد، تقریباً 400 بیمار (دو سوم آنها زن) پس از قطع مصرف داروهای ضد افسردگی، برای بیش از یک سال تحت نظر قرار گرفتند. شرکت‌کنندگانی که به‌سرعت دارو را ترک کردند، در مقایسه با افرادی که دوز را به‌تدریج طی دو هفته یا بیشتر کاهش دادند، احتمال عود افسردگی در آنها بیشتر بود. پس پیشنهاد می شود داروهای ضد افسردگی را سرخود قطع نکنید. و به تدریج باید این دارو ها زیر نظر متخصص قطع شود

چگونگی ترک داروی ضد افسردگی

اگر به ترک داروی ضد افسردگی فکر می کنید، باید قدم به قدم پیش بروید و موارد زیر را در نظر بگیرید:

صبور باشید. ممکن است به محض کاهش علائم، وسوسه شوید که مصرف داروهای ضد افسردگی را متوقف کنید، اما اگر خیلی زود آن را ترک کنید، افسردگی ممکن است عود کند. پزشکان به طور کلی توصیه می کنند قبل از اینکه داروهای ضد افسردگی را ترک کنید، به مدت شش تا نه ماه از دارو استفاده کنید.

در مورد مزایا و خطرات داروهای ضد افسردگی و شرایط خاص با پزشک خود صحبت کنید و با او در تصمیم گیری در مورد اینکه چه زمان دارو را متوقف کنید، همکاری کنید. قبل از قطع دارو ضد افسردگی، باید مطمئن باشید که به خوبی کار می کنید، شرایط زندگی شما ثابت است و می توانید با هر گونه افکار منفی که ممکن است ظاهر شوند کنار بیایید. در این موارد از رواندرمانگر می توانید کمک بگیرید. همچنین زمانی که تحت استرس هستید یا در حال تغییر قابل توجهی در زندگی خود هستید، مانند شغل جدید یا بیماری، تا جای ممکن دارو را ترک نکنید.

ایجاد یک طرح. ترک داروی ضد افسردگی معمولاً شامل کاهش دوز به صورت تدریجی است و بین دو تا شش هفته زمان می برد. پزشک می تواند شما را راهنمایی کند که دوز خود را کاهش دهید یا  داروهای جایگزین مناسبی را برای کاهش علائم ترک تجویز کند. این برنامه به این بستگی دارد که چه داروی ضد افسردگی مصرف می‌کنید، مدت زمانی که از آن استفاده کرده‌اید، دوز فعلی‌تان و علائمی که در طول تغییرات دارویی قبلی داشته‌اید. همچنین ایده خوبی است که یک «تقویم خلقی» داشته باشید که در آن حالت خلقی خود را (در مقیاس یک تا 10) به صورت روزانه ثبت کنید.

روان درمانی . کمتر از 20 درصد از افرادی که از داروهای ضد افسردگی استفاده می کنند تحت روان درمانی قرار می گیرند، این درحالی است که رواندرمانی در بهبود افسردگی و جلوگیری از عود آن موثر است. در یک متاآنالیز مطالعات کنترل‌شده، محققان دانشکده پزشکی هاروارد و سایر دانشگاه‌ها دریافتند ترک دارو ضد افسردگی در افرادی که تحت روان درمانی قرار می‌گیرند آسان تر است، و کمتر احتمال دارد که افسردگی در آنها عود کنند.

فعال بمان. منابع داخلی خود را با تغذیه خوب، تکنیک های کاهش استرس، خواب منظم – و به خصوص فعالیت بدنی تقویت کنید. ورزش یک اثر ضد افسردگی قوی دارد. نشان داده شده است که اگر افراد سه بار در هفته یا بیشتر ورزش کنند، احتمال عود پس از بهبودی از افسردگی بسیار کمتر است. ورزش باعث می‌شود سروتونین برای اتصال به مکان‌های گیرنده سلول‌های عصبی در دسترس باشد، بنابراین می‌تواند تغییرات در سطح سروتونین را با کاهش SSRI و سایر داروهایی که سیستم سروتونین را هدف قرار می‌دهند، جبران کند.

به دنبال حمایت باشید. در حین انجام مراحل، با پزشک خود در تماس باشید. به او در مورد هر گونه علائم جسمی یا احساسی که ممکن است با قطع مصرف مرتبط باشد، اطلاع دهید. اگر علائم خفیف باشند، احتمالاً مطمئن خواهید شد که آنها فقط موقتی هستند، و نتیجه ترک دارو ضد افسردگی هستند.

3 روش کمکی برای ترک داروی افسردگی

• تحریک فراجمجمه ای مغز با جریان مستقیم

ترک داروی ضد افسردگی به  تنهایی دشوار است. اگر قصد ترک دارو را دارید حتما با یک متخصص رانپزشکی صحبت کنید تا روند ترک برای شما  آسان شود. توجه داشته باید ممکن است این روند ترک زمان بر باشد و شما باید صبور باشید. یک ماه پس از قطع کامل دارو، با پزشک خود مشورت کنید. در این قرار ملاقات بعدی، او بررسی می‌کند تا مطمئن شود علائم قطع دارو کاهش یافته است و هیچ نشانه‌ای از بازگشت افسردگی وجود ندارد. ممکن است توصیه شود که چکاپ ماهانه مداوم داشته باشید.

Dr. AM Kamali

درباره نویسنده

دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).

دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.

دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.