اگر از خود مراقبت نمی کنید، به کار بردن فعالیت های کاهش استرس نیز کمکی نخواهد کرد. اگر خواب کافی ندارید، مدیتیشن استرس شما را بهبود نخواهد بخشید. در حقیقت، هنگامی که سعی در مدیتیشن کردن دارید، ممکن است تأثیر چندانی را بر کاهش استرس خود تجربه نکنید، زیرا شما نیاز بدن خود به خواب را نادیده گرفته اید.
به همین ترتیب، رفتن به یک سالن بدنسازی در حالی که شما فقط بدن خود را با غذاهای ناسالم تغذیه می کنید، کمک چندانی به کاهش استرس شما نمی کند. اگر می خواهید فعالیت های کاهش استرس موثر باشد، ابتدا باید از نیازهای اساسی خود مراقبت کنید.
طبق یک مقاله ژورنالی در سال 2017 با عنوان “توسعه یک ارزیابی برای مراقبت از خود “، مراقبت از خود به این صورت تعریف شده است، “یک فرآیند چند بعدی در استراتژی هایی که باعث ارتقاء عملکرد سالم و تقویت آرامش می شود.”
مراقبت از خود برای ایجاد انعطاف پذیری در برابر عوامل استرس زای زندگی که نمی توانید آنها را از بین ببرید ضروری است. وقتی برای مراقبت از ذهن و بدن خود قدمی برداشتید، آنگاه برای زندگی بهتر آمادگی بیشتری خواهید داشت.
متأسفانه، با وجود این، بسیاری از مردم مراقبت از خود را به عنوان یک تجمل و نه یک اولویت تلقی می کنند. در نتیجه، آنها برای رفع مشکلات اجتناب ناپذیر زندگی، احساس غرق شدگی و خستگی می کنند.
این مهم است که ارزیابی کنید چگونه و چه میزان از ذهن و جسم خود مراقبت می کنید.
انواع مختلف مراقبت از خود
1. خود مراقبتی جسمی
اگر می خواهید به طور موثری استرس خود را کاهش دهید، باید از بدن خود مراقبت کنید. به خاطر داشته باشید که بین بدن و ذهن شما ارتباط تنگاتنگی برقرار است. وقتی از بدن خود مراقبت می کنید، احساس خوبی نیز خواهید داشت.
خود مراقبتی جسمی شامل تنظیم متابولیسم بدن، میزان خواب، میزان فعالیت بدنی و انجام مراقبت های جسمی شما می باشد. مراجعه به پزشک، مصرف دارو طبق دستورالعمل و مدیریت سلامتی، بخشی از مراقبت های بدنی خوب است.
وقتی صحبت از مراقبت از جسم می شود بهتر است موارد زیر را ارزیابی کنید که متوجه شوید آیا مواردی برای بهبود وجود دارد؟
آیا خواب کافی دارید؟
آیا رژیم غذایی مورد استفاده شما بدن شما را به خوبی تغذیه می کند؟
آیا مسئولیت سلامتی خود را بر عهده دارید؟
آیا به اندازه کافی ورزش می کنید؟
2. خود مراقبتی اجتماعی
جامعه پذیری برای مراقبت از خود مهم است. اما، اغلب اوقات، کنار گذاشتن وقت و انرژی برای دوستان و خانواده دشوار است و وقتی زندگی پر از مشغله باشد، غافل شدن از دوستان و خانواده بسیار راحت اتفاق می افتد.
روابط نزدیک برای رفاه شما مهم است. بهترین راه برای پرورش و حفظ روابط نزدیک، کنار گذاشتن وقت و انرژی برای تقویت روابط خود با دیگران است.
نیازهای اجتماعی مختلف کمی تفاوت دارند. نکته اصلی این است که بدانید نیازهای اجتماعی شما چیست و برای ایجاد یک زندگی مطلوب اجتماعی، زمان کافی در برنامه خود اختصاص داده اید.
برای ارزیابی خودمراقبتی اجتماعی، موراد زیر را باید در نظر بگیرید:
آیا به اندازه کافی با دوستان خود اوقات رو در رو دارید؟
شما برای پرورش روابط خود با دوستان و خانواده چه می کنید؟
3. خود مراقبتی ذهنی
طرز تفکر و مواردی که ذهن شما را پر می کند، تأثیر زیادی در بهزیستی روانشناختی شما دارد.
خود مراقبتی ذهنی شامل انجام کارهایی است که ذهن شما را تیز نگه می دارد، مانند معماها، یا یادگیری موضوعی که شما را مجذوب خود می کند. خواندن کتاب یا تماشای فیلم هایی که برای ذهن شما الهام بخش هستند، می توانند مفید باشند.
خود مراقبتی ذهنی همچنین شامل انجام کارهایی است که به شما کمک می کند از نظر روانشناختی سالم بمانید. به عنوان مثال، تمرین مهربانی با خود و پذیرش خود به شما کمک می کند تا گفتگوی درونی سالم تری داشته باشید.
در اینجا چند سؤال را که باید هنگام مراقبت از خود، در نظر بگیرید:
آیا وقت کافی برای فعالیت هایی که تحریک کننده ذهن شما است، صرف می کنید؟
آیا شما روندی را برای کمک به پیشگیری از ناهنجاری ها و کمک به سالم ماندن ذهن خود در پیش گرفته اید؟
4. خود مراقبتی معنوی
تحقیقات نشان می دهد که یک سبک زندگی با معنویت به طور کلی سبک زندگی سالمی می باشد.
با این حال، پرورش ذهن لزوما شامل مراسم مذهبی و دین داری نیست و می تواند شامل هر چیزی باشد که به شما کمک می کند حس عمیق تری از معنا، درک یا ارتباط با جهان ایجاد کنید.
چه از مدیتیشن لذت ببرید، چه در یک مراسم مذهبی شرکت کنید و یا دعا بخوانید، مراقبت از خود معنوی مهم است.
همانطور که زندگی معنوی خود را در نظر می گیرید، از خود بپرسید:
آیا شما رویکرد و یک عمل معنوی را برای خود در نظر گرفته اید؟
5. خود مراقبتی عاطفی
داشتن مهارت های مقابله ای سالم برای مقابله با احساسات ناراحت کننده مانند عصبانیت، اضطراب و اندوه، مهم است. خود مراقبتی عاطفی ممکن است شامل فعالیتهایی باشد که به شما کمک می کند به طور منظم احساسات خود را تصدیق و بیان کنید.
این که با یک شریک زندگی یا دوست نزدیک در مورد احساسات خود صحبت کنید، یا وقت خود را برای اوقات فراغت اختصاص بدهید، بسیار حائز اهمیت است. خود مراقبتی عاطفی را در زندگی خود بگنجانید.
هنگام ارزیابی استراتژی های خودمراقبتی احساسی، این سؤالات را در نظر بگیرید:
آیا روشهای سالمی برای پردازش احساسات خود دارید؟
آیا فعالیتهایی را در زندگی گنجانده اید که به شما در احساس شارژ شدن کمک کند؟
برای اطلاعات بیشتر به موسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
منبع:
Very Well Mind
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.