اختلال انفجاری متناوب (IED) وضعیتی است که شامل فوران ناگهانی خشم، پرخاشگری یا خشونت است. این واکنش‌ها معمولاً غیرمنطقی یا نامتناسب با موقعیت هستند. در حالی که اکثر مردم هر چند وقت یک بار عصبانیت خود را از دست می دهند، IED شامل فوران های مکرر و مکرر است. افراد دارای IED ممکن است عصبانیت پرتاب کنند، اموال را تخریب کنند، یا به دیگران حمله کلامی یا فیزیکی کنند. برای یادگیری برخی از علائم رایج IED به ادامه مطلب مراجعه کنید.
علائم آن چیست؟
اپیزودهای تکانشی و تهاجمی که مشخصه IED هستند می توانند اشکال مختلفی داشته باشند. برخی از رفتارهایی که ممکن است نشانه های IED باشند عبارتند از:
- فریاد زدن
- بحث های شدید
- کج خلقی و داد و بیداد
- تهدیدها
- خشم در رانندگی
- مشت زدن به دیوارها یا شکستن صفحات
- آسیب رساندن به اموال
- خشونت فیزیکی، مانند سیلی زدن یا هل دادن
- دعوا
- خشونت خانگی
- حمله
این هجوم ها یا حملات اغلب بدون هیچ هشداری رخ می‌دهند. آنها کوتاه مدت هستند و به ندرت بیش از نیم ساعت دوام می آورند. آنها ممکن است در کنار علائم فیزیکی ظاهر شوند، مانند:
- افزایش انرژی ( هجوم آدرنالین )
- سردرد یا فشار سر
- تپش قلب
- تنگی قفسه سینه
- تنش عضلانی
- مور مور
- لرزش
احساس تحریک، عصبانیت و از دست دادن کنترل معمولاً قبل یا در طول دوره گزارش می شود. افراد مبتلا به IED ممکن است افکار مسابقه ای یا احساس جدایی عاطفی را تجربه کنند. بلافاصله پس از آن، ممکن است احساس خستگی یا تسکین کنند. افراد مبتلا به IED اغلب احساس پشیمانی یا گناه را پس از یک قسمت گزارش می کنند.
برای برخی از افراد مبتلا به اختلال خشم انفجاری، این قسمت ها به طور منظم رخ می دهد. برای دیگران، پس از هفته ها یا ماه ها رفتار غیرتهاجمی رخ می دهد. طغیان های کلامی ممکن است بین اعمال خشونت فیزیکی رخ دهد.
چگونه تشخیص داده می شود؟
نسخه جدید راهنمای تشخیصی و آماری (DSM-5) شامل معیارهای تشخیصی به روز شده برای IED است. معیارهای جدید بین:
- اپیزودهای مکرر پرخاشگری کلامی بدون آسیب رساندن فیزیکی به افراد یا اموال
- رفتارهای مخرب یا تهاجمی کمتر که باعث آسیب جدی به افراد یا اموال می شود
اختلالی که با رفتار تکانشی و پرخاشگرانه مشخص می شود در تمام نسخه های DSM ظاهر شده است. با این حال، اولین بار در نسخه سوم IED نامیده شد. قبل از چاپ سوم، اعتقاد بر این بود که نادر است. با معیارهای تشخیصی به روز و پیشرفت در تحقیقات IED، اکنون اعتقاد بر این است که بسیار رایج تر است.
در مطالعه ای در سال 2005، دریافتند که 6.3 درصد از 1300 نفری که به دنبال مراقبت برای یک مشکل بهداشت روانی بودند، معیارهای DSM-5 IED را در مقطعی از زندگی خود رعایت کردند. علاوه بر این، 3.1 درصد معیارهای تشخیص فعلی را داشتند.
9282 نفر در مطالعه‌ای از سال 2006 دریافتند که 7.3 درصد معیارهای DSM-5 برای IED را در مقطعی از عمر خود برآورده می‌کنند. در حالی که 3.9 درصد در 12 ماه گذشته این معیارها را برآورده می‌کنند.
علت آن چیست و چه کسانی در معرض خطر هستند؟
اطلاعات کمی در مورد عوامل ایجاد کننده IED وجود دارد. علت احتمالاً ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است. عوامل ژنتیکی شامل ژن هایی است که از والدین به فرزند منتقل می شود. عوامل محیطی شامل رفتارهایی است که فرد در کودکی با آنها مواجه می شود.
شیمی مغز نیز ممکن است نقش داشته باشد. مطالعات نشان می دهد که رفتارهای مبتنی بر خشم، تکانشی و تهاجمی مکرر با سطوح پایین سروتونین در مغز مرتبط است.
اگر:
- مرد هستند
- زیر 40 سال هستند
- در خانواده‌ای بزرگ شده است که دارای برخوردهای کلامی یا جسمی آزاردهنده است
- در کودکی چندین واقعه آسیب زا را تجربه کردند
- بیماری روانی دیگری دارید که باعث رفتار تکانشی یا مشکل‌ساز می‌شود، مانند:
چگونه درمان می شود؟
تعدادی درمان برای IED وجود دارد. بیشتر اوقات، بیش از یک درمان استفاده می شود.
درمان
مراجعه به مشاور، روانشناس یا درمانگر به تنهایی یا در یک محیط گروهی ممکن است به فرد در مدیریت علائم IED کمک کند.
درمان شناختی رفتاری (CBT) نوعی درمان است که شامل شناسایی الگوهای مضر و استفاده از مهارت های مقابله ای، تکنیک های آرام سازی و آموزش عود برای مقابله با تکانه های پرخاشگرانه است.
یک مطالعه در سال 2008 نشان داد که 12 هفته CBT فردی یا گروهی علائم IED از جمله پرخاشگری، کنترل خشم و خصومت را کاهش می دهد. این هم در طول درمان و هم بعد از سه ماه صادق بود.
دارو
هیچ داروی خاصی برای IED وجود ندارد، اما برخی داروها ممکن است به کاهش رفتار تکانشی یا پرخاشگری کمک کنند. این شامل:
- داروهای ضد افسردگی ، به ویژه مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)
- تثبیت کننده های خلق و خو، از جمله لیتیوم، والپروئیک اسید و کاربامازپین
- داروهای ضد روان پریشی
- داروهای ضد اضطراب
تحقیقات در مورد دارو برای کنترل خشم انفجاری محدود است. یک مطالعه در سال 2009 نشان داد که فلوکستین SSRI ، که بیشتر با نام تجاری آن Prozac شناخته می شود، رفتارهای تکانشی-تهاجمی را در بین افراد مبتلا به IED کاهش می دهد.
ممکن است تا سه ماه از درمان طول بکشد تا اثرات کامل SSRI ها را تجربه کنید. و علائم پس از قطع دارو دوباره ظاهر می شوند. علاوه بر این، همه به دارو پاسخ نمی دهند.
درمان های جایگزین
مطالعات اندکی اثربخشی درمان های جایگزین و تغییرات سبک زندگی را برای IED بررسی کرده اند. با این حال، تعدادی از مداخلات وجود دارد که احتمالاً تأثیر منفی ندارند. برخی از این موارد عبارتند از:
- اتخاذ یک رژیم غذایی متعادل
- خواب کافی
- فعالیت بدنی
- اجتناب از الکل، مواد مخدر و سیگار
- کاهش و مدیریت منابع استرس
- وقت گذاشتن برای فعالیت های آرامش بخش، مانند گوش دادن به موسیقی
- تمرین مدیتیشن یا سایر تکنیک های تمرکز حواس
- درمان های جایگزین مانند طب فشاری، طب سوزنی یا ماساژ را امتحان کنید
چه عوارضی دارد؟
IED می تواند بر روابط نزدیک و فعالیت های روزمره شما تأثیر بگذارد. مشاجرات مکرر و رفتار پرخاشگرانه تر می تواند حفظ روابط پایدار و حمایتی را دشوار کند. اپیزودهای IED می تواند آسیب قابل توجهی در خانواده ها ایجاد کند.
همچنین ممکن است پس از رفتار مبتنی بر خشم در محل کار، مدرسه یا جاده، عواقبی را تجربه کنید. از دست دادن شغل، اخراج از مدرسه، تصادفات رانندگی و عواقب مالی و حقوقی همگی از عوارض احتمالی هستند.
افرادی که IED دارند در معرض خطر ابتلا به سایر مشکلات سلامت روانی و جسمی هستند. برخی از این موارد عبارتند از:
- افسردگی
- اضطراب
- بیش فعالی
- سوء مصرف الکل یا مواد
- سایر رفتارهای پرخطر یا تکانشی، مانند قمار مشکل یا رابطه جنسی ناامن
- اختلالات اشتها
- سردردهای مزمن
- فشار خون بالا
- دیابت
- بیماری قلبی
- سکته
- درد مزمن
- زخم ها
- خودآزاری و خودکشی
به یک متخصص بهداشت مراجعه کنید
بسیاری از افرادی که IED دارند به دنبال درمان نیستند. اما تقریباً غیرممکن است که از اپیزودهای کنترل خشم بدون کمک حرفه ای جلوگیری کرد.
درصورتیکه مشکوک هستید که IED دارید، از یک پزشک یا سایر متخصصان سلامت روان وقت بگیرید. اگر احساس می کنید ممکن است به خود یا شخص دیگری آسیب برسانید، فوراً با 115 تماس بگیرید.
اگر با فردی که به داشتن IED مشکوک هستید در رابطه هستید، می توانید از عزیزتان بخواهید کمک بگیرد. با این حال، هیچ تضمینی برای این کار وجود ندارد. IED نباید به عنوان بهانه ای برای رفتار پرخاشگرانه یا خشونت آمیز نسبت به شما استفاده شود.
دانشجوی دکتری پژوهشی ارگونومی شناختی، عاشق یادگیری، عاشق خواب و مباحث مرتبط با آن و عاشق دانستن درباره عملکردهای شناختی انسان… خوشحالم که در این بستر، فرصت اشتراک اطلاعات با شما عزیزان را دارم.