آیا استرس می تواند باعث دیابت شود؟

یک بررسی نشان داد افرادی که استرس را تجربه می کنند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت هستند.

عوامل استرس زا مرتبط با افزایش خطر ابتلا به دیابت عبارتند از:

• خشم
• پریشانی احساسی
• مشکلات خواب
• رویدادهای استرس زا در زندگی
• تجربیات ناراحت کننده
• استرس ناشی از کار

چند توضیح مختلف برای این ارتباط وجود دارد که در ادامه به آنها پرداخته می شود.

هورمون ها

استرس باعث ترشح هورمون های آدرنالین و کورتیزول می شود که می تواند به افزایش سطح قند خون کمک کند. شواهد نشان می دهد که سطوح استرس یک عامل خطرkh; مهم برای دیابت نوع 2 است.

عوامل سبک زندگی

علاوه بر اثرات مستقیم عصبی غدد استرس بر افزایش خطر دیابت، سطوح استرس بالا نیز می تواند به طور غیر مستقیم با شروع دیابت مرتبط باشد. افرادی که سطح استرس بالاتری دارند نیز ممکن است بیشتر درگیر رفتارهای مرتبط با دیابت باشند، از جمله رژیم غذایی نامناسب، مصرف سطوح بالای الکل و سیگار کشیدن.

به عنوان مثال، تحقیقات نشان می دهد که افراد استرسی ممکن است کمتر به طور منظم ورزش کنند، که خطر چاقی و سایر مشکلات متابولیک را افزایش می دهد.

عوامل دیگری که ممکن است خطر ابتلا به دیابت را افزایش دهند عبارتند از:

• سن
• سابقه خانوادگی
• دیابت بارداری
• فشار خون بالا
• عدم تحرک بدنی
• سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
• نژاد یا قومیت
• وزن

برای افراد مبتلا به دیابت، روزهای اولیه یادگیری مدیریت این بیماری می تواند به خصوص استرس زا باشد. توجه دقیق به آنچه می خورید، بررسی سطح قند خون و تزریق انسولین به خودتان می تواند چالش برانگیز باشد و ممکن است سطح استرس را افزایش دهد.

عوارض استرس و دیابت

در افرادی که دیابت دارند، ترشح هورمون های استرس ممکن است به نوسانات قند خون کمک کند که کنترل این بیماری را دشوارتر می کند. استرس می تواند یک محرک رایج برای اپیزودهای قند خون بالا و پایین باشد.

مهم است که توجه داشته باشید که حتی استرس “خوب” می تواند منجر به افزایش سطح قند خون شود. استرس روحی و جسمی، مانند نگرانی در مورد شغل یا بیمار شدن، می تواند استرس منفی ایجاد کند. اما حتی رویدادهای مثبت یا هیجان انگیز، مانند سوار شدن بر روی ترن هوایی یا برنده شدن جایزه، می تواند در ذهن و بدن شما استرس ایجاد کند.

استرس همچنین می تواند بر سایر پیامدهای سلامت مرتبط با دیابت تأثیر منفی بگذارد. به عنوان مثال، افرادی که سطح استرس بالاتری دارند، احتمالاً سلامت عاطفی و جسمی ضعیف تری دارند.

علاوه بر این، تحقیقات نشان می دهد افرادی که استرس مزمن را تجربه می کنند و مهارت های مقابله با استرس ضعیفی دارند، کمتر احتمال دارد دیابت خود را به طور موثر مدیریت کنند. همچنین ممکن است خطر عوارض مرتبط با دیابت مانند بیماری قلبی، بیماری کلیوی، آسیب عصبی و مشکلات پا را افزایش دهد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

اگر افزایش تشنگی، ادرار و خستگی را تجربه می کنید، یا اگر متوجه تغییرات ناگهانی در سطح قند خون خود شدید، با پزشک خود صحبت کنید، زیرا ممکن است علائم دیابت باشد. اگر علائمی مانند گیجی، سرگیجه یا تشنج را تجربه کردید، باید با 115 تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید.

تشخیص استرس و دیابت

اگر مشکوک به دیابت هستید، با پزشک خود صحبت کنید. آنها احتمالاً در مورد علائم و سابقه خانوادگی شما برای تشخیص وضعیتتتان سؤال خواهند کرد. آنها همچنین ممکن است آزمایش قند خون ناشتا یا آزمایش هموگلوبین A1C را درخواست کنند که میانگین سطح قند خون شما را در دو تا سه ماه گذشته اندازه گیری می کند.

اگر دیابت دارید و فکر می‌کنید استرس ممکن است بر وضعیت شما تأثیر منفی بگذارد، سعی کنید عوامل استرس‌زا را شناسایی کنید و مکانیسم‌های مقابله‌ای سالم را پیدا کنید. اگر سطح قند خون شما همچنان در نوسان است یا اگر برای مدیریت دیابت خود مشکل دارید، با پزشک خود صحبت کنید.

همچنین اگر مدیریت استرس برایتان دشوار است، میتوانید از انستیتو سلامت مغز دانا کمک بگیرید. استرس یک اختلال روانی نیست، اما ممکن است با یک اختلال روانی مانند اضطراب یا افسردگی مرتبط باشد که میتواند به علائم دیگر کمک کند. در واحد علوم اعصاب رفتاری (اضطراب و افسردگی) انستیتو سلامت مغز دانا از رویکرد های به روز و تایید شده ای مثل درمان TMS (تحریک مغناطیسی فراجمجمه ای) به عنوان خدمت تکنولوژیک و همچنین درمان های رفتاریِ شناختی (CBT) به عنوان خدمت غیرتکنولوژیک برای بهبود اختلالات خلقی استفاده می شود.

اختلالات سلامت روان با استفاده از “راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی” (DSM-5-TR) تشخیص داده می شود. این راهنما که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا منتشر شده است، اختلالات روانی مختلف را دسته بندی می کند و معیارهای تشخیصی این شرایط را تشریح می کند.
تحقیقات همچنین نشان می دهد که استرس، افسردگی و دیابت ممکن است مرتبط باشند.

خودارزیابی برای استرس

یکی از راه‌های تشخیص اینکه آیا استرس بر سلامت شما تأثیر می‌گذارد یا خیر، انجام یک تست خودارزیابی است.

از خودتان این سوال ها را بپرسید:

• آیا اغلب از اتفاقات غیرمنتظره ناراحت می شوید؟
• آیا اخیراً احساس استرس، اضطراب یا عصبی بودن کرده اید؟
• آیا اغلب احساس می کنید که نمی توانید وقایع زندگی خود را کنترل کنید؟
• آیا اخیراً تجربه هایی داشته اید که در آن احساس می کنید نمی توانید با همه اتفاقات زندگی خود کنار بیایید؟
• آیا برای مقابله با دردسرها و ناراحتی های روزمره زندگی سخت در تلاشید؟

اگر به بسیاری یا بیشتر این سؤالات پاسخ «بله» دادید، ممکن است نشانه‌ای از بالا بودن سطح استرس شما باشد. یافتن راه‌هایی برای کاهش استرس و مقابله موثر با آن می‌تواند راه مهمی برای محافظت از سلامت جسمی و روانی شما باشد.

درمان استرس و دیابت

اگر دیابت دارید، کنترل سطح قند خون بسیار مهم است. این ممکن است به ترکیبی از رژیم غذایی، ورزش و دارو نیاز داشته باشد. برای ایجاد یک برنامه درمانی که نیازهای فردی شما را برآورده می کند، با پزشک خود همکاری کنید.

استفاده از راهبردهای کنترل استرس نیز برای یک برنامه مدیریت موثر دیابت مهم است. هیچ رویکرد یکسانی برای مدیریت استرس وجود ندارد، اما برخی از روش‌ها از جمله ورزش، تکنیک‌های تمدد اعصاب (مانند یوگا یا مدیتیشن) و مشاوره کمک کننده است.

داروها

هیچ دارویی به طور خاص برای درمان استرس تایید نشده است، اما برخی از داروها ممکن است به تسکین علائم اضطراب یا افسردگی کمک کنند. این داروها عبارتند از داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد اضطراب و مسدود کننده های بتا.

داروهایی که ممکن است برای درمان دیابت استفاده شوند عبارتند از انسولین، متفورمین، سولفونیل اوره و تیازولیدین دیون ها.

مهم است که قبل از شروع هر دارویی با پزشک خود صحبت کنید، زیرا آنها می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند و با داروهای دیگری که مصرف می کنید تداخل داشته باشند.

درمان های نوین

داروها در برخی شرایط مفید هستند اما عوارض جانبی ناخواسته نیز دارند. اگر میخواهید بدون مصرف دارو اضطراب خود را کاهش دهید باید بگوییم این امکان وجود دارد.

اثربخشی دارو و درمان زمان قابل توجهی را می طلبد. و باعث می شود افراد بیش از حد لازم رنج بکشند. اما PEMF برای اضطراب و افسردگی به سرعت عمل می کند.  و آن را بسیار مطلوب، مقرون به صرفه و راحت می کند. FDA استفاده از درمان PEMF را برای اضطراب و افسردگی در سال 2006 تایید کرد.

اگر به دنبال روشی جایگزین یا مکمل برای مدیریت افسردگی، اضطراب، اختلالات خواب، درد های مزمن و … هستید، یا به دنبال یک روش درمانی جدید برای افزودن به برنامه درمانی موجود هستید، با انستیتو سلامت مغز تماس بگیرید، شما می توانید با متخصصین ما در مورد مزایای بالقوه درمان PEMF صحبت کنید. برای اطلاعات بیشتر به واحد مربوطه در سایت ما مراجعه کنید.

روان درمانی

روان درمانی یکی دیگر از گزینه های درمانی برای استرس است. این نوع درمان می تواند به شما در شناسایی و تغییر الگوهای تفکر و رفتار منفی کمک کند. همچنین می تواند هنگام مدیریت استرس، حمایت و راهنمایی را ارائه دهد.

درمان شناختی-رفتاری (CBT) نوع خاصی از گفتار درمانی است که میتواند به ویژه برای بهبود مهارت های مقابله با استرس مفید باشد. CBT بر رابطه بین افکار، احساسات و رفتار شما تمرکز دارد. این درمان می تواند به شما کمک کند یاد بگیرید که چگونه الگوهای تفکر منفی را تغییر دهید و مهارت های مقابله ای را توسعه دهید.

اگر دیابت دارید، کار با یک درمانگر آشنا با این بیماری و چگونگی تأثیر استرس بر آن مهم است. درمان به شما کمک میکند علائم استرس را برطرف کنید و برای مدیریت دیابت خود احساس قدرت بیشتری کنید.

انستیتو سلامت مغز دانا درمان شناختی رفتاری یا CBT را برای بهبود مشکلات و ارتقا سطح سلامت روان ارائه می دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر سایت ما را ببینید یا با کارشناسان تماس بگیرید. از کمک گرفتن دریغ نکنید و بدانید سلامت روان شما مهم ترین چیز است.

مهارت های مقابله با استرس و دیابت

چندین کار وجود دارد که افراد می توانند برای مدیریت استرس و کاهش خطر ابتلا به دیابت یا کنترل علائم استرس در صورت ابتلا به دیابت انجام دهند. برخی از تکنیک‌های کاهش استرس که ممکن است مفید باشند شامل موارد زیر می‌شوند.

تغییرات سبک زندگی

ورزش:

ورزش می تواند به کاهش سطح استرس و بهبود سلامت کلی شما کمک کند. همچنین می تواند با کاهش سطح قند خون و بهبود حساسیت به انسولین به مدیریت دیابت کمک کند.

روش های تمدد اعصاب:

تمریناتی مانند یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق می تواند به شما در آرامش گرفتن و مدیریت استرس کمک کند.

اگر میخواهید تمرینات مدیتیشن را مبتنی بر پایه دینامیک مغز انجام دهید، میتوانید از انستیتو سلامت مغز دانا کمک بگیرید. برای اطلاعات بیشتر واحد مربوطه را در سایت ما ببینید و روی لینک زیر کلیک کنید:

تغذیه سالم:

یک رژیم غذایی سالم می تواند به کاهش استرس و بهبود سلامت کلی کمک کند.
اگر دیابت دارید، داشتن یک رژیم غذایی متعادل که شامل غذاهایی است که به کنترل سطح قند خون کمک می کند، ضروری است. این رژیم ممکن است شامل میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین بدون چربی باشد.

محدود کردن یا اجتناب از غذاهای فرآوری شده، نوشیدنی های شیرین و الکل نیز مهم است. این موارد می توانند باعث افزایش سطح قند خون شوند و ممکن است به افزایش وزن کمک کنند.

این مطلب را از دست ندهید:

خلاصه

استرس و دیابت از راه های مختلفی با هم مرتبط هستند. استرس می تواند در ایجاد دیابت نقش داشته باشد و افراد مبتلا به دیابت ممکن است هنگام تجربه استرس مزمن در مدیریت شرایط خود دچار مشکل شوند. اگر فکر می کنید استرس ممکن است بر دیابت شما تأثیر بگذارد، از متخصصان انستیتو سلامت مغز دانا کمک بگیرید. با هم، می توانید یک برنامه درمانی که نیازهای فردی شما را برآورده می کند، ایجاد کنید.

حرف آخر

عوامل متعددی مانند سابقه خانوادگی، ورزش، وزن و سن می توانند خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش دهند. استرس همچنین می تواند خطر را به طور مستقیم و غیر مستقیم افزایش دهد.

یافتن راه هایی برای کاهش و مدیریت سطح استرس میتواند به کاهش خطر ابتلا به دیابت کمک کند. همچنین ممکن است به شما در مدیریت بهتر سطح قند خون در صورت ابتلا به دیابت کمک کند.

به دنبال راهبردهای موثر کاهش استرس باشید و اگر نگران علائم دیابت هستید با پزشک خود صحبت کنید. درمان‌ها می‌توانند به شما در مدیریت بیماری کمک کنند و خطر عوارض را به حداقل برسانند.

منابع:

1. Pouwer F, Kupper N, Adriaanse MC. Does emotional stress cause type 2 diabetes mellitus? A review from the European Depression in Diabetes (EDID) Research Consortium. Discov Med. 2010;9(45):112-8. PMID: 20193636.
2. Habib S, Sangaraju SL, Yepez D, Grandes XA, Talanki Manjunatha R. The nexus between diabetes and depression: A narrative review. Cureus. 2022;14(6):e25611. doi: 10.7759/cureus.25611
3. Kelly SJ, Ismail M. Stress and type 2 diabetes: a review of how stress contributes to the development of type 2 diabetes. Annu Rev Public Health. 2015;36:441-62. doi:10.1146/annurev-publhealth-031914-122921
4. Hilliard ME, Yi-Frazier JP, Hessler D, Butler AM, Anderson BJ, Jaser S. Stress and A1c among people with diabetes across the lifespan. Curr Diab Rep. 2016;16(8):67. doi:10.1007/s11892-016-0761-3
5. https://www.verywellmind.com/stress-and-diabetes-the-relationship-symptoms-and-treatments-6374374?hid=4d0dbe29d3640c109e5eac09e2786bed5d762208&did=828858-20220823&utm_campaign=verywell-mind_newsletter&utm_source=verywellmind&utm_medium=email&utm_content=082322&cid=828858&mid=95307431974
6. Yu JS, Xu T, James RA, Lu W, Hoffman JE. Relationship between diabetes, stress, and self-management to inform chronic disease product development: Retrospective cross-sectional study. JMIR Diabetes. 2020;5(4):e20888. doi:10.2196/20888
7. APA. Severity of acute stress symptoms.

Mozhan Parsa

درباره نویسنده

موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.