گرفتگی ناگهانی عضلات

گرفتگی ناگهانی عضلات یا اسپاستیسیتی می‌تواند در نحوه تأثیرگذاری آن بسیار متفاوت باشد – ممکن است به خفیف بودن احساس سفتی عضلات شما یا آنقدر شدید باشد که باعث سفتی و اسپاسم دردناک و غیرقابل کنترل در اندام‌های شما شود.

اسپاستیسیتی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• افزایش تون عضلانی (هیپرتونی).
• اسپاسم عضلانی (انقباضات سریع و/یا غیرارادی عضلانی پایدار).
• کلونوس (مجموعه ای از انقباضات سریع غیرارادی عضلانی که ممکن است شبیه لرزش باشد که اغلب در مچ پا تجربه می شود).
• درد یا ناراحتی.
• وضعیت غیر طبیعی .
• انقباض (انقباض دائمی عضله و تاندون به دلیل سفتی و اسپاسم شدید پایدار).
• ناهنجاری های عضلانی، مفصلی و/یا استخوانی.
• دشواری در انجام فعالیت های روزانه و نیاز به کمک دیگران برای فعالیت هایی مانند لباس پوشیدن و حمام کردن.
• اختلال خواب به دلیل اسپاسم دردناک یا گرفتگی عضلات.

حرکات عضلانی معمولاً توسط یک سیستم پیچیده کنترل می شود که به برخی از عضلات شما اجازه می دهد منقبض شوند (سفت شوند) در حالی که برخی دیگر شل شوند. آسیب به اعصاب در سیستم عصبی مرکزی شما (مغز و نخاع) می تواند این الگو را مختل کند. در نتیجه، بسیاری از عضلات ممکن است به یکباره منقبض شوند (گاهی اوقات به آن انقباض همزمان می گویند)، که انجام حرکات ارادی را دشوار می کند.

تفاوت گرفتگی ناگهانی عضلات یا اسپاستیسیته و سفتی عضلانی چیست؟

سفتی عضلانی و اسپاستیسیته عضلانی هر دو حالت هایپرتونیک هستند (وضعیت تون عضلانی غیرعادی بالا)، اما متفاوت هستند.

سفتی معمولاً با آسیب های عقده های قاعده ای همراه است و اغلب با بیماری پارکینسون دیده می شود. عقده های قاعده ای گروهی از ساختارهای مرتبط با تالاموس در پایه مغز شما هستند که با هماهنگی حرکت درگیر هستند.

سفتی، بر خلاف اسپاستیسیتی، تمام عضلات اطراف یک مفصل خاص را به طور یکسان تحت تاثیر قرار می دهد. علاوه بر این، با اسپاستیسیتی، حرکت سریعتر باعث انقباض غیرارادی قوی‌تر یا «گرفتن» عضلات آسیب‌دیده می‌شود. با سفتی، افزایش تون عضلانی در سراسر دامنه حرکت مفصل آسیب دیده ثابت می ماند.

عوارض احتمالی اسپاستیسیتی یا گرفتگی ناگهانی عضلات چیست؟

عوارض اسپاستیسیته می تواند متفاوت باشد. در حالت شدید، اسپاستیسیتی می تواند در عملکرد روزانه اختلال ایجاد کند و باعث درد شدید شود. همچنین می تواند انجام وظایف بهداشتی و مراقبت های اولیه را دشوارتر کند. این به نوبه خود می تواند خطر ایجاد آسیب های فشاری (زخم بستر) را افزایش دهد که می تواند منجر به عفونت  شود .

در صورت عدم درمان، اسپاستیسیتی متوسط ​​تا شدید نیز می تواند منجر به موارد زیر شود:

• انقباضات (مفاصل منجمد یا بی حرکت).
• شکستگی استخوان .
• دررفتگی جزئی یا کامل مفاصل.
• عفونت های دستگاه ادراری (UTIs) .
• یبوست مزمن .

چه چیزی باعث اسپاسم می شود؟

گرفتگی ناگهانی عضلات معمولاً به دلیل آسیب به مسیرهای عصبی در مغز یا نخاع ایجاد می شود که حرکت و رفلکس های کششی را کنترل می کند.

گرفتگی ناگهانی عضلات یا اسپاستیسیتی ممکن است به دلیل شرایط مختلفی رخ دهد، از جمله:

• آسیب نخاعی .
• مولتیپل اسکلروزیس (MS) .
• فلج مغزی .
• سکته مغزی
• آسیب مغزی یا سر.
• اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) که به عنوان بیماری لو گریگ نیز شناخته می شود.
• فنیل کتونوری .
• بیماری کرابه

اسپاستیسیتی چگونه درمان می شود؟

چندین گزینه درمانی برای اسپاستیسیتی وجود دارد. افرادی که اسپاستیسیتی دارند معمولاً بیش از یک درمان را در یک زمان انجام می دهند. اگرچه هیچ درمانی برای اسپاستیسیتی وجود ندارد، اما این درمان ها می توانند به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کنند.

موثرترین راه برای درمان اسپاستیسیته با تیمی از متخصصان مراقبت های بهداشتی با تخصص های مختلف است. اعضای این تیم ممکن است شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشند:

• متخصص مغز و اعصاب .
• فیزیاتر (متخصص توانبخشی).
• پزشک حرفه ای پیشرفته.
• فیزیوتراپیست.
• کاردرمانگر.
• آسیب شناس گفتار و زبان.
• جراح مغز و اعصاب .
• جراح ارتوپد.

درمان های غیر جراحی اسپاستیسیتی

درمان‌های غیرجراحی اسپاستیسیتی عبارتند از:

• فیزیوتراپی : فیزیوتراپیست عموماً بر تمرینات کششی و تقویتی اندام تحتانی و تمرینات حرکتی (انتقال، ایستادن و راه رفتن) تمرکز می کند.
• کاردرمانی : یک کاردرمانگر به طور کلی بیشتر بر روی کشش اندام فوقانی، تقویت و تمرین برای انجام فعالیت های روزانه مانند نظافت، حمام کردن و آشپزی تمرکز می کند.
• گفتار درمانی : اگر اسپاستیسیتی دارید که بر عضلات دهان، صورت و گلو تأثیر می گذارد، گفتار درمانگر می تواند به گفتار، ارتباط و بلع شما کمک کند.
• ریخته‌گری یا بریس‌بندی : استفاده از قالب‌ها یا بریس‌ها برای نواحی آسیب‌دیده بدن می‌تواند به ایجاد کشش پایدار عضلات اسپاستیک برای بهبود دامنه حرکتی کمک کند و عملکرد را تسهیل کند.
• وسایل کمکی : طیف گسترده‌ای از وسایل کمکی می‌توانند به فرد مبتلا به اسپاسم کمک کنند تا در اطراف حرکت کند و کارهای روزانه را با کارآمدتر و ایمن‌تر انجام دهد.

ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی معمولاً داروهای خوراکی را در ترکیب با سایر درمان ها تجویز می کنند. آنها معمولاً فقط در صورتی داروها را تجویز می کنند که اسپاسم شما عملکرد روزانه یا خواب را مختل کند. داروهای رایج برای اسپاستیسیتی عبارتند از:

• باکلوفن (Lioresal®).
• تیزانیدین (Zanaflex®).
• دانترولن سدیم (Dantrium®).
• دیازپام (Valium®).
• کلونازپام (Klonopin®).
• گاباپنتین (Neurontin®).

داروهای خوراکی برای اسپاستیسیته اغلب موثر هستند اما ممکن است عوارض جانبی مانند خواب آلودگی و ضعف ایجاد کنند.

درمان بوتاکس برای اسپاسم

تزریق موضعی سم بوتولینوم (Botox®) یا فنل به عضلات اسپاستیک می تواند برای درمان اسپاسم بسیار موثر باشد . این عکس‌ها می‌توانند به طور انتخابی تون عضلات را کاهش دهند و بیشترین سفتی یا اسپاسم را ایجاد کنند.

در طول تزریق سم بوتولینوم، ارائه دهنده شما این سم را به نقاطی که به دقت انتخاب شده اند در عضله شما تزریق می کند و باعث شل شدن عضلات اسپاستیک می شود. این ممکن است راحتی، موقعیت و عملکرد را بهبود بخشد. اثرات معمولاً هفت تا 10 روز طول می کشد تا قابل توجه شوند و معمولاً حدود سه ماه طول می کشند.

این درمان معمولاً زمانی مورد توجه قرار می گیرد که اسپاستیسیتی فقط در چند گروه عضلانی برطرف شود. می توان از آن علاوه بر سایر درمان های اسپاستیسیتی استفاده کرد.

درمان های جراحی اسپاستیسیتی

ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی معمولاً فقط در موارد شدید درمان های جراحی را برای اسپاستیسیتی توصیه می کنند. این نوع درمان ها عبارتند از:

• درمان باکلوفن داخل نخاعی (ITB) : این درمان شامل قرار دادن یک پمپ در شکم شما از طریق جراحی است که می تواند یک دوز ثابت از دارو باکلوفن را مستقیماً از طریق یک کاتتر متصل به پمپ به مایع نخاعی شما آزاد کند. این می تواند منجر به کاهش قابل توجه اسپاستیسیتی و درد با کاهش خطر خواب آلودگی در مقایسه با مصرف خوراکی باکلوفن شود.
• ریزوتومی انتخابی پشتی (SDR) : اسپاستیسیتی می تواند به دلیل عدم تعادل در سیگنال های الکتریکی به عضلات خاص ایجاد شود. SDR سیگنال های الکتریکی ارسال شده به نخاع شما را با بریدن ریشه های عصبی که با دقت انتخاب شده اند، دوباره متعادل می کند. جراحان این روش را فقط برای اسپاستیسیتی شدید که پاهای شما را تحت تاثیر قرار می دهد انجام می دهند. برش دقیق ریشه های عصبی مشکل ساز می تواند سفتی عضلانی را کاهش دهد و در عین حال عملکردهای دیگر را حفظ کند. ارائه دهندگان معمولا SDR را برای افراد مبتلا به فلج مغزی توصیه می کنند.
• جراحی ارتوپدی : این شامل جراحی است که به درمان عواقب اسپاستیسیتی روی عضلات، استخوان ها و بافت همبند، مانند انقباضات و بدشکلی ها می پردازد. به عنوان مثال می توان از روش های بلند کردن تاندون و انتقال تاندون اشاره کرد.

چه زمانی باید در مورد اسپاستیسیته به پزشک مراجعه کنم؟

اگر برای اولین بار بدون علت شناخته شده اسپاستیسیتی را تجربه کردید، به دنبال مراقبت های پزشکی باشید، زیرا اسپاسم ممکن است نشانه آسیب به مغز یا نخاع باشد.

اگر اسپاستیسیتی برای شما تشخیص داده شده است، اگر اسپاستیسیتی در حال بدتر شدن و/یا بیشتر شدن است یا اگر با کارهای روزمره تداخل دارد به پزشک مراجعه کنید.

نکته پایانی

گرفتگی ناگهانی عضلات یا اسپاستیسیتی یک علامت و ویژگی مشترک چندین بیماری عصبی است. شدت اسپاستیسیتی می تواند از یک ناراحتی جزئی تا یک اختلال قابل توجه در زندگی روزمره شما متغیر باشد. خبر خوب این است که چندین گزینه درمانی برای اسپاستیسیتی وجود دارد. با هم، با تیم مراقبت های بهداشتی خود برای تعیین بهترین برنامه درمانی برای خود کار خواهید کرد.