فردی که مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) درمان نشده است در حفظ توجه، مدیریت سطوح انرژی و کنترل تکانش ها مشکل دارد.
حدود 8.4٪ از کودکان و 2.5٪ از بزرگسالان مبتلا به ADHD هستند. در برخی از کودکان، علائم ADHD از 3 سالگی شروع می شود.
راه‌های درمان ADHD شامل دارو، تکنیک‌های مدیریت رفتاری و سایر استراتژی‌های عملی است.
- در ادامه این مطلب به بررسی این موضوع می پردازیم که ADHD چیست، چگونه روی فرد تأثیر می گذارد و کدام درمان ها می توانند به شما کمک کنند.
- ADHD چیست؟
- جنبه های مختلف ADHD
- ADHD در بزرگسالان
- ADHD در زنان
- تشخیص ADHD
- درمان ADHD
- نکاتی برای حمایت از کودکان مبتلا به ADHD
- نکاتی برای بزرگسالان مبتلا به ADHD
- داروها
- علل و عوامل خطرساز ADHD
- چشم انداز ADHD
- درمان اختلال نقص توجه یا بیش فعالی (ADHD) در شیراز
- منابع:
در ادامه این مطلب به بررسی این موضوع می پردازیم که ADHD چیست، چگونه روی فرد تأثیر می گذارد و کدام درمان ها می توانند به شما کمک کنند.
ADHD چیست؟
افراد مبتلا به ADHD در تمرکز روی کارها و کنترل توجه مشکل دارند، که می تواند به عنوان مثال تکمیل یک پروژه را چالش برانگیز کند. ADHD می تواند توانایی فرد برای مطالعه یا کار را محدود کند و منجر به استرس، اضطراب و افسردگی شود.
برخی از افراد مبتلا به ADHD به سختی می‌توانند ثابت بنشینند. آنها ممکن است سریع عمل کنند و به راحتی حواسشان پرت شود.
در حالی که کودکان در هر سنی می توانند حواس پرتی و تکانشگری را تجربه کنند، این ویژگی ها در افراد مبتلا به ADHD بیشتر قابل توجه است.
جنبه های مختلف ADHD
ADHD ممکن است به یکی از سه رنمود زیر ظاهر شود.
پزشک ممکن است متوجه شود که این اختلال دارای موارد زیر است:
- یک نمود عمدتاً بیش فعال و تکانشی
- ارائه ای عمدتاً بی توجه
- ارائه ترکیبی
افراد مبتلا به ADHD بیش فعالی، تکانشگری و بی توجهی را در درجات مختلف تجربه می کنند.
بی توجهی
در زیر برخی از رفتارهای مربوط به بی توجهی آورده شده است که ممکن است در فرد مبتلا به ADHD وجود داشته باشد:
- خیال بافی
- منحرف شدن و مشکل در تمرکز روی کارها
- انجام اشتباهات بر اثر “بی دقتی”
- به نظر می رسد وقتی دیگران صحبت می کنند گوش نمی دهد
- با مدیریت زمان و سازماندهی مشکل دارند
- گم کردن وسایل
- اجتناب از کارهایی که نیاز به تمرکز و تفکر طولانی مدت دارند
- در پیروی از دستورالعمل ها مشکل دارند
بیش فعالی و تکانشگری
برخی یا همه موارد زیر ممکن است در فرد مبتلا به ADHD آشکار باشد:
- به نظر می رسد دائماً “در حال حرکت” است و نمی تواند یک جا بنشیند
- دویدن یا از جایی بالا رفتن در زمان های نامناسب
- در رعایت نوبت در مکالمات و کارها مشکل دارند
- بی قراری یا تکان دادن دست ها یا پاها
- صحبت کردن و سر و صدا کردن بیش از حد
- ریسک های غیر ضروری
واحد سلامت خواب و اختلالات خواب انستیتو سلامت مغز دانا (کلیک کنید)
ADHD در بزرگسالان
بزرگسالان و کودکان معمولا علائم ADHD مشابهی را تجربه می کنند و این می تواند مشکلاتی را در روابط و کارشان ایجاد کند.
اثرات این ویژگی ها از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است و ممکن است فرد متوجه شود که تجربه او از ADHD در طول زمان تغییر می کند.
همه افراد مبتلا به ADHD پر سر و صدا و اذیت‌کن نیستند. برای مثال، یک کودک ممکن است در کلاس ساکت باشد، در حالی که با چالش های شدیدی روبرو می شود که بیان نمی کنند.
درباره ADHD در بزرگسالان بیشتر بدانید.
ADHD در زنان
زنان مبتلا به ADHD ممکن است بیشتر در توجه مشکل داشته باشند، در حالی که مردان ممکن است بیش فعالی و تکانشگری را تجربه کنند.
این ممکن است یکی از دلایلی باشد که نشان می دهد مردان بیش از زنان تشخیص ADHD را دریافت می کنند. تشخیص بیش فعالی راحت تر از بی توجهی است.
این مطلب را از دست ندهید: چگونه بلوغ بر اختلال نقص توجه بیش فعالی (ADHD) در دختران تأثیر می گذارد
تشخیص ADHD
کودکان مبتلا به ADHD در دوران دبستان تشخیص داده می شوند، اما برخی ممکن است این تشخیص را تا نوجوانی یا بزرگسالی دریافت نکنند.
هیچ آزمایشی نمی تواند ADHD را شناسایی کند و علائم می تواند با علائم سایر بیماری ها همپوشانی داشته باشد. این می تواند تشخیص را دشوار کند.
پزشک معایناتی را برای رد سایر علل احتمالی مانند مشکلات شنوایی یا بینایی انجام می دهند.
FDA استفاده از الکتروانسفالوگرام (EEG) را برای تشخیص ADHD در سال 2013 تایید کرد. این اسکن غیرتهاجمی که سیستم کمک ارزیابی مبتنی بر EEG عصبی (NEBA) نام دارد، امواج آهسته مغزی به نام امواج تتا و امواج سریع مغزی به نام امواج بتا را اندازه گیری می کند.
درباره نقشه برداری مغزی برای ADHD بیشتر بدانید (کلیک کنید)
شرایط دیگری که می تواند منجر به رفتارهای مشابه شود عبارتند از:
- مشکل در شنیدن یا دیدن
- اضطراب
- افسردگی
- اختلالات یادگیری
- اختلالات خواب
پزشک اغلب سوالاتی می پرسد تا در مورد الگوهای رفتاری فرد بیشتر بداند. آنها ممکن است با فرد، اعضای خانواده خود و هر مراقب دیگری مانند معلمان صحبت کنند.
بسیاری از کودکان بیش فعالی و بی توجهی را تجربه می کنند. برای تشخیص ADHD، علائم باید معیارهای خاصی را داشته باشند. از جمله تأثیر قابل توجهی بر زندگی روزمره و انجام تکالیف مدرسه بگذارند.
تست و تشخیص اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) در بزرگسالان (کلیک کنید)
درمان ADHD
طیف وسیعی از رویکردها می تواند به فرد در مدیریت ADHD کمک کند. یک پزشک باید با فرد کار کند تا یک برنامه درمانی را که برای آنها مناسب تر است ایجاد کند.
این طرح ممکن است شامل موارد زیر باشد:
رفتار درمانی و مشاوره
یک درمانگر یا مشاور می تواند به فرد کمک کند تا طیف وسیعی از مهارت ها را توسعه دهد یا تقویت کند، مانند:
- ایجاد و حفظ روابط
- پیروی از قوانین
- برنامه ریزی و تکمیل وظایف
- توسعه و پیروی از یک برنامه
نظارت بر علائم ADHD
درمانگران همچنین می‌توانند به والدین کمک کنند تا راه‌های سازنده‌ای برای پاسخ به رفتارهایی که می‌توانند از ADHD ناشی می‌شوند، ایجاد کنند.
یک فرد مبتلا به ADHD ممکن است به طور خاص از موارد زیر بهره مند شود:
- مدیریت استرس
- تکنیک های مدیریت رفتار در کلاس درس
- درمان شناختی رفتاری
- خانواده درمانی
درمان شناختی رفتاری، که معمولا CBT نامیده می شود، با هدف کمک به فرد در یافتن راه‌های جدید برای واکنش به موقعیت‌های روزمره انجام می شود.
درباره درمان شناختی رفتاری بیشتر بدانید:
نوروفیدبک
نوروفیدبک یک درمان غیر تهاجمی است که مغز را تشویق میکند تا الگوهای فعالیت سالم‌تری ایجاد کند. هدف درمان تنها تغییر طرز فکر و احساس شما نیست، بلکه تغییر مغز شما در سطح بیولوژیکی برای عملکرد بهتر است.
اگر علاقه مندید راجع به اینکه چگونه نوروفیدبک برای درمان بیش فعالی و نقص توجه ADHD به کار می رود، بیشتر بدانید مطلب زیر را بخوانید:
تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال TMS
TMS از ارتباط بین مغناطیس و الکتریسیته برای تأثیرگذاری بر فعالیت الکتریکی در مغز به صورت غیر تهاجمی و بدون درد استفاده می کند. این را می توان در درمان ADHD با استفاده از امواج مغناطیسی برای تشویق تولید مقدار مناسب انتقال دهنده های عصبی مهار کرد.
این کار به روشی ملایم و تا حد زیادی بدون عوارض جانبی انجام می شود. در طول بسیاری از درمان‌ها طی چند هفته، TMS میتواند برای تغییر جهت تولید انتقال‌دهنده‌های عصبی و کمک به تعادل فعالیت الکتریکی در بخش‌های مناسب مغز مورد استفاده قرار گیرد.
برای دیدن مطلب کامل درمان بیش فعالی و نقص توجه ADHD با TMS، روی این لینک کلیک کنید:
ا‌مروزه با پیشرفت علم تکنیک های مختلفی برای درمان اختلالات روانی ایجاد شده است که بسته به شرایط شما میتواند مورد استفاده قرار بگیرد. میتوانید از کارشناسان انستیتو سلامت مغز دانا کمک بگیرید تا بهترین و موثرترین درمان برای خود را بیابید. برای اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید.
نکاتی برای حمایت از کودکان مبتلا به ADHD
والدین، معلمان و سایر مراقبان می توانند به کودکان کمک کنند تا چالش های ADHD را پشت سر بگذارند.
مدارس اغلب برنامه های آموزشی برای کودکان مبتلا به ADHD، از جمله رویکردهای آموزشی خاص، تعیین محل نشستن در کلاس و مشاوره مبتنی بر مدرسه دارند.
در خانه و مدرسه، راهبردهای زیر می تواند کمک کند:
- داشتن یک برنامه مکتوب از تمام وظایف
- تقسیم وظایف بزرگتر به کارهای کوچکتر و قابل مدیریت تر
- مرتب نگه داشتن وسایل و اسباب بازی های مدرسه
- ایجاد قوانین روشن و منسجم
- پاداش دادن یا تحسین کودک در هنگام انجام وظایف
- استفاده از برنامه ریزی که معلمان و مراقبان به طور مرتب آن را بررسی می کنند
همچنین کودکان را تشویق کنید تا در فعالیت هایی شرکت کنند که از آن لذت می برند و به خوبی انجام می دهند تا عزت نفسشان را افزایش دهند. ورزش و سایر اشکال تحرک میتواند راه‌هایی برای مدیریت سطوح بالای انرژی و بهبود سلامت کلی کودک فراهم کند.
نکاتی برای بزرگسالان مبتلا به ADHD
یادداشت‌ها و آلارم های یادآور، تقویم‌ها و دفاتر برنامه‌ریزی می‌توانند به بزرگسالان مبتلا به ADHD کمک کنند تا برنامه‌های خود را مدیریت کنند.
همچنین ایده خوبی است که کلیدها و سایر اقلام مهم روزمره را در مکان های خاص نگه دارید.
آیا انتخاب های غذایی می تواند تفاوتی ایجاد کند؟ در اینجا جواب سوالتان را پیدا کنید:
داروها
داروهایی مانند محرک ها می توانند به بهبود توجه و تمرکز کمک کنند.
در اینجا چند نمونه آورده شده است:
آمفتامین/دکستروآمفتامین (آدرال)
لیسدگزامفتامین (ویوانس)
متیل فنیدات (ریتالین)
دگزامفتامین (دگزدرین)
با این حال، آنها می توانند اثرات نامطلوبی داشته باشند، مانند:
- درد شکم
- سردرد
- افزایش فشار خون و ضربان قلب
- افزایش اضطراب و تحریک پذیری
- مشکلات خواب
- کاهش اشتها
- تغییرات شخصیتی
برای جلوگیری از عوارض جانبی، پزشک را در مورد هرگونه دارو و مشکلات در سلامتی در جریان بگذارید.
اگر محرک ها بی اثر یا نامناسب باشند، پزشک ممکن است داروهای غیر محرک را تجویز کند، مانند:
- گوانفاسین (Intuniv)
- اتوموکستین (Strattera)
- کلونیدین (کاتاپرس)
برای برخی افراد، پزشک ممکن است یکی از موارد فوق را در کنار یک محرک تجویز کند.
علل و عوامل خطرساز ADHD
پزشکان نمی دانند چه چیزی باعث ADHD می شود، اما برخی از عوامل خطرساز را شناسایی کرده اند، از جمله:
- سابقه خانوادگی ADHD
- آسیب مغزی
- قرار گرفتن در معرض استرس، الکل یا تنباکو در دوران بارداری
- قرار گرفتن در معرض سموم محیطی در دوران بارداری یا از سنین پایین
- طبق یک منبع معتبر متاآنالیز در سال 2018، وزن کم هنگام تولد
بر اساس یک منبع معتبر در سال 2018، احتمالاً زایمان زودرس است
چشم انداز ADHD
ADHD یک اختلال سلامت روان است که می تواند چالش هایی را برای کار، مطالعه و زندگی شخصی فرد ایجاد کند. معمولا در دوران کودکی ظاهر می شود.
کسی از تشخیص ADHD خارج نمی شود، اما یادگیری استراتژی های مدیریت علائم می تواند به او کمک کند از یک زندگی کامل لذت ببرد.
بدون درمان، فرد ممکن است عزت نفس پایین، افسردگی و مشکلات در مدرسه، کار و روابط را تجربه کند.
هرکسی که معتقد است کودکی ممکن است ADHD داشته باشد باید به دنبال مشاوره پزشکی برای او باشد.
مشاوران، معلمان و سایر اعضای شبکه حمایت از کودک می توانند به کودک کمک کنند تا علائم خود را مدیریت کند و فرصت های خود را به حداکثر برساند.
درمان اختلال نقص توجه یا بیش فعالی (ADHD) در شیراز
ما می‌دانیم که اگر از فردی مبتلا به بیش فعالی و کمبود توجه (ADHD) مراقبت می‌کنید – یا خودتان با این بیماری زندگی می‌کنید – یافتن درمانی مؤثر اغلب تجربه‌ای طولانی و خسته‌کننده است. در انستیتو سلامت مغز دانا، ما اینجا هستیم تا با استفاده از گزینه‌های درمانی ایمن، اثبات‌شده علمی و بدون دارو، به شما نتایج امیدوارکننده و بلندمدت بدهیم.
اگر داروی بیش فعالی برای شما مناسب نیست، یا متوجه شدید که دارو به تنهایی به اندازه کافی موثر نیست، انواع دیگر درمان ممکن است به شما در مدیریت ADHD کمک کند. انواع مختلفی از روش های درمانی وجود دارد که می توانید از بین آنها انتخاب کنید. انستیتو سلامت مغز دانا با ارائه به روز ترین و موثرترین تکنیک های درمانی در این راه میتواند به شما کمک کند. برای اطلاعات بیشتر تماس بگیرید یا روی مطالب زیر کلیک کنید و درباره هر روش درمانی اطلاعات خود را افزایش دهید:
منابع:
- ADHD: Clinical practice guideline for the diagnosis, evaluation, and treatment of attention-deficit/ hyperactivity disorder in children and adolescents. (2011).
https://pediatrics.aappublications.org/content/pediatrics/128/5/1007.full.pdf - Attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD): The basics. (2016).
https://www.nimh.nih.gov/health/publications/attention-deficit-hyperactivity-disorder-adhd-the-basics/index.shtml - Healthy sleep tips. (n.d.).
https://www.sleepfoundation.org/articles/healthy-sleep-tips - Hupfeld, K., et al. (2019). Living “in the zone”: Hyperfocus in adult ADHD [Abstract].
https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs12402-018-0272-y - Katusic, M. Z., et al. (2011). Attention-deficit/hyperactivity disorder in children with high IQ: Results from a population-based study.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3095845/ - Ozel-Kizil, E. T., et al. (2016). Hyperfocusing as a dimension of adult attention deficit hyperactivity disorder [Abstract].
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S089142221630213X?via%3Dihub - Segal, R., & Smith, M. (2019). Treatment for adult ADHD.
https://www.helpguide.org/articles/add-adhd/treatment-for-adult-adhd-attention-deficit-disorder.htm - Symptoms and diagnosis of ADHD. (2018).
https://www.cdc.gov/ncbddd/adhd/diagnosis.html - Treatment of ADHD. (2019).
https://www.cdc.gov/ncbddd/adhd/treatment.html
درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.