علل و درمان خروپف هرچه که باشد اما احتمالا برای افراد مختلف صدای خروپف تعابیر مختلفی داشته باشد. شاید برای دختر آقای سعیدی، صدای خروپف پدرش احساس امنیت را به او منتقل کند که پدر در خانه است و جای نگرانی نیست. یا برای خانم سعیدی این توصیه مادرانه را سبب شود که حتما دخترش این سوال را از خواستگارش بپرسد که آیا در خواب خروپف میکنند یا نه؟ تا در آینده، دخترش، تجربه غمبار همزیستی با این چنین مردی را تجربه نکند.
یا ممکن است همین صدای خروپف آقای سعیدی دستمایه ای برای ترساندن کودکان ساختمان البرز 5 باشد. یا از آن بدتر چگونگی تحمل صدای خروپف آقای سعیدی است که متاسفانه در طبقه میانی آپارتمان ساکن است. و تمام همسایگان طبقه های بالا و پایین از سمفونی شبانگاه او مستفیض و بلکه مست فیض می شوند. اما به گفته ی آقای سعیدی این وصله ها به او نمی چسبد و آنرا فقط بهتان می داند. تا اینکه پس از شنیدن قطعه ی ضبط شده از سمفونی خدادای اش به فکر راه چاره ای افتاد تا بیش از این شرمنده اهل خانه و همسایه ها نشود!
اما اول باید بدانیم علت خروپف چیست؟
آگاهی از علل و درمان خروپف بسیار مهم است، چراکه خروپف ساده ممکن است دلیل یک بیماری بی صدا و کشنده باشد که جان شما یا عزیزانتان را تهدید کند. خروپف زمانی اتفاق می افتد که جریان هوا از طریق دهان و بینی شما مسدود شده است. چند چیز میتواند سبب این موضوع شود:
انسداد راه هوایی بینی: بعضی از افراد فقط در طول فصل آلرژی یا زمانی که عفونت سینوسی دارند، درگیر این مشکل می شوند. مشکلات بینی مانند انحراف تیغه ی بینی یا پولیپ های بینی می توانند راه های هوایی فرد را مسدود کنند.
- انقباض عضلانی ضعیف گلو و زبان: عضلات گلو و زبان می توانند بیش از حد شل باشند. و در نتیجه آنها اجازه می یابند تا به راه های هوایی فرد سقوط کنند. و به این راهها فشار بیاورند و در نتیجه آنها را مسدود کنند. بنابراین ورود و خروج هوای دم و بازدم با فشار و با صدا خواهد بود.
بافت ضخیم و حجیم گلو: اضافه وزن می تواند باعث ایجاد صدای خروپف شود. بعضی از کودکان نیز که دارای لوزه های بزرگ و گرفتگی بینی هستند ممکن است به خروپف مبتلا باشند.
- مصرف الکل و مواد بعضی از داروها. نوشیدن الکل یا مصرف داروهای آرامبخش عضلانی می تواند عضلات زبان و عضلات گلو را نیز شل کند و باعث انسداد راههای هوایی گردد.
- وضعیت خوابیدن فرد: خوابیدن به پشت شما می تواند خروپف شما را در بیاورد چرا که در این وضعیت راههای هوایی تنگ میشود. استفاده از بالش خیلی نرم و خوابیدن به پهلومی تواند فشار را از روی راههای هوایی بردارد و صدای خروپف را کمتر کند.
- محرومیت از خواب: عضلات گلو شما ممکن است بیش از حد آرام بخوابند اگر خواب کافی نداشته باشید.
آیا خروپف برای فرد میتواند خطرناک باشد؟
شاید در نگاه اول خروپف فقط یک صدای آزار دهنده به نظربرسد اما میتواند یک پیش آگهی از آپنه خواب باشد. اما آینه خواب چیست؟ آپنه خواب به معنای وقفه تنفسی خواب است.
- بیدار شدن مکرر از خواب: وقفه تنفسی در خواب به علت انسداد راههای هوایی باعث بیداری مکرر از خواب می شود.
- خواب سبک: به علت بیداری مکرر به دلیل وقفه تنفسی، فرد خواب با کیفیت نخواهد داشت. و فرد پس از بیدار شدن از خواب احساس نیاز به خواب خواهد داشت.
- فشار بر قلب: آپنه انسدادی طولانی مدت اغلب فشار خون را افزایش می دهد و ممکن است قلب شما را بزرگتر کند، و با خطر بیشتری از حمله قلبی و سکته مغزی همراه است .
- خواب الودگی در روز به علت خواب بی کیفیت از دیگر پیامد های وقفه تنفسی در خواب است که ممکن است منجر به حوادث از جمله حوادث رانندگی، خطاهای انسانی و دیگر حوادث شغلی گردد.
درمان وقفه تنفسی در خواب:
- کاهش وزن
- اجتناب از‌مصرف الکل و داروهای خواب آور
- به پهلو بخوابید.
- از CPAP استفاده کنید.
- از ابزار‌های دهانی استفاده کنید.
- جراحی
پس از انجام تست و ارزیابی خواب و تعیین شدت اختلال خواب روشهای درمانی متعددی به شما پیشنهاد میشود.
- یکی از شایع ترین روشها استفاده ز دستگاه CPAP,BIPAP است.
- در موارد خفیف و متوسط شما ممکن است نیاز به دستگاه A.D پروتزی که فک پائین را جلو میاورد داشته باشید. نوع درمان براساس نظر پزشک متخصص طب خواب تعیین میگردد.
- روشهای جراحی: مهمترین روشهای جراحی شامل جراحی های بینی و مجاری، جراحی فک و جراحی حلق میباشد . جراحیهای بینی عمدتاً شامل جراحی زبان کوچک، کام نرم، لوزه ها و حلق است. جراحی فک شامل جراحی جلوآوردن چانه یا جنیوپلاستی است.
چرا خروپف و وقفه تنفسی در خواب در آقایان شایع تر است؟
آپنه خواب در آقایان دو برابر خانم ها شایع است. دلیل این مشکل هم آناتومی راه های تنفسی و هم هورمون های مردانه است. نقش محافظتی هورمون های زنانه در خانم ها از بروز این مشکل پیشگیری می کند. به همین دلیل در دوران یائسگی که ترشح هورمون های زنانه کم می شود، شیوع این بیماری در خانم ها هم افزایش جدی پیدا می کند.
تشخیص علل و درمان خروپف
پزشک پس از سوال درخصوص تاریخچه پزشکی شما و یک معاینه فیزیکی علل صدای خروپف شمارا می تواند تشخیص دهد. علل صدای خروپف میتواند تراکم مزمن بینی به علت رینیت یا سینوزیت، یک سپتوم منحرف یا تورم لوزه باشد. انجام برخی از آزمایشات ممکن است ضروری باشد. از جمله:
- تست های تصویربرداری X-ray، MRI یا CT Scan می تواند مشکلات در راه های هوایی شما را تشخیص دهد.
- تست خواب: شما ممکن لازم باشد، پایش یک شب مراحل خواب را در منزل یا آزمایشگاه ویژه بررسی خواب بگذارانید. نام دیگر آزمایش خواب پلی سومنوگرافی (polysomnography) است. علاوه بر مراحل خواب موارد دیگر مانند ضربان قلب، تنفس و فعالیت مغز را اندازه گیری می شود.
از نتایج پلی سونوگرافی (تست خواب) چه می توان فهمید؟
براساس نتایج پلی سونوگرافی (تست خواب) پزشک می تواند متوجه چند موضوع شود؛ زمان شروع خواب و بیداری، زمان به خواب عمیق رفتن، مدت خواب عمیق و مدت خواب سبک، مدت رویا دیدن، دفعات و علت های بیدار شدن و هر اتفاق غیرطبیعی که خواب را مختل می کند همچون مشکلات قلبی ـ تنفسی و مغزی بررسی می شود.
نکته مهم در باره بیماری مهلک وقفه تنفسی حین خواب یا آپنه خواب، این است که این اتفاق طی یک شب ممکن است صد بار تکرار شود بدون این که فرد از آن مطلع شود و احساسش کند. تکرار این اتفاق همراه با از بین رفتن خواب عمیق و باکیفیت و همچنین افت اکسیژن خون است. و به همین دلیل روی احساس سرحالی و شادابی فرد تاثیر منفی می گذارد. و می تواند طی روز، او را بشدت خواب آلود کند و قدرت تمرکز و یادگیری اش را کاهش دهد.
عوارض این اختلال بسیار جدی است به گونه ای که بعضی آن را «قاتل مرموز» می نامند. زیرا این مشکل بدون این که فرد متوجه شود، چنان صدمه ای به او می زند که گاهی بتدریج باعث مرگ می شود. حال که با علل و درمان خروپف آشنا شدید، اگر خود یا نزدیکانتان با این مشکل مواجهه هستید جهت بررسی وضعیت سلامت خود میتوانید از همکاران متخصصص و تجهیزات پیشرفته در کلینیک خوای در شهر شیراز بنام انستیتو سلامت مغز دانا بهره مند شوید.
دانشجوی دکتری پژوهشی ارگونومی شناختی، عاشق یادگیری، عاشق خواب و مباحث مرتبط با آن و عاشق دانستن درباره عملکردهای شناختی انسان… خوشحالم که در این بستر، فرصت اشتراک اطلاعات با شما عزیزان را دارم.