مشکلات گوارشی معمولا به شکل دلدرد، سوزش معده، اسهال و استفراغ و حالت تهوع خود را نشان می دهند. برای این مشکلات علل زیاد و مختلفی وجود دارد اما زمانی که یک عامل پزشکی برای توضیح این درد ها پیدا نشود، عبارت “علائم گوارشی عملکردی” برای این درد ها به کار می رود.
پژوهش های بسیاری، ارتباطی را بین اضطراب، افسردگی و علائم گوارشی عملکردی نشان داده اند.
به طور کلی، این پژوهش ها نشان می دهند که افرادی که از حداقل یکی از علائم گوارشی رنج می برند، با احتمال بیشتری نسبت به افراد بدون علائم، دچار افسردگی و اضطراب می شوند.
درد های فیزیکی بدون توضیح، معمولا در افرادی که دارای افسردگی یا اضطراب هستند بیشتر گزارش می شود. این علائم عبارتند از:
- خستگی
- سردرد
- معده درد
- اسهال و استفراغ
- سرگیجه
- دردهای اسکلتی عضلانی
علائم معمول در مشکلات گوارشی ناشی از اضطراب
علائم گوارشی ممکن است با اختلال اضطراب فراگیر (Generalized Anxiety Disorder یا GAD)، اختلال اضطراب اجتماعی (Social Anxiety Disrorder یا SAD)،اختلال پنیک، و فوبیا ها همراه باشند.
علائم معمول همراه با بیماری های اضطرابی عبارتند از:
- اسهال
- افزایش گرسنگی
- مشکل در گوارش غذا
- یبوست
- گرفتگی های شکم
- از دست دادن اشتها
علائم خطرناک گوارشی
فرقی نمی کند علائم گوارشی شما به دلیل اضطراب باشد یا عوامل دیگری در این علائم نقش داشته باشند. اگر علائم شما، خطرناک باشد لازم است هرچه سریعتر با پزشک خود مشورت کنید.
- خون در مدفوع
- احساس سیری بعد از خوردن مقدار بسیار کم غذا
- مدفوع تیره، پررنگ و بدبو
- کاهش وزن سریع و بدون علت
- تب مداوم و کم
این علائم ممکن است به بیماری دیگری مربوط باشند که نیاز به درمان فوری دارد. این بیماری ها شامل هموروئید، عفونت، خونریزی روده یا سندروم روده ی تحریک پذیر هستند.
گرچه ممکن است از داشتن این علائم ترسیده باشید اما مراجعه و مشورت با پزشکتان به شما کمک می کند زودتر درمان مناسب را دریافت کنید و بهبود یابید.
به دنبال مراقبت فوری باشید اگر…
در صورتی که موارد زیر را تجربه می کنید به پزشک مراجعه کنید.
- درد سینه، گردن، شانه یا فک
- سردرگمی و مشکل در تشخیص
- تب شدید
- ناتوانی در دفع و یبوست طولانی مدت
- خونریزی دستگاه گوارش
- کاهش یا افزایش شدید ضربان قلب
- اسهال شدید که بیش از یک روز طول کشیده باشد.
- بالا آوردن خون ( اگر مایع، شامل رنگی مانند قهوه باشد، احتمالا نشان دهنده ی وجود خون است.)
علائم گوارشی مرتبط با اضطراب
برخی بیماری های گوارشی مانند سندروم روده ی تحریک پذیر (irritable bowel syndorme یا IBS)، و ریفلاکس معده ای مروی (gastroesophageal reflux disease یا GERD) با مشکلات اضطرابی در ارتباط هستند.
سندروم روده ی تحریک پذیر
سندروم روده ی تحریک پذیر یک بیماری گوارشی است گه علائم زیر را معمولا به همراه دارد:
- درد
- انقباض ماهیچه
- نفخ
- وجود موکوس سفید در مدفوع
- اسهال
- یبوست
گرچه این بیماری تهدید کننده ی جان نیست اما یک بیماری مزمن است که کیفیت زندگی فرد را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد.
سندروم روده ی تحریک پذیر یک بیماری قابل درمان است. با ایجاد تغییراتی در رژیم غدایی و مدیریت استرس با روش هایی مانند یوگا، علائم بهبود پیدا می کند.
ریفلاکس معده ای مروی
ریفلاکس معده ای مروی، یک بیماری گوارش است که باعث رفلاکس اسید معده می شود و سوزش سر دل و مشکل در بلع را ایجاد می کند.
- علائم ریفلاکس معده ای مروی عبارتند از:
- درد قفسه ی سینه
- مشکل در بلع
- تنفس بدبو
- درد ملایم یا احساس گرفتگی گلو
- سرفه های خشک مزمن
- گرفتگی صدا به ویژه بعد از بیدار شدن
برخی پژوهش ها پیشنهاد می دهند که افراد دارای ریفلاکس معده ای مروی، ممکن است اضطراب را بیشتر تجربه کنند.
علت ارتباط اضطراب و ریفلاکس معده ای مروی هنوزه به طور دقیق مشخص نیست اما پژوهشگران می گویند استرس و اضطراب زیاد می تواند اسید معده و تنش عضلانی را افزایش دهد و علائم ریفلاکس معده ای مروی را ایجاد کند.
برای درد و حالت تهوع ناشی از اضطراب چه کار کنیم؟
اگر دردهای بدون علت مربوط به دستگاه گوارش را تجربه می کنید بهتر است با پزشک خود در این باره مشورت نمایید.
پزشک شما برای تشخیص بیماری، آزمایش هایی می نویسد و در صورت لزوم شما را به یک متخصص ارجاع می دهد تا مشکلات ناشی از علائم شما را بررسی کند.
اگز پزشک شما تشخیص داده است که علت مشکلات گوارشی شما به اضطراب مربوط است، راه های زیادی برای درمان وجود دارد.
هم می توان علائم گوارشی را با روش های درمانی بهبود داد و هم می توان اضطراب پنهان زیر این علائم را مدیریت کرد.
دارودرمانی و استفاده از رواندرمانی می تواند به شما در کاهش اضطراب و استفاده از روش های سالم برای مقابله با استرس کمک کند.
راه هایی برای مقابله با اضطراب و علائم گوارشی ناشی از آن
برای اینکه بتوانید علائم گوارشی خود را بهبود دهید، یادگیری روش هایی برای مدیریت اضطراب، در کنار درمان دارویی علائم گوارشی، بهترین روش است.
برای اینکه علائم گوارشی ناشی از اضطراب را بهبود دهید راه های زیر را امتحان کنید:
دوری از کافئین بیش از حد:
کافئین اضطراب را افزایش می دهد و همچنین ممکن است علائم گوارشی را برای شما ایجاد کند.
تغییر رژیم غذایی
تمرکز روی یک رژیم غذایی مناسب می تواند علائم گوارشی را بهبود دهد.
خوردن غذاهای غنی از فیبر، و مضرف غذاهای پروبیوتیک می تواند روش های مناسبی باشد.
برخی پژوهش های انجام شده روی حیوانات نشان می دهد که پروبیوتیک ها ممکن است اثر ضد اضطرابی داشته باشند. گرچه پژوهش های بیشتری نیاز است تا اثر این موضوع به دقت روی انسان ها بررسی شود.
یادگیری و تمرین تکنیک های مدیریت استرس
استرس یک بخش عادی از زندگی است. ما در زندگی همیشه سطوحی از استرس را تجربه می کنیم. در زمان هایی ممکن است این استرس مقدار اندکی داشته باشد اما در مواقعی نیز به شدت زندگی را تحت تاثیر قرار دهد.
یادگیری تکنیک های آرام سازی و مدیریت استرس و اضطراب به شما کمک می کند. این تکنیک ها شامل تنفس عمیق، آرامسازی ماهیچه ای و مدیتیشن است.
اگر شما یا یکی از عزیزانتان با اضطراب دست و پنجه نرم می کنید، بدانید روش های زیادی برای بهبود وجود دارد که می توانید با کمک گرفتن از پزشک و مراجعه به مرکز سلامت مغز دانا،آن ها را بیاموزید یا از آن ها استفاده کنید.
منبع: