مؤسسه ملی سلامت روان (NIMH) می‌گوید: فوبیا یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی است که حدود 10 درصد از جمعیت فوبیای خاص را گزارش می‌کنند. فوبیای خاص به عنوان ترس شدید و غیرمنطقی از چیزی تعریف می‌شود که در واقع خطر واقعی آن کم یا بدون خطر است.
محققانی که تأثیر واقعیت مجازی (VR) بر فوبیاها را بررسی کردند، دریافتند که ترکیبی از درمان مواجهه با واقعیت مجازی و درمان شناختی رفتاری (CBT) میزان موفقیت بالایی در کمک به شرکت کنندگان در درمان فوبیا دارد.
چرا بعضی افراد فوبیا دارند؟
فوبیا ممکن است به دلایل مختلف ایجاد شود. رویدادهای دوران کودکی می تواند به فوبیا کمک کند. برای مثال نحوه واکنش والدینتان به ترس‌های شما ممکن است نقش مهمی در احتمال ابتلای شما به فوبیا داشته باشد.
ژنتیک نیز ممکن است نقش داشته باشد. این بدان معناست که سابقه خانوادگی اختلالات اضطرابی ممکن است خطر ابتلا به فوبیا را افزایش دهد.
تجارب تروماتیک نیز می تواند با فوبیا مرتبط باشد. به عنوان مثال، ممکن است فردی پس از یک تصادف شدید رانندگی به فوبیای رانندگی یا ترس از آب پس از یک تجربه نزدیک به غرق شدن دچار شود.
وقتی کسی فوبیا دارد، فکر می‌کند که شی یا تجربه ای ترسناک است.
آنها ترس شدیدی را تجربه می‌کنند و بدنشان طوری واکنش نشان می‌دهد که گویی در شرایط مرگ یا زندگی هستند، که اغلب شامل علائم فیزیکی مانند افزایش ضربان قلب و تعریق است.
این پاسخ‌ها بر رفتار فرد تأثیر می‌گذارد که معمولاً منجر به اجتناب می‌شود.
آنها هر کاری که می توانند انجام می دهند تا از چیزی که باعث ناراحتی بزرگ می شود دور شوند. وقتی از فوبیای خود دور می شوند، آرام می شوند و به این فکر می کنند که چقدر وحشتناک است که فوبیای آنها ناراحتی ایجاد می کند. و این چرخه ادامه می یابد.
جزئیات تحقیقات انجام شده
شرکت کنندگان از یک برنامه واقعیت مجازی جدید به نام oVRcome استفاده کردند تا یک برنامه درمانی را دنبال کنند که برای کمک به درمان اضطراب و فوبیای رایج مانند ترس از عنکبوت، ارتفاع، سوزن، پرواز و سگ طراحی شده است. اجراکنندگان این طرح میگویند تقاضا برای مشارکت بسیار زیاد بود. زیرا مردم به طور متوسط 26 سال با فوبیای خود زندگی کرده بودند.
در مجموع، 129 نفر در یک کارآزمایی تصادفی شده و کنترل شده شش هفته ای بین مه 2021 تا دسامبر 2021، با پیگیری 12 هفته ای شرکت کردند. شرکت کنندگان بین 18 تا 64 سال سن داشتند و ترس از پرواز، ارتفاع، سوزن، عنکبوت یا سگ داشتند.
آنها پیشرفت خود را در پرسشنامه های هفتگی ثبت کردند و در طول کارآزمایی در صورت مشاهده هر گونه عوارض جانبی به روانشناس بالینی دسترسی داشتند.
نتایج اثربخشی واقعیت مجازی برای فوبیا
نتایج که در مجله روانپزشکی استرالیا و نیوزلند منتشر شد، کاهش 75 درصدی علائم فوبیا را پس از برنامه درمانی شش هفته ای نشان داد. پس از این مدت، شرکت کنندگان در مواجهه با ترس های خود در زندگی واقعی احساس راحتی کردند.
شرکت‌کنندگان یک مقبولیت قوی از برنامه نشان دادند، و پتانسیل آن را برای ارائه درمان آسان و مقرون‌به‌صرفه، با کاربرد خاص برای کسانی که قادر به دسترسی به درمان مواجهه حضوری برای درمان ترس های خود نیستند، برجسته کردند.
یکی از شرکت کنندگان گزارش داد که اکنون نه تنها از وجود عنکبوت در خانه احساس اطمینان می کنند، بلکه می توانند خودش آن را حذف کند.
افرادی که با فوبیا زندگی می‌کردند و نمی‌توانستند به درمان دسترسی داشته باشند، می‌توانند مطمئن باشند که واقعیت مجازی یک گزینه درمانی اثبات‌شده بالینی ارائه می‌کند.
موسسه سلامت مغز دانا با کمک تکنولوژی واقعیت مجازی همراه با تلفیقی از درمان های دیگر، بسیاری از مشکلات شناختی افراد را می تواند بهبود ببخشد. برای کسب اطلاعات چگونگی استفاده از این خدمات با کارشناسان تماس بگیرید.
درمان شناختی رفتاری برای فوبیا
در حالی که مطالعات جدید واقعیت مجازی را با درمان شناختی رفتاری یا CBT ترکیب کرده است، که به نحوه تفکر، احساس و رفتار افراد می پردازد، برخی افراد دریافتند که CBT به تنهایی برای کمک به مدیریت فوبیای آنها کافی است.
درمانگری که با CBT فوبیا را درمان می‌کند، به فرد کمک می‌کند تا افکار، احساسات و رفتارهایی را که ترس او را تقویت می‌کند به چالش بکشد. در طول زمان، آنها اغلب به تدریج در معرض ترس خود قرار می گیرند تا زمانی که دیگر چندان ترسناک به نظر نمی رسد.
این چه معنایی برای شما دارد
اگر فوبیا دارید، ممکن است برای شما دارو تجویز شود. داروهای ضد افسردگی، مسدودکننده های بتا و بنزودیازپین ها معمولا برای کمک به افراد برای مدیریت فوبیا تجویز می شوند. اما درمان های غیردارویی و موثر نیز وجود دارند.
اگر فوبیای شما بر توانایی شما برای عملکرد و لذت بردن از زندگی تأثیر می گذارد، واقعیت مجازی میتواند راهی برای کمک به مشکلات شما باشد. میتوانید در محیطی امن و کنترل شده به مقابله با ترس خود بپردازید. موسسه سلامت مغز دانا با کمک تکنولوژی واقعیت مجازی همراه با تلفیقی از درمان های دیگر، بسیاری از مشکلات شناختی افراد را می تواند بهبود ببخشد. برای کسب اطلاعات چگونگی استفاده از این خدمات با کارشناسان تماس بگیرید.
منابع:
- National Institute of Mental Health. Specific phobia.
- Lacey C, Frampton C, Beaglehole B. oVRcome – Self-guided virtual reality for specific phobias: A randomised controlled trial. Australia & New Zealand Journal of Psychiatry. 2022 July. doi: 10.1177/00048674221110779
درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.