تیک های صورت اسپاسم های غیرقابل کنترل در صورت هستند، مانند پلک زدن سریع چشم یا حرکت بینی. ممکن است به آنها اسپاسم تقلیدی نیز گفته شود. اگرچه تیک های صورت معمولا غیر ارادی هستند، اما ممکن است به طور موقت سرکوب شوند.
تعدادی از اختلالات مختلف می توانند باعث ایجاد تیک های صورت شوند. آنها اغلب در کودکان رخ می دهند، اما می توانند بزرگسالان را نیز تحت تاثیر قرار دهند. تیک ها در پسران بسیار بیشتر از دختران است.
تیک‌های صورت معمولاً نشان‌دهنده یک بیماری جدی نیستند. و بیشتر کودکان در عرض چند ماه از آنها بیشتر می‌شوند.
چه چیزی باعث اختلال تیک صورت می شود؟
تیک های صورت نشانه ای از چندین اختلال مختلف است. شدت و فراوانی تیک‌ها می‌تواند به تعیین اینکه کدام اختلال باعث آنها می‌شود کمک کند.
اختلال تیک گذرا
اختلال تیک گذرا زمانی تشخیص داده می شود که تیک های صورت برای مدت کوتاهی ادامه داشته باشند. آنها ممکن است تقریبا هر روز برای بیش از یک ماه اما کمتر از یک سال رخ دهند. آنها به طور کلی بدون هیچ درمانی برطرف می شوند. این اختلال در کودکان شایع است و اعتقاد بر این است که شکل خفیف سندرم تورت است.
افراد مبتلا به اختلال تیک گذرا تمایل زیادی به ایجاد یک حرکت یا صدای خاص دارند. تیک ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- پلک زدن
- حرکت سوراخ های بینی
- بالا بردن ابرو
- باز کردن دهان
- پاک کردن گلو
اختلال تیک گذرا معمولاً نیازی به درمان ندارد.
اختلال تیک حرکتی مزمن
شیوع اختلال تیک حرکتی مزمن کمتر از اختلال تیک گذرا است. اما شایع‌تر از سندرم تورت است. برای تشخیص اختلال تیک حرکتی مزمن، باید بیش از یک سال و بیش از 3 ماه هر بار تیک را تجربه کنید.
پلک زدن بیش از حد و تکان دادن تیک های رایج مرتبط با اختلال تیک حرکتی مزمن هستند. برخلاف اختلال تیک گذرا، این تیک ها ممکن است در هنگام خواب رخ دهند.
کودکانی که در سنین 6 تا 8 سالگی با اختلال تیک حرکتی مزمن تشخیص داده می شوند، معمولاً نیازی به درمان ندارند. در آن مرحله، علائم ممکن است قابل کنترل باشند و حتی می توانند خود به خود فروکش کنند.
افرادی که در مراحل بعدی زندگی مبتلا به این اختلال تشخیص داده می شوند ممکن است نیاز به درمان داشته باشند. درمان خاص به شدت تیک بستگی دارد.
سندرم تورت
سندرم تورت که به عنوان اختلال تورت نیز شناخته می شود، معمولا در دوران کودکی شروع می شود. به طور متوسط در سن 7 سالگی ظاهر می شود. کودکان مبتلا به این اختلال ممکن است دچار اسپاسم در صورت، سر و بازوها شوند.
تیک ها می توانند تشدید شوند و با پیشرفت اختلال به سایر نواحی بدن سرایت کنند. با این حال، تیک ها معمولاً در بزرگسالی کمتر می شوند.
تیک های مرتبط با سندرم تورت عبارتند از:
- تکان دادن بازوها
- بیرون آوردن زبان
- بالا انداختن شانه ها
- بلند گفتن کلمات زشت
- حرکات زشت
برای تشخیص سندرم تورت، باید علاوه بر تیک های فیزیکی، تیک های صوتی را نیز تجربه کنید. تیک های صوتی شامل سکسکه بیش از حد ، پاکسازی گلو و فریاد زدن است. برخی از افراد ممکن است به طور مکرر از حرکات تهاجمی استفاده کنند یا کلمات و عبارات را تکرار کنند.
سندرم تورت معمولاً با درمان رفتاری قابل کنترل است. برخی موارد نیز ممکن است نیاز به دارو داشته باشند.
چه شرایطی ممکن است شبیه اختلال تیک صورت باشد؟
سایر شرایط ممکن است منجر به اسپاسم صورت شود که شبیه تیک های صورت است. آنها عبارتند از:
- اسپاسم های همی صورت، که تکان هایی هستند که فقط یک طرف صورت را تحت تاثیر قرار می دهند
- بلفارواسپاسم که بر پلک ها تأثیر می گذارد
- دیستونی صورت، اختلالی که منجر به حرکت غیرارادی عضلات صورت می شود
اگر تیک های صورت در بزرگسالی شروع شود، پزشک ممکن است به اسپاسم همی صورت مشکوک شود.
چه عواملی می تواند در ایجاد اختلالات تیک صورت موثر باشد؟
عوامل متعددی در ایجاد اختلالات تیک صورت نقش دارند. این عوامل باعث افزایش فراوانی و شدت تیک ها می شوند.
عوامل مؤثر عبارتند از:
- فشار
- هیجان
- خستگی
- گرما
- داروهای محرک
- اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)
- اختلال وسواس اجباری (OCD)
اختلال تیک صورت چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک شما معمولاً می تواند با صحبت کردن در مورد علائم با شما، اختلال تیک صورت را تشخیص دهد. آنها همچنین ممکن است شما را به یک متخصص سلامت روان ارجاع دهند که می تواند وضعیت روانی شما را ارزیابی کند.
مهم است که دلایل فیزیکی تیک های صورت را رد کنید. پزشک شما ممکن است در مورد علائم دیگر بپرسد تا تصمیم بگیرد که آیا به آزمایش بیشتری نیاز دارید یا خیر.
آنها ممکن است برای اندازه گیری فعالیت الکتریکی در مغز شما یک نوار مغزی (EEG) سفارش دهند. این آزمایش می تواند به تعیین اینکه آیا اختلال تشنج باعث علائم شما می شود کمک کند.
پزشک شما ممکن است بخواهد الکترومیوگرافی (EMG) را نیز انجام دهد ، آزمایشی که مشکلات عضلانی یا عصبی را ارزیابی می کند. این برای بررسی شرایطی است که باعث انقباض عضلات می شود.
اختلال تیک صورت چگونه درمان می شود؟
اکثر اختلالات تیک صورت نیازی به درمان ندارند. اگر کودک شما دچار تیک های صورت می شود، از جلب توجه به او یا سرزنش او به دلیل ایجاد حرکات یا صداهای غیرارادی خودداری کنید. به کودک خود کمک کنید تا بفهمد تیک چیست تا بتواند آنها را برای دوستان و همکلاسی های خود توضیح دهد.
اگر تیک ها با تعاملات اجتماعی، تکالیف مدرسه یا عملکرد شغلی تداخل داشته باشند، ممکن است نیاز به درمان باشد. گزینه های درمانی اغلب تیک ها را به طور کامل از بین نمی برند، اما به کاهش تیک ها کمک می کنند. گزینه های درمانی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- برنامه های کاهش استرس
- روان درمانی
- رفتار درمانی ، مداخله رفتاری جامع برای تیک ها (CBIT)
- داروهای مسدود کننده دوپامین
- داروهای ضد روان پریشی مانند هالوپریدول (Haldol)، ریسپریدون (Risperdal)، آریپیپرازول (Abilify)
- توپیرامات ضد تشنج (توپاماکس)
- آلفا آگونیست ها مانند کلونیدین و گوانفاسین
- داروهایی برای درمان بیماری های زمینه ای مانند ADHD و OCD
- تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس) برای فلج موقت عضلات صورت
مطالعات اخیر نشان داده است که تحریک عمیق مغز ممکن است به درمان سندرم تورت کمک کند. تحریک عمیق مغز یک روش جراحی است که الکترودها را در مغز قرار می دهد. الکترودها تکانه های الکتریکی را از طریق مغز می فرستند تا مدارهای مغز را به الگوهای طبیعی تر بازگردانند.
این نوع درمان می تواند به تسکین علائم سندرم تورت کمک کند. با این حال، تحقیقات بیشتری برای تعیین بهترین ناحیه از مغز برای تحریک برای بهبود علائم سندرم تورت مورد نیاز است.
داروهای مبتنی بر شاهدانه نیز ممکن است در کمک به کاهش تیک موثر باشند. با این حال، شواهد برای حمایت از این محدود است. داروهای مبتنی بر شاهدانه نباید برای کودکان و نوجوانان یا زنان باردار یا شیرده تجویز شود.
خلاصه:
در حالی که تیک های صورت معمولاً نتیجه یک بیماری جدی نیستند، اگر با زندگی روزمره شما تداخل داشته باشند، ممکن است به درمان نیاز داشته باشید. اگر نگران هستید که ممکن است اختلال تیک صورت داشته باشید، با پزشک خود در مورد گزینه های درمانی صحبت کنید.
منبع:
- Chronic motor or vocal tic disorder basics. (n.d.).
childmind.org/guide/guide-to-chronic-motor-or-vocal-tic-disorder/ - Lyons MK. (2011). Deep brain stimulation: Current and future clinical applications. DOI:
10.4065/mcp.2011.0045 - Tics. (2017).
nhs.uk/conditions/tics/ - Tourettes disorder. (n.d.).
hopkinsmedicine.org/healthlibrary/conditions/adult/mental_health_disorders/tourettes_disorder_90,P02586 - دیستونی چیست؟ (2013).
dystonia.org.uk/index.php/introduction
دانشجوی دکتری پژوهشی ارگونومی شناختی، عاشق یادگیری، عاشق خواب و مباحث مرتبط با آن و عاشق دانستن درباره عملکردهای شناختی انسان… خوشحالم که در این بستر، فرصت اشتراک اطلاعات با شما عزیزان را دارم.