تقریباً 4.4 درصد از بزرگسالان در مقطعی از زندگی خود با اختلال دوقطبی تشخیص داده می‌شوند، معمولاً وقتی نوجوان یا جوان هستند.
اختلال دوقطبی یک اختلال خلقی است که شامل مراحل مانیا یا هیپومانیا (شکل کمتر شدید شیدایی) و دوره های افسردگی شدید است.
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است خلق و خوی پایداری به نام خلق‌های اتیمیک را نیز بین دوره‌های شیدایی و افسردگی تجربه کنند. اختلال دوقطبی ممکن است با بیماری دیگری، به ویژه افسردگی، اشتباه گرفته شود. در اینجا نحوه تشخیص تفاوت‌های دوقطبی آورده شده است.
انواع اختلال دوقطبی
اختلال دوقطبی به انواع فرعی طبقه بندی می شود. این زیرگروه‌ها عبارتند از اختلال دوقطبی 1، اختلال دوقطبی 2 و اختلال سیکلوتایمیک. “بیماری شیدایی- افسردگی” یک اصطلاح اولیه برای اختلال دوقطبی است، و هنوز هم گاهی اوقات استفاده می شود.
(آیا کسی را دوست دارید که به اختلال دوقطبی مبتلاست؟ این مطلب را از دست ندهید: داشتن رابطه عاطفی سالم و ازدواج با فرد دچار دوقطبی)
اپیزود مانیک یا شیدایی در مقابل اپیزود هیپومانیک
اپیزود شیدایی مرحله‌ای از خلق و خوی بهبود یافته و افزایش سطح انرژی است. یک دوره هیپومانیک نیز شامل بهترشدن خلق و خو و افزایش سطح انرژی است، اما یک دوره هیپومانیک خفیف تر از یک دوره شیدایی یا مانیک است.
دوقطبی 1
در اختلال دوقطبی 1، فرد حداقل یک دوره شیدایی را تجربه می کند. آنها ممکن است دوره های افسردگی شدید و دوره های هیپومانیک را تجربه کنند. آنها اغلب بین حالات خلقی مختلف جابه جا می شوند.
دوقطبی 2
در اختلال دوقطبی 2، فرد هم دوره های افسردگی اساسی و هم دوره های هیپومانیک را تجربه می کند. با این حال، بر خلاف اختلال دوقطبی 1، افراد دوره های شیدایی را تجربه نمی کنند.
اختلال سیکلوتیمیک
اختلال سیکلوتیمیک گاهی اوقات به عنوان یک نسخه خفیف تر از اختلال دوقطبی نامیده می شود. به این دلیل که افراد مبتلا به اختلال سیکلوتایمیک علائم شدید، مکرر یا آنقدر طولانی مدت ندارند که به عنوان یک دوره افسردگی شدید یا یک دوره هیپومانیک در نظر گرفته شود. با این حال، آنها مراحلی با علائم هیپومانیا و افسردگی را برای حداقل دو سال تجربه می کنند.
علائم
علائم این اختلال مدام تغییر میکند. یک فرد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است در یک مرحله یک مجموعه از علائم و سپس در مرحله دیگر یک مجموعه دیگر از علائم را تجربه کند. آنها همچنین ممکن است مراحل اتیمیا را تجربه کنند، که مرحله ای است که نه شیدایی است و نه افسردگی، بلکه یک حالت روانی پایدار است.
اتیمیا چیست؟
اتیمیا یک حالت روانی است که در آن فرد به خوبی کارهایش را جلو میبرد و آرام است. اغلب با فازهای میانی اختلال دوقطبی، زمان‌های پایدار بین دوره‌های شیدایی و افسردگی همراه است.
دوره افسردگی در اختلال دوقطبی
برای در نظر گرفتن یک دوره افسردگی، فرد باید حداقل دو هفته علائم را تجربه کند و حداقل پنج علامت افسردگی را داشته باشد.
علائم افسردگی
احساس غمگینی، پوچی یا ناامیدی
تحریک پذیری (کودکان و نوجوانان)
احساس گناه، شرمساری یا بی ارزشی
گریه کردن بی دلیل
کاهش علاقه به فعالیت ها
عدم احساس لذت در فعالیت ها
احساس کندی یا ناتوانی در حرکت سریع
خواب زیاد یا مشکل در خوابیدن
کاهش انرژی
خستگی
مشکل در تفکر
مشکل در تمرکز یا تصمیم گیری
تغییر در اشتها یا وزن
افکار خودکشی
مانیا یا هیپومانیا
علائم شیدایی یا مانیا و هیپومانیا یکسان است. با این حال، شیدایی شدیدتر از هیپومانیا است. بنابراین، احتمال تداخل شیدایی با زندگی روزمره بیشتر است.(منبع)
علائم مانیا یا هیپومانیا
اعتماد به نفس خیلی بالا
احساس خوشحالی فراتر از آنچه برای یک موقعیت مناسب است
بیش از حد خوش بین و پرشور
بیش از حد فعال یا پرانرژی
افزایش بی قراری
افکار رقابتی
مشکل در تمرکز
حرف زدن زیاد
کاهش خواب
تصمیم گیری های ریسکی
(این مطلب را از دست ندهید: 6 راهکار برای کنترل علائم اختلال دوقطبی)
تست دوقطبی
تست دوقطبی برای تعیین تشخیص نیست. در عوض، می توان از آن به عنوان یک راهنما برای بحث در مورد نگرانی ها با پزشک استفاده کرد. کسی که بسیاری از این علائم را در خودش می بیند باید به یک متخصص سلامت روان مراجعه کند.
علائم
- شما هر روز برای مدت طولانی (دو هفته یا بیشتر) احساس افسردگی می کنید.
- شما دوره های شیدایی یا شادی شدید و بیش از حد برای دوره های زمانی طولانی دارید.
- اختلال دوقطبی در خانواده شما وجود دارد.
- در خوابیدن مشکل دارید، برنامه خوابتان تغییر می کند یا در سطح انرژیتان نوسان دارید.
- شما مشکلات دیگری مانند اضطراب، ADHD (اختلال بیش فعالی کمبود توجه)، روان پریشی، اعتیاد به مواد مخدر یا الکل، یا اختلال تغذیه‌ای دارید.
- افکار خودکشی دارید (همیشه برای افکار خودکشی از یک متخصص واجد شرایط کمک بگیرید.)
تشخیص
فقط یک متخصص سلامت روان واجد شرایط، مانند یک روانپزشک یا روانشناس، می تواند اختلال دوقطبی و سایر اختلالات سلامت روان را تشخیص دهد. هیچ آزمایش پزشکی برای اختلال دوقطبی وجود ندارد. در عوض، با رد احتمالات دیگر، ارزیابی علائم، و در نظر گرفتن تجربیات گذشته و سابقه خانوادگی تشخیص داده می شود.
خلاصه
اختلال دوقطبی می‌تواند شامل تغییرحالت بین دوره‌های افسردگی و دوره‌های شیدایی یا هیپومانیا باشد. انواع مختلفی از این بیماری سلامت روان وجود دارد و شدت علائم و مدت دوره‌ها ممکن است متفاوت باشد. در حالی که ممکن است مراحل بدون علائم افسردگی یا شیدایی نیز وجود داشته باشد، تغییرات خلقی بخشی از یک بیماری مادام العمر است. با این حال، تشخیص، درمان و مدیریت با کمک یک متخصص سلامت روان مانند روانپزشک یا روانشناس امکان پذیر است.
حرف آخر
مشکوک شدن به اختلال دوقطبی و دریافت تشخیص می تواند ترسناک و ناراحت کننده باشد. با این وجود، امید به مدیریت علائم با درمان و تکنیک های مقابله ای وجود دارد. اگر شما یا یکی از عزیزانتان با علائم افسردگی، مانیا یا هیپومانیا دست و پنجه نرم می کنید، تنها نیستید. برای حمایت با یک متخصص سلامت روان تماس بگیرید. انستیتو سلامت مغز دانا با ارائه جدیدترین و موثرترین تکنیک‌ها برای درمان و مدیریت علائم اختلال دوقطبی به شما کمک میکند. برای اطلاعات بیشتر با کارشناسان تماس بگیرید.
سوالات متداول
چه چیزی باعث اختلال دوقطبی می شود؟
در حالی که دقیقاً مشخص نیست که چه چیزی باعث اختلال دوقطبی می شود، عواملی وجود دارند که خطر را افزایش می دهند. این عوامل شامل تفاوت‌های بیولوژیکی و ژنتیکی می‌شوند. تفاوت‌های فیزیکی مغزی در میان افراد مبتلا به اختلال دوقطبی وجود دارد و بسیاری از آنها بستگان درجه یک مبتلا به اختلال دوقطبی دارند. استرس و مصرف مواد مخدر یا الکل نیز عوامل مهمی هستند.
آیا افسردگی به اختلال دوقطبی تبدیل می شود؟
افسردگی به اختلال دوقطبی تبدیل نمی شود. با این حال، گاهی اوقات اختلال دوقطبی به اشتباه به عنوان افسردگی تشخیص داده می شود، به ویژه از آنجا که دوره های افسردگی ممکن است زودتر از علائم شیدایی یا هیپومانیا ظاهر شوند. در این صورت ممکن است فرد بعداً مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد و تشخیص داده شود که اختلال دوقطبی دارد.
منابع:
https://dictionary.apa.org/hypomania
https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyt.2020.00500/full
https://www.nimh.nih.gov/health/statistics/bipolar-disorder
https://dictionary.apa.org/bipolar-disorders
https://www.verywellhealth.com/am-i-bipolar-5208721#citation-5
https://dictionary.apa.org/cyclothymic-disorder
https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyt.2018.00450/full
درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.