با افزایش سن، بسیاری از شرایط می توانند به کاهش کیفیت سلامت روان کمک کنند. اغلب بیماری ها، داروها، تجربیات روانشناختی مانند غم و اندوه، و استرس های اجتماعی، از جمله گوشه گیری، در این امر نقش دارند. زوال شناختی، ضعف، و خطر سقوط از جمله عوامل خطر منحصر به فرد برای مشکلات سلامت روان هستند که می توانند بعداً در زندگی ظاهر شوند.
بسیاری از افراد مسن به خوبی با این عوامل استرس زا کنار می آیند. با این حال، دیگران ممکن است مشکلات سلامت روان را ایجاد کنند.
طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی:
- بین سالهای 2015 تا 2050، تعداد افراد مسنتر دو برابر خواهد شد.
- مسائل مربوط به سلامت روان و مشکلات عصبی 6 تا 7 درصد از کل ناتوانی ها را در سالمندان به خود اختصاص می دهد.
- 15 درصد از بزرگسالان بالای 60 سال مشکل سلامت روان دارند.
این آمار ها نشان می دهد که مشکلات سلامت روان در میان افراد مسن شایع است و با افزایش سن جمعیت جهان، این بیماری ها شایع تر می شوند.
تکنولوژی وارد میشود…
فناوری می تواند به کاهش بسیاری از عوامل خطرساز مرتبط با افزایش سن، به ویژه سلامت روان کمک کند. مهم است که مطمئن شوید که سالمندان به تکنولوژی ای دسترسی دارند که ممکن است به آنها کمک کند بیشتر در ارتباط و درگیر تعاملات اجتماعی باقی بمانند.
اگرچه فناوری می تواند مفید باشد، اغلب یک منحنی یادگیری در ارتباط با آن وجود دارد. بنابراین چگونه میتوانیم از عزیزان حمایت کنیم و به سالمندان کمک کنیم تا به ابزارهای جدید دسترسی داشته باشند و از آنها برای مدیریت سلامت و رفاه روانی خود استفاده کنند؟
عوامل پیری که بر سلامت روان تأثیر می گذارد
در حالی که سلامت روان در هر مرحله از زندگی مهم است، در جمعیت های مسن اهمیت ویژه ای دارد. هنگام صحبت در مورد سلامت روان در سالمندان، باید به خاطر داشته باشیم که این سلامت فقط شامل اختلالات تشخیص داده شده نمی شود – سلامت روانی، اجتماعی و عاطفی را نیز در بر می گیرد.
در زیر، چندین تغییر متداول زندگی مرتبط با افزایش سن را که میتوانند بر سلامت روان تأثیر منفی بگذارند، برجسته کردهایم.
کاهش توانایی عملکردی
افراد مسن ممکن است تغییراتی را در توانایی عملکردی خود تجربه کنند، مانند از دست دادن بینایی و کاهش تحرک. به عنوان مثال، بسیاری از افراد مسن دید در شب کاهش یافته دارند. در نتیجه، آنها ممکن است گواهینامه رانندگی خود را از دست بدهند – اما به همان اندازه مهم است که ممکن است احساس استقلال خود را از دست بدهند.
مسائل عملکردی، مانند آرتریت و درد مزمن، می تواند منجر به کاهش تحرک شود. کنار آمدن با این محدودیت های جدید برای افراد چالش برانگیز است و این ممکن است باعث ایجاد افسردگی شود یا ن را تقویت کند.
افزایش رویدادهای منفی زندگی
افراد مسن با افزایش سن وقایع منفی بیشتری در زندگی تجربه می کنند. به عنوان مثال، بسیاری از افراد با افراد هم سن و سال خود روابط قوی برقرار می کنند، اما با افزایش سن، همسالان بیشتری را از دست می دهند.
سوگواری در هر سنی سخت است – و افراد با افزایش سن عزیزان بیشتری را از دست میدهند. برای بسیاری، ممکن است احساس کنند که غم و اندوه دیگر امانشان را بریده است.
مهم است که افراد مسن منابعی داشته باشند تا به آنها کمک کند تا از دست دادن اعضای خانواده و دوستانشان را بهتر مدیریت کنند. با این منابع، غم و اندوه و مقابله می تواند سالم باشد.
افت در وضعیت اجتماعی و اقتصادی
برخی از افراد مسن ممکن است در هنگام بازنشستگی دچار افت وضعیت اجتماعی-اقتصادی شوند. اگرچه ممکن است برای پس انداز در این مرحله زندگی سخت تلاش کرده باشند، اما ممکن است پول کافی برای تأمین هزینه زندگی خود را نداشته باشند.
بسیاری در یافتن چگونگی بودجه بندی با درآمد ثابت مشکل دارند. افزایش هزینه های درمانی با تغییر پوشش خدمات درمانی به دلیل بازنشستگی نیز می تواند مشکلات مالی ایجاد کند.
استرس مالی میتواند محرک یا عامل مهمی در مشکلات سلامت روان باشد. برخی از افراد مسن ممکن است بتوانند به اعضای خانواده برای حمایت از آنها تکیه کنند، اما همه افراد دچار نگرانی مالی این امکان را ندارند – و این می تواند منجر به افزایش استرس و اضطراب شود.
افزایش خطر تنهایی
تنهایی یک عامل خطرساز شناخته شده برای افت سلامت روان است. تنهایی با افسردگی، اضطراب و مصرف مواد مرتبط است.
مهم است که تنهایی را از انزوا تشخیص دهیم. تنهایی تجربه احساس دوری یا بریده شدن است. انزوا به کاهش واقعی ارتباطات، تماس ها یا فعالیت های اجتماعی یک فرد اشاره دارد.
برای سالمندان بسیار مهم است که روابط اجتماعی قوی ایجاد کنند تا از تنهایی، انزوا یا هر دو اجتناب کنند.
احتمال سوء استفاده از سالمندان
از آنجایی که افراد مسن با افزایش سن دچار زوال جسمی و شناختی می شوند، جمعیتی آسیب پذیر هستند. آنها بیشتر در معرض سوء استفاده قرار میگیرند و در نتیجه احتمال بروز مشکلات روانی در آنها بیشتر است. نشان داده شده است که سوء استفاده می تواند منجر به علائم مرتبط با شرایطی مانند افسردگی، اضطراب، اختلالات شخصیتی و اختلالات تغذیه ای شود.
با توجه به شورای ملی سالمندی آمریکا، 10٪ از افراد بالای 60 سال در ایالات متحده برخی از انواع سوء استفاده از سالمندان را تجربه کرده اند، از جمله:
- سوء استفاده عاطفی
- توهین کلامی
- آزار جسمی
- سوء استفاده مالی
- سوء استفاده جنسی
درک عوامل منحصر به فردی که می تواند در افت سلامت روانی افراد مسن نقش داشته باشد، مهم است، و این که مسائل بسیار بیشتری فراتر از مواردی که در اینجا بر آن تاکید کردیم، می تواند بر جمعیت سالخورده اثر بگذارد.
مزایای تکنولوژی برای سلامت روان
صرف نظر از دلیل افراد برای استفاده از تکنولوژی، یادگیری نحوه استفاده از یک برنامه یا دستگاه جدید می تواند به سلامت روان آنها کمک کند.
ما می دانیم که درگیر ماندن در یادگیری فعال از شناخت و خلق محافظت می کند. یادگیری یک فناوری جدید یا استفاده از یک وسیله جدید که ممکن است کسی با آن آشنا نباشد نشان دهنده چنین یادگیری جدیدی است. این یک مزیت ثانویه مهم است.
تکنولوژی و کمک به سلامت روان سالمندان
آموزش استفاده از فناوری جدید به سالمندان بسیار مهم است، زیرا می تواند به کیفیت زندگی آنها کمک کند و از سلامت روان آنها محافظت کند. مطالعات نشان می دهد که استفاده از فناوری می تواند تأثیرات مثبت قابل توجهی داشته باشد، از جمله تناسب اندام، حفظ سلامت مالی خوب، حفظ ارتباط با دیگران و احساس داشتن تعاملات اجتماعی خوب.
ورزش و تحرک
ورزش می تواند به کاهش علائم بیماری هایی مانند افسردگی و اضطراب کمک کند. این اولین توصیه درمانی است، به ویژه برای علائم خفیف سلامت روان، که به خوبی به داروها پاسخ نمی دهند.
تکنولوژی ممکن است به افراد مسن کمک کند تا از تحرک و تناسب اندام خود محافظت کنند، به خصوص اگر دارای بیماری های مزمن مانند آرتریت باشند. به عنوان مثال، تمرینهایی که با راهنمایی اپلیکیشن های ورزشی انجام میشود، میتواند به یک فرد مسن کمک کند در طول روز حتی بدون خروج از خانه با تحرک بماند.
بازی های ذهنی
مطالعهای که در مجله بینالمللی روانپزشکی سالمندان منتشر شد، نشان داد که هر چه افراد بیشتر ذهن خود را با استفاده از بازیهای ذهنی آزمایش کنند، شانس ابتلا به مشکلات عصبی مهم مانند زوال عقل کمتر میشود. با این حال، توافق روشنی در مورد اینکه آیا بازی های آنلاین ممکن است به جلوگیری از زوال شناختی کمک کند یا خیر وجود ندارد.
ما می دانیم که درگیر ماندن در یادگیری فعال نیز از شناخت و خلق محافظت می کند. بازیهایی که به افراد کمک میکنند کلمات را به خاطر بسپارند، ممکن است فقط در یک حوزه فکری مفید باشند. آنها ممکن است در سایر جنبه های حافظه یا در زمینه عملکردهایی مانند برنامه ریزی به افراد کمک نکنند.
وقتی بازیهای آنلاین را برای کمک به تیز نگه داشتن ذهن خود در نظر میگیرید، بزرگسالان مسنتر میتوانند روی بازیهایی که برایشان لذتبخش است تمرکز کنند. علاوه بر این، آنها باید سایر اشکال پیشگیری مانند تحرک، معاشرت و رژیم غذایی سالم را در زندگی خود بگنجانند.
تعاملات اجتماعی
انزوای اجتماعی می تواند عامل مهمی در احساس تنهایی و افسردگی باشد. سالمندان می توانند از فناوری برای حفظ ارتباط با اعضای خانواده و دوستان خود استفاده کنند. ثابت شده است که فناوری های ارتباطی به ویژه برای افراد مسن مفید هستند زیرا می توانند به کاهش احساس انزوا کمک کنند.
با ویدئو کنفرانس، افراد مسن می توانند با خواهر و برادر، فرزندان و نوه های خود تماس تصویری داشته باشند. آنها می توانند سطحی از مشارکت را در زندگی روزمره عزیزان خود احساس کنند. اگر افراد مسن تر بتوانند با فرزندان و نوه های خود مکالمات جذابی داشته باشند، ارتباط راحت تری خواهند داشت و ذهن خود را تیز نگه می دارند.
نکاتی که باید در استفاده سالمندان از تکنولوژی در نظر گرفت
مانند هر فناوری و هر گروه سنی، برای بزرگسالان مسن تر مهم است که حریم خصوصی و امنیت داده ها را درک کنند. در حالی که همه کاربران تکنولوژی در سطحی از خطر هستند، افراد مسن ممکن است به ویژه در برابر از دست دادن حریم خصوصی، سرقت هویت یا سایر پیامدهای منفی مرتبط با فناوری آسیب پذیر باشند.
حرف آخر
اگر شما یا یکی از عزیزانتان به دلیل افزایش سن با افت سلامت روانی یا شناختی دست و پنجه نرم می کنید، انستیتو سلامت مغز دانا خدماتی را برای افراد مسن ارائه می دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد گزینه های درمانی، با ما تماس بگیرید.
منابع:
https://www.ncoa.org/article/get-the-facts-on-elder-abuse
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/mental-health-of-older-adults
https://www.mcleanhospital.org/essential/technology-older-adult-mental-health?utm_campaign=Monthly%20Emails&utm_medium=email&_hsenc=p2ANqtz-9Htc0FKAFNByN5Bv_24H-aYBzwEAWXft63hWBB0BOWOCYSkxSvUQQc44s1BdJet9SocQbX4nP-UKR2uQXMI_l1CNG7KA&_hsmi=207279043&utm_content=207279043&utm_source=hs_email&hsCtaTracking=3f0e9a37-8e93-4158-953b-098a7bff63bc%7C62c776d3-4d32-4964-9582-ab2b672c5cde
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/gps.5085
درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توانبخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روانشناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.