بر اساس یک متاآنالیز جدید بر روی بیش از 600000 بیمار در 48 مطالعه، گروه خونی افراد ممکن است با احتمال ابتلای آنها به سکته مرتبط باشد. این یافته ها که در 31 اوت در ژورنال Neurology منتشر شد، شامل تمام داده های موجود از مطالعات ژنتیکی در مورد سکته های مغزی ایسکمیک است که ناشی از انسداد جریان خون به مغز است که در بزرگسالان کمتر از 60 سال رخ می دهد. بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، سکته مغزی 87 درصد از سکته های مغزی را تشکیل می دهد.
دکتر استیون جی. کیتنر، محقق ارشد این مطالعه، در یک بیانیه مطبوعاتی گفت: «تعداد افرادی که دچار سکته های اولیه می شوند در حال افزایش است.
این افراد به احتمال زیاد در اثر این رویداد تهدید کننده جان خود را از دست می دهند و بازماندگان به طور بالقوه با چندین دهه ناتوانی مواجه می شوند. با وجود این، تحقیقات کمی در مورد علل سکته های اولیه وجود دارد.
بر اساس مقاله ای که در شماره فوریه 2020 مجله سکته مغزی منتشر شد، تخمین زده می شود که 10 تا 15 درصد سکته ها در افراد زیر 50 سال رخ می دهد.
سکته مغزی زودرس در افراد دارای گروه خونی A بیشتر است
برای بررسی چگونگی تأثیر عوامل ژنتیکی بر خطر سکته مغزی، محققان 48 مطالعه در زمینه ژنتیک و سکته ایسکمیک را تجزیه و تحلیل کردند که شامل 16700 بیمار سکته مغزی و 599237 فرد سالم بود که هرگز سکته مغزی را تجربه نکرده بودند.
آنها ارتباطی بین سکته مغزی زودرس – که قبل از 60 سالگی اتفاق می افتد – و ناحیه کروموزوم شامل ژنی که تعیین می کند یک گروه خونی A، AB، B یا O است، پیدا کردند.
این مطالعه نشان داد افرادی که سکته مغزی زودهنگام را تجربه کردند بیشتر از افرادی که سکته مغزی دیرهنگام داشتند و افرادی که هرگز سکته نکرده بودند، دارای گروه خونی A بودند و کمتر احتمال داشت که گروه خونی O داشته باشند.
احتمال گروه خونی B در افرادی که هم زودهنگام و هم دیررس سکته کرده بودند نسبت به گروه کنترل سالم بیشتر بود.
این تفاوت دقیقا چقدر است؟
پس از تنظیم جنسیت و سایر عوامل، محققان دریافتند افرادی که گروه خونی A دارند 16 درصد بیشتر از افراد دارای گروه خونی دیگر در معرض خطر سکته مغزی زودهنگام قرار دارند و افرادی که گروه خونی O دارند 12 درصد کمتر از افراد سایر گروه های خونی مبتلا به سکته مغزی هستند.
به گفته نویسندگان این مقاله، ارتباط گروه خونی با سکته مغزی دیررس بسیار ضعیف تر از ارتباط گروه خونی با سکته زودهنگام بود.
مطالعات دیگری که در این زمینه انجام شدند چه میگویند؟
دکتر Brandon Giglio، مدیر عصب شناسی عروقی در بیمارستان NYU Langone در بروکلین، نیویورک که در این مطالعه شرکت نداشت، می گوید: این یک مطالعه جالب است. تحقیقاتی وجود دارد که نشان می دهد بین گروه خونی و سایر اختلالات انعقادی، مانند لخته شدن خون در پاها مانند ترومبوز ورید عمقی و شریان ریوی – آمبولی ریه، ارتباط وجود دارد.
مطالعه ای که در ژانویه 2020 در مجله انجمن قلب آمریکا منتشر شد، تصلب شرایین، ترومبوز و بیولوژی عروقی، افراد دارای گروه خونی O و گروه خونی A یا B را مقایسه کرد و نشان داد که گروه خونی دوم 51 درصد بیشتر در معرض ترومبوز ورید عمقی و 47 درصد احتمال ابتلا به آمبولی ریه نیز بیشتر است.
این مطلب را از دست ندهید:
دکتر گیگلیو می‌گوید: «جالب است که این ارتباط به نوعی از لخته‌ها گسترش می‌یابد که در شریان‌ها قرار دارند، برخلاف سایر لخته‌ها که در وریدها هستند، اگرچه مکانیسم‌ها و فرآیندهای متفاوتی نسبت به انواع دیگر لخته‌ها باعث سکته مغزی می‌شوند.»
او می افزاید، یافته ها نشان می دهد که احتمالاً ارتباطی بین گروه خونی بیمار و روشی که بدن آنها تشکیل لخته ایجاد می کند وجود دارد.
گروه های خونی افراد چگونه متفاوت است؟
گروه‌های خونی با وجود یا عدم وجود آنتی‌ژن‌های خاص تعیین می‌شوند، این آنتی‌ژن‌ها موادی هستند که می‌توانند پاسخ ایمنی به «مهاجمین» خارجی را تحریک کنند.
غربالگری اضافی برای سکته مغزی به دلیل گروه خونی ضروری نیست
محققان تاکید کردند که افزایش خطر بسیار کم است و افراد دارای گروه خونی A نباید نگران شروع زودهنگام سکته مغزی یا انجام غربالگری یا آزمایشات پزشکی اضافی بر اساس این یافته باشند.
جیلیو با این موضوع موافق است و می‌گوید: «با اطلاعاتی که در حال حاضر داریم، فکر نمی‌کنم هیچ مداخله‌ای برای اصلاح خطر بر اساس گروه خونی لازم باشد.»
نویسندگان این مقاله همچنین اذعان می‌کنند که مطالعه کنونی به دلیل «فقدان نسبی تنوع در میان شرکت‌کنندگان» محدودیت دارد.
تحقیقات آینده ممکن است به دنبال این باشند که ببینند آیا ارتباطی بین گروه های خونی و عوامل خطر سکته وجود دارد یا خیر. مثلا داشتن یک گروه خونی خاص، افراد را در معرض ابتلا به بیماری‌هایی قرار می‌دهد که به نوبه خود آنها را در معرض خطر بالاتر سکته مغزی مانند دیابت یا چاقی قرار می‌دهد.
درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.