خواب آلودگی ناشی از یک شب بیخوابی در طول روز می تواند باعث اختلالات شناختی جدی شود. توجه افراد و همچنین یادگیری و پردازش آنها را کاهش می دهد. کمبود خواب باعث ایجاد اثراتی مشابه مستی می شود که تفکر و زمان واکنش را کاهش می دهد. تحقیقات موجود قویاً از این ایده حمایت می کند که خواب ضعیف تفکر مؤثر و عملکرد شناختی بهینه را کاهش می دهد. بدون خواب باکیفیت، افراد به احتمال زیاد اشتباه می کنند. در دریافت اطلاعات جدید شکست می خورند. در حافظه دچار نقص می شوند یا در تصمیم گیری دچار اختلال می شوند.
خلاقیت و خواب
خلاقیت یکی دیگر از جنبه های شناختی است که با وجود مشکلات خواب آسیب می بیند. پیوند دادن ایده‌های مرتبط با هم یکی از ویژگی‌های بارز خلاقیت است. و این توانایی با خواب خوب تقویت می‌شود. خواب NREM فرصتی برای بازسازی و سازماندهی مجدد اطلاعات در مغز فراهم می کند. در حالی که ایده ها و پیوندهای جدید بین افکار اغلب در طول خواب REM پدیدار می شوند. این فرآیندها بینش، عنصر اصلی نوآوری و حل خلاقانه مسئله را امکان پذیر می کند.
خواب محدود یا بی قرار نیز می تواند به طور غیرمستقیم بر شناخت تأثیر بگذارد. زیرا مشکلات دیگری ایجاد می کند. به عنوان مثال، مبتلایان به میگرن زمانی که خواب کافی ندارند بیشتر دچار حملات سردرد صبحگاهی می شوند. و کمبود خواب می تواند خطر ابتلا به عفونت هایی مانند سرماخوردگی را افزایش دهد. محرومیت از خواب ممکن است علائم بیماری های روانی مانند اضطراب و افسردگی را بدتر کند. اینها و بسیاری دیگر از مسائل مربوط به سلامت جسمی و روانی بر اساس کیفیت خواب ما شکل می گیرد. و ممکن است بر توجه و تمرکز فرد تأثیر بگذارد.
در نتیجه، خواب ضعیف می تواند به عملکرد فکری، پیشرفت تحصیلی، فعالیت های خلاقانه و بهره وری در کار آسیب برساند. اثرات شناختی خواب ضعیف همچنین می تواند خطراتی برای سلامتی ایجاد کند. از جمله خطرات تهدید کننده زندگی ناشی از خواب آلودگی رانندگی یا کار با ماشین آلات سنگین بدون خواب کافی.
اثرات بلندمدت خواب ضعیف بر شناخت چیست؟
واضح ترین اثرات شناختی خواب ضعیف را می توان بلافاصله احساس کرد. اما شواهد فزاینده نشان می دهد که خواب بر خطرات بلندمدت زوال شناختی و زوال عقل تأثیر می گذارد.
تجزیه و تحلیل بیش از 25 مطالعه مشاهده ای نشان داد که خطر ابتلا به اختلالات شناختی و زوال عقل آلزایمر در افراد مبتلا به مشکلات خواب به میزان قابل توجهی بیشتر است. آن پژوهش تخمین زد که 15 درصد از موارد زوال عقل آلزایمر به خواب ضعیف نسبت داده می شود.
تحقیقات نشان می دهد که خواب به مغز کمک می کند تا کارهای مهم پاکسازی را انجام دهد. مانند پاکسازی مواد بالقوه خطرناک مانند پروتئین های بتا آمیلوئید. در زوال عقل آلزایمر، بتا آمیلوئید در خوشه هایی به نام پلاک تشکیل می شود که عملکرد شناختی را بدتر می کند. مطالعات نشان داده اند که حتی یک شب کم خوابی می تواند میزان بتا آمیلوئید را در مغز افزایش دهد.
این یک توضیح احتمالی برای این است که چرا خواب ناکافی و تکه تکه شدن خواب با زوال شناختی و زوال عقل مرتبط است. علاوه بر این، در افرادی که قبلاً مبتلا به زوال عقل تشخیص داده شده اند، خواب ضعیف با پیش آگهی بدتر بیماری مرتبط است.
آیا تأثیرات کم خوابی بر فکر کردن برای همه یکسان است؟
همه افراد به یک شکل تحت تأثیر خواب ضعیف قرار نمی گیرند. برخی از افراد ممکن است استعداد بیشتری به اختلال در عملکرد شناختی ناشی از کم خوابی داشته باشند. و این ممکن است حتی یک جزء ژنتیکی داشته باشد.
تحقیقات به طور کلی کشف کرده اند که بزرگسالان در غلبه بر اثرات کم خوابی بهتر از افراد جوان تر هستند. به دلیل رشد مداوم مغز که در آن سن رخ می دهد ، نوجوانان به ویژه در معرض خطر اثرات مضر خواب ضعیف بر تفکر، تصمیم گیری و عملکرد تحصیلی هستند.
برخی از مطالعات همچنین نشان داده اند که زنان در مقابله با اثرات کم خوابی نسبت به مردان ماهرتر هستند. اگرچه هنوز مشخص نیست که آیا این به عوامل بیولوژیکی، تأثیرات اجتماعی و فرهنگی یا ترکیبی از هر دو مربوط می شود.
آیا اختلالات خواب می تواند بر عملکرد شناختی تأثیر بگذارد؟
اختلالات خواب اغلب شامل خواب ناکافی یا تکه تکه می شود. بنابراین تعجب آور نیست که آنها می توانند با اختلالات شناختی مرتبط باشند.
بی خوابی که می تواند شامل مشکلاتی در به خواب رفتن و خواب ماندن در طول شب باشد. کمبود خواب با مشکلات شناختی کوتاه مدت و بلندمدت مرتبط است.
آپنه انسدادی خواب (OSA) یکی دیگر از شایع ترین اختلالات خواب است. این بیماری زمانی رخ می دهد که راه هوایی مسدود می شود. که پس از آن منجر به اختلال در تنفس در طول خواب و کاهش اکسیژن در خون می شود.
OSA با خواب آلودگی در طول روز و همچنین مشکلات شناختی قابل توجه مربوط به توجه، تفکر، حافظه و ارتباطات مرتبط است. مطالعات همچنین نشان داده است که افراد مبتلا به آپنه خواب در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به زوال عقل هستند.
آیا خواب زیاد بر عملکرد شناختی تأثیر می گذارد؟
بسیاری از مطالعاتی که در مورد اثرات خواب بر تفکر انجام شده است. این مطالعات دریافته اند که تنها کمبود خواب نیست که می تواند مشکل ساز باشد. در بسیاری از موارد، تحقیقات نشان داده است که خواب کم و زیاد با زوال شناختی مرتبط است.
توضیح این ارتباط همچنان نامشخص است. خواب زیاد ناشی از یک بیماری سلامتی است که ممکن است فرد را مستعد مشکلات شناختی نیز کند. به طور کلی، این یافته های تحقیقاتی یادآور مهمی هستند که توصیه ها برای خواب سالم شامل حداقل و حداکثر میزان خواب است.
آیا بهبود خواب فواید شناختی دارد؟
برای افرادی که مشکلات خواب دارند، بهبود خواب راهی عملی برای افزایش عملکرد شناختی آنها ارائه می دهد. دریافت مقدار توصیه شده از خواب بدون وقفه می تواند به مغز کمک کند تا بهبود یابد. و از بسیاری از پیامدهای منفی خواب ضعیف در جنبه های مختلف تفکر جلوگیری کند.
محققان و کارشناسان بهداشت عمومی به طور فزاینده ای خواب خوب را به عنوان یک شکل بالقوه برای پیشگیری از زوال عقل و بیماری آلزایمر می بینند. اگرچه مطالعات بیشتری برای تعیین قطعی نقش خواب در جلوگیری از زوال شناختی مورد نیاز است. تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که انجام اقداماتی برای بهبود خواب ممکن است احتمال ابتلا به زوال عقل آلزایمر را کاهش دهد.
نکاتی برای بهبود خواب و عملکرد شناختی
هرکسی که احساس می‌کند دچار اختلال شناختی یا خواب‌آلودگی بیش از حد در طول روز است که بر تفکر او تأثیر می‌گذارد، باید در اولین قدم با پزشک خود صحبت کند. پزشک می تواند به شناسایی یا رد هر گونه بیماری دیگر، از جمله اختلالات خواب، که ممکن است باعث این علائم شود کمک کند. آنها همچنین می توانند در مورد استراتژی هایی برای برنامه ریزی برای خواب بهتر صحبت کنند.
بسیاری از رویکردها برای بهبود خواب با بهداشت خواب سالم شروع می شوند. با بهینه سازی محیط اتاق خواب و عادات و کارهای روزمره خود، می توانید بسیاری از موانع رایج خواب را از بین ببرید. تنظیم یک برنامه منظم برای خواب و خواب، پرهیز از الکل و کافئین در عصر، و به حداقل رساندن وسایل الکترونیکی در اتاق خواب چند نمونه از نکات بهداشتی خواب هستند که می توانند هر شب راحت تر استراحت کنند.
دانشجوی دکتری پژوهشی ارگونومی شناختی، عاشق یادگیری، عاشق خواب و مباحث مرتبط با آن و عاشق دانستن درباره عملکردهای شناختی انسان… خوشحالم که در این بستر، فرصت اشتراک اطلاعات با شما عزیزان را دارم.