اگر ذهن شما از وسط های خواندن این جمله، پرواز می کند و تمرکز خود را از دست می دهید، شما تنها نیستید. با گذشت ماهها از بحران کرونا، هنوز بسیاری از ما درحال آموختن نحوه ی زندگی با حجم زیادی از استرس، اضطراب، ترس، سوگ و خشم هستیم.
برای بسیاری از افراد به خصوص کسانی که به این بیماری مبتلا شده اند یا در این زمان سر کار می روند یا از فرزندان خود نگه داری می کنند، مه گرفتگی ذهنی (brain fog) ومشکل درتوجه و تمرکز آسیب همزمانی را به وجود آورده است.
تاد براور، استاد روانشناسی و دانش مغز در دانشگاه واشنگتن در سن لوییز، می گوید این وضعیت کاملا طبیعی است.بسیاری از تحقیقات نشان داده اند که تمرکز، حافظه و شناخت زمانی که افراد تحت فشار و استرس قرار می گیرند، آسیب می بیند. مخصوصا اگر این فشار و استرس ماه ها ادامه چیدا کند. مغز ما در واکنش به استرسهای ناگهانی و لحظه ای خوب عمل می کند اما تحت فشار بلند مدت و ثابت به این خوبی نیست.
“مغز ما سیم کشی شده تا در مقابل خطر احتمالی آماده باشد،بنا براین در بحران، از انرژی مغزی و منابعی استفاده می کند که احتمالا برای کارو ارتباطات اجتماعی به آن نیاز داریم. حتی اگر ناخودآگاه به نظر برسد؛ شما بخشی از منابع و ظرفیت خود را صرف این اضطراب ایجاد شده می کنید.”
در ادامه راهکارهایی برای بهبود توجه و تمرکز در شرایط بحران را ذکر می کنیم.
اول از همه کمی خود را رها کنید!
یک همه گیری تاریخی احتمالا زمان مناسبی برای کارامد بودن نیست و شما هم نباید از این بابت به خود فشار بیاورید.
زمانی را برای خود مراقبتی و خود شفقتی کنار بگذراید و این کار را از مسائل ابتدایی مثل خواب، غذای سالم و ورزش شروع کنید.هیچ کدام از ما در حال رسیدن به 100 درصد کارایی خود نیستیم اما بهترین تلاش خود را انجام می دهیم.
هدف گذاری کنید
به جای اینکه با ابهام به خود قول دهید که “تمرکز خواهم کرد” یا”کاراتر خواهم بود”، به طور عینی هدفگذاری کنید.مثلا تصمیم بگیرید برای 30 دقیقه روی یک کار مشخص وقت بگذارید یا تا آخر روز تعداد صفحه ی مشخصی مطلب بنویسید.
این کار به شما کمک می کند ذهن خود را به کار مورد نظر هدایت کنید و تمرکز خود را از دست ندهید.
استراحت کنید- ترجیحا بیرون خانه
بسیاری از دانشمندان، باور دارند که خستگی کاری یک خستگی جسمی نیست بلکه به این معناست که شما با انجام یک کار مداوم و روتین به مدت طولانی، احساس پاداش گرفتن را از دست می دهید.
استراحت کردن بین بازه های کاری می تواند این خستگی راکاهش دهد و ذهن شما را آزاد کند.
در حالت ایده آل خوب است وقتی را در بیرون و در طبیعت بگذرانید. بازه های کوتاه گفت و گو و ارتباط با دیگران هم به بازگشت مغز به کارایی قبل خود کمک می کند.
ذهن آگاهی را تمرین کنید.
پیشنهاد می شود ذهن آگاهی را به یک عادت روزانه تبدیل کنید. این کار یک روش بهبودی مناسب برای عدم تمرکز هم هست.اگر احساس کردید که تمرکز شما کاهش یافته، کار فعلی خود را رها کنید، روی یک صندلی راحت بنشینید، چشمان خود را ببندید و برای چند دقیقه به تنفس خود دقت کنید.
برای مثال تعداد نفس های خود را بشمارید یا توجه خود را به تک تک اندام های خود بیاورید. این کارمعجزه نمی کند اما به شما کمک می کند مغز خود را آرام کنید.
در هر زمان فقط یک کار انجام دهید.
ما هیچ وقت در انجام چند کار همزمان خوب نیستیم.همیشه یک کمبود در توجه به یکی از کار ها وجود دارد.مخصوصا در زمان هایی که تمرکز کردن دشوار است بهتر است تمام توجه خود را به یک کار بدهید.
این به معنای این است که باید با وسوسه ی جابه جا شدن لحظه ای بین شبکه های اجتماعی،شبکه های خبری و پروژه های کاری مبارزه کنید.
یک زمان معین برا ی چک کردن خبر ها و شبکه های اجتماعی در طول روز تعیین کنید.
این کار نه تنها به شما کمک می کند راحت تر تمرکز کنید بلکه با کاهش عوامل مزاحم سطح استرس شما را هم پایین می آورد .
برنامه ی خود را تنظیم کنید.
اگر امکان آن موجود است ساعت کار خود را با کارفرمای خود تنظیم کنید. مثلا اگر کارایی شما در صبح زود بیشتر است با کارفرمای خود هماهنگ کنید که کار را زودتر شروع می کنیدو زود تربه پایان می رسانید.
اگر چنین امکانی وجود ندارد هم باز با ایجاد تغییراتی میتونید برنامه ی روزانه ی خود را به گونه ای بهبود ببخشید که از حداکثر کارایی و تمرکز خود بهره ببرید.
برای اطلاعات بیشتر به موسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
منبع:
https://time.com/5878780/how-to-focus-covid-19-pandemic/
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.