میگرن چیزی فراتر از سردرد است.حساس بودن به صدا و نور، حالت تهوع و خستگی نیز همراه با این بیماری هستند و حتی ممکن است باعث اشتهای زیاد شوند.مخصوصا میل به خوردن شکلات.
سال‌ها میگرن خوب درک نشده بود، اما اکنون میدانیم که به دو علت اصلی برمی‌گردد: ژن ها و مغز شما
برای اینکه واقعا بفهمیم چرا میگرن چیزی بیشتر از سردرد است، ابتدا باید ببینیم سردرد چیست.در واقع یک مرجع بزرگ به نام طبقه بندی بین المللی اختلالات سردرد وجود دارد که شاید 300 تشخیص مختلف از انواع متفاوت سردرد داشته باشد. بنابراین وقتی می گوییم سردرد، به طور کلی به درد بالای گردن اشاره میکنیم. و بله، میگرن دردی بالای گردن است، پس سردرد است، اما باز هم میگوییم که حمله میگرن چیزی بیشتر از سردرد داشتن است.
میگرن در واقع اختلال عملکرد مغز است. سردرد میگرنی یک اختلال ژنتیکی است که بسیار شایع است.
از کجا بدانیم میگرن داریم
بر اساس معیارهای تشخیصی، باید سردردهای مکرر داشته باشید، چه به ندرت اتفاق افتاده باشد یا مداوم. و بین 4 تا 72 ساعت بدون دارو طول بکشد. علاوه بر آن، درد باید حداقل دو مورد از چهار علائم زیر را داشته باشد:
- شدت درد باید متوسط یا شدید باشد
- در یک طرف سر، درد شدیدتر باشد
- ضربان یا نبض داشته یاشد
- با فعالیت بدتر شود.
همچنین باید به نور یا صدا حساسیت داشته باشید یا حالت تهوع داشته باشید.
مراحل میگرن
در واقع، حملات میگرن در چهار مرحله اتفاق می‌افتد که سردرد تنها یکی از آنها است.
پرودرم
مبتلایان به میگرن یک پرودروم را تجربه خواهند کردکه اولین مرحله حمله میگرن است. این مرحله می تواند یک روز کامل طول بکشد و شامل علائمی مانند خمیازه کشیدن زیاد، مشکل در تمرکز، افزایش ادرار و حتی میل شدید به خوردن چیزهایی مانند شکلات باشد.
اورا یا هاله در میگرن
قبل از مرحله سردرد، برخی از افراد(حدود یک چهارم مبتلایان به میگرن) چیزی را تجربه میکنند که اورا یا هاله نامیده می شود.وقتی کسی اورا بصری دارد، نقاط روشن، خطوط ناهموار و چیزهایی از این قبیل را می بیند. گاهی اوقات افراد یک هاله حسی نیز خواهند داشت که در آن حسی مانند فرو رفتن سنجاق و سوزن در انگشتانشان دارند، یا مثلا احساس سوزن سوزن شدن یک اندام.
این موضوع حدوذ 5 تا 60 دقیقه طول می کشد و معمولاً بلافاصله سردرد را به دنبال دارد.
پستدروم
پس از پایان مرحله سردرد، بسیاری از بیماران وضعیتی مثل سردرد بعد از مستی را دارند. این همان چیزی است که ما آن را پستدروم میگرن می نامیم. این فاز هنوز دقیقاً به طور کامل درک نشده است، اما احتمالاً یک فاز بهبودی در مغز است. افراد ممکن است احساس خستگی یا بی‌انرژی بودن کنند یا هنوز در تمرکز مشکل داشته باشند.
از میگرن چه میدانیم
بیشتر آنچه می دانیم مربوط به مرحله درد است. در واقع، طبیعی است که مبتلایان بسته به محرک ها و الگوهای شخصی خود، علائم کاملاً متفاوتی را تجربه کنند. به علاوه، انواع مختلفی از میگرن وجود دارد.
چگونه می‌دانید که با کدام نوع سر و کار دارید – یا اصلاً میگرن است؟ پزشکان میگرن را به چند دسته تقسیم میکنند، و یادگیری بیشتر در مورد اینکه کدام نوع را ممکن است داشته باشید، می‌تواند به شما کمک کند تا تشخیص و درمان شخصی‌سازی شده‌ای را دریافت کنید که برای شما موثر است.
انواع میگرن
بیایید نگاهی به انواع میگرن بیندازیم، از رایج ترین آنها شروع کنیم.
میگرن بدون هاله
علائم اصلی: درد ضربان دار که از یک طرف سر شما شروع می شود (برای بسیاری از مبتلایان، احتمال دارد از پشت چشم چپ شروع شود)، حرکت به سمت اطراف باعث بدتر شدن درد می شود و طبیعی است که احساس تهوع، سرگیجه و حساسیت به نور و صدا داشته باشید.
مدت زمان: 4-72 ساعت
اولین و شایع ترین نوع میگرن به عنوان میگرن رایج شناخته می شود. این سردرد مانند سایر سردردهایی که به طور رسمی توسط پزشکان به رسمیت شناخته شده است، در طبقه بندی بین المللی اختلالات سردرد (ICHD-3) ذکر شده است.
اما حتی در این دسته، تفاوت‌هایی وجود دارد. در اینجا این تفاوت ها آمده است:
اگر حداقل برای سه ماه متوالی، بیش از 15 بار در ماه سردرد می‌گیرید و هشت مورد از آنها علائم میگرن دارند، این بدان معناست که میگرن شما ممکن است مزمن باشد. حملات مزمن معمولاً همان علائم میگرن اپیزودیک را دارند که هر از گاهی ظاهر می شوند.
هنگامی که به یک میگرن معمولی مبتلا می شوید، ممکن است متوجه شوید که چند ساعت یا چند روز قبل از شروع سردرد واقعی احساس عجیبی دارید. به آن پرودروم گفته میشود.
پرودروم می تواند موارد زیر را ایجاد کند:
مشکل در صحبت کردن یا خواندن
افزایش ادرار
تحریک پذیری و افسردگی
هوس های شدید غذایی
خمیازه مکرر
خستگی عضلانی یا عضلات سفت شده، به ویژه در گردن و شانه ها
حالت تهوع، یبوست یا اسهال
تمرکز ضعیف
حساسیت به نور، صدا، لمس و بو
مشکل خواب
علائم پستدروم
پس از شروع سردرد 4 تا 72 ساعته، ابتلا به «خماری میگرنی» یا پستدروم طبیعی است. و می تواند باعث موارد زیر شود:
بد خلقی
به لمس حساس باشید، به خصوص در مناطقی که سردرد شما متمرکز شده است
احساس خستگی
مشکلات معده
میگرن همراه با هاله
علائم اصلی: اختلالات بینایی قبل از شروع حمله و به دنبال آن علائم رایج میگرن
مدت زمان: می تواند از چند دقیقه تا یک ساعت کامل باشد، معمولاً قبل از شروع حمله میگرن (خود حمله می تواند از 4 تا 72 ساعت طول بکشد)
حدود 25 درصد از افرادی که از میگرن رنج می برند اورا را نیز تجربه می کنند. میگرن همراه با اورا دسته وسیعی است که در ICHD-3 فهرست شده است و می تواند باعث اختلالات بینایی و علائم عصبی و همچنین احساسات ناخوشایند مانند بی حسی صورت یا زبان و سوزن سوزن هایی شود که در سراسر بدن پخش می شوند.
ICHD-3 اورا را به چهار نوع تقسیم می کند:
هاله معمولی
میگرن همراه با هاله معمولی می تواند علائم بصری مانند نقاط کور موقت، الگوهای هندسی، خطوط زیگزاگ، ستاره ها یا نقاط درخشان و جرقه های نور ایجاد کند.
هاله ساقه مغز
هاله ساقه مغز شامل علائمی است که به نظر می رسد از ساقه مغز منشا می گیرند، مانند مشکل در صحبت کردن، دوبینی، زنگ گوش یا سرگیجه.
میگرن همی پلژیک
میگرن همی پلژیک شامل علائمی مانند ضعف حرکتی یا از دست دادن قدرت عضلانی است که معمولاً در یک طرف بدن شما قرار دارد، و طبق شواهد ژنتیکی، ممکن است در مهارت های زبان مشکل داشته باشید و احساس گیجی یا خستگی کنید.
مانند حملات معمولی با هاله، این علائم معمولاً فقط چند دقیقه و بیشتر از یک ساعت طول نمی‌کشد (اگرچه برای برخی افراد ممکن است طولانی‌تر باشد). با این حال، از دست دادن حافظه و مشکلات مربوط به دامنه توجه شما می تواند برای هفته ها یا حتی ماه ها باقی بماند. گاهی اوقات میگرن همی پلژیک می تواند باعث مشکلات جدی تری مانند تشنج، کما و مشکلات طولانی مدت در عملکرد مغز و حرکت بدن شود. خواندن اینها ممکن است حقایق ترسناکی برایتان باشد، بهتر است بدانید که این نوع میگرن نادر است و عوارض جانبی شدید آن غیر معمول است.
علت میگرن
زمانی تصور می شد که میگرن ناشی از انقباض و گشاد شدن رگ‌های خونی است که خون را به مغز می رسانند. اما امروزه می دانیم که اینطور نیست. ما می دانیم که میگرن در واقع یک اختلال در عملکرد مغز است. این مشکل از خود مغز سرچشمه می گیرد. و مشکل در پردازش درد است. مجموعه وسیعی از اجزای مختلف در کل این ناهنجاری در پردازش درد دخیل هستند. و به همین دلیل، تعداد زیادی ژن مختلف نیز درگیر هستند.
چند ژن شناسایی شده است، اما ما هنوز مطالعات کامل نشده‌اند. ما می دانیم که ژن ها بخشی از دلایل میگرن هستند، شما می توانید از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به این سردردهای دردناک باشید. محققان بخشی از مغز که درگیر در میگرن است را شناسایی کردند.
هسته سه قلو کادالیس بیشترین سهم را در مغز در ایجاد میگرن دارد، قسمتی در ساقه مغز که برای پردازش درد بسیار مهم است.
هنگامی که یک حمله میگرنی رخ می دهد، آوران‌های سه قلو که چند انتهای عصبی هستند فعال می شوند و CGRP را آزاد می کنند. CGRP مخفف کلمه پپتید مرتبط با ژن کلسی‌تونین است. هنگامی که آزاد می شود به ادامه درد کمک می کند.هم چنین منجر به سردرد میگرنی دردناک طولانی مدت می شود.
در حال حاضر، نحوه عملکرد دقیق هنوز ناشناخته است. اما ارتباط بین CGRP و میگرن سبب توسعه گزینه های درمانی موثرتری برای بیماران شده است.
برای اولین بار در تاریخ، درمان های پیشگیرانه ای داریم که برای درمان میگرن بر اساس آنچه در مغز در طول حمله میگرن رخ میدهد طراحی شده اند.
تحقیقات زیادی نشان داده است که اگر شما CGRP را به یک بیمار مستعد ابتلا به میگرن تزریق کنید ، می توانید حمله میگرنی را آغاز کنید. و اگر CGRP را مسدود کنید، کاهش سطح CGRP با بهبود میگرن همراه است.
بنابراین بر اساس آن اطلاعات، میتوانیم داروهای جدید درست کنیم و میبینید که این یک اتفاق هیجان انگیز در دنیای میگرن است.
اهمیت درمان میگرن
میگرن اغلب تشخیص داده نمی شود و درمان نمی شود. اگر به طور منظم علائم و نشانه های میگرن را دارید، حملات خود و نحوه تسکین آنها را یادداشت کنید. سپس به پزشک خود مراجعه کنید تا در مورد سردرد خود صحبت کنید. حتی اگر سابقه سردرد دارید، اگر الگوی سردردتان تغییر کرد یا سردردتان ناگهان متفاوت شد، حتما به پزشک مراجعه کنید.
منابع
https://www.withcove.com/learn/types-of-migraines
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/migraine-headache/symptoms-causes/syc-20360201#:~:text=If%20you%20regularly%20have%20signs,your%20headaches%20suddenly%20feel%20different.
https://www.youtube.com/redirect?event=video_description&redir_token=QUFFLUhqbnhzMmYtWTN3OXdZcmlfeGhOMGhxNUlkOFVSUXxBQ3Jtc0tsMGwyVXBicy1pb2xNRjFMajlybzJpbVZfckpRWUlmM2dmYmhuenU5RnBxOGVvV3ZKbFJia2ZVb1FVb0JUcGVTSHdlNUZVQnlUNW1ZTG0wVjJPa2VLakNlR19MN2xPTWdEM2Q5bTRfVW9XTUtJM0M1aw&q=https%3A%2F%2Fwww.seeker.com%2Fvideos
درباره نویسنده
موژان پارسا پژوهشگر ارشد توان‌بخشی شناختی دانشگاه شهید بهشتی و همکار قطب عصب روان‌شناسی شناختی کشور است. جریان اصلی تحقیقات وی اختلالات عصب تحولی و به طور خاص متمرکز بر اوتیسم می باشد.