مصرف مواد افیونی در بارداری به یک بحران مهم بهداشت عمومی تبدیل شده است. مواد مخدر می توانند اثرات مخربی بر سلامت مادران، جنین و نوزادان داشته باشند. نوزادانی که در رحم در معرض مواد افیونی قرار دارند، بعد از تولد، دچار حالت ترک مواد مخدر می شوند، یا گروهی از شرایط شناخته شده به عنوان سندرم abstinence نوزادان (NAS) شناخته می شوند. اعتقاد بر این است که قرار گرفتن در معرض مواد افیونی در رحم عواقب ماندگاری بر رشد مغز و رفتار دارد.
به گفته محققان، NAS به ماندن طولانی در بیمارستان، نظارت و در موارد شدید درمان با مواد افیونی نیاز دارد. درک چگونگی تأثیر مصرف مواد افیونی در مغز در حال رشد، می تواند یکی از اقدامات مهم در شناسایی زودهنگام و مدیریت NAS و بهبود نتایج عصبی رشدی و رفتاری در این کودکان باشد.
روپا راداخریشنان، استادیار رادیولوژی و علوم تصویربرداری در دانشکده پزشکی دانشگاه ایندیانا در ایندیاناپولیس اذعان داشت: “اطلاعات کمی در مورد تغییرات مغز و ارتباط آنها با پیامدهای عصبی طولانی مدت در نوزادانی که در معرض مواد افیونی در رحم هستند، شناخته شده است.”
“بسیاری از مطالعات، تأثیر استفاده طولانی مدت از مواد افیونی بر مغز بزرگسال را بررسی کرده اند، اما هنوز مشخص نیست که آیا عوامل اجتماعی و محیطی ممکن است بر نتایج آن تأثیر داشته باشند یا خیر. با مطالعه فعالیت مغز نوزادان پس از تولد، ما در موقعیت بهتری برای درک تأثیر مواد افیونی بر مغز در حال رشد قرار داریم و توضیح خواهیم داد که چگونه می تواند بر روی نتایج طولانی مدت در زمینه سایر عوامل اجتماعی و محیطی تأثیر بگذارد. “
تیمی از متخصصان زایمان، نوزادان، روانشناسان و دانشمندان تصویربرداری برای مطالعه مغز 16 نوزاد با استفاده از MRI عملکردی در حالت استراحت (fMRI) همکاری کردند، که به محققان این امکان را می دهد تا با تشخیص تغییرات جریان خون، فعالیت مغز را اندازه بگیرند.
با حالت FMRI در حال استراحت، اتصال بین مناطق عصبی – معروف به شبکه های حالت استراحت – این امکان را می دهد، مغز در حالت استراحت، مشاهده شود.
این تیم تحقیقاتی به سرپرستی دکتر Radhakrishnan، به بررسی ارتباط عملکردی آمیگدال، منطقه ای که مسئول ادراک و تنظیم احساساتی مانند عصبانیت، ترس، غم و پرخاشگری است، پرداختند.
گروه مورد مطالعه شامل 16 نوزاد، از جمله هشت مورد در معرض ابتلا به سوء مصرف مواد افیونی قبل از تولد و هشت نفر که در معرض افیونهای قبل از تولد قرار نگرفتند، بودند. تصویربرداری، از جمله fMRI و MRI آناتومیک، در حالی انجام شد که نوزادان به طور طبیعی خواب بودند.
برای تعیین مشارکت آمیگدال در شبکه های عصبی در حال استراحت، این تیم نقشه های مغزی ایجاد کرد و مناطق مورد نظر را برای آمیگدال چپ و راست به کار برد.
دکتر راداکریشنان خاطر نشان کرد: “نتایج اولیه ما تفاوت هایی در نحوه اتصال آمیگدال به مناطق مختلف مغز بین نوزادانی که در معرض مواد افیونی قرار دارند، نشان می دهد.” “ما هنوز باید بررسی کنیم که پیامدهای بالینی این یافته چه می تواند باشد.”
دکتر Radhakrishnan توضیح می دهد: مطالعات بزرگتر و طولانی مدت، برای درک بهتر تغییرات عملکردی مغز افرادی که در معرض مواد افیونی قبل از تولد قرار دارند و نتایج رشدی طولانی مدت آنها، در حال انجام است.
“اگرچه نتایج اولیه ما در یک مطالعه کوچک تفاوت هایی بین دو گروه را نشان داد، اما بسیار مهم است که در مطالعات بزرگتر این یافته ها را بررسی کنیم.” “به منظور شناسایی بهترین روش ها برای مدیریت NAS و بهبود نتایج طولانی مدت در این نوزادان، درک تغییرات عملکرد مغز که ممکن است ناشی از قرار گرفتن در معرض مواد افیونی قبل از تولد باشد، بسیار مهم است.”
برای اطلاعات بشتر به موسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
منبع:
The findings will be presented at the 105th Scientific Assembly and Annual Meeting of the Radiological Society of North America-RSNA 2019.
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.