عوارض اسپری بدن بر روی مغز با هم بشنویم:
عوارض اسپری بدن: ذرات معلق و خطرات بالقوه سلامتی. محصولات رایج خانگی حاوی ذرات ریزی هستند که با چشم قابل مشاهده نیستند، میتوانند شکل جدیدی از آلودگی هوای داخل خانه را ایجاد کنند.
بر اساس مطالعه جدیدی که توسط محققان دانشگاه راتگرز انجام شده است، راه رفتن در فضایی که به تازگی با اسپری حاوی نانوذرات تمیز شده است، باعث برهم خوردن ذرات باقیمانده روی الیاف فرش و کفپوش شده و آنها را تا ارتفاع سه تا پنج فوت (حدود یک تا ۱.۵ متر) در هوا معلق میکند. آزمایشها نشان داد که کودکی که در نزدیکی کف بازی میکند، بیشتر از یک فرد بزرگسال تحت تأثیر این ذرات قرار میگیرد.
دکتر گدیمیناس مینلیس، استاد گروه علوم محیط زیست در دانشکده علوم محیط زیست و زیستشناسی دانشگاه راتگرز که رهبری این مطالعه را بر عهده داشت، گفت: «اگر یک بزرگسال در اتاق راه برود و روی برخی از این ذرات رسوبکرده قدم بگذارد، ما متوجه شدیم که ذرات دوباره در هوا معلق شده و تا ارتفاع ناحیه تنفس فرد بالا میروند. کودکی که روی زمین بازی میکند ذرات بیشتری را استنشاق میکند زیرا غلظت ذرات نزدیک زمین بیشتر است.»
دکتر مینلیس گفت در حالی که هنوز برای سنجش اثرات بلندمدت این ذرات بر سلامت مغز افراد زود است، اما نتایج این مطالعه برای در نظر گرفتن مهم هستند. او گفت: «در حال حاضر، هدف بیشتر افزایش آگاهی است تا مردم بدانند از چه محصولاتی استفاده میکنند.»
اگرچه دانشمندان مدتهاست که میدانند ذرات آلایندهای که روی سطوح کفپوش رسوب میکنند، میتوانند با راه رفتن دوباره معلق شوند، اما مشخص نبود که آیا ذرات حاصل از اسپریهای مصرفی با فناوری نانو میتوانند دوباره معلق شوند یا خیر. همچنین عواملی که بر معلق شدن مجدد تأثیر میگذارند به خوبی درک نشده بودند.
برای بررسی این موضوع، محققان دانشگاه راتگرز محفظه محصوری با تهویه هوای کنترلشده در بخشی از آزمایشگاه خود با کفپوش موکت ساختند. آنها از یک ربات کوچک برای شبیهسازی رفتار یک کودک استفاده کردند. همچنین، با پوشیدن لباسهای محافظ و دستگاه تنفس مصنوعی، پس از اسپری کردن هفت محصول حاوی نانوذرات نقره، روی، و مس در هوا، روی سطح راه رفتند و نتایج را اندازهگیری کردند.
آزمایشها نشان داد که اسپریهای حاوی نانوذرات ذرات را آزاد میکنند و آنها را به منطقه تنفس انسان میرسانند. کودکان در معرض غلظت بالاتری از ذرات معلق قرار دارند، هم در هنگام اسپری و هم زمانی که ذرات رسوبکرده با راه رفتن دوباره به هوا بلند میشوند. این مطالعه همچنین نشان داد که نوع کفپوش و محصول مورد استفاده در میزان ذرات معلق تأثیرگذار است.
نتایج این مطالعه میتواند به افراد در انتخاب روشهایی برای محافظت از سلامتی خود در برابر این ذرات معلق کمک کند.
دکتر مینلیس گفت: «ما میتوانیم از این دانش برای به حداقل رساندن مواجهه خود با انواع نانومواد استفاده کنیم. این تحقیق در نهایت میتواند به ما در درک بهتر میزان مواجهه و حمایت از مطالعات بعدی در زمینه کاهش مواجهه انسان با این ذرات کمک کند.»
عوارض اسپری بدن:
در حالی که تحقیقات بیشتری برای درک کامل عواقب بلندمدت نانوذرات بر سلامت انسان مورد نیاز است، دانشمندان نگرانیهایی را در مورد خطرات بالقوه سلامتی این ذرات معلق مطرح کردهاند.
برخی از نگرانیهای کلیدی عبارتند از:
- سمیت: نانوذرات ممکن است به دلیل اندازه کوچک و سطح فعال زیاد، سمیتر از مواد حجیم معادل خود باشند. این ذرات میتوانند به راحتی وارد سلولها شده و اثرات مضری بر سیستمهای مختلف بدن از جمله سیستم تنفسی، عصبی و تولید مثل داشته باشند.
- التهاب: مطالعات نشان داده است که نانوذرات میتوانند در بدن باعث التهاب شوند، که میتواند منجر به بیماریهای مختلف مزمن مانند بیماریهای قلبی، سرطان و دیابت شود.
- استرس اکسیداتیو: نانوذرات میتوانند در بدن رادیکالهای آزاد تولید کنند که به سلولها آسیب میرسانند و خطر ابتلا به بیماریهای مختلف را افزایش میدهند.
اقدامات احتیاطی:
با توجه به خطرات بالقوه سلامتی نانوذرات، اقداماتی وجود دارد که افراد میتوانند برای کاهش مواجهه با این ذرات انجام دهند:
- از استفاده از محصولات حاوی نانوذرات تا حد امکان خودداری کنید. به دنبال محصولات جایگزین بدون نانوذرات باشید.
- هنگام استفاده از محصولات حاوی نانوذرات، دستورالعملهای ایمنی را به دقت دنبال کنید. از تهویه مناسب استفاده کنید و از تماس مستقیم با پوست و چشم خودداری کنید.
- دستهای خود را به طور مرتب با آب و صابون بشویید، به خصوص پس از استفاده از محصولات حاوی نانوذرات.
- از پوشیدن لباس و کفش محافظ هنگام تمیز کردن یا کار با مواد حاوی نانوذرات استفاده کنید.
- خانه خود را به طور مرتب تمیز و گردگیری کنید تا سطح نانوذرات معلق در هوا را کاهش دهید.
نتیجهگیری:
نانوذرات موجود در محصولات رایج خانگی میتوانند به شکل جدیدی از آلودگی هوای داخل خانه تبدیل شوند. اگرچه تحقیقات بیشتری برای درک کامل عواقب بلندمدت این ذرات بر سلامت انسان مورد نیاز است، اما اقداماتی وجود دارد که افراد میتوانند برای کاهش مواجهه با آنها و محافظت از سلامتی خود انجام دهند.
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.