افرادی که به طور جدی در اثر ابتلا به ویروس کرونا احساس ناخوشایندی دارند و در بخش مراقبت های ویژه تحت درمان قرار گرفته اند، می توانند انتظار داشته باشند که صرف نظر از بیماری خود، ممکن است چند ماه طول بکشد تا به طور کامل بهبود یابند. خستگی بیش از حد، تپش قلب، درد عضلانی و بسیاری از علائم دیگر به عنوان عوارض جانبی ویروس گزارش شده است. حدود 10٪ از 3.9 میلیون نفری که در برنامه مطالعه علائم COVID مشارکت دارند، بیشتر از چهار هفته اثرات طولانی مدت آن را تجربه می کنند.
خستگی مزمن – به عنوان خستگی بیش از شش هفته طبقه بندی شده – در بسیاری از موارد مختلف بالینی، از درمان سرطان گرفته تا آرتریت التهابی، تشخیص داده می شود. این موضوع می تواند ناتوان کننده باشد، اگر بیش از 1٪ از 290،000 افرادی که در انگلستان ویروس کرونا داشته اند سه ماه طول بکشد تا به طور کامل بهبود یابند، بدان معنی است که هزاران نفر قادر به بازگشت به محل کار نیستند. آنها احتمالاً نیازهای پیچیده ای دارند که NHS در حال حاضر برای رفع آن آماده نیست.
ویروس کرونا تنها علت خستگی مزمن نیست. خستگی طولانی مدت بعد از سایر عفونت های ویروسی مانند ویروس Epstein-Bar شناخته می شود. خستگی پس از ویروس همچنین در یک چهارم از مبتلایان به ویروس اصلی سارس در هنگ کنگ در سال 2003 مشاهده شد.
هنگامی که صحبت از درمان خستگی مزمن می شود، تأکید بر درمان مؤثر بیماری که آن را به وجود آورده است، می باشد. این امر می تواند خستگی را کاهش دهد. با این حال، برای اکثر عفونت های ویروسی درمان خاصی وجود ندارد، و از آنجا که COVID-19 ویروس کرونا بسیار جدید است، ما هنوز نمی دانیم چگونه می توان خستگی پس از ابتلا به بیماری کرونا را مدیریت کرد.
چه چیزی ممکن است باعث خستگی پس از کرونا شود؟
اگرچه ما می دانیم که خستگی طولانی مدت گاهی اوقات می تواند به دلیل سایر عفونت های ویروسی باشد، اما بینش دقیقی در مورد مکانیسم آن نداریم. عفونت ویروسی مداوم در ریه، مغز، چربی یا بافت های دیگر ممکن است یکی از مکانیسم ها باشد. پاسخ ایمنی طولانی مدت و نامناسب پس از پاک شدن عفونت ممکن است علت محتمل دیگری باشد.
یک مطالعه در این خصوص انجام شده است. هنگامی که یک ماده شیمیایی به نام اینترفرون آلفا به عنوان درمانی برای هپاتیت C به مردم داده شد، در بسیاری از بیماران یک بیماری مانند آنفولانزا و خستگی بعد از ویروس را ایجاد کرد. محققان این “پاسخ عفونت مصنوعی” را به عنوان الگوی خستگی مزمن مورد مطالعه قرار داده اند. آنها دریافتند که سطح پایه دو مولکول در بدن که باعث التهاب می شود – اینترلوکین 6 و اینترلوکین 10 – می تواند نشانه ای از ایجاد خستگی مزمن در افراد باشد.
همین مولکولهای ضد التهابی در “طوفان سیتوکین” بیماران مبتلا به COVID-19، دیده می شوند. این نشان می دهد که ممکن است الگویی از فعال شدن سیستم ایمنی در طی عفونت ویروسی، به علائم طولانی مدت مربوط باشد.
در TwinsUK در کالج کینگ لندن، عوامل ژنتیکی و محیطی مؤثر بر بیماری با مطالعه دوقلوها بررسی شد. محققان برای بررسی علائم طولانی مدت گزارش شده، از اپلیکیشن مطالعه علائم COVID استفاده کردند.
“ما برای دوقلوهای بزرگسالان در بانک اطلاعاتی سؤالاتی ارسال می کنیم، که بسیاری از آنها قبلاً در مطالعات سیستم ایمنی بدن مدتی قبل از بیماری همه گیر کروناویروس گنجانیده شده بودند. هدف ما این است که “سندرم پس از COVID” تعریف شود و مارکرهای موجود در خون را مورد بررسی قرار دهیم تا مکانیسم های ایمنی بدن که به علائم طولانی مدت منجر می شود را مشخص کنیم.”
طراحی این مطالعه چالش برانگیز خواهد بود: افراد مبتلا به ویروس کرونا COVID-19 بیش از یک عفونت ویروسی را در روند طبیعی بیماری پشت سر گذاشته اند. بیماری آنها در طی تحولات بی سابقه در جامعه، محدودیت در حرکات و اضطراب و ریسک های کمی سنجیده شده، اتفاق افتاده است. برخی از بیماران در خانه بسیار بیمار بوده اند و خود را نزدیک به مرگ می پنداشتند. به همین دلیل، ما نیز به بررسی استرس پس از آسیب خواهیم پرداخت، زیرا علت موارد گزارش شده باید مشخص شود.
در حال حاضر راهنمایی برای بیماران در مدیریت خستگی مزمن و نحوه صرفه جویی در انرژی نیز موجود است. نکته مهم قابل توجه این است که فشار آوردن و بار کاری زیاد بعد از بهبودی نادرست است و می تواند باعث شود افراد به طور قابل توجهی در انجام کار دچار مشکل شوند. تلاش های کوچک – ذهنی یا جسمی – باید با استراحت دنبال شود. بازگشت به محل کار، وقتی اتفاق می افتد، باید یک روند تدریجی و درجه بندی شده باشد. یادگیری رفته رفته سرعت بخشیدن به فعالیت ها بسیار مهم است.
برای اطلاعات بیشتر به موسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
منبع:
The Conversation
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.