انواع مختلفی از هورمونها در بدن وجود دارند که بطور روزانه بر عملکردهای مختلف ما تأثیر می گذارند. برخی از آنها خلق و خوی ما را تحت تأثیر قرار میدهند و از این رو به عنوان هورمونهای شادی شناخته می شوند. این هورمون ها انواع مختلفی دارند و از طریق فعالیتهای مختلف ترشح می شوند. در ادامه خواهید دید چگونه می توان ترشح هورمونهای شادی را تقویت کرد:
دوپامین
اولین هورمون شادی، دوپامین، در اصل یک انتقال دهنده عصبی است که بر سیستم پاداش مغز شما تأثیر می گذارد. دوپامین بر عملکردهای مختلفی مانند حافظه، یادگیری و سایر سیستمهای حرکتی مؤثر است. هنگامی که تجربه خوبی دارید، بدن شما دوپامین آزاد می کند. به عنوان مثال: اگر در کار خود مورد تشویق قرار بگیرید، یک مقدار فوری دوپامین در جریان خون دریافت خواهید کرد که باعث بهبود خلق و خوی شما می شود. هنگامی که دوپامین در جریان خون شما آزاد می شود، بلافاصله روحیه شما را بالا می برد و باعث می شود احساس بهتری داشته باشید. دوپامین همچنین به عنوان هورمون “احساس خوب” شناخته می شود، زیرا این توانایی را دارد که فوراً شما را خوشحال کند.
شما می توانید با انجام برخی کارهای واقعاً آسان، ترشح دوپامین را در بدن خود تقویت کنید. می توانید با عزیزان خود صحبت کنید، برخی از خریدها را انجام دهید، کتاب مورد علاقه خود را بخوانید یا موسیقی مورد علاقه خود را گوش کنید.
سروتونین
سروتونین در اصل یک ماده شیمیایی است که در مغز، خون، روده ها و بافت های همبند بدن شما یافت می شود. این انتقال دهنده عصبی به تنظیم روحیه شما کمک می کند. سروتونین همچنین با کارکردهایی مانند خوابیدن، هضم و یادگیری در ارتباط است. همچنین در عملکرد مغز نقش مهمی را ایفا می کند، زیرا باعث انقباض و کارآمدی رگ های خونی می شود. این هورمون همچنین در انتقال اطلاعات به سیستم عصبی کمک می کند. می تواند به طور گسترده بر روحیه شما تأثیر بگذارد و سطح پایین سروتونین ممکن است منجر به افسردگی شود.
سطوح سالم سروتونین برای حفظ سلامت عمومی و آرامش بسیار ضروری است. از آنجا که سروتونین با روحیه ای شاد و مثبت در ارتباط است، کاهش سطح سروتونین در بدن ممکن است باعث مشکلات حافظه، اضطراب و خلق و خوی منفی شود.
شما می توانید با مصرف غذاهای سرشار از اسید آمینه تریپتوفان مانند تخم مرغ، مرغ، اسفناج، شیر، آجیل و سویا به طور طبیعی سروتونین را افزایش دهید.
اکسی توسین
اکسی توسین یک انتقال دهنده عصبی و هورمون است که در هیپوتالاموس تولید می شود. سپس این هورمون به غده هیپوفیز، در پایه مغز منتقل می شود. همچنین “هورمون عشق” نامیده می شود و نقش مهمی در عملکردهای تولید مثل زنان دارد. درست از فعالیت جنسی تا زایمان و شیردهی، این هورمون در بدن یک زن نقش اساسی دارد. اکسی توسین در اثر هر نوع فعالیت محبت آمیز مانند بغل کردن، نوازش کردن و بوسه برانگیخته می شود. این هورمون همچنین در ایجاد عشق و اعتماد به یک رابطه کمک می کند.
محققان دانشگاه Claremont در کالیفرنیا تحقیقات گسترده ای در مورد تأثیر اکسی توسین بر زنان انجام داده اند. به گفته آنها، انتشار اکسی توسین بر میزان رضایتمندی در یک زن تأثیر می گذارد. همچنین در فیزیولوژی و شادی زنان در مقایسه با مردان نقش مهمی دارد.
گذراندن وقت با شریک زندگی، بازی با کودک، قدم زدن در آفتاب و انجام برخی از ورزشها چند راه آزاد سازی اوکسی توسین به طور طبیعی است.
اندورفین
اندروفین یکی دیگر از هورمونهای موجود در بدن است که دو مجموعه عملکرد مختلف را انجام می دهد. اول، هنگامی که فعالیتهایی مانند خوردن، آشامیدن و کار کردن را انجام می دهید، آزاد می شود. دوم، هنگامی که بدن شما با ناراحتی یا درد روبرو می شود. این ضد درد طبیعی بدن است و هر زمان که احساس درد می کنید، تحریک می شود.
شما می توانید با استفاده از آفتاب گرفتن، دویدن، راه رفتن و یا صرفاً صحبت کردن با افراد نزدیک خود این هورمون ها را فعال کنید. مراقبه همچنین باعث تحریک آزادسازی اندورفین ها می شود، که به آرام کردن شما کمک می کند.
ساده ترین راه برای تحریک این موارد خندیدن است. مهم نیست که روز شما چقدر ناخوشایند بوده است، حتماً بخاطر کاهش تأثیر نگرانی ها، با خانواده یا دوستان خود بخندید.
برای اطلاعات بیشتر به موسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.