محققان دریافته اند که سیستم ایمنی بدن در صورت وجود هرگونه بیماری، با ایجاد یک پیام رسان شیمیایی که باعث تقویت حافظه می شود، به مغز کمک می کند. این مطالعه در موش انجام شد، اما نویسنده ارشد، برونو سیلوا سانتوس، از دانشگاه لیسبون، پرتغال، اظهار می کند که این یافته می تواند منجر به توصیه های رژیم غذایی برای بهبود حافظه در افراد شود.
این مطالعه بخشی از افزایش تحقیقات روزافزون است که باعث وسعت دیدگاه سنتی مبنی بر وجود سیستم ایمنی بدن برای مقابله با عفونت و تومورها می شود.
به گفته محققان، در حال حاضر ایمنی بدن نقش مهمی در کنترل دما و ترمیم استخوان دارد. اما همچنین می تواند نقش اصلی در فعالیتهای روزمره مغز نیز داشته باشد.
به تازگی معلوم شده است که عروق لنفاوی، که سلولهای ایمنی را حمل می کنند، در آستر مغز، که مننژ نامیده می شود، وجود دارند.
ریبوت اظهار میکند: “فهمیدن این نکته واقعاً مهم است، زیرا این امر نشان می دهد که در واقع مغز و سیستم ایمنی بدن حتی درزمانیکه بیمار نیستیم، مرتباً ارتباط برقرار می کنند.”
وجود یک رابطه سیتم ایمنی- مغز که در طول روز کار می کند در مطالعات اخیر بوجود آمده است که نشان می دهد سلول های ایمنی به نام لنفوسیت های T برای یادگیری مکانی و رفتارهای اجتماعی مهم هستند.
آنها معتقد بودند که نوعی لنفوسیت که به عنوان سلول T گاما دلتا شناخته می شود، در مننژ ساکن است و می تواند برای حافظه بسیار مهم باشد. بنابراین محققان آزمایش های هوشمندانه ای در موش هایی انجام دادند که به طور خاص برای عدم وجود سلول های دلتا گاما طراحی شده بودند.
هنگامی که آنها موش ها را در آزمایش maze تست کردند، از حافظه کوتاه مدتی که به شما کمک می کند تا آنچه را که برای ناهار امروز خورده اید، به خاطر بیاورید، خبری نبود.
این یافته با نظریه محققان مطابقت مطلوبی داشت، اما اینکه چگونه این سلولهای دلتا گاما به حافظه کمک می کنند، مشخص نشد.
سیلوا سانتوس بیان میکند: “ما فکر نمی کردیم سلولهای دلتا گاما در عملکرد شناختی تاثیر گذار باشند.”
وی اذعان میکند: “آنچه بسیار جای تعجب داشت این بود، مولکولی که آنها برای عملکرد شناخت ترشح می کنند در واقع IL-17 است.”
سیلوا سانتوس توضیح می دهد که تعجب آور است، زیرا IL-17 (اینترلوکین 17) همان چیزی است که به عنوان “سیتوکین ضد التهابی” شناخته می شود. این سیتوکین به بیماری های التهابی کمک می کند، خصوصاً اسکلروز.
محققان دریافتند که IL-17 عامل محرک فاکتور نوروتروفیک مشتق از مغز است، (BDNF)، باعث افزایش سیگنالینگ بین سلولهای مغزی در هیپوکامپ، یکی از مراکز اصلی حافظه می شود.
اکنون تیم فکر می کند که IL-17 باید در منطقه Goldilocks نگه داشته شود – اگر بیش از حد ترشح شود، به التهاب و بیماری دچار می شوید. در صورت ترشح خیلی کم نیز از کاهش حافظه رنج می برید.
سیلوا سانتوس ایده هایی دارد که چگونه ممکن است روزی IL-17 را به میزان کافی دریافت کنیم.
وی افزود: “آنچه مهم است بدانیم، این است که چه عواملی تنظیم کننده این سطح پایه از IL-17 هستند. به عنوان مثال از طریق رژیم غذایی میتوانیم مقدار کافی از آن را در بدن داشته باشیم، زیرا مشخص شده که ویتامین ها می توانند این فرآیند را تنظیم کنند. مقدار کافی IL-17 در مغز ما، یادگیری مناسب کوتاه مدت را تضمین می کند.”
این مطالعه در مجله Science Immunology به چاپ رسیده است.
برای اطلاعات بیشتر به موسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
منبع:
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.