سندرم ری با نام پزشکی Reye’s Syndrome اختلال نادری است، که بیشتر در کودکان و نوجوانانی دیده می‌شود که برای درمان بیماری‌های عفونی از «آسپرین» استفاده می‌کنند. این سندروم مغز و کبد کودک را هدف گرفته و در صورت عدم رسیدگی به موقع باعث آسیب جدی به مغز و حتی در موارد نادری منجر به مرگ می‌شود.
سندرم ری معمولا در کودکانی رخ می دهد که اخیراً یک عفونت ویروسی مانند آبله مرغان یا آنفولانزا داشته اند. مصرف آسپرین برای درمان چنین عفونتی خطر ابتلا به ری را به شدت افزایش می دهد.
هم آبله مرغان و هم آنفولانزا می توانند باعث سردرد شوند. به همین دلیل مهم است که از آسپرین برای درمان سردرد کودک استفاده نکنید. کودک شما ممکن است یک عفونت ویروسی شناسایی نشده داشته باشد و در معرض خطر ابتلا به سندرم ری باشد.
علائم سندرم ری چیست؟
علائم سندرم ری به سرعت ظاهر می شوند. آنها معمولاً در طی چند ساعت ظاهر می شوند.
اولین علامت معمولاً استفراغ است. به دنبال آن تحریک پذیری یا پرخاشگری است. پس از آن، کودکان ممکن است گیج و بی حال شوند. ممکن است تشنج داشته باشند یا به کما بروند.
هیچ درمانی برای سندرم ری وجود ندارد. با این حال، گاهی اوقات می توان علائم را مدیریت کرد. به عنوان مثال، استروئیدها به کاهش تورم در مغز کمک می کنند.
علل
متخصصان مطمئن نیستند که دقیقاً چه چیزی باعث سندرم ری می شود. عوامل متعددی ممکن است نقش داشته باشد. شواهد قوی وجود دارد که نشان می‌دهد زمانی که افراد عفونت ویروسی را با آسپرین درمان می‌کنند، می‌تواند باعث ایجاد آن شود. به نظر می رسد این بیماری در کودکان و نوجوانانی که به اختلال اکسیداسیون اسیدهای چرب زمینه ای مبتلا هستند، رخ می دهد. این یک نوع اختلال متابولیک است که باعث می شود بدن نتواند اسیدهای چرب را تجزیه کند. سایر داروهای بدون نسخه نیز ممکن است حاوی سالیسیلات مشابه آنهایی باشند که در آسپرین یافت می شوند. به عنوان مثال، آنها همچنین در موارد زیر یافت می شوند:
- بیسموت ساب سالیسیلات (پپتو-بیسمول، کائوپکتات)
- محصولات حاوی روغن زمستانه (اینها معمولاً داروهای موضعی هستند)
این محصولات نباید به کودکانی که ممکن است عفونت ویروسی داشته یا داشته باشند داده شود. همچنین باید تا چند هفته پس از دریافت واکسن آبله مرغان از مصرف آنها اجتناب شود.
علاوه بر این، تصور می‌شود که قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی مانند رقیق‌کننده‌های رنگ یا علف‌کش‌ها می‌تواند به ایجاد سندرم ری کمک کند.
علائم ابتدایی
سندروم ری با تاثیر بر متابولیسم بدن، سطح قند خون را به شدت کاهش داده و در عوض سطح آمونیاک خون را افزایش می‌دهد که اسیدیته شدن خون را در پی دارد. این مورد می‌تواند باعث تورم کبد و تولید رسوبات چربی شود.
علائم ابتدایی سندروم ری در کودکان زیر ۲ سال بسیار سریع و در فاصله چند ساعت پس از مصرف دارو خود را نشان می‌دهد، اسهال شدید، تنفس سریع و نامنظم از جمله نشانه‌های اولیه ابتلا به این بیماری است.
علائم این سندروم در سنین مختلف، متفاوت بوده و می‌تواند نشانه‌های گوناگونی داشته باشد که عبارت است از:
- احساس حالت تهوع، استفراغ مکرر و بی‌اشتهایی شدید
- خواب آلودگی بیش از حد، بی‌حالی و ضعف
- لکنت زبان، خیره شدن و بی‌حرکتی
- تحریک پذیری شدید و پرخاشگری
- توهم و گیجی
- ضعف عضلانی و حرکتی
- کاهش سطح هوشیاری
- بی‌هوشی
- تشنج و کما
در چنین حالتی فرد نیاز به کمک‌های فوری دارد، آرامش خود را حفظ کرده، کودک را در وضعیت مناسب قرار دهید، با اورژانس تماس گرفته و منتظر رسیدن کمک‌های پزشکی باشید.
شیوع و عوامل خطر
کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلالات زمینه ای اکسیداسیون اسیدهای چرب آنهایی هستند که در معرض خطر ابتلا به سندرم ری هستند. آزمایش‌های غربالگری می‌توانند نشان دهند که آیا کودک شما به این اختلال مبتلا است یا خیر. در برخی موارد ری ممکن است یک بیماری متابولیک زمینه ای باشد که توسط یک ویروس در معرض قرار می گیرد.
اگر از آسپرین برای درمان علائم عفونت ویروسی کودک یا نوجوان خود استفاده می کنید، آنها در معرض خطر بالایی برای ابتلا به سندرم ری هستند.
سندرم ری بسیار نادر است، به همین دلیل است که دانش ما در مورد آن هنوز محدود است. از سال 1988 سالانه کمتر از 20 مورد گزارش شده است . میزان بقای سندرم ری حدود 80 درصد است.
رفتار
ری یک بیماری جدی است و می تواند یک اورژانس پزشکی باشد، بنابراین درمان زودهنگام ضروری است. معمولاً با بستری شدن در بیمارستان درمان می شود. در موارد شدید، کودکان در بخش مراقبت های ویژه درمان می شوند.
هیچ درمانی برای سندرم ری وجود ندارد، بنابراین درمان حمایتی است و بر کاهش علائم و عوارض تمرکز دارد. پزشکان اطمینان حاصل می کنند که کودک هیدراته بماند و الکترولیت های بدنش متعادل باشد. آنها وضعیت قلبی تنفسی (قلب و ریه) را ارزیابی می کنند و عملکرد کبد به دقت بررسی می شود. به کودکان مبتلا به تشنج داروهای مناسب برای کنترل آنها و عوارض جانبی آنها داده می شود.
داروهایی که اغلب برای درمان سندرم ری استفاده می شوند عبارتند از:
- انسولین برای افزایش متابولیسم گلوکز
- کورتیکواستروئیدها برای کاهش تورم مغز
- دیورتیک ها برای خلاص شدن از شر مایعات اضافی
در موارد شدید، اگر تنفس کودک بی اثر یا خیلی کند باشد، ممکن است از دستگاه تنفس استفاده شود.
هر چه سندرم ری زودتر تشخیص داده شود، نتیجه بهتری برای کودک خواهد داشت. اگر فردی به مراحل پایانی سندرم پیشرفت کند، ممکن است به آسیب دائمی مغز منجر شود.
پیشگیری از سندرم ری
سندرم ری کمتر شایع شده است. این به این دلیل است که پزشکان و والدین دیگر به طور معمول به کودکان آسپرین نمی دهند.
اگر کودک شما سردرد دارد، معمولاً بهتر است برای درمان از استامینوفن (تیلنول) استفاده کنید. با این حال، مطمئن شوید که فقط از مقدار توصیه شده استفاده کنید. Tylenol بیش از حد می تواند به کبد آسیب برساند.
اگر درد یا تب کودک با تایلنول کم نشد، به پزشک مراجعه کنید.
پیامد طولانی مدت سندرم ری چیست؟
سندرم ری به ندرت کشنده است. با این حال، می تواند باعث درجات مختلفی از آسیب دائمی مغز شود. در صورت مشاهده علائم زیر فوراً کودک خود را به اورژانس ببرید:
مسکن های بدون نسخه (OTC) می توانند برای سردرد در بزرگسالان بسیار موثر باشند. استامینوفن، ایبوپروفن و آسپرین به راحتی در دسترس هستند و به طور کلی در دوزهای کوچک بی خطر هستند. بسیاری از اینها برای کودکان نیز بی خطر هستند. با این حال، آسپرین یک استثنا مهم است. آسپرین با خطر ابتلا به سندرم ری در کودکان مرتبط است. بنابراین، نباید به کودک یا نوجوان آسپرین بدهید، مگر اینکه به طور خاص توسط پزشک تجویز شود.
سایر داروهای OTC نیز ممکن است حاوی سالیسیلات های موجود در آسپرین باشند.
به نکات زیر توجه داشته باشید:
- در مورد استفاده از داروهایی که برای درمان بیماری‌های عفونی استفاده می‌شوند باید دقت داشت که مصرف این دسته از داروها در کودکانی که به عفونت ویروسی مبتلا بوده یا سابقه ابتلا به بیماری‌هایی این چنینی را دارند ممنوع است.
- چندین هفته پس از تزریق واکسن آبله مرغان نباید داروهای حاوی آسپرین یا آ.اس.آ را برای کاهش درد یا تب بعد از تزریق واکسن خودسرانه استفاده کرد.
- از مصرف خودسرانه داروهای نامبرده برای درمان سردرد یا تب‌های ساده در کودکان جدا خودداری کنید.
- در صورتیکه کودک شما در حین ابتلا به بیماری و استفاده از داروها مرتباً دچار تشنج، بی حالی، ضعف یا تغییر رفتار ناگهانی شده است، سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا با تشخیص به موقع بیماری از عواقب جبران ناپذیر آن جلوگیری کنید.
- بهترین راه پیشگیری از ابتلا به سندروم ری در کودکان، اجتناب از مصرف خودسرانه داروهای حاوی آسپرین است.
- بهتر است برای جلوگیری از ابتلای افراد زیر ۱۸ سال به این بیماری با مشورت پزشک از داروهایی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کرد.
توجه: مصرف ایبوپروفن در کودکان دچار تب و بیماری ویروسی زیر ۶ ماه ممنوع است.
دانشجوی دکتری پژوهشی ارگونومی شناختی، عاشق یادگیری، عاشق خواب و مباحث مرتبط با آن و عاشق دانستن درباره عملکردهای شناختی انسان… خوشحالم که در این بستر، فرصت اشتراک اطلاعات با شما عزیزان را دارم.