تحقیقات جدید UC Riverside نشان می دهد که روغن سویا نه تنها منجر به چاقی و دیابت می شود بلکه می تواند بر شرایط عصبی مانند اوتیسم، بیماری آلزایمر، اضطراب و افسردگی نیز تأثیر بگذارد.
به گزارش گروه کشاورزی آمریکا، روغن سویا که برای سرخ کردن فست فودها استفاده می شود، به مواد غذایی بسته بندی شده اضافه می شود و به دام ها داده می شود، تقریباً بیشترین روغن خوراکی در ایالات متحده است که به طور گسترده تولید و مصرف می شود، به احتمال زیاد برای انسان مضر می باشد.
این مطالعه جدید، که در مجله Endocrinology منتشر شد، برای مقایسه تأثیرات آن بر روی موش ها سه رژیم غذایی مختلف با چربی شامل: روغن سویا، روغن سویا اصلاح شده با اسید لینولئیک به میزان کم و روغن نارگیل است.
همان تیم تحقیقاتی UCR در سال 2015 دریافتند که روغن سویا باعث چاقی، دیابت مقاوم به انسولین و کبد چرب در موش ها می شود. سپس در یک مطالعه سال 2017، همان گروه دریافتند که اگر میزان اسید لینولئیک در روغن سویا کنترل شود، چاقی و مقاومت به انسولین کمتری ایجاد می کند.
با این حال، در مطالعه منتشر شده در این ماه، محققان هیچ تفاوتی بین تأثیر روغن سویا اصلاح شده و اصلاح نشده بر مغز مشاهده نکردند. به طور خاص، دانشمندان اثرات قابل توجهی از روغن را روی هیپوتالاموس، که در آن تعدادی از فرآیندهای مهم رخ می دهد، پیدا کردند.
“هیپوتالاموس وزن بدن را از طریق متابولیسم تنظیم می کند، دمای بدن را حفظ می کند، برای تولید مثل و رشد جسمی و همچنین پاسخ شما به استرس بسیار مهم است.”
این تیم تعدادی از ژن ها را در موش هایی که روغن سویا تغذیه می کنند، تعیین کردند. یکی از این ژن ها هورمون “عشق” یعنی اکسی توسین را تولید می کند. در موش های حاوی روغن سویا، سطح اکسی توسین در هیپوتالاموس کاهش یافت.
تیم تحقیق حدود 100 ژن دیگر را نیز تحت تأثیر رژیم روغن سویا کشف کردند. آنها معتقدند که این کشف نه تنها برای متابولیسم انرژی بلکه برای عملکرد صحیح مغز و بیماری هایی مانند اوتیسم یا بیماری پارکینسون ممکن است موثر واقع شود. با این وجود، توجه به این نکته مهم است که هیچ دلیلی وجود ندارد که روغن باعث ایجاد این بیماری ها شود.
علاوه بر این، این تیم اظهار می کند که یافته ها فقط مربوط به روغن سویا است – نه برای سایر محصولات سویا یا سایر روغن های گیاهی.
“بسیاری از محصولات سویا فقط حاوی مقادیر کمی از روغن و مقادیر زیادی از ترکیبات سالم مانند اسیدهای چرب ضروری و پروتئین هستند.”
این است که این مطالعه روی موش ها انجام شده است و مطالعات موش همیشه به همان نتایج در انسان شباهت ندارد.
همچنین، در این مطالعه از موش های نر استفاده شده است. از آنجا که اکسی توسین برای سلامتی مادران بسیار مهم است و پیوند مادر و فرزند را تقویت می کند، مطالعات مشابهی با استفاده از موش های ماده انجام می شود.
یک نکته دیگر در مورد این مطالعه – تیم تحقیقاتی هنوز تفکیک نکرده اند که کدام مواد شیمیایی موجود در روغن مسئول تغییراتی است که در هیپوتالاموس یافتند. اما آنها دو کاندیدا را رد کرده اند. اسید لینولئیک نیست، زیرا روغن اصلاح شده نیز اختلالات ژنتیکی ایجاد می کند. استیگماسترول، یک ماده شیمیایی مانند کلسترول است که به طور طبیعی در روغن سویا یافت می شود.
شناسایی ترکیبات مسئول اثرات منفی مسئله مهمی برای تحقیقات آینده تیم است.
“این می تواند در آینده به تولید روغنهای غذایی سالم تری کمک کند.”
چربی اشباع مضر است و چربی اشباع نشده نیز خوب است. روغن سویا یک چربی غیر اشباع شده است، اما این ایده که این برای شما خوب است، اثبات نشده است.
در حقیقت، روغن نارگیل که حاوی چربیهای اشباع است، در ژنهای هیپوتالاموس تغییرات بسیار کمی ایجاد می کند.
دول در مورد جدیدترین مطالعه اذعان داشت: “اگر یک پیام وجود دارد که من با افراد دیگر در میان بگذارم، این است: مصرف روغن سویا را کاهش دهید.”
برای اطلاعات بیشتر به موسسه سلامت مغز دانا مراجعه کنید.
“Dysregulation of Hypothalamic Gene Expression and the Oxytocinergic System by Soybean Oil Diets in Male Mice”.
درباره نویسنده
دکتر علی محمد کمالی فارغ التحصیل دکترای تخصصی علوم اعصاب از دانشگاه علوم پزشکی شیراز، بیش از 15 سال است که در زمینه پژوهش، تدریس و فعالیت های اجرایی در حوزه علوم اعصاب فعالیت و تجربه دارد. وی همچنین در ارتقا عملکرد های شناختی با استفاده از نوروتکنولوژی و مطالعات خواب تخصص ویژه ای دارد. او یکی از بنیانگذاران انستیتو سلامت مغز دانا است، (گروهی که سلامت مغز را اولویت جامعه می داند).
دکتر کمالی بیش از 50 مقاله پژوهشی (h-index 13) در مجلات معتبر علمی به چاپ رسانده و در حال حاضر مدیر عامل انستیتو سلامت مغز دانا است. بعلاوه به عنوان پژوهشگر ارشد واحد مغز، شناخت و رفتار دپارتمان علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی شیراز مشغول فعالیت می باشد. می توانید پژوهش او را در Google Scholar دنبال کنید.
دکتر کمالی علاوه بر تخصص در زمینه علوم اعصاب، سال ها است که به عنوان مدیر اجرایی مجله علوم پزشکی پیشرفته و فناوری های کاربردی (JAMSAT) مشغول به فعالیت است. همچنین به عنوان دبیر اجرایی انجمن علوم اعصاب ایران شاخه فارس فعالیت می کند.